Tíminn - 04.01.1978, Qupperneq 15

lesendur segja
Er landbúnað
urinn óþarfur?
Vegna skrifa Dagblaðsins að
undanförnu um landbúnaöar-
mál sé ég mér ekki annað fært
en að leggja þar nokkur orð I
belg, þvi að i þeim skrifum
kemur fram svo mikil vantrú á
að Island sé byggilegt land, aö
engu tali tekur. Þó virðast þessi
skrif siastinnl þó nokkurn hluta
þjóðarinnar, þvi að þegar sama
tuggan erþulin nógu oft, þá fara
menn að trúa henni.
I þeim umræöum, sem orðið
hafa um þessi mál, er alltaf
stanzaö við útfiutningsuppbæt-
ur, sem kannski er von, þar sem
þessi upphæð er farin að velta á
tugum milljóna, en það er ekk-
ert skýrt hvernig á þessari upp-
hæö stendur. Bændur eru bara
sagðir framleiða of mikið, og
eftir þvi sem framleiðslan veröi
meiri er hún dýrari, — og eina
ráöið sé að fækka bændum all-
verulega, aö sögn Dagblaösins.
Ætli framleiðslan veröi ódýrari
ef hún minnkaði allverulega?
Eða rekstur vinnslustöðva
landbúnaðarins yrði hagkvæm-
ari?
• Skrif ritstjóra Dagblaösins
um landbúnaöarmál á undan-
förnum árum, held ég að eigi aö
stuðla að þvi að bændum fækki
verulega, þá liggi samvinnu-
hreyfingin vel við höggi, þvi aö
bændur hafa veriö traustustu
liösmenn samvinnufélaganna.
Ef tækist aö lama samvinnufé-
lögin út um land, þá munu tals-
menn einkagróöa og spákaup-
mennsku ekki gráta það. Ætti
þvi engum að koma á óvart til
hvers refirnir eru skornir.
Sannleikurinn er.sá, að vandi
landbúnaðarins um þessar
mundir er ekki bændum aö
kenna. Siöustu 3 ár hefur ekki
átt sér stað umtalsverð fram-
leiðsluaukning á sauðfjárafurð-
um og mjólkurmagn hefur staö-
ið i stað, þar til á þessu ári að
liklega verður 10% aukning.
Hvernig stendur þá á þeim
vanda er bændur standa
frammi fyrir? Það þarf ekki
að orðlengja þaö, að lik-
lega standa bændur verst
allra stétta landsins i
óðaverðbólgu þeirri er hér
hefur geisaö. Veröbólga og
gengislækkanir er það sem
verstfer með bændur. Ef við lit-
um á útflutningsbætumar, þá
má það koma fram, aö fyrir 3-4
árum náðist i mörgum tilfellum
85% af heildsöluverði og jafnvel
meira, þegar bezt lét. Hvernig
standa svo málin I dag? Vegna
veröbólgu hér innanlands fæst i
dag svona 40% af heildsöluverði
afurðanna. 1 þeim skrifum um
þessi mál kemur það aldrei
fram, að I helztu viöskiptalönd-
um okkar hefur verölag verið
svo til stöðugt undanfarin 3-4 ár.
Ef verðlag þar ætlar að hækka
um 8-10% hriktir I rikisstjórnum
og allt viröist i upplausn. Það er
eitthvaöannað en hérá iandi, og
er þó haft á orði, að við öpum
mikiö eftir erlendum þjóðum.
Er þá ekkert til ráða spyrja
menn? Og visthafa bændur bent
á leiðir. En þær leiðir eru ekki i
tizku um þessar mundir. Þeir
hafa aldrei bent á þær leiðir að
hækka rekstrarkostnað eða verö
á matvælum, eins og vinsælast
er nú. Heldur hafa þeir reynt að
benda á leiðir til lækkunar á
rekstrarvörum og öllum þátt-
um, er áhrif hafa á verö land-
búnaöarafurða. En slikar tillög-
ur virðast ekki eiga sér hljóm-
grunn meðal landsmanna nú á
timum, heldur að hækka allt
sem mest og magna upp kaup-
æði.
