Tíminn - 15.02.1978, Side 7

Miðvikudagur 15. febrúar 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gísiason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i lausasölu kr. 90.00 Askriftargjald kr. 1700 á
mánuði.
Blaðaprenth.f.
N orðlendingar
efla Dag, og
Dagur Norðlendinga
Þrir eru þeir staðir utan Reykjavikur, þar sem
veigamest blöð hafa verið gefin út á liðnum tima:
Akureyri, Seyðisfjörður og Isafjörður. Langt er
siðan Seyðisfjörður missti stöðu sina á þessum vett-
vangi og á siðari áratugum hefur Isafjörður ekki
heldur borið sitt barr á sama hátt og áður var. Það
er Akureyri sem bezt hefur haldið velli enda mestur
bær.
Á Akureyri hófst útgáfa blaðs ekki miklu siðar
heldur en i Reykjavik og þar hafa merk blöð verið
gefin út á aðra öld. Nú marga siðustu áratugina
hefur Dagur verið þar höfuðblað og einmitt um
þessar mundir fyllir hann sjötta áratuginn.
Frá upphafi vega hefur Dagur verið blað Fram-
sóknarmanna og samvinnumanna og öflugt bar-
áttutæki Norðlendinga, er markað hefur djúp spor.
Á siðum Dags hafa fjölmargar nýjungar verið
kynntar bæði fyrr og siðar, og þar hefur iðulega
verið hart barizt til framgangs þeim málum, er
aðeins varð fram hrundið með þrautseigju og elju.
Má þar til dæmis minnaá, að hlutur Dags að stofnun
Kristneshælis var ósmár.
Dagur hefur notið þess frá öndverðu að hafa á að
skipa ritstjórum, sem i senn voru ágætavel máli
farnir og ritfærir að sama skapi og jafnframt miklir
hugsjónamenn. Það hefði ekki verið öllum hent að
fara i föt þeirra Jónasar Þorbergssonar, Þórólfs
Sigurðssonar, Ingimars Eydals, Hauks Snorrason-
ar og Erlings Daviðssonar. Þeir hafa borið hátt það
merki sem þeim var falið á hendur og Dagur orðið
Norðlendingum ómissandi brjóstvörn.
Nú þegar Dagur hefur komið út i sextiu ár, eru
uppi þær ráðagerðir að efla blaðið til mikilla muna
enda hefur það þegar fengið hin ágætustu húsa-
kynni og tæki. Það er nú efst á baugi að Dagur verði
innan tiðar dagblað, hið fyrsta er til orða hefur
komið að gefa út utan Reykjavikur.
Útgáfa dagblaðs þótt ekki yrði stórt i sniðum er
likleg til þess að verða hinn mesti aflvaki fyrir
Norðlendinga. I landinu er sviptingasamt og lands-
hlutunum er það mikilvægt að eiga þess kost að
reifa mál sin sem bezt og fylkja liði til samstöðu um
það sem brýnt er að berjast fyrir eigi þeir, sem búa
fjarri miðstöðvum fjármálavalds og stjórnsýslu
ekki að dragast aftur úr. Þar hefur Dagur haft ærnu
hlutverki að gegna á liðinni tið og svo verður ekki
siður ef takast má að gera hann að dagblaði áður en
mjög langt um liður.
Timinn og Dagur eru nokkurs konar tviburar i
blaðaheiminum, bæði blöðin stofnuð á svipuðum
tima og af samherjum i þjóðmálum og lifsviðhorf-
um. Á milli þessara tveggja blaða hefur löngum
verið náin samvinna, svo sem vera bera og iðulega
samráð þegar svo bar undir. Þessi blöð hafa ekki
verið keppinautar, heldur samherjar og veitt hvort
öðru lið og styrk eftir föngum. Og svo mun áfram
verða.
