Tíminn - 09.06.1978, Qupperneq 7

Föstudagur 9. júnl 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm), og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfuiitrúi: Jón Sigurösson, Auglýsingastjóri: Steingrimur
Glslason, Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og
auglýsingar Siöimúla 15. Slmi 86300.
Kvöldsi'mar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verö Ilausasölu kr. 100.00. Áskriftargjald kr. 2.000 á"
mánuöi. Blaðaprent h.f.
Sjónarspilið
Þau tiðkast nú hin breiðu spjótin i herbúðum
stjórnarandstæðinga. Almenningur hefur á undan
förnum vikum fengið yfir sig einhverja mestu hol-
skeflu rangtúlkana og missagna sem sögur fara af
i islenzkum stjórnmálum, vegna kjaramálanna,og
er þá næsta mikið sagt eftir óhróðursherferðir
sjálfskipaðra kústameistara nú á siðustu árum.
Það sem þó verður að teljast einkennilegustu
tiðindi kosningabaráttunnar til þessa er sú
staðreynd að hinum breiðu spjótum er ekki aðeins
beint að samsteypustjórninni sem að völdum situr.
Skyndilegar stórdeilur og úthúðanir milli stjórn-
arandstöðuflokkanna á siðustu dögum hafa vakið
talsverða athygli og nokkra furðu. Hefðbundnar
skammir á rikisstjórnina og stuðningsmenn henn-
ar nægja stjórnarandstæðingum ekki lengur til
þess að þjóna lund sinni svo að nokkru nemi. Þess
vegna hamast Þjóðviljinn nú að Alþýðuflokknum
og kratarnir sjá rautt i bókstaflegri merkingu,þeg-
ar Alþýðubandalagið ber á góma.
Athyglisvert verður það að teljast að orðhákum
stjórnarandstöðunnar ratast aftur og aftur satt orð
á munn þegar þeir fjalla hver um annan, og er það
timabær léttir frá þvi moldviðri ósanninda og vit-
leysu sem einkennir málflutning þeirra um stefnu
og störf rikisstjórnarinnar.
Um Alþýðuflokkinn er sagt að hann sé mesti
spillingar- og bitlingaflokkur stjórnmálasögunnar
og þykist nú fyrir yfirskilvitlegan tilverknað hafa
endurheimt meydóm sinn. Hið sanna eðli flokksins
sjáist i Gylfa en endurheimturnar imynduðu i Vil-
mundi.
Um Alþýðubandalagið er sagt að það sé lokaður
klikuflokkur harðsviraðra kommúnista sem hafi
hjörð þægra sauða i eftirrekstri og dreifi smalarn-
ir um sig gylliboðum i allar áttir á sálnaveiðum
sinum. Sé þessum kommúnistaflokki ekki treyst-
andi til neinna ábyrgra stjórnarathafna.
Auðvitað eru þessar stórdeilur aðeins sjónarspil
sett á svið i þvi skyni að þessir flokkar tveir geti
seilzt sem lengst eftir atkvæðum. Alþýðubanda-
lagið hefur tekið að sér að róa til vinstri að sinni,
en Alþýðuflokkurinn, úrkynjun sinni trúr, velur
leiðina til hægri.
Um efndir loforða sinna láta þessir frelsunar-
englar ekkert uppi nema það að þeir hyggjast og
heita þvi að stórauka launamismuninn i landinu og
hnekkja atvinnuöryggi láglaunafólksins með þvi
að stórbæta kjör hátekjufólksins með óheftum
visitölubótum upp úr öllum launastiga þjóðfélags-
ins.
Um þetta eru þeir sammála. Fyrir þetta geta
þeir ekki nógsamlega hrósað hvorir öðrum, en ná
siðan ekki upp i nefið á sér af fyrirlitningu og
samkeppnishug hvorir til annars að öðru leyti.
Þetta einkennilega sjónarspil er sett á svið nú til
þess eins að slá ryki i augu fólks. En það sýnir þó
hvers trausts þessir flokkar eru verðir.
ERLENT YFIRLIT
Rússar fá lítið fyrir
snúð sinn í Guineu
Toure eykur samstarf við Vesturveldin
Sekou Toure
GUINEA er þaö riki i Afriku
sem lengst hefur haft náin
tengsl viö Sovétrikin, þótt þaö
hafi fylgt svokallaðri óháöri
stefnu. Bæði hefur Guinea
notið efnahagslegrar aðstoðar
og hernaðarlegrar frá Sovét-
rikjunum um nær tuttugu ára
skeið. Sovétmenn hafa m.a.
þjálfað her Guineumanna og
lagt honum til flugvélar og
vopn. Astæðan var sú,að þegar
Guinea fékk sjálfstæöi fyrst
frönsku nýlendnanna i Afriku,
vildi stjórnin þar ekki lengur
vera efnahagslega háð Frökk-
um og afþakkaði þvi aðstoð
þeirra, en leitaði til Banda-
rikjamanna i staðinn. Banda-
rikjamenn vikust undan að
veita Guineu efnahagslega
hjálp, þar sem þeir m.a. ótt-
uöust/að það kynni að móðga
Frakka. Þaðbætti ekki heldur
úr skák að stjórnendur
Guineu voru taldir hallast að
marxisma^ Guinea sneri sér
þá til Sovétmanna/ sem veittu
þeim strax verulega aðstoð og
hefur það haldizt siðan. Kin-
verjar veittu Guineu einnig
nokkra aðstoð um skeið. en
hafa dregið úr þvi á siöari ár-
um, m.a. vegna náinnar sam-
búðar Guineu og Sovétrikj-
anna. Þótt þessi samvinna
hafi verið náin, er það þó
viðurkennt, að Sovétmenn
hafá aldreináö neinum tökum
á stjórn landsins. SekouToure
sem verið hefur einræöisherra
Guineu frá upphafi, hefur þótt
gæta þess velaö Rússar skiptu
sér ekki af innanrikismálum
Guineu/ enda yröi þeim ekki
veitt aðstaða til þess.