NU stendur til að veita þó
nokkru fé til markaðsleitar er-
lendis. Að minu áliti er þetta
bara aö fleygja fé i ekki neitt,
nema við komum okkar málum
i lag. Þvi viðskiptaþjóðir okkar
skilja ekki, að þaö þurfi aö
hækka verð um 20-30% á ári á
þeim afuröum, sem þær kaupa
af okkur. Þetta á áreiöanlega
eftir að koma fram á öilum
okkar útflutningi þegar fram
liða stundir, þó að það komi
fyrst fram á landbúnaðarafurð-
um.
Nýlega er búið aö hækka vext-
ina, — ekki koma landbúnaðar-
vörur til með að lækka vegna
þess, eða veröbólgan að
minnka. Þaö hefur sýnt sig, að
vaxtahækkunin ein og sér leysir
ekki nokkurn vanda á verð-
bólgutimum, heldur magnar
hann því vextir rednna alltaf út I
verölagiö og almenningur borg-
ar. Þegar vextirnir eru or&iir
kringum 20-30% gefur það auga
leið, aö fyrirtæki geta ekki
greitt þetta nema með aukinni
álagningu, og kemur það ekki til
að bæta samkeppnisaðstöðu
þeirra, er útflutning stunda.
Svo er nú flotgengiö okkar lik-
legast versti veröbólugvaldur-
inn. Meöan ekki tekst að koma
gengismálunum i lag veröur
verðbólgan ekki stöðvuð hér
innanlands eins og við erum
háöir erlendum viöskiptum á
öllum sviðum. Gjaldeyris-
skuldir landsmanna veröa ekki
greiddar með því að prenta is-
lenzka bankaseöla. Þær veröa
aðeinsgreiddar meðþviaö geta
framleitt afurðir er seljast er-
lendis eða eru gjaldeyrisspar-
andi fyrir íslendinga.
Þaö verða menn aö gera sér
ljóst, að ef brestur kemur I land-
búnaö hér á landi, þá veröur
meiri vandi fyrir ráöamenn
þjóöarinnar aö leysa hann
heldur en sá vandi þó er, sem
við blasir i dag, þvi að atvinnu-
vegir þjóðarinnar, fiskveiðar,
iðnaður, landbúnaður og verzl-
un styrkja hvern annan beint
eöa óbeint. Þvi þegar kýrin er
dauð er f jölskyldan I hættu. Svo
háðir erum við landbúnaöi, að
liklega gera sér alltof fáir grein
fyrir þvi. Þvi ber ráðamönnum
þjóöarinnar að styrkja stöðu
hans og grundvöll ef landiö á
allt að vera byggt.
Ólafur Egilsson
Hundastapa
Það kostar sitt að
framleiða kjörfæðu
Miðvikudaginn 7. des s.l.
komstsjón-og Utvarp i feitt. Til-
efnið var, að holl og ódyr afurö
var sett i eðlilegan verðflokk
með samþykki allra sem áttu
hlut að máli. Þetta var undan-
rennan. Til málamynda voru
sjónarmið framleiðenda látin
koma fram, en viðleitnin söm
við sig þ.e. að æsa neytendur.
Hinn geðþekki gleraugnastóri
starfskrafturúrsjónvarpinu tók
fólk tali i þeim anda að spilla
fyrir sölunni en hitti þar fyrir
nokkra ofjarla sem ekki voru
auðsveigðir til að leggjast i f jas.
Betur gekk með læknana þrjá.
En þeir eru furðulegir menn.
Þegar visindi þeirra hafa sann-
að, að ýmsar vörur sveitabú-
anna eru óhollar og þar með
hafa hefðbundnar tekjur bænda
skerzt, þá er ætlast til þess að
þeir gefi sina tiltöluléga nýju
heilnæmu og ódýru framleiðslu.