Með það i huga hvað Dagur hefur verið i sex ára-
tugi og hvað við gerum okkur vonir um, að hann
verði næstu áratugina sendir Timinn beztu
árnaðaróskir sinar norður yfir heiðar i höfuðstað
Norðurlands. Við hér syðra vonum að Norðlending-
ar efli Dag og Dagur efli Norðlendinga og þess sem
hann hefur fram að færa i sókn og vörn, megi sjá
sem ótviræðastan stað i framförum og farsælum
hugsunarhætti fólks. — JH
ERLENT YFIRLIT
Rússneskur herforingi
skiptir um hlutverk
Þjálfaði Sómalíuher, stjórnar nú Eþíópíuher
ERLENDUM fjölmiölum
veröur um þessar mundir tiö-
rætt um rússneskan hershöfö-
ingja, sem þeir nefna Grigory
Barisov, en hann er nú talinn
stjórna gagnsókn Eþiópiuhers
i Ogaden-héraöinu, sem virö-
ist ætla að verða sigursæl.
Undir hann heyra beint hinir
rússnesku og kúbönsku sér-
fræðingar, sem stjórna hinum
meiriháttar vigvélum, sem
eru notaöar i sókninni, þvi aö
Eþiópiumenn eru ólærðir i
meöferö þeirra. Samkvæmt
upplýsingum, sem Vance ut-
anrikisráöherra Bandarikj-
anna birti siðastl. föstudag,
hafa Rússar nú milli 800 —
1000 hernaðarlega sérfræö-
inga i Eþiópiu, en Kúbumenn
hafa þar um 3000 manna lið,
þar af um 2000, sem taka bein-
an þátt i viðureigninni i
Ogaden. Þá er taliö, aö all-
margir hermenn frá Suöur-
Jemen taki þátt i orustum þar.
Allir útlendingarnir eru sagöir
heyra beint undir Barisov,
sem jafnframt er talinn leggja
á aðalráðin um þaö, hvernig
sókninni er hagaö.
Barisov hefur vakiö enn
meira umtal en ella sökum
þess, aö hann hefur á undan-
förnum árum verið yfirmaöur
hinna rússnesku sérfræöinga,
, sem unnu að þvi að þjálfa her
Sómaliumanna, en jafnframt
þvi aö þjálfa herinn, bjuggu
Rússar hann vel vopnum.
Sómaliuher hefur þvi veriö
talinn einn hinn öflugasti I
Afriku. Mjög náiö samstarf
var þá milli stjórna Sómaliu
og Sovétrikjanna, en þetta
samstarf fór versnandi eftir
aö Rússar geröu vináttusátt-
málann viö Eþiópiumenn á
siðastl. ári. Rússar hugöust þá
um skeið reyna aö sætta
Eþiópiumenn og Sómali, en
Barre, forseti Sómaliu, vildi
ekki hlusta á slikt meöan
sjálfstæöishreyfingu Sómala
veitti betur I Ogaden. Hann
setti aö skilyröi, að Ogaden og
önnur landsvæöi i Eþiópiu, þar
sem Sómalar búa, yrðu leyst
undan yfirráðum Eþiópiu.
Þessu hafnaði Eþiópiustjórn,
og hertu Sómalir þá átökin i
Ogaden og veitti þeim um
skeið mun betur. Rússar tóku
þá aö veita Eþiópiumönnum
hernaðarlegan stuöning.
Barre forseti svaraöi þessu i

l ' . í *•
Mengistu er ótraustur bandamaöur
nóvembermánuöi siðastl. á
þann veg, aö hann rauf stjórn-
málasambandið viö Sovétrik-
in og lýsti vináttusamninginn
við þau úr gildi fallinn. Jafn-
framt rak hann úr landi alla
sérfræöinga Rússa, samtals
um 3000 manns, þegar fjöl-
skyldur þeirra voru meðtald-
ar. Barisov hélt hins vegar
ekki til Moskvu, heldur var
hann sendur beint til Addis
Abeba, og hefur hann siöan
undirbúið sóknina i Ogaden.
Enginn maður þótti færari um
þaö, þvi aö hann þekkir senni-
lega betur til Sómaliuhers en
nokkur maður annar.
