Tíminn - 27.06.1979, Síða 9

Miövikudagur 27. júnl 1979.
9
Að ferðast með
kostakjörum
1 tilefni af furöuskrifum
sumra dagblaöanna aö undan-
förnu um feröamál og verötil-
boö, sér Feröaskrifstofan tJtsýn
sig knúöa til andsvara og óskar
birtingar á eftirfarandi:
Þaö er engin nýlunda aö
. keppinautarnir sjái ofsjónum
yfir oröstlr og velgengni titsýn-
ar, en mér þykir leitt aö sjá
góða vini mina á hinum feröa-
skrifstofunum bregöast svo
reiöa viö, þegar þeir sjá, aö þeir
standast ekki samkeppnina, ef
eitthvað harönar á dalnum.
Þegar sýnt var aö stórfelldar
hækkanir á ferðakostnaöi
fylgdu i kjölfar gengisfelling-
annaifyrra.tóktJtsýnþá stefnu
aö bjóöa hlutfallslega enn ódýr-
ari feröir og efla „Loftbrúna”,
sem flytur 250 farþega I ferð til
Miðjaröarhafsins meö nýlegri
DC-8 þotu Flugleiða h.f.. Þannig
setti tJtsýn rúm 8000 sæti á
markaðinn I sumar á ótrúlega
hagstæöum kjörum, þannig að
t.d. getur fjögurra manna fjöl-
skylda, sem feröast saman,
sparaö talsvert á aöra milljón
króna. I viöskiptum slnum viö
Útsýn I einni ferö miöaö viö nú-
gildandi verölag. Jafnframt
hinum hagstæðu fargjöldum er
lögö áhersla á besta aöbúnaö og
örugga þjónustu. Þetta kannal-
menningur vel aö meta og not-
færir sér. Loftbrú Útsýnar til
sólarlanda hefur sannað gildi
sitt ognáöyfirhöndinni á feröa-
markaönum. Flestar feröanna I
sumar eru nærri uppseldar og
nú þegar yfir 6000 sæti seld.
Samt hefur veriö hlaupiö undir
bagga meö keppinautunum.
Þegar sýnt var, aö Samvinnu-
feröir — Landsýn og Sunna gætu
ekki rekið s jálfstætt leiguflug til
Júgóslavíu og Spánar vegna
ónógrar þátttöku, sneru þeir sér
til útsýnar og fengu til ráö-
stöfunar takmarkaö sætamagn
meö hinum sömu góöu kjörum.
En sá böggull fylgdi skammrifi,
aö viðsemjendur uröu aö skuld-
binda sig til aö notfæra sér ekki
liösinniö til óheiðarlegrar sam-
keppni við Útsýn með undirboð-
um. Þvi miöur hefur samkomu-
lagiö veriö þverbrotiö að þessu
leyti og einnig hvaö snertir
greiösluskuldbindingar, svo aö
vænta má riftun samninga á
næstunni.
En góö ráð eru dýr. Reynt er
aö koma af staö misheppnaðri
rógsherferð gegn Útsýn i
Timanum og fleiri dagblööum.
Feröaskrifstofu samvinnu-
hreyfingarinnar viröist ekki
hafa tekistað ná tryggri fótfestu
á Islenska feröamarkaönum
þótt skipt hafi verið um for-
stjóra. Um likt leyti og nýaf-
staöinn aðalfundur SÍS var
haldinn, birti Tíminn sem aðal-
frétt á forsíöu lýsingu á ástand-
inu I islenskum feröamálum. Sú
lýsing er mjög villandi, þar eö
gefiö er I skyn, aö ástandiö sé
nánast vonlaust hjá öllum
feröaskrifstofunum. Eref til vill
verið aö lýsa ástandinu hjá
Samvinnuferðum — Landsýn,
ogreynaaö bera i bætifláka fyr-
ir slæma stööu þeirra? Síöan
hefur Tlminn haldið áfram I
sama dúr. Sértilboö Útsýnar á
nokkrum óseldum sætum i
næstu f'eröir eru honum sár
þyrnir i augum. Er jafnvel gefið
I skyn, aö Neytendasamtökin
láti máliö til sín taka, ef Is-
lendingar fái aö ferðast meö s vo
Ingólfur Guöbrandsson
góöum kjörum! Þarna fengu
Neytendasamtökin nýtt og
óvenjulegt viöfangsefni og verö-
ur úrskuröarins beöiö meö eftir-
væntingu! Þetta var skot yfir
markiö. I nærri 25 ár hefúr Út-
sýn veitt umfangsmikla þjón-
ustu, sem nýtur almennrar
viðurkenningar hér heima og
erlendis fyrir heiðarleika og
traust. A þessu timabili hafa
Neytendasamtökin ekki þurft aö
— Greinar-
gerð frá
Ferða-
skrif-
stofunni-
Útsýn
beita sér til þess að viöskipta-
vinir Útsýnar héldu hlut slnum.
