Tíminn - 15.02.1978, Qupperneq 10

10
Miövikudagur 15. febrúar 1978
Sýningin stóð í
nokkrar mínútur
Ein alvarlegasta hindrun i þvi
að fást viö listir, — ef frá er talin
lögreglan, þegar stjórnvöld
beita henniá menningarsviöinu,
— er líkiega sú aö eiga foreldra
sem frægir eru á einhverju
sviði. Þaö er ef til vill þess
vegna sem listir ganga ekki i
erfiðir, nema ef þaö væri leik-
listin, nema meöörfáum undan-
tekningum.
Börn frægra manna
Um þetta má finna mýmörg
dæmi. Ósjálfrátt gerum við
samanburð. Það er annað,
hlýtur að vera annað að heyra
börn Askenashy leika á
hljóðfæri en „venjuleg” börn,
annað að lesa skáldskapartexta
eftir niðja Halldórs Laxness og
annað að heyra kvæði barns
Tómasar Guðmundssonar en
kvæði eftir „venjuleg” börn.
Nú veit ég ekkert hvort börn
Askenashys spila á hljóðfæri og
ekki heldur um það hvort börn
þeirra Halldórs Laxness og
Tómasar Guömundssonar eru
að yrkja. sem mér kom þetta
aðeins i hug, þegar ég las um
myndlistarsýningu Svavars
Guðna Svavarssonar, en hann
er sonur hins kunna málara
Svavars Guðnasonar, en Svavar
Guðni hefur haft m jög hljótt um
sig sem myndlistarmann, þótt
hann hafi fengizt við myndlist-
ina mjög lengi.
Þóroddur Guömundsson skáld
frá Sandi sagði mér einu sinni
frá sinni byrjun í skáldskap en
Þóroddur er sem kunnugt er,
sonur Guðmundar Friðjónsson-
ar semá sinni tiö var eitt mesta
skáld sinnar samtiöar. Faðir
hans, þ.e. Þórodds varhlynntur
skáldskap barna sinna og Þór-
AUar
myndirnar
seldust
fólk I listum
Hugsuöur
.Uppmæling'
oddur lofaði föður sinum að
heyra fyrstu kvæðin og þeir
ræddu um þau kosti þeirra og
galla oghvaö betur mætti fara.
Þannig séð var ljóðageröin laus
við öll harmkvæli. Ahinn bóginn
þá viðurkenndi Þóroddur aö það
hefði verið erfitt að byrja þvi
menn báru ljóö hans ósjálfrátt
saman við ljóö föðurins.og þótt
menn segðu ekki beinlinis:
Hann pabbi þinn hefði nú ort
þetta betur, þá lagði þessi að-
staða vissar hömlur á hiö unga
skáld. Almenningur geröi meiri
kröfur: og hann varð að leggja
haröara aö sér ef hann átti að
verða skáld og standa á eigin
fótum. Hann varð með einhverj-
um hætti að vaxa frá hinum
fræga föður.
Nú er þetta löngu liðin tið sem
allir vita, og Þóroddur
Guðmundsson hefur fyrir lif-
andi löngu unnið sér sitt eigiö
sæti á skáldabekk, þar sem
hanner metinn sem sjálfstæður
höfundur en ekki sem sonur
hans Guðmundar á Sandi.
Svavar Guðni Svavars-
son
Nýverið hélt Svavar Guðni
Svavarsson sina fyrstu mynd-
listarsýningu en hann er sem
áður sagði sonur Svavars
Guðnasonar listmálara. Sýning-
unahélthann i Pósthússtræti 15
i húsakynnum Taflfélagsins
Mjölnis en Svavar Guðni er
seigur skákmaður. Þaö vakti
athygli að sýning Svavars
Guðna stóð aöeins yfir i fáeinar
minútur. Hún var ekki kynnt i
blöðunum á venjulegan hátt.
Engum var boðið ef frá eru
taldir nokkrir menn mestan
part voru það skákmenn og
múrarar en myndirnar seldust
strax upp og sýningunni var
lokab en frá þvf var sagt i ein-
hverju blaði og var þetta talin
vera stytzta málverkasýning
aldarinnar. Minnir satt aö segja
dálitið á fyrstu sýningu Svavars
Guðnasonar, sem haldin var i
Skem muglugganum hjá
Haraldi (i Austurstræti), en þar
gerði kunnur Reykvikingur sér
það til gamans að kaupa alla
sýninguna á einu bretti en það
var Bjarni Ivarsson, járn-
smiöur i Héðni sá kunni mál-
verkasafnari og listvinur.
Siðan Svavar Guðni hélt hina
skammgóöu sýningu hafa
ýmsir, einkum skáklega
sinnaðir menn, komið að máli
við undirritaðan og spurt: Af
hverju er ekkert skrifað um
sýningu Svavars Guðna
Svavarssonar i Timann? Svariö
er einfalt:
Okkur var ekki boöiö að sjá
hana og vissum ekki af henni
fýrr en henni var lokið og
myndirnar komnar út um allt,
inn á brjóst á hinum nýju eig-
endum.
Það varð samt úr að við
reyndum aö afla upplýsinga átt-
um stutt viötal viö Svavar
Guöna og fengum myndir að
láni en sá galli er á gjöf Njarðar
að skúlptúrar Svavars Guðna
eru litaðir en litaðar högg-
myndir hafa ekki tiðkazt I
heiminum lengi eftir að kirkjan
byrjaði aö herma eftir Indián-
um og fór að lita myndir. Siðan
hefur yfirleitt sett vanliðan að
Banka valdið
Svavar Guðni Svavarsson
fólki þegar það sér litaðar högg-
myndir.
Hér i blaðinu eru myndirnar
svart/hvitar og þvi ekki nema
svipur hjá sjón.
Byrjaði að fást við
myndlistina 12 ára
Viö hittum Svavar Guðna að
máli og gaf hann okkur eftirfar-
andi upplýsingar um sig og list-
ina:
— Ég sýndi þarna i Pósthús-
strætinu aðallega skúlptúra.
Myndirnar voru unnar i leir
og stein en aðallega þó i epoxy
sem er nýtt efni i höggmyndir.
Þetta efni er framleitt i Málning
hf. og hefi ég gert á þvi marg-
vislegar tílraunir einkum þó og
séri lagi viðaðiita það. Ég hefi
fryst svona efni geymt það við
alls konar hitastig og aðstæður
ogtelmighafa sannað notagildi'
nýrra aðferða við að lita það.
Epoxy er erfitt efni en ég
hefi fengizt við það i fimm ár.
Þetta efni hafði ekki verið litað
áöur og þvi fór svo mikill timi i
tilraunir meö litarefnin.
— Hvernig tilraunir voru
gerðar?
— Ég stakk þvi i frystikistuna.
Lét það vera tímunum saman i
háfjallasól (ozonlampa) i inn-
rauðum geislum og fleira var
gert til þess að prófa litarefnin,
og reyndust litarefnin vel.
— Hvenær byrjaðir þú að fást
við myndlist. Hafði faðir þinn
einhver áhrif á þig i þvi efni?
— Þaö held ég ekki. Hann var
auðvitað málari, en móðir min
Sigriður Olafsdóttir er ágætur
teiknari. Ég fór að fást við þetta
fyrir alvöru, þegar ég var 12-13
ára gamall, en þá fór ég i Mynd-
listarskólann niður á Grundar-
stig, en það hefur liklega verið
árið 1946.
En ég venti mfnu kvæði i
kross og hóf nám i múrarariðn,
og siðan lærði ég tækniteikn-
uníteikningu á teiknistofu verk-
fræðinga og arkitekta) i Tækni-
teiknaraskólanum.
Nú starf'a ég sem býggirigar-
meistari hjá Vatnsveitunni, eri
hefi myndlistina sem áhugemál
ásamt öðru.
— Sýningin stóð stutt?
— Já hún stóð ekki lengi yfir.
Satt að segja, þá hafði ég ráð-
gert að láta hana standa i þrjá
daga, og var búinnað skrifa utan
á boðskort, en svo varð skyndi-
legt dauðsfall i fjölskyldunni, og
ég treysti mér ekki til þess að
standa i þessu. Samt komu
þarna fáeinir menn, sem vissu
af þessuog þegar þeir vorubún-
ir að sjá myndirnar, þá lokaði
ég sýningunni.
— Og þeir keyptu allt
— Já þeir keyptu allar mynd-
irnar og tóku þær með sér heim.
Lengra varð þetta samtal
ekki en viö fengum lánaðar
nokkrar ljósmyndir af verkum
Svavars Guðna Gvavarssonar,
og eru þær birtar hér á siöunni,
og auk þess eins mynd af
menntamálaráðherra en hún
var þó ekki á þessari einstæöu
sýnigu.
Jónas Guðmundsson.
Vilhjálmur menntamálaráöherra.