Tíminn - 23.12.1978, Page 6

6
Laugardagur 23. desember 1978
Utgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurbsson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Sfmi
8630Ó. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 125.00. Askriftargjald kr.
2.500.00 á mánuöi.
Blaðaprent
V____________________________________________J
Botninn er uppi
í Borgarfirði
Það var skynsamlegt af þingflokki og flokks-
stjórn Alþýðuflokksins að falla frá þeirri fyrri
ákvörðun sinni að gera það að skilyrði fyrir
afgreiðslu fjárlaganna, að fallizt yrði á frumvarp,
sem samið hafði verið á vegum þessara aðila um
„jafnvægisstefnu i efnahagsmálum og samræmd-
ar aðgerðir gegn verðbólgu”. í stað þess að halda
þessu skilyrði til streitu, fellst Alþýðuflokkurinn á
tillögu forsætisráðherra um að sérstök ráðherra-
nefnd hefjist strax handa eftir áramótin um að
undirbúa tillögur um efnahagsmál til lengri tima.
Þessi breytta afstaða Alþýðuflokksins var m.a.
eðlileg vegna þess, að þótt margt sé nýtilegt i um-
ræddu frumvarpi, eru aðrir þættir óunnir að mestu
eða mjög óákveðnir. Þannig er ekkert að finna i
frumvarpinu um visitölumálið, en Alþýðuflokkur-
inn hefur réttilega bent á, að visitölukerfið sé
mesti verðbólguvaldurinn.
Segja má, að 12. grein frumvarpsins fjalli um
meginefni þess. Hún hljóðar á þessa leið:
„Rikisstjórnin skal þegar i stað hefja viðræður
við samtök launafólks um Kjarasáttmála. Meðal
annars skal leitað eftir samningum um að sam-
komulag geti tekizt um eftirfarandi aðgerðir i
launa- og kjaramálum:
Að peningalaunahækkanir verði ekki meiri en
5% i lok fyrsta ársfjórðungs 1979 og 4% i lok hvers
siðari ársf jórðungs það ár, þó þannig, að ef verð-
bótavisitala mælir meiri hækkun en sem nemur of-
angreindum hundraðshlutum á lægstu laun, skal
þeim mismun mætt með sérstökum kaupauka á
lægstu laun”.
1 greininni segir ekkert um, hvað gera skuli, ef
ekki næst samkomulag við samtök launafólks um
umræddar launahækkanir ellegar ef atvinnu-
rekendur vilja ekki fallast á þær fyrir sitt leyti. 1
greininni er gert ráð fyrir, að greiddur verði viss
kaupauki á lægri laun, ef verðbótavisitalan mælir
hærri laun en tilteknar launahækkanir. Sam-
kvæmt þessu er gert ráð fyrir verðbótavisitölu
áfram, en það látið ósagt, hvort núgildandi verð-
bótavisitala verði látin gilda óbreytt eða reynt að
fá breytingar á henni.
Um þetta meginatriði frumvarpsins má segja,
eins og keraldið forðum, að botninn er uppi i Borg-
arfirði. Góðu heilli gerðu Alþýðuflokksmenn sér
þetta ljóst, þegar þeir ihuguðu málin betur. Við
skulum vona, að ráðherranefndin finni botninn.
Traust forusta
Það liggur i augum uppi, að ekki hefur verið
vandalaust og auðunnið verk að afgreiða fjárlög
með greiðsluafgangi undir þeim kringumstæðum,
sem nú eru rikjandi i islenzkum stjómmálum og
efnahagsmálum. Þetta hefur samt tekizt. Margir
hafa þar lagt hönd á plóginn, en enginn meira en
Tómas Ámason fjármálaráðherra. Forusta hans
hefur vissulega verið einbeitt og traust. Með
greiðsluhallalausum fjárlögum hefur verið stigið
stærsta sporið til þessa á þeirri erfiðu leið að ná
tangarhaldi á verðbólgunni. Fjármálaráðherra á
skilið miklar þakkir fyrir þetta verk. Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Viðræður Begins og
Sadats strandaðar
Ef til vill er ástæðulaust að harma það
SAMKVÆMT upplýsingum,
sem hafa birzt i bandariskum
blööum undanfarna daga, haföi
Carter forseti lagt drög aö þvi,
aö hann gæti fagnaö góöum tiö-
indum um miöjan þennan mán-
uö. Viöræöum hans, Sadats og
Begins I Camp David lauk meö
yfirlýsingum þeirra um aö
friöarsamningur milli Israels
og Egyptalands skyldi i siöasta
lagi tilbúinn til undirritunar
þremur mánuöum siöar eða 17.
desember. Um likt leyti var lok-
iö viöræöum milli stjórna
Bandarikjanna og Kina um aö
taka upp stjórnmálasamband
milli rikjanna ekki siöar en um
áramót. Carter ákvaö, aö til-
kynning um þetta skyldi þó ekki
birt fyrr en 15. desember. Von
hans var sú, aö hann gæti
þannig látiö staöfesta tvennt I
einu: Friöarsamninginn milli
Israels og Egyptalands annars
vegar og samkomulagiö milli
Kina og Bandarikjanna hins
vegar. Dagarnir 15. desember
og 17. desember myndu þannig
sameiginlega bera árangurs-
rfkri utanrikisstefnu Bandarikj-
anna gott vitni og auka álit for-
setans bæöi inn á viö og út á viö.
Til eru þeir fréttaskýrendur
sem skýra þaö á annan veg, aö
Carter frestaöi til 15. desember
aö tilkynna samkomulagiö milli
Bandarikjanna og Kina. Hann
hafi þrátt fyrir viöræöurnar I
Camp David ekki veriö fullviss
um, aö friöarsamningur milli
Israels og Egyptalands yröi til-
búinn 17. desember. Þá gat
veriö gott aö draga athyglina
frá þeim vonbrigöum, sem þaö
myndi valda, meö þvi aö til-
kynna samkomulagiö um
stjórnmálasamband Bandarikj-
anna og Kína. Vafalltiö myndi
þaö vekja umtal og dreifa at-
hyglinni frá Israelsmönnum og
Egyptum.
EN HVAÐ sem hæfter i þessu
er þaö staöreynd, aö þaö hafi
ekki aðeins oröiö Carter, heldur
mörgum öörum mikil vonbrigöi,
aö ekki skyldi takast aö ljúka
friöarsamningnum milli Israels
og Egyptalands fyrir tilsettan
tlma. Oörum var ljóst, aö þetta
^hlyti aöveröa miklum erfiöleik-
um bundiö og sennilega meiri en
svo, aö þeir yröu yfirstignir.
Þeir viröast ætla aö hafa rétt
fyrir sér.
1 Camp David náöist sam-
komulag um, aö geröir skyldu
tveir samningar. Annar yröi
friöarsamningur milli Israels
og Egyptalands og fjallaöi eink-
um um, aö Egyptar fengu aftur
Sinai-eyöimörkina. Hinn yröi
samningur um framtiö annarra
landssvæöa, sem Israelsmenn
hernumdu I styrjöldinni 1967,
þ.e. Vesturbakkann svonefnda
og Gaza-svæðiö. ísraelsmenn
höföu áöur heitiö þvi aö koma
þar upp heimastjórn, en óljóst
og ótímabundiö. Eftir aö
viöræður Israelsmanna og
Egypta hófust eftir fund-
inn I Camp David, var
fyrst og fremst fjallaö um fyrri
friöarsamninginn og miöaöi
honum allvel áfram. Egyptar
lögöu vaxandi áherzlu á, aö
einnig yröi unniö aö hinum
samningnum. Israelsmenn
drógu þaö á langinn og töldu
ekki nauðsynlegt, aö þessum
samningum yröi lokiö sam-
timis, enda heföi ekki veriö
samiö um þaö I Camp David.
Þaö mun rétt og hefur Begin
bersýnilega leikiö á þá Carter
og Sadat i þvi sambandi. Egypt-
ar vildu þá, þótt slikum samn-
ingi yröi ekki lokiö jafnfljótt og
hinum, fá nokkra tryggingu
fyrir þvi, aö Israelsmenn settu á
laggirnar einhvers konar
heimastjórn á umræddum
svæöum innan vissra tima-
marica. Begin og félagar hans
hafa hafnaö þvl aö fallast á
nokkur sllk tfmamörk. Jafn-
framt hefur Begin tilkynnt, aö
landn ám Gyöinga á Vestur-
bakkanum yrði aukið.
Af þessu hafa Sadat og fleiri
dregiö þá ályktun, aö þaö væri
alls ekki ætlun Israelsmanna aö
sleppa Vesturbakkanum og
heldur ekki Gaza-svæöinu.
Þrátt fyrir þaö hefur Sadat látiö
smám saman undan, þvi að
honum er bersýnilega mikiö i
mun aö fá Sinaimörkina. Aö lok-
um var hann búinn aö láta svo
mikiö undan, aö Bandarikja-
menn töldu ekki hægt aö krefj-
astmeiraaf honum,efhann ætti
ekki aö stefna völdum sinum i
hættu. En Israelsmenn kröföust
enn meira og voru ófúsir til
allra samninga um Vesturbakk-
ann og Gaza-svæðið. Jafnframt
kröföust þeir af Egyptum, aö
þeir riftu öllum varnarsamn-
ingum viö önnur Arabariki, ef
þeir fengu Sínaimörkina. Þaö
taldi Sadat sér ekki fært meðan
(alveg væri ósamiö um Vestur-
bakkann og Gaza-svæöiö, m.a.
vegna Saudi-Arabiu.Þá myndu
Arabar almennt snúa baki viö
honum. Þaö sjónarmið hans
hafa Bandarlkjamenn skiliö.
EN ÞAÐ er einnig hægt að
skilja sjónarmiö Israelsmanna.
Þaö er erfitt fyrir þá að semja
viö Egypta eina um þessisvæöi,
a.m.k. Vesturbakkann. Helzt
þyrftu Jórdanir og Sýrlendingar
aö taka einnig þátt I þeim samn-
ingum. Það viröist alltaf koma
betur I ljós, aö þaö hafi verið
hæpin leiö til friöar milli Isra-
elsmanna og Araba, aö Israels-
menn og Egyptar semji einir.
Oruggur friöur kemst ekki á,
nema sem flest Arabariki taki
þátt i samningum og jafnframt
sé unniö aö þvi aö leysa mál
Palestinumanna.
Þvl er spurning, hvort ástæða
sé til þess aö harma, aö þessir
samningar hafa strandaö aö
sinni, ef þaö gæti oröiö til þess
aö hafnar yröu viðtækari viö-
ræöur milli ísraels- og Araba-
rikjanna um aö leysa deiluna.
Ef til vill er þaö hiö jákvæö-
asta, sem gerzt hefur I þessum
málum undanfariö, aö fulltrúi
Frelsishreyfingar Palestínu-
manna (PLO) hefur lýst yfir þvi
i Paris, að hreyfingin sé reiöu-
búin til aö viðurkenna Israel, ef
Israel viöurkenni sérstaktriki á
V es t u r ba k k a n um og
Gaza-svæðinu. Svo langt hefur
PLO aldrei gengið til samkomu-
lags áður. Þ.Þ.