Tíminn - 03.12.1977, Blaðsíða 5

Laugardagur 3. desember 1977
5
á víðavangi
Jafnvægisstefna
Jóhannes Nordal, seðla-
bankastjóri, flutti athyglis-.
verða ræðu á viðskiptaþingi
Verzlunarráðs tslands, sem
haldið var i upphafi nóvem-
bermánaðar. i ræðu sinni,sem
birtist i siðasta hefti Fjár-
málatiðinda, fjallar Jóhannes
um jafnvægisstefnu i fjár-
magnsmarkaði.
i lok ræðunnar dregur Jó-
hannes saman nokkur megin-
atriði og segir:
,,En hver er þá þessi já-
kvæði árangur, sem búast má
við, ef tekin er upp jafnvægis-
stefna á lánsfjármarkaðnum?
Fyrst er að nefna stóraukið
framboð á innlendu lánsfé,
þar sem enginn vafi er á þvi,
að jákvæðir raunvextir mundu
kalla fram stóraukinn
peningalegan sparnað. Aðeins
það eitt að innstæður banka-
kerfisins kæmust upp i sama
hlutf allslegt gildi og þær voru i
fyrir sex árum, mundi auka
lánsf járframboðið i landinu
um meira en 40 milljarða
króna. Vantaði þó rnikið á að
vel væri búið að sparifjáreig-
cndum á þeim tima. Aukinn
innlendur sparnaður, sem i
þessu fælist mundi bæði verða
til þess að styrkja viðskipta-
jöfnuðinn og draga úr erlend-
um lántökum.
i öðru lagi á að fást betri
nýting og hagstæðari dreifing
fjármagns, þar sem öll at-
vinnustarfsemi hefði jafnan
aðgang að lánsfé og jákvæðir
raunvextir mundu tryggja að
fjárfestingarákvarðanir yrðu
byggðar á mati manna á raun-
vérulegum afrakstri fjár-
festingarinnar en ekki á von
um verðbólgugróða.
i þriðja lagi er heilbrigður
fjármagnsmarkaður mikil-
væg forsenda raunhæfrar
samkeppni á öðrum sviðum.
Lánsfjársköm mtun hefur
óhjákvæmilega tilhneigingu
til þess að halda fjármagns-
Jóhannes Nordal.
straumnum f föstu fari og hún
dregur þannig úr hreyfanleika
fjármagns til nýrra og upp-
vaxandi fyrirtækja og starfs-
greina og dregur þannig úr
tækifærum þeirra til að keppa
á jafnréttisgrundvelli við þá
sem fyrir eru á markaðnum.
t fjórða lagi er viðunandi
ávöxtun á innlendum markaði
og hreyfanlegir vextir helzta
skilyrði þess að unnt sé að
auka frjálsræði á gjaldeyris-
viðskiptum þar sem með þvi
einu móti er hægt að jafna
metin á milli eignar i innlend-
um og erlendum gjaldeyri.
Og i fimmta og siðasta lagi
hniga að þvi sterk rök að með
jákvæðri raunvaxtastefnu og
verðtryggingu megi ekki að-
eins draga úr mörgum óheppi-
legustu afleiðingum verðbólg-
unnar, heldur cyða þeirri rót-
grónu umframeftirspurn á
lánsfjármarkaðnum, sem er
veigamikill þáttur i sjálfri
verðbólguþróuninni.
Nú er komið að lokum þessa
máls þar sem reynt hefur
verið að leiða rök að þvi að það
sé bæði efnahagslega farsælt
og framkvæmanlegt að láta
markaðsöflin ráða m iklu
meiru á fjármagnsmarkaðn-
um cn verið hefur til þessa.
t>ótt flestirsjái vankanta á þvi
ástandi sem nú ríkir i láns-
fjármálum vantar enn mikið á
það að nægilegur almennur
skilningur sé á þeim aðgerð-
um til úrbóta sem hér hafa
verið gerðar að umtalsefni.
Gætir þá bæði vantrúar á það
að breytt lánskjör muni skila
þeim árangri sem um er talað
en þó e.t.v. ekki siður af ótta
við það að markaðsöflin muni
með einhverjum hætti tak-
marka tækifæri stjórnvalda til
þess að hafa áhrif á hagþróun-
ina og ganga þannig i berhögg
við hin margvislegu félags-
legu sjónarmið, sem ráðandi
eru i nútima þjóðfélagi. Að svo
miklu leyti scm markaðs-
kerfið sviptir stjórnvöld þeim
tækifærum til mismunar, sem
lánsf járskömmtunin færir
þeim i dag, á þessi ótti vissu-
lega við rök að styðjast. Hitt
hefurreynsla margra annarra
þjóða sýnt, að engin mót-
setning þarf að vera á milli
þess annars vegar að láta
markaðsöflun ráða verð-
myndun og dreifingu fram-
leiðsluþátta og hins vegar
þeirri eðlilegu viðleitni stjórn-
valda að setja efnahagsstarf-
seminni ákveðin félagsleg
markmið. Ef við viljum ekki
nýta efnahagslega kosti
markaðsins, þar sem þeir eru
ótvirætt fyrir hendi þrengjum
við aðeins svigrúmiö til hag-
vaxtar og þar með tækifærum
til félagslegra umbóta. Engin
tiltekin stefna i vaxta- og
verðtryggingarmálum er tak-
mark i sjálfu sér, heldur ber
að beita þessum hagstjórnar-
tækjum eins og öðrum, for-
dómalaust til þess að ná þeim
efnahagslegu markmiðum,
sem þjóðin telur mikilvægust
á hverjum tima.”
t lokaorðum sinum kemur
Jóhannes Nordal að þeim
kjarna málsins að sjá verður
hagstjórnaraðgerðir og
félagslega stefnu sem eina
heild, þar sem ,hver þáttur
hefur áhrif á annan. Það er
einmitt vegna þcssara inn-
byrðis áhrifa sem allmargir
hafa verið tortryggnir á þær
hugmyndir sem komið hafa
fram um nýbreytni í málefn-
um fjármagnsmarkaðarins á
islandi. Þeirri tortryggni þarf
að eyða hvort sem menn verða
sammála eða ekki og ræða Jó-
hannesar Nordal er framlag i
þvi skyni.