Hvenær skyldi koma aö þvi aö
Neytendasamtökin veiti ein-
hverja viðurkenningu fyrir góöa
þjónustu viö neytendur?
Timinn gengur enn lengra.
Hann segir mikinn kurr meðal
forsjálla viöskiptavina Útsýnar.
Hvaðan fær Timinn þær upp-
lýsingar? Fréttin er upplogin,
þvi hér hefur þessa ekki orðið
vart, og tilgangurinn er augljós-
lega sá aö vekja tortryggni hjá
viðskiptavinumútsýnar. Þaðer
ráögáta, hvers vegna Tlminn
rekur ævinlega horn I siöu vel-
metins fýrirtækis einsogútsýn-
ar, og getur komiö til þess að
blaðiö veröi látiö sæta ábyrgö
fyrir tiltækiö. Útsýn kappkostar
gott samstarf viö alla án tillits
til stjórnmálaskoöana — jafnvel
keppinautana!
Sértilboö Útsýnar „fritt fyrir
einn i fimm manna hóp og 50%
afsláttur fyrir frúna í Júgó-
slaviu og Grikklandi,” sem aö-
eins tók til fáeinna farþega i
næstu ferðum og svarar til 20%
eöa 25% afsláttar, er hugsaö
sem söluörvandi tilboö og kynn-
ingarverö á tiltölulega lltt
þekkta staöi. Þaö náöi aöeins til
nýrra pantana rétt fyrir brott-
för, en hefur ekki áhrif á eldri
pantanir. A þann hátt var reynt
aö afstýra tilfinnanlegu tapi, en
meö þvi aö lækka einnig verö
hinna, sem keypt höföu feröina
áöur, heföi tapiö I staö þess ver-
iö aukiö og grundvöllur brostinn
fyrir aö feröin yröi farin. Verð-
lagning og framkvæmd feröa
hjá Útsýn byggist á magnsamn-
ingum til langs tima meö fullum
tryggingum á greiöslu án tillits
til nýtingar. Þannig tekur fyrir-
tækiö geysilega fjárhagslega
áhættu a.m.k. ár fram I tlmann.
An slikra samninga heföi far-
þeginn enga tryggingu fyrir þvl
aö feröin yröi farin, né sú gist-
ing, sem hann velur, og þjón-
usta, sem hann kaupir, sé fáan-
leg. Jafnframt yröi veröiö
margfalt hærra. A sama hátt
veröur feröaskrifstofan aö fá
einhverja tryggingu af hálfu
farþegans, og þannig er pöntun
hans eins konar gagnkvæmur
samningur, sem báöir aöilar
veröa aö standa viö.
A vissan hátt eru flestar Út-
sýnarferöir sértilboö, þar eö
umfang viöskiptanna er meira
en hjá öörum, sem ekki geta
boöið sambærilega þjónustu
fyrir jafnlágt verð. Verölagning
feröalaga er frjáls, og Útsýn
rekur starfsemi sína fyrir opn-
um tjöldum. Um viöskiptin gild-
ir annars sú einfalda og algilda
regla, aö neytandinn á enga
kröfu til aö fá keypta vöru né.
þjónustufyrir lægraverö en hún
kostar. Stundum getur seljand-
inn hins vegar talið sér hag I þvi
aö selja undir kostnaöarveröi til
þess aö minnka tap sitt og af-
stýra vandræöum, en þaö breyt-
ir ekki verðgrundvelli þeirra
viöskipta, sem þegar hafa farið
fram. Ef feröafólk ætlast til aö
fá ferðir sinar keyptar fyrir
lægra verð en hagstæöustu
samningar gefa tilefni til, verð-
ur þess ekki langt aö biða, að
engar ódýrar feröir veröi til á
islenskum feröamarkaöi. Ætla
mætti, að formanni félags isl.
ferðaskrifstofa væri þessi sann-
indi ljós, þótt svo viröist ekki af
samtali hans i Visi, „högg undir
beltisstað”. En flestum Is-
lendingum öörum en honum er
kunnugt, aö hliðstæð tilboö og
þau, sem hér um ræðir, eru al-
geng á islenska feröamarkaðn-
um, svo ekki sé talaö um ná-
grannalöndin, þar sem fólk get-
ur t.d. gengið inn hjá Tjæreborg
og Spies i Danmörku og keypt
feröir á stórlækkuðu verði, ef
sæti eru laus rétt fyrir brottför.
