Tíminn - 05.01.1979, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 5. janúar 1979
Ástandið í íran stórbatnar:
Olíuverkamenn mæta aftur til vinnu
og ný stiórn sýnist sigurstrangleg
— Oliuverkamenn neita þó aö flytja út olíu fyrr en keisarinn veröi fluttur út
Teheran/Reuter— Iranskeisari skipaði formlega í em-
bætti í gær nýjan forsætisráðherra, Shapur Baktiar, og
einníg nýjan yfirmann hersins og umdæmisstjóra hers-
ins í Teheran samkvæmt herlögum, en sá sem.aeandi
embættinu áður hvarf úr landi í samráði við keisarann
Umræddur hershöföingi,
Gholamali Oveissi, mun hafa
veriö andvigur stjórnarmyndun
Baktiar og beitt áhrifum sinum á
keisarann til aö beita frekara
valdi hersins til aö kveöa niöur
óeiröir i landinu. Þegar hann ekki
fékk vilja sinum framgengt hvarf
hann úr landi og sagöi af sér og
þykir sá atburöur draga úr líkum
á valdaráni hersins i landinu, sér-
staklega eftir aö keisarinn skipaö;
eftirmann hans, hershöföingjann
Najimi-Naini, sem þykir frjáls-
lyndur.
óstaöfestar fréttir herma aö
ERLENDAR FRETTIR
Umsjón:
Kjartan Jónasson
Keisarinn
tveir aörir harölinu-hershöföingj-
ar hafi sagt af sér ásamt Oveissi
og þessir þrir hafi veriö hvaö lik-
legastir til aö reyna valdarán
hersins I landinu auk þess sem
þeir hafi lagt hart aö keisaranum
aö hverfa ekki úr landi, ekki einu
sinni um stundarsakir.
Af mörgum er nú taliö liklegra
aö keisarinn fallist á aö hverfa úr
landi um stundarsakir, en hinn
nýi forsætisráöherra, Baktiar,
leggur ríka áherslu á aö hann geri
svo. Baktiar mun væntanlega
kynna ráöuneyti sitt á laugardag-
inn og þingiö mun þá greiða at-
kvæöi um traust á rikisstjórnina
en þar sem þaö hefur þegar aö
miklum meirihluta þegar fallist á
Baktiar sem forsætisráöherra
þykir óliklegt annaö en þaö muni
veita rlkisstjóra hans traust.
Enn þykir þaö benda til vel-
farnaöar fyrir hina nýju rikis-
stjórn aö Baktiar mun hafa tryggt
sér vinsælan hermálaráöherra I
annars borgaralegri stjórn en sá
er hershöföinginn Fereidoun
Jam, fyrrverandi yfirhershöfö-
ingi I andinu og siöar ambassador
á Spáni. Hann hefur búiö I London
slöastliðiö ár en er nú kominn
heim til Irans og hefur fallist á aö
gegna ráöherraembættinu.
Fereidoun Jam þessi er einlægur
lýöræöissinni og frá yfirstjórnar-
árum hans I hernum I Iran á hann
marga trausta fylgismenn þar.
Þá var I gær staðfest af for-
manni iranska ollufélagsins,
Abdullah Entezam, aö oiuverka-
menn heföu samþykkt aö koma
aftur til starfa og hefja oliu-
vinnslu að minnsta kosti til
heimaþarfa. Oliuverkamennirnir
vilja þó enn ekki leyfa útflutning
ollu og segjast ekki vilja né geta
flutt út oliu fyrr en þeir geta flutt
út keisarann.
Harðnandi bardagar í Kambodíu
— og kalt áróðursstrlð milli Kambodiu, Vietnam og Kína
Genf/ Reuter — Rauði krossinn bauð i gær aðstoð sína við
að miðla málum í stríðinu í Kambodiu þar sem her
stjórnarinnar á í illvígum bardögum við uppreisnar-
menn sem sagðir eru studdir af Víetnömum Eru bardag-
arnir nú hvað harðastir norðaustur og ekki mjög langt
frá höfuðborginni Phnom Penh.
Talsmenn Rauöa krossins
sögðu gær aö þeir væru aö koma
sér I beint samband viö stjórnina I
Kambodiu, stjórn Vletnam og
hreyfingu skæruliöa I Kambodlu.
Stjórn Kina, sem undanfariö
hefur verið þögul um gang mála I
Kambodiu, réöst I gær aö Vlet-
nömum og haföi uppi svipaöan
málflutning og stjórn Kambodlu
um að Vletnamar væru potturinn
og pannan I þessu strlöi og mark-
miö jjeirra væri aö ná allri Kam-
bodiu á sitt vald. Af ummælum aö
ráöa I málgagni kinversku stjórn-
arinnar mátti ráöa aö hún byggist
viö haröari bardögum á næstunni.
Talsmaöur Bandarlkjastjórn-
ar, Hodding Carter, hefur látiö
hafa eftir sér aö stjórn Bandarikj-
anna telji ekki réttlætanleg af-
skipti annarra rikja af bardögun-
um I Kambodiu. Hafa Kinverjar
enda ekki enn sem komiö er haft
bein afskipti af bardögunum en
þeir hafa aö undanförnu látiö
Kambódiumenn hafa mikið af
vopnum og 20 þúsund Klnverjar
eru sagöir I Kambodlu, stjórninni
og hernum til trausts og halds.