Það var 1972 sem ég skrifaði i
Timann greinum að skeröa fitu
i mjólk. Með slikri aðferð feng-
ist hollari vara og „verðlaust”
úrfall félli til við framleiðslu á
fóðurbæti, hvort heldur væri i
legi eða kögglum. Auðvitað
gerðist ekkert, þvi það getur
verið ósköp vitlaust að láta sér
detta eitthvað i hug.
Þetta komst samt á dagskrá á
yfirstandandi ári. Þótt Mjólkur-
samsalan ætti þá þegar nauð-
synlegt tæki gerðist ekkert. Og
við það situr enn. í upphafi kom
þetta mál mér ekki ókunnug-
lega fyrirsjónir. Ég lét mér þvi
ekkiminna nægja en gera fyrir-
spurn til félags mjólkurfram-
leiðenda, sem framleiðir á ein-
um degi meiri m jólk en hér ger-
ist i mánaöavis. Þetta fyrirtæki
heitir Fraser Valley MiÚc Prod-
ucers Association. Auk þess
framleiðir félagið ár eftir ár
beztu neyzlumjólk i heimi skv.
alþjóðaskýrslum. Það er svo
önnur saga að forstjóra jjessa
fyrirtækis kynntist ég vestur i
Vancouver. Hann bauð mér
heim kl. 8 um kvöldið en þá var
þessi virðulegi heimsborgari
breyttur i jafn virðulegan
bónda, sem sat úti i fjósi við aö
mjólka kýrnar. Og i sumar lét
svariö ekki á sér standa. Fyrst i
simtali og siðar meö bréfi. Þeir
láta hina úrteknu fitu svo aö
segja engin áhrif hafa á verð-
lagið. M jólk sem er 4% feit kost-
ar 124.00 kr. hver litri, mjólk
sem er 2% kostar 120.00 og
undanrenna er 113,00 hver litri.
Þarna er að verki skipuleg
markaðsþekking og viðurkenn-
ing á þvi að það kostar sitt að
framleiða kjörfæðu.
Eftir hverju erum við að
biða?
FriðrikÞorv aldsson

ÓNSKÓLI
SIGURSVEINS D. KRISTINSSONAR
I
Innritun og greiðsla námsgjalda fyrir vor-
önn verður i skólanum við Hellustund,
miðvikudaginn 4. fimmtudaginn 5. og
föstudaginn 6. janúar, kl. 17-19 alla dag-
ana.
í húsi tónskólans við Fellaskóla i Breið-
holti verður innritað laugardaginn 7. janú-
ar kl. 14-16. Að þessu sinni verður aðeins
innritað i undirbúningsdeild, 15 ára og
eldri og i kórskóla, (fullorðið fólk).
Að öðru leiti er skólinn nú fullsetinn.
Umsóknir falla úr gildi að innritun lokinni
ef þær verða ekki staðfestar með greiðslu
námsgjalda.
Kennsla hefst mánudaginn 9. janúar.
Skólastjóri.
spara a//t
nema
HITANN
30% ódýrara
að nota
rimlal
runfal OFNAR
Síðumúla 27 — Reykjavík — Sími 91-842-44
Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið
2. janúar 1978.
Laus staða
Laus er til umsóknar staða læknis við
heilsugæslustöð i Kópavogi. Staðan veitist
frá og með 1. mars 1978.
Umsóknir ásamt upplýsingum um fyrri
störf sendist ráðuneytinu fyrir 1. febrúar
n.k.
m
1 liter af kem. hreinsuðu
rafg. vatni. fylgir til
.áfyllingar hverjum
rafgeymi sem keyptur
;er hjá okkur.
RAFGEYMAR
Þekkt merki
Fjölbreytt úrval 6 og 12
volta fyrir bíla, bæði gamla
og nýja, dráttarvélar og
vinnuvélar, báta, skip o.fl.
Ennfremur:
Rafgeymasam'h'ónd — Startkaplar'
og pólskór. Einnig: Kemiskt
lireinsað rafgeymavatn til áfylling-
ar á rafgeyma.
R-f* *
ARMULA 7 - SIMI 84450
Ritstjórn, skrifstofa og afgreiðsla