Ekki hefur heyrst, aö aörir far-
þegar, sem borga fullt verö og
vilja vera vissir um aö fá ferð-
ina, hafineitt viöþaö aö athuga,
og aöfinnslur þar aö lútandi eru
óþekktar hjá dagblööum og
neytendasamtökum á Norður-
löndum. Væri nú ekki rétt og
timabært að rannsóknarblaöa-
mennskan hér beindist aö þvl aö
kanna og upplýsa almenning
um alvarlegri „áviröingar” I
rekstri islensku feröaskrifstof-
anna en þær aö bjóða heiöarlega
þjónustu meö hagkvæmum
kjörum?
Meö bestu f eröakveöju.
Ingólfur Guöbrandsson
Útboð fríhafnarrekstrar ekki nýlunda:
Fríhöfnin á Kastrup
boðin út í fyrra
HEI — Útboð á frlhafnarrekstri,
eins og Timinn sagöi frá I gær, aö
ráðamenn hugleiddu nú meö Fri-
höfnina á Keflavikurvelli, á sér
nýlega hliöstæöu i Danmörku.
Skandina viska flugfélagiö
S.A.S. haföi um margra ára bil
rekið frihöfnina á Kastrupflug-
velli, samkvæmt lokuöum samn-
ingi viö danska rikiö. Þetta fyrir-
komulag var oröiö talsvert gagn-
rýnt i Danmörku. Samgöngu-
ráöuneytiö ákvaö þvi I fyrra aö
taka upp þá nýlundu, aö bjóöa fri-
hafnarreksturinn út á frjálsum
markaöi, og úrslitin uröu þau, aö
danska flugfélagiö Sterling bauö
rlkinu stærstan hlut brúttótekna I
þess hlut.
S.A.S. llkaöi þetta aö vonum
ekki alls kostar og tilraunir munu
hafa verið geröar til þess, aö
koma þvl svo I kring að útboðiö
væri endurtekiö, sem gefiö heföi
SA.S. kost á að bjóða betur. Af
þvlvarð þó ekki, svo Sterling rek-
ur nú frlhöfnina á Kastupflugvelli
og þykir nánast ótrúlegt hve háu
hlutfalli brúttótekna af rekstrin-
um þeir skila til danska rikisins
Lögbann á Greenpeacemenn
gegn einnar milljón kr. tryggingu
GP —1 gær var lögbann sett á aö-
geröir Greenpeace-manna, sem
beinst hafa gegn hvalveiöum
Hvals h.f., og er lögbannið sett
gegn einnar milljón kr. trygg-
ingu. Þessar lögbannsaögeröir
eru I framhaldi af farbanninu,
sem sett var á togarann Rainbow
Warrior gegn þvi aö þeir heföu
menn I landi til þess aö taka viö
þessum lögbannsúrskuröi.
Komi til frekari truflana af
hálfu Greenpeace-manna veröur
fariömeö þaö sem lögbrot ogþeir
gerðir skaöabótaskyldir.
Næsta skrefiö I þessu máli er
það, að nú veröur Hvalur h.f. aö
gefa út stefnu á hendur Green-
peace-mönnum til bæjarþings
Reykjavikur og skal það gert inn-
an viku.
Nýtt Stapafell afhent í haust:
Eitt skip í stað
tveggja áður
HEI —Stapafelli, nýju 2000 tonna
olluflutningaskipi, sem smlðað er
fyrir Skipadeild Sambandsins og
Oliufélagiö h.f., var hleypt af
stokkunum i Launeburg I
V-Þýskalandi 20. júní s.l., en
áætlað er aö þaö veröi afhent I
sept. n.k.
Skipið er fyrst og fremst ætlaö
til flutninga og dreifingar á ollu
hérlendis, en einnig búið til flutn-
inga á lýsi, fljótandi hrásykri,
lausu korni og fiskimjöli. Við
< hönnun skipsins hefur einkum
veriö tekiö tillit til þessara flutn-
inga og rik áhersla lögö á vinnu-
sparnaö viö lestun og losun
farms, hreinsun farmhylkja og
umsjón vélarrúms. Þá hefur ver-
iö lögö áhersla á aö uppfy lltar séu
ströngustu kröfur um mengunar-
varnir.