ÞAÐ VAR á þessum tima
álit margra fjölmiöla, aö
Rússum heföi meira en litiö
skjátlazt, þegar þeir kusu
heldur vináttu Eþiópiumanna
en Sómala. í Sómaliu höföu
þeir góða aðstööu til að
styrkja stöðu sina viö
Indlandshaf. Slika stööu fá
þeir ekki i Eþiópiu, ef Eritreu
tekst aö brjótast undan yfir-
ráöum Eþíópiu. Til þess aö
tapa þó ekki öllu, töldu Rússar
nauösynlegt að bregöast hart
við og missa ekki einnig aö-
stööuna i Eþiópiu. Þeir hafa
þvi siðustu mánuöina sent
geysimikiö af vopnum og vist-
um til Eþíópiu, bæði sjóleiöina
og flugleiðina. Leyniþjónustur
Bandarikjanna og Arabaland-
anna, sem er vinveitt Sómaliu,
Uppdráttur sem sýnir Ogaden
hafa reynt aö tylgjast meö
þessum flutningum, en nú
þykir ljóst, aö þeir hafa veriö
enn stórfelldari en álitiö var
um skeiö. Rússum hefur meö
ýmsum hætti heppnazt aö dul-
búa þessa flutninga. Ýmsir
. fréttaskýrendur eru farnir aö
gizka á, aö aöstoöin við
Eþiopiu hafi þegar kostaö
Rússa um einn milljarö doll-
ara.
Fljótlega eftir aö þessi aö-
stoð Rússa viö Eþiópiu hófst,
sneri Barre forseti sér bæöi.til
Bandarikjanna og vinveittra
Arabalanda og baö um aöstoö.
Bandarlkjamenn tóku þá
afstöðu aö veita hana ekki aö
sinni, eöa á meöan barizt væri
i Ogaden. I staöinn hvöttu þeir
til friöarsamninga. Jafnframt
höföu Bandarikin þau áhrif á
Saudi-Arabiu og Egyptaland,
aö þessi lönd veittu ekki
Sómaliu beina aðstoö undir
þessum kringumstæðum.
Svipaö gilti um íran, en hins
vegar lýsti íranskeisari yfir
þvi, aö hann myndi skerast i
leikinn, ef Eþiópiumenn geröu
innrás i Sómaliu.
AFSTAÐA Bandarikja-
manna byggist á tvennu. I
fyrsta lagi vildu þeir ekki
dragast inn i hernaðarátök i
Afriku. 1 ööru lagi heföi þaö
mælzt illa fyrir i Afríku aö
styöja Sómaliu til landvinn-
inga. Flest rikin þar vilja
varöveita óbreytt landamæri.
Nú eru ýmsir Bandarikja-
menn farnir aö efast um, aö
Bandarikjastjórn hafi tekið
rétta afstööu. Einkum hafa
þessar skoöanir rutt sér til
rúms eftir aö Eþiópiumenn
tóku aö vinna á I Ogaden. Þvi
hefur Bandarikjastjórn nú
gefið til kynna, aö hún kunni
aö skerast i leikinn, ef ráöizt
veröi inn I Sómaliu.
Enn er svo eftir aö sjá hvort
Rússar græöa á stuðningi sin-
um viö Eþiópiu. Þaö er langt
frá þvi, aö Mengistu, einræöis-
herra Eþlópíu, sé traustur i
sessi. Stööugt berast þær
fregnir frá Addis Abeba, aö
þar riki hrein ógnaröld, þvi aö
Mengistu lætur taka hugsan-
lega andstæöinga sina af lifi
hundruöum «aman, aöallega
stúdenta. Samt halda áfram
launmorö á hjálparmönnum
hans. Ef andstæöingar
Mengistu kæmust til valda,
gætu þeir slitiö tengslin viö
Rússa. Þaö gæti lika flogiö
Mengistu I hug, ef hann
styrktist I sessi, aö rjúfa sam-
starfiö viö Sovétrikin, eins og
hann rauf þaö viö Bandarikin. »
Þ.Þ.