SIÐUSTU mánuöi hefur þótt
mega sjá þess merki.að sam-
búð Guineu og Sovétrikjanna
væri ekki eins náin og áður.
Rússar hafa orðiö að hætta
könnunarflugi frá stöðvum i
Guineu eftir að hafa stundað
það árum saman. Bersýnilegt
þykir, aö ekkert veröi úr ráða-
gerðum sem uppi voru um
skeiö, um að Rússar byggöu
höfn fyrir fiskiskip sin i ná-
grenni höfuöborgar landsins,
Conakry, þar sem herskip
gætu einnig haft bækistöð.
Formleg samvinnuslit hafa þó
engin oröiö.þvi aö Sovétrikin
hafa heldur tekiö þann kost að
láta undan siga/ en að láta
koma til friðslita likt og við
Egypta. Jafnframt þessu hef-
ur svo sambúð Guineu við
vestræn riki farið sibatnandi.
Fullt stjórnmálasamband viö
Frakkland hefur verið tekið
upp að nýju,en það var rofiö
1965, þegar Guineustjórn
kenndi Frökkum um upp-
reisnartilraun, sem þá var
kveöin niöur. Á viöskipta-
sviðinuhefur veriö hafin sam-
vinna við ýms bandarisk stór-
fyrirtæki, m.a. um nýtingu
hinna miklu báxitnáma i
Guineu,en þær eru taldar hin-
ar mestu I heimi. Augljósasta
dæmiö um breytingar á utan-
rikisstefnu Guineu er þó taliö
að Sekou Toure fór nýlega til
Monróviu, höfuðborgar
Liberiu, og átti þar vinsam-
legar viðræöur við Tolbert f or-
seta Liberiu og Senghor for-
seta Senegal, en hann hafði
áður talið þá ósamstarfshæfa,
þar sem sá fyrrnefndi væri
leppur Bandarik janna en hinn
siðarnefndi væri leppur
Frakka. Akveðið var á þess-
um fundi forsetanna að auka
hvers konar samstarf milli
þessara þriggja rikja.
AFHALFU þeirrasem vara
við að ofmeta hernaðarlega
ihlutun Sovétrik janna og Kúbu
iAfrikuer nú m.a. bent á þær
breytingarsem eru aö gerasti
Guineu og þykja benda til þess,
að Sovétmenn ætli ekki aö fá
mikið fyrir snúð sinn þar.
Ástæðan er sú að valdamenn i
Afriku gæta furöuvel sjálf-
stæðis sins, þótt þeir þiggi um
skeið aðstoð utan frá.
Sekou Toure hefur nú fariö
meö völd I Guineu i rétt
tuttugu ár. Árið 1958 gaf de
Gaulle Frakklandsforseti
frönskunýlendunum kost á aö
velja milli sjálfstæðis eða
áframhaldandi tengsla við
Frakka. Guinea var eina ný-
lendan, sem þá strax kaus
fullt sjálfstæöi,en hinar fylgdu
fljótlega á eftir. Þetta var
fyrst og fremst verk Toures.
Toure er fæddur 1922, kominn
aflágum ættum, en hófst fljótt
til áhrifa i verkalýðshreyfing-
unni. Nitján ára gamall var
hann oröinn leiötogi i sam-
bandi póst- og simamanna.
Fáum árum siðar var hann
oröinn leiðtogi i landssamtök-
um verkalýösfélaganna og
jafnframt foringi stærsta
stjórnmálaflokksins. Um
skeið átti hann sæti á franska
þinginu. Þegar Guinea hlaut
sjálfstæöi 1958,var hann kjör-
inn forseti og hefur veriö
endurkjörinn jafnan siðan.
Aðeins einn flokkur, flokkur
Toures er leyföur i Guineu og
kosningar þar eru aöeins
sjónarspil. 1 siðustu forseta-
kosningum fékk Toure 99.9%
greiddra atkvæöa. Hann hefur
stjórnað meö harðri hendi og
fylgt sósialiskri stefnu. Hann
telur sig fylgjandi marxisma,
en sækiþóhvorkifyrirmynd til
Sovétrikjanna né Kina. Hann
fylgi marxisma, sem sé
miðaður viö Afriku.
Um skeiö töldu ýmsir frétta-.
skýrendur,að Toure væri hálf-
gerður leppur Sovétmanna.
Það hefur hins vegar skýrzt
betur og betur.aö hann hefur
fylgt þeirri stefnu aö gerast
hvorki háöur þeim né öðrum.
Þaö er vafalaust sú stefna,
sem stjórnendur Afrikurikja
eru yfirleitt sammála um,
hvort heldur sem þeir hallast
til hægri eöa vinstri að ööru
leyti.
Þ.Þ.
JS