Vilhjálmur Jónsson, forstjóri
Olfufélagsins, sagöist vona, aö
vegna stæröar gæti þetta nýja
skip komiö I staö tveggja strand-
flutningaskipa af þeirri stærö
sem notuö hafa veriö.
Vegna frétta nýlega um, aö
hægt væri að gera góö kaup i
notuöum skipum, var Vilhjálmur
spuröur hvort þaö heföi ekki veriö
kannaö. Kvaö hann mikið hafa
veriö leitaö að skipi af þessari
stærö, en þaö ekki fengist. En á
þaö væri lika aö h'ta, að meö þvi
að skipiö vasri smiöað sérstaklega
fyrir okkur, fengjum viö miklu
betra skip.
Leikmannaskólinn Hólum Hjaltadal
HJ — Dagana 6.-8. júlí veröur
námskeið I leikmannaskólanum
aö Hólum i Hjaltadal fyrir starfs-
fólk kirkjunnará Noröurlandi. Aö
þessu sinni veröur fjallaö um
guösþjónustuna og flytja prófast-
ar framsöguerindi. Námskeiö
þessi hafa verið tvö undanfarin
sumur og notiö mikilla vinsælda.
Tilkynna þarf þátttöku til leik-
mannaskólans pósthólf 253 á
Akureyri eöa til Jóns A. Jónsson-
ar i sima %-23532.
Hætta á náttúruspjöllum
— vegna þekkingarskorts feröamanna
HEI —A aöalfundi sýslunefndar
Austur-Skaftafellssýslu, sem
haldinn var 8. og 9. júní s.l. var
m.a. fjallað um umhverfismál.
Fundurinn vakti athygli á þeim
stóraukna feröamannastraumi og
breyttum feröaháttum, sem m.a.
stafaraf tilkomu feröa Smyrils til
Austfjarða, og hættu á náttúru-
spjöllum vegna þekkingarskorts
erlendra feröamanna. Er þvi
beint til Náttúruverndarráös og
Rannsóknarráös, aö þeir aöilar
sem hér fái rannsóknarleyfi fái
jafnframt nákvæm fyrirmæli um
hvernig þeir skuli haga störfum,
þannig aö ekki komi til átroðnings
og skemmda. Koma þurfi I veg
fyrir aö útlendingar geti flutt
jaröefni og aöra náttúrugripi úr
landián sérstaks leyfis, og hópum
útlendinga veröi óheimilt aö ferö-
ast um landiö án leiösagnar is-
lenskra fararstjóra. Þá beindi
fundurinn þvl til Náttúruverndar-
ráös aö þaö gefi út leiöbeiningar-
rit, sem allir feröamenn fái viö
komu sína til landsins.
Tvð ný fyrirtæki í Mývatnssveit
Frá Jóni IUugasyni fréttaritara
Timans I Mývatnssveit. — Hér
hefur verið svalt undanfarna
daga og gróöri þvi lítið farið
fram. Birki er enn ekki útsprung-
iö og þvi er landiö gróöurvana yf-
ir að íita, einkum þegar fjær
dregurvatninu.Bændureruþó að
mestu eöa öllu orönir lausir við
sauöfé, en ekki hefur verið hægt
að bera á öll tún vegna bleytu,
sem orsakast af þvi aö klaki er
enn i jöröu.
Feröamönnum fer fjölgandi
þessa dagana svo sem venja er á
þessum árstima, en umferð virð-
ist þó vera meö minna móti.
Framkvæmdir hér eru miklu
minni en undanfarin ár. Ekki ber
þó á teljandi atvinnuleysi og tals-
vert er um aðkomufólk hér I sum-
arvinnu. Nýlega hafa veriö stofn-
uð hér tvö fyrirtæki Eldá h.f. og
saumastofan Sif, sem er fram-
leiðslu-samvinnufélag. Eldá h.f.
rekur einkum þjónustu fyrir
ferðamenn, s .s. fastar feröir milli
Mývatns og Aðaldalsflugvallar,
bátaleigu á Mývatni og ferða-
mannaverslun. Einnig eru fyrir-
hugaöar skoðunarferöir um Mý-
vatnssveit i sumar. Saumastofan
Sif hefur ekki byrjaö rekstur
ennþá, en fyrirtækið hefur tryggt
sér húsnæöi hjá hreppnum og
undirbýr nú aö hefja starfsemi
innan langs tima. Jaröborinn Jöt-
unn er nú kominn niður á 560
metra dýpi I Bjarnarflagi og hef-
ur borunin gengið vel.