Fréttablaðið - 22.12.2006, Blaðsíða 92

Nú líður að áramótum og fjölmiðlar þegar farnir að horfa til baka og
skoða árið 2006 og meta. Tónlistarmiðlarnir eru komnir á fullt með
ársuppgjörin og mest fer fyrir vali á plötum ársins. Þetta verður að
teljast nokkuð merkilegt í ljósi þess að það eru komin nokkur ár síðan
spekingar spáðu endalokum plötunnar. Yfirlýsingar um að ný tækni,
netið og niðurhal gerðu þessa hefðbundnu „stóru plötu“ úrelta mátti
lesa úti um allt: „Nú velja menn bara þau lög sem þeir vilja og þurfa
ekki að kaupa heilu plöturnar.“
Þessar spár hafa ekki
gengið eftir. Sala á
geisladiskum hefur að vísu
eitthvað dregist saman, en
alls ekki jafn mikið og
spáð var og platan er enn
þá sá mælikvarði sem er
notaður til að meta gæði
og frammistöðu einstaka
tónlistarmanna. Einn eða
tveir smellir geta vakið
mikla athygli, en til að
sanna sig og öðlast
virðingu þarftu ennþá að
búa til heila plötu sem
eitthvað er varið í. Það
eina sem hefur breyst er
að nú hala menn niður
stökum lögum í staðinn
fyrir að kaupa smáskífur.
Fréttablaðið birtir á
næstunni niðurstöður úr
vali hóps gagnrýnenda og
tónlistarpælara á plötum
ársins. Ég ætla þ.a.l. ekki
að fjalla um þær hér. Mig langar hins vegar að tala aðeins um lög
ársins. Hvaða lög standa upp úr þegar maður skoðar árið 2006? Til að
vera gjaldgengt þarf lagið helst að límast á heilann og það þarf einhver
að hafa heyrt það. Þessi lög koma strax upp í hugann:
Crazy með Gnarls Barkley (heilinn á nákvæmlega engan möguleika
á því að komast undan), Young Folks með Peter, Björn og John (flautið
í því lagi mun hljóma í hausnum á mér að eilífu), Over and Over með
Hot Chip (grúvið jafnast á við grúvið í Billie Jean!), LDN með Lily
Allen (ennþá flottara en Smile), Sexy Back með Justin Timberlake
(skrokkurinn fer að hreyfast í takt, jafnvel án vitundar og samþykkis
heilans).
Og íslenska deildin: Freðinn fáviti með Fræ (þeir nota heilajötun-
grip), Love Your Bum með Eberg (grípandi og tilraunakennt, fullkomin
blanda), Not Clean með Ghostigital (Mark E. Smith, Einar Örn og
Curver í klikkuðu stuði), 7913 með Reykjavík! (spilist hátt, mjög hátt!),
Barfly með Jeff Who? (Ennþá fast á heilanum eftir meira en ár!).
Þar hafiði það!
Lög ársins
Þessir piltar heimsækja okkur í
mars næstkomandi. Þeir risu upp
úr númetal-senunni á sínum tíma,
en í dag er ekki hægt að kalla tón-
list þeirra neinu öðru nafni en
popprokk.
Þeir eru mun skildari sveitum á
borð við Red Hot Chili Peppers í
dag en Korn. Þeir eru ungir að
árum, flestir ennþá undir þrítugu,
en hafa þó náð að punga út fimm
breiðskífum á undan þessari frá
árinu 1995.
Incubus hefur alltaf verið sér-
staklega vönduð sveit, og verður
melódískari með hverri útgáfu.
Þetta er alvöru sveit, sem við höfum
fengið að sjá þroskast úr lostafullu
greddurokki yfir í sveit sem leggur
nú aðaláherslu á aðgengilegar og
ljúfar poppsmíðar.
Þannig er titill Light Grenades
vel lýsandi fyrir innihaldið. Platan
er full af léttum lögum, sem
springa annað slagið út í létt rokk.
Lagið Earth to Bella er gott dæmi
um þetta. Það er ekki ein sekúnda á
þessari plötu það beitt að hún skeri
í eyru viðkvæmari rokkunnenda.
Incubus hafa aldrei verið smeykir
við slagarasmíðar og hér er að
finna nokkra slíka. Helst þá lagið
Dig sem hefur alla burði til þess að
verða einn stærsti smellur sveitar-
innar frá upphafi. Hetjulag sem
myndi sóma sér vel í lokin á
hádramatískri bandarískri mynd.
Paper Shoes er annað sterkt lag.
Flott kassagítarspil og afbragðs
hrynjandi grípa eyrað strax.
Light Grenades er virkilega
heilsteypt og vönduð plata. Miðað
við hversu vel hlaðinn slagara-
lager Incubus er orðinn með þeim
sex plötum sem komnar eru, ætti
að vera óhætt að mæla með tón-
leikum sveitarinnar.
Léttar bombur
Tónlistarkonan Lovísa Elísabet Sigrúnar-
dóttir, betur þekkt sem Lay Low, fékk
afhenta gullplötu á miðvikudag, en plata
hennar „Please don‘t hate me“ hefur selst í
fimm þúsund eintökum.
