Tíminn - 24.08.1979, Qupperneq 9

Föstudagur 24. ágúst 1979.
9
Búast við mestri aukningu
í siónvarpsnotkun á Islandi
Á Norðurlöndunum
almennt er reiknað með
að tilkoma gervihnatt-
/
„Urvals-
dagskrá”
eða allar
stöðvar
„Notkun gervihnatta felur I sér
möguleika til þess aö senda sjón-
varpsefni um gervallt tsland, þ.e.
Islensku dagskrána og einnigdag-
skrár hinna Noröurlandaþjöö-
anna. Mjög hefur veriö um það
rætt I þessu sambandi, hvort
stefna beri aö þvf aö islendingar
og aörir ættu aö geta stillt tæki sln
á hvaöa Noröurlandadagskrá
sem er eöa hvort sjónvarpa ætti
einni dagskrá, sem fæli i sér svo-
kallað úrval úr öllum sjónvarps-
dagskránum. Um þetta hafa
veriðskiptar skoöanir. Fulltrúar
tslands i þessum viöræöum hafa
haldiö þvl fram, aö stefna ætti
aö frjálsu vali hvers einstaklings
á sjónvarpsdagskrá. Rökin gegn
þessu eru þau, aö þaö er dýrara.
Einnig hefur þess gætt aö sumar
þjóöir telja æskilegt aö velja dag-
skrárefniö heldur en láta e.t.v.
sjónvarpa sama efni frá fleiri
stöövum. Inn i þessar umræöur
blandast einnig, aö þegar gervi-
hnettir koma til sögunnar, þá
næst sjónvarp frá ýmsum löndum
utan Noröurlanda og Noröur-
landasjónvarp mun væntanlega
sjást 1 sumum nágrannalöndum.
arsjónvárps og þá auk-
ins framboðs á
sjónvarpsefni muni ekki
hafa i för með sér nema
um það bil 10% aukn-
ingu á notkun. Hafa
verður þó I huga fyrir-
vara gagnvart íslandi,
Færeyjum og Grænlandi
þar sem gervihnattar-
sjónvarpið mundi bráð-
í þeim tillögum sem
mestan hljómgrunn
hafa fengið er ekki gert
ráð fyrir að dagskrár-
efni verði með islensk-
um texta nema það „út-
lent” efni sem sýnt er i
islenska sjónvarpinu.
Reiknaö er meö aö notast veröi
viö svokallaöa „þriggjamála--
reglu”, þ.e. aö textar veröi á
dönsku, sænsku og norsku.
„Þannig er gert ráö fyrir, aö
Islendingar notist viö skandinav-
lega þýða aukið framboð
á sjónvarpsefni upp á
mörg hundruð prósent.
Engar tilraunir hafa veriö
geröar til aö meta liklega aukn-
ingu hér á landi á sjónvarpsnotk-
un, enda eru margir ákvaröandi
þættir óljósir ennþá, svo sem
varandi umfang þýöinga.
Fastlega má þó búast viö stórum
aukinni notkun sjónvarps hér á
landi,oghér, eins ogannarsstaö-
ar, er liklegt aö val á dagskrár-
þáttum frá grannlöndunum muni
talsvert „beinast aö ýmiss konar
skemmtiefni og þá nokkuö á
kostnaö fræöslu- og menningar-
efnis I dagskrá heimalandsins”.
Ekki þykir þó liklegt aö fólk muni
þræöa krákustiga milli léttvægra
efna og afþreyingarþátta, þótt
ljóst sé að afleiöingarnar' muni
texti?
iskan textameö þvi dagskrárefni,
sem sent er frá sjónvarps-
stöövum hinna landanna, þ.e.
danskur texti meö dönskum dag-
skrám, norskur meö norskum og
sænskur meö sænskum og ekki
þýtt milli þessara málsvæða.
Jafnframt er þó gert ráö fyrir aö
sumt sjónvarpsefni veröi meö
texta á öllum málunum fimm og I
veröa mismunandi fyrir einstaka
hópa áhorfenda.
„Sérstök skýrsla hefur veriö
samin um áhrif gervihnattarsjón-
varpsins á gagnkvæman tungu-
málaskilning Norðurlandaþjóða.
Skýrsluhöfundur, sem er sænskur
málvlsindamaöur, Stig örjan
Ohlsson, telur sennilegt, aö skiln-
ingur skandinavisku þjóöanna á
tungumáli hverrar annarrar
myndi aukast þegar til lengdar
léti. Einnig myndi Islendingum
væntanlega fara fram I skandi-
naviskum málum, en tæpast auk-
ast aö marki skilningur á
islenskri tungu eöa finnsku ann-
ars staöar á Noröurlöndum”.
sumum tilfellum yröi notuð hljoö-
þýöing i staö texta.”
„I skýrslu vinnuhópsins sem
fjallaði um þýöingarnar, er tekiö
fram, aö tillagan um þýðingartil-
högun þá, sem aö framan er
nefnd („modifierat 3-spraks
salternativ”) sé sett fram meö
nokkru hiki með hliðsjón af
afstööu tslendinga, enda var
giskaö á aö um 40% íslendinga
skálji ekki skandinavisk mál. Til
þess aö ekki yröi um aö ræöa
mikla þjónustuskeröingu frá þvi
sem nú er, yröi þvi aö gera ráö
fyrir aö allmikið norrænt efni yröi
endursýnt i islenska sjónvarpinu
meö islenskum texta, ekki sist
vegna tillits til barna og ung-
linga”.
Enginn íslenskur
Sumar-
starfsemi
/
Arbæjar-
safns að
ljúka
Sumarstarfsemi Árbæjarsafns
fer nú senn aö ljúka. Safniö var
opnaö 1. júniogum miöjan þann
mánuö var opnuö sýning á
gömlum leikföngum sem ber
heitiö „Fyrrum átti ég faileg
gull”. Safnið auglýsti I vor eftir
leikföngum og eru munirnir á
sýningunni flestir fengnir aö
láni.
Safniö veröur opiö frá kl.1-6 alla
daga nema mánudaga til 31.
ágúst. Aögangseyrir er 400 kr.
fyrir fulloröna, 200 fyrir
unglinga 12-16 ára, en börn
undir 12 ára aldri fá ókeypis inn
á safniö.
Hvernig
stofnar
fólk
heimili?
Káöstefna um fjölskyldur sem
eru aö stofna heimili veröur
haldin i Lysebu i Osló 3.-4
september og sækja hana um 20
menntamenn frá Danmörku,
Finnlandi, Sviþjóö og Noregi.
Norræna ráöherranefndin
stendur fyrir ráöstefnunni, en
þar veröa lögö fram gögn
um ibúða og lánamál,
neyslumynstur, hvernig ungar
fjölskyldur fá fræðslu, hvernig
þær innrétta heimili sin og búa
þau húsgögnum, og hvernig
verkaskipting er á heimikmum,
en þaö ræöst oft þegar viö
heimilisstofnum.
Eftir ráöstefnuna veröa
lagbar fram niöurstööur, mat og
óskir. