Tíminn - 01.03.1978, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 1. marz 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsímar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i lausasölu kr. 90.00 Askriftargjald kr. 1700 á
mánuði.
Blaðaprent h.f.
Hverjir svíkja?
Talsmenn ólöglegu verkfallanna, sem hafa verið
boðuð i dag og á morgun, hampa þvi mjög i áróðri
sinum, að rikisstjórnin hafi með efnahagslöggjöf-
inni svikið kjarasamningana. Þessu er ekki sizt
haldið fram af ýmsum aðalleiðtogum launþega-
samtakanna, sem vita þó manna bezt, að þetta eru
alger ósannindi.
Hið rétta i þessu er það, að i kjarasamningunum
milli Alþýðusambandsins og vinnuveitenda, sem
gerðir voru á siðastliðnu sumri, er gert ráð fyrir
þvi, að rikisvaldið kunni að verða að gripa til
gengisfellingar eða visitöluskerðingar. Eitt ákvæði
samninganna f jallar beinlinis um þetta. Samkvæmt
þvi er verkalýðsfélögunum heimilt, ef stjórnarvöld
gripa til umræddra aðgerða, að segja samningun-
um upp með mánaðarfyrirvara og geta að þeim
tima liðnum hafið verkföll, ef þau telja það nauð-
synlegt til að knýja fram kjarabætur. Þennan upp-
sagnarrétt hafa mörg verkalýðsfélög notað sér nú.
Eftir að umræddur frestur er liðinn, eru verkföll
fullkomlega lögleg. Verkföllin, sem boðað er til i
dag og á morgun, eru hins vegar ólögleg sökum þess
að umræddur uppsagnarfrestur er ekki útrunninn.
Það eru þvi þeir, sem standa að umræddum verk-
föllum, sem eru með þvi athæfi sinu að hvetja til
þess að samningar séu vanefndir og sviknir en
hvorki rikisvaldið eða atvinnurekendur.
Um opinbera starfsmenn er það að segja, að sér-
stök lög gilda um þá. Þeir hafa lengi barizt fyrir
verkfallsrétti, en þeirri ósk þeirra hefur verið hafn-
að af öllum rikisstjórnum, sem Alþýðuflokkurinn og
Alþýðubandalagið hafa tekið þátt i. Það var núver-
andi rikisstjórn, sem veitti þeim verkfallsrétt með
vissum takmörkunum, sem samtök þeirra sam-
þykktu fyrir sitt leyti. Samkvæmt þessu samkomu
lagi hafa þeir ekki rétt til að segja upp samningum
á samningstimanum, en hins vegar er þeim tryggð-
ur réttur til að fá hliðstæðar kjarabætur og aðrar
launastéttir kunna að fá á samningstimabilinu. A
sama hátt verða þeir lika að sætta sig við efnahags-
ráðstafanir, sem launastéttirnar innan Alþýðusam-
bandsins sætta sig við. Þannig er þeim tryggt, að
þeir standi jafnfætis öðrum i launakjörum á
samningstimanum.
Af þvi, sem hér er rakið, er ljóst, að rikisstjórn
eða Alþingi hafa ekki á neinn hátt brotið kjara-
samningana með efnahagslögunum. Hitt er hins
vegar augljós vanefnd á gildandi kjarasamningum,
þegar verkalýðsleiðtogar boða til verkfalla áður en
tilsettur uppsagnarfrestur er útrunninn. Þess vegna
eru verkföllin, sem boðað hefur verið til i dag og á
morgun, ólögleg.
Villandi tölur
Útreikningar þeir, sem Alþýðusambandið hefur
látið birta um kaupskerðingu launþega vegna efna-
hagslaganna, eru villandi á tvennan hátt. f fyrsta
lagi er ekki tekið tillit til þess, að umrædd kaup-
skerðing leiðir til minnkandi verðbólgu og eykur
kaupmáttinn á þann hátt, þótt krónutala launanna
lækki.Án þessararkaupskerðingar hefði verðbólgan
alltaf farið i 36% á árinu, en á ekki að fara i meira
en 30% vegna kaupskerðingarinnar. Hér er byggt á
útreikningum Þjóðhagsstofnunarinnar. í öðru lagi
er svo það, að umrædd kaupskerðing styrkir af-
komu atvinnuveganna og kemur i veg fyrir atvinnu-
leysi. Ekkert er meira hagsmunamál launþega en
að atvinnuleysi verði afstýrt. Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Indverjar vilja fá
sterka stjórn aftur
Indira Gandhi i mikilli sókn
EF Indiru Gandhi endist lif
og heilsa á hún áreiðanlega
eftir að koma áfram við sögu
indverskra stjórnmála á
áhrifaríkan hátt. Um það
vitna bezt úrslit fylkiskosning-
anna, sem fóru fram í Indlandi
um siðustu helgi. Kosið var i
sex fylkjum, og er talningu
ekki fulllokið nema i tveimur
þeirra, þegar þetta er skrifað.
1 þeim tveimur fylkjum þar
sem talningu er lokið, hefur
hinn nýstofnaði flokkur Indiru
Gandhis unnið yfirburðasigra.
Þessi fylki eru bæði I
Suður-Indlandi, Karnataka og
Andrah Pradesh. Sennilega
mun Janataflokknum og
gamla Kongressflokknum
veita betur i hinum fylkjunum
fjórum. Aðalbaráttan var háð
i Andrah Pradesh og
Karnataka. þvi að þar þótti
flokkur Indiru vænlegastur til
fylgis.en bæði Janataflokkur-
inn og gamli Kongressflokkur-
inn vildu koma i veg fyrir sig-
urhans. Einkum vildu þeir þó
koma i veg fyrir, að hann
sigraði I Andrah Pradesh,sem
er eitt stærstu fylkjanna i Ind-
landi. Desai forsætisráðherra
lét persónulega mikið til sin
taka i kosningabaráttunni þar.
En það dugði ekki. Indira
beitti sér af enn meira kappi
oghrifust menn af þrautseigju
og harðfylgi hennar. Hinn
óvænti ósigur,sem hún beið i
þingkosningunum á siðastl.
vetri,virðist siður en svo hafa
dregið kjark úr henni.en þó er
hún orðin nokkuð þreytulegri i
útlitien áður. Enandlegt þrek
hennar er óbilað.
INDIRA efndi til þing-
kosninga i Indlandi siðastl.
vetur eftir að hafa stjórnað
með eins konar hernaðarlög-
um i tvö ár,en samfleytt hafði
hún þá verið forsætisráðherra
Indlands i 11 ár. Siðustu tvö
árin hafði hún stjórnað með
harðri hendi og orðið vel
ágengt á mörgum sviðum.
Hún þótti þvi nokkuð sigur-
vænleg i kosningunum. And-
stæðingar hennar, sem áður
voru margklofnir. gripu þá til
þess ráðs að sameinast gegn
henni i eitt bandalag og tókst
þvi að vinna mikinn sigur. Það
hefur nú sameinazt i einn
flokk, Janataflokkinn. Sjálf
féll Indira i kosningunum og
missti hún þvi forustu Kon-
gressflokksins á þingi. Leið-
togar Kongressflokksins vildu
litið samband hafa við hana og
þótti liklegt, að hún myndi
Indira Gandhi
einangrast og verða áhrifalit-
il. Þegar kom fram á sumarið
fór hún að láta bera meira á
sér og hóf fundaferðalög um
allmörg fylki. Það kom þá
strax i ljós.að hUn naut enn
hylli almennings. Þó varð það
mun meira áberandi eftir að
rikisstjórnin hófst handa um
málaferli gegn henni fyrir
sakir, sem ekki virtust stór-
felldar. Almenningsálitið
snerist þá meira og meira á
sveif með henni. Það hjálpaði
til,að nýja rikisstjórnin þótti
duglitil.enda háir það henni.að
Janataflokkurinn er mjög
sundurleitur. Þegar kom fram
á haustið, vildu liðsmenn
Indiru að hUn tæki við for-
mennsku Kongressflokksins,
en leiðtogarnir, sem þar voru
fyrir, höfnuðu þvi. HUn
stofnaði þvi nýjan Kongress-
flokk.sem var ekki formlega
stofnaður fyrr en fyrir tveim
mánuðum. Svipaðan leik
hefur hUn leikið eitt sinn áður,
þegar deila reis milli hennar
og Desai og eldri leiðtoga Kon-
gressflokksins. Hún fór þá úr
Kongressflokknum og stofnaði
nýjan Kongressflokk sem
vann mikinn sigur I næstu
kosningum. Hinn nýstofnaði
Kongressflokkur Indiru er þvi
þriðji Kongressflokkurinn i
Indlandi.en hinn upprunalegi
Kongressflokkur var flokkur
Mahatmas Gandhi og
Jawaharlals Nehru, fööur
Indiru,en þeir höfðu forustuna
i sjálfstæðisbaráttu Indverja.
ÞEGAR Janataflokkurinn
kom til valda á siðastl. vetri
voru nær allar fylkisstjórnir i
Indlandi úr hópi Kongress-
flokksins. Desai undi þessu
illa og efndi þvi á siðastl.
sumri til kosninga I 9 fylkjum
aðallega i norðurhluta lands-
ins, þar sem Janataflokkurinn
hafði hlotið mest fylgi I þing-
kosningunum. Janataflokkur-
inn vann lika sigur i átta
þeirra. Kongressflokkurinn
var illa undir þessar kosning-
ar búinn og Indira lét þær af-
skiptalausar. Ef til vill heföu
leikar farið á svipaða leið I
suðurfylkjunum,ef kosið hefði
verið þar á þeim tima. Desai
taldi hins vegar hyggilegra að
fresta kosningum þar og biöa
þess, að Janataflokkurinn
treysti sig betur i sessi. Ber-
sýnilega hefur hann þá ekki
reiknað með Indiru.
Andstæðingar Indiru treysta
á,að hún hafi minna fylgi i
norðuriylkjunum en suður-
fylkjunum,en þó eru þeir full-
vissir um það siðan auka-
kosning fór fram i kjördæmi i
Nýju Delhi i fyrra mánuði.
Flokkur Indiru fékk þar fram-
bjóðanda sinn kjörinn.
Janataflokkurinn, sem hafði
fengið yfirgnæfandi meiri-
hluta i þessu kjördæmi i þing-
kosningunum siðastl. vetur,
beiö ósigur og gamli Kon-
gressflokkurinn fékk sama og
ekkert fylgi. Þetta var fyrsti
kosningasigurinn sem hinn nýi
Kongressflokkur vann.og þótti
aö vonum góðs viti fyrir
Indiru.
Sigrar Indiru i fylkis-
kosningunum um helgina,
benda ótvirætt til þess að
rikisstjórn Janataftokksins
nýtur orðið takmarkaðs
trausts og menn vilja aftur fá
trausta og einbeitta stjórn eins
og stjórn Indiru var siðustu
valdaár hennar. Takist
Janataftokknum ekki að taka
föstum tökum á vandamálun-
um,má búast við þvi að flokk-
ur Indiru haldi áfram aö efl-
ast. í
Þ.Þ.