„Ég bjóst nú engan veginn við þessu,
þetta kom mjög mikið á óvart. Ég bjóst alls
ekki við svona góðum viðtökum,“ segir
Lovísa, en hún mun fara í tónleikaferðalag
til útlanda eftir áramót.
„Það er fínt að komast í smá frí núna
áður en það byrjar, ég næ að slappa af yfir
jólin.“
Helgi Pjetur Jóhannsson, útgáfustjóri
hjá COD, afhenti Lovísu og upptökustjóran-
um, Magnúsi Árna Öder Kristjánssyni, ein-
tak af gullplötunni kl. 17 í Skífunni í gær.
Lay Low er ein af þeim fjölmörgu tónlistar-
mönnum sem fram komu á X-mas styrktar-
tónleikunum í fyrrakvöld.
Komin í gull og tekur sér frí
Nýlega kom út heimildar-
mynd og plata til heiðurs
einni sérkennilegustu
hljómsveit rokksögunnar,
The Monks. Steinþór Helgi
Arnsteinsson kannaði sögu
Munkanna betur.
The Monks var stofnuð af fimm
bandarískum hermönnum, stað-
settum í Þýskalandi, árið 1964,
þeim Gary Burger, Larry Clark,
Dave Day, Eddie Shaw og Roger
Johnston. Í fyrstu kölluðu þeir sig
reyndar The Torquays en breyttu
fljótlega um tónlistarstíl, klipp-
ingu, fatastíl og nafn. Hermenn-
irnir rökuðu á sér munkaskalla,
byrjuðu að klæðast eingöngu
svörtu og það sem kannski mestu
máli skiptir, framkvæmdu tilraun-
ir með tónlist.
The Monks hófu að þróa sinn eigin
hljóm enda komnir með leið á
Chuck Berry eftirhermum. „Það
tók okkur líklega ár til þess að
finna rétta hljóminn. Við vorum
alltaf að gera mikið af tilraunum.
Sumar tilraunirnar mistókust
herfilega og nokkur laganna voru
hræðileg. En þau sem við héldum
voru virkilega sérstök,“ útskýrir
Gary Burger, aðalsöngvari og
gítarleikari sveitarinnar. Meðlimir
sveitarinnar hafa líka ítrekað sagt
að aðaláhersla sveitarinnar væri á
ryþma en ekki melódíur. Lög
sveitarinnar voru afar taktföst og
fylgdu sjaldnast venjulegum
popplagaformúlum.
Hljóðheimur The Monks var
einnig afar frumlegur og fram-
andi. Hljómsveitin var ein sú
fyrsta til þess að vinna með hljóð
endurvarp (audio feedback) og
vann auk þess nokkuð með hljóð-
bjögun. Eitt af aðaleinkennum The
Monks var líka hrár banjóhljómur
en Dave Day, gítarleikari sveitar-
innar, spilaði iðulega á sex strengja
banjó með hefðbundnum gítar-
gripum.
Eina almennilega breiðskífa
sveitarinnar, Black Monk Time,
kom út árið 1966 og vakti kannski
ekki mikla athygli þá enda á skjön
við allt annað á þeim tíma. Eftir
því sem árin liðu hafa tónlistar-
spekúlantar hins vegar gert sér
meira og meira grein fyrir mikil-
vægi þessarar mögnuðu sveitar.
Hljómsveitin hefur oft verið
flokkuð með garage-böndum sjö-
unda áratugarins og má meðal
annars finna lög með sveitinni á
hinum stórfenglegu Nuggets
safnplötum. Hafa einnig margir
viljað meina að The Monks hafi
haft jafnmikil áhrif á pönkið og
til dæmis The Velvet Under-
ground. Í þessu samhengi má
reyndar benda á myndbandsupp-
töku, sem er meðal annars hægt
að sjá á youtube.com, sem sýnir
frá tónleikum sveitarinnar í
þýsku sjónvarpi. Þar sést vel og
heyrist hversu hrikalega hrá
hljómsveitin var og því ekki að
undrast að einhverjir hafi upp-
veðrast af hljómnum.
Nú á dögunum kom út sérstök
hljómplata tileinkuð þessari
mögnuðu sveit. Platan heitir
Silver Monk Time og þar kennir
ýmissa grasa. Meðal flytjenda má
til dæmis nefna Silver Apples/
Alan Vega, The Raincoats, Jon
Spencer og Solex, The Gossip,
The 5.6.7.8’s, Alexander Hacke úr
Einsturzende Neubauten, Mouse
on Mars, Psychic TV og The Fall
sem hafa reyndar nokkrum sinn-
um áður sent frá sér sínar útgáf-
ur af lögum The Monks. Ekki má
heldur gleyma framlagi íslensku
sveitarinnar Singapore Sling sem
á eitt af 29 lögum plötunnar.
Að lokum má líka minnast á
heimildamyndina The Transatl-
antic Feedback eftir Lucíu Palac-
ios og Dietmar Post. Myndin kom
einnig út á þessu ári og hefur
meðal annars fengið frábæra
dóma hjá Mojo, The Hollywood
Reporter og Die Zeit. Myndin
gefur góða sýn á stuttan feril þess-
arar mögnuðu sveitar sem hefur
reyndar komið nokkrum sinnum
saman á undanförnum árum.