JS
Hætt við fulltrúa á Fiskiþingi:
er einn af fjórum kjörnum full-
trúum fjórðungssambandsins á
Vestfjörðum.
— Stærstu málaflokkarnir
sem Fiskiþingið tekur fyrir að
þessu sinni eru stjórnun fisk-
veiða og afkoma sjávarútvegs-
ins. Hvernig hefur þessum um-
ræðum miðað?
— Það er búið að fara i gegn-
um fyrri umræður um stjórnun
fiskveiða og það er ekki gott að
segja um það ennþá. En við er-
um stilltir inn á að nálgast hug-
myndir fiskifræðinga um há-
marksafla á þorski. Þingið mun
frekar mæla með frekari tak-
mörkun á þorskveiðum á kom-
andi ári. Einnig mun þingið og
stjórn Fiskifélags Islands sækj-
ast eftir nánara samstarfi við
ráðuneytið en verið hefur.
Marias var framsögumaður
þeirrar tillögu um afkomu
sjávarútvegsins, sem var sam-
þykkt i gær, og er hún birt ann-
ars staðar i blaðinu, og um af-
komu sjávarútvegsins sagði
hann i viðtalinu: — Þetta er
eilifðarspursmál, og er verð-
bólgan höfuðvandinn við að ná
eðlilegum rekstri á fiskveiðum
og fiskvinnslu. Það þarf að taka
GV — Blaðamaður og ljósmynd
ari litu við á Fiskiþingi, Fiskifé-
lags tslands i gær og náðu þar
tali af þrem fulltrúum úr þrem-
ur landsfjórðungum og tókum
við fyrstan tali Marias Þ. Guð-
mundsson frá tsafiröi, en hann
Marias Þ. Guðmundsson
— Nú er eftir að afgreiða
málaflokkinn um stjórnun fisk-
veiðanna, sem er eflaust
stærsta málið og verða um það
miklar umræður. Samstaða er
yfirleittgóð hjá mönnum og vilji
fyrir þvi að efla Fiskifélagið.
— Iivert er álit þitt á þeirri
reglugerð, sem Sjávarútvegs-
ráðuneytið hefur nú nýlega sent
frá sér um aö bátum verði bann-
Hjalti Gunnarsson. að að veiða i þorskveiðinet 10
daga á fyrri hluta næsta árs?
— Ég tel að þetta bitni mest á
Suðurnesjamönnum og Sunn-
lendingum, þvi að þeir byggja
mest á þessu veiðarfæri. Einnig
lýst mérilla á þessar leyfisveit-
ingar, sagði Ingólfur.
Ingóifur Arnarsson
á verðbólgunni af meiri mynd-
arskap en gert hefur verið. Þó
að afkoma fiskveiðanna hafi
verið sæm ileg í ár, þá va r h alli á
fiskvinnslunni, og þaö er fyrir-
sjáanlegur stóraukinn halli á
fiskvinnslunni á næsla ári, og
einnig er fyrirsjáanleg versn-
andi afkoma útgerðarinnar.
Hjalti Gunnarsson frá
Reyðarfirði er einn fulltrúi
fjórðungssambandsins á Aust-
fjörðum og sagði hann, að ekki
væri mikill ágreiningur milli
fjórðungsdeilda, og að reynt
væri að komast að sameigin-
legri stefnu um stjórnun fisk-
veiðanna. — Menn greinir á um
aðferðir, en ræða málin og
reyna að koma þessu i eina
heild, sagði Hjalti.
Ingólfur Arnarsson er for-
maður fiskideildarinnar i
Reykjavik, Hafnarfirði og ná-
grenni og sagði hann, að þingið
að þessu sinni væri mjög vel
heppnað, enda vel skipulagt.
„Þingið mun mæla með frekari
takmörkunum á þorskveiðum”
JOLAGLOGG
Á ESJUBERGI
GV — í desenibermánuði býður
Esjuberg upp á þá nýbreytni að
þar verður á bartfmum boðið upp
á jólaglögg og piparkökur að
gömlum Skandinavfskum sið.
I Skandinaviu er það gömul
hefð að drekka jólaglögg á þess-
um tima árs og þeir sem hafa
verið á þeim árstima i Danmörku
eða Sviþjóð kannast vel við það
þvi hvar sem komið er á vin-
veitingastaði er boðið upp á heitt
jólaglögg.
I glögginni sem boðið er upp á i
Esjubergi er heitt rauðvin, kanel-
stangir og rúsinur.
*- Það er ekki markmið okkar
að gera neinn fullan heldur að
hlýja fólki i skammdeginu sagði
Erling Aspelund hótelstjóri.
0
Og svo var skálað I jólaglögg.
F.v. Steindór Ólafsson aðstoðar
hótelstjóri Esju, Erling Aspelund
hótelstjóri, blaðamaður Tímans
og Sveinn Sæmundsson blaðafull-
trúi.