A þingi Sameinuöu þjóöanna I
gær neituðu Vletnamar ákærum
Kambodiumanna um aö þeir
stæöu aö baki uppreisnarmönn-
um og beröust jafnvel meö þeim.
Sagöi fulltrúi Vietnam aö hér
væri aöeins um aö ræöa tilraunir
Kambodiustjórnar til að hafa
áhrif á almenningsálitið I heimin-
um sér I hag og um leiö dylja
hversu sterk andstaöa væri I
landinu sjálfu gegn stjórninni. Þá
sagöi vietnamski talsmaöurinn
aö Kambodlumenn væru ekki
annað en verkfæri i höndum
útþenslusinnaös Klnaveldis en af
hálfu Kambodiustjórnar hefur
einmitt verið sagt þaö sama um
Vitnama, en þá að þeir væru
handbendi sovéskrar útþenslu-
stefnu.
Forseti öryggisráðs Samein-
uöu þjóöanna mun I dag ræöa viö
talsmenn rfkjanna i tengslum viö
þá kröfu Kambodiustjórnar að
öryggisráöiö fordæmi árásar-
stefnu Vletnama.
Schmidt
Callaghan
d’Estaine
Carter
Hinir fjórir stóru í
hitabeltisloftslagi
— Ræða meðal annars
varnar- og afvopnunarmál
Brussel-Saint Francois/Reuter — Jimmy Carter
Bandaríkjaforseti, Giscard d'Estaing Frakklands-
forseti, Helmut Schmidt kanslari V-Þýskalads og James
Callaghan forsætisráðherra Bretlands, konur þeirra og
börn komu í gær í boði Frakklandsforseta saman í ríku-
lega búnum sumarleyfisstað á eynni Guadaloupe þar
sem hitabeltisloftslagið leikur um þau.
Að sögn er engin áætlun til aö
fara eftir en rlkisleiötogarnir
varöir gegn óprúttnum frétta-
mönnum og aðskotadýrum og svo
aö þeim búiö aö þeir geta rætt
saman hvar sem er á svæöinu og
hvenær sem er.
Fyrirfram er þó búist viö aö
þessi frjálsa ráöstefna sem
standa á I nokkra daga sé likleg
til aö valda einhverjum pólittsk-
um vatnaskilum og fastlega búist
viö að varnarmál V-Evrópu veröi
ofarlega á baugi og það sem hefur
veriö nefnt ógnun af völdum
sovéskrar hernaöaruppbygging-
ar. Nú þegar Salt 2 er á lokastigi
veröur og væntanlega hugaö aö
undirbúningi Salt 3 sem sam-
kvæmt fyrirfram geröri áætlun á
aö ganga mjög langt i takmörkun
almennrar vopnaframleiöslu.
Eru Evrópurikin fremur uggandi
um hvaö út úr Salt 3 kunni aö
koma og óttast aö varnarhags-
munir þeirra kunni aö veröa út-
undan I samningum stórveldanna
þó varnir Bandarikjanna veröi
eftir sem áður allvel tryggöar.
M.a. er sagt aö nær öll vopn Nato
byggist á vetni og kjarnorku og
veröi samiö um verulega tak-
mörkun og eyöileggingu sllkra
vopna eigi V-Evrópurlkin lltiö
eftir af vopnum en Sovétríkin
þeim mun byrgari af almennum
vopnum sem ekki tengjast vetni
og kjarnorku.
Kissinger for-
dæmir hern-
aðarumsvif
Kúbu
París/Reuter —
Fyrrverandi utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna,
Henry Kissinger, sagði í
frönsku sjónvarpsviðtali í
gær að hernaðarleg af-
skipti Kúbumanna vfða
um heim væru ólíðandi og
bæri að stöðva.
Ráðherrann fyrrverandi gaf
sterklega i skyn, aö ef ekki á
annan hátt, bæri aö stööva þessi
afskipti Kúbumanna meö valdi.
Hann sagöi, aö þaö, aö lltiö rlki I
Karablahafi eins og Kúba gæti
sent hermenn um allan heim til
aö vinna gegn hagsmunum
Vesturveldanna, heföi mjög
mikla pólitíska þýöingu og
Vesturveldin gætu ekki áfram
liöiö slikt enda stofnaöi þaö friö-
samlegum samskiptum I hættu.
Þá sagöi Kissinger aö hægt
heföi veriö aö stööva Kúbumenn
I Angóla og jafnvel I Eþlóplu en
mundi nú erfiðara og þó yröi aö
stööva þá.
1 viötalinu viö frönsku sjón-
varpsmennina fjallaöi Kissing-
er einnig um íran, friöarviöræö-
ur Egypta og Israelsmanna og
afvopnunarmál. Aöspuröur um
vopnasölu Vesturlanda til Kina
kvaöhann hana sjálfsagöa I hófi
en varaöi viö þvl viöhorfi aö
Vesturveldunum væri I lófa lag-
iö aö etja Klna gegn Sovétrlkun-
um og beita þau þannig þrýstin-
gi. Sagöi Kissinger aö deilumal
Klna og Sovétrlkjanna væru á
þeim grundvelli aö Vesturveldin
gætu þar litil áhrif eöa afskipti
haft.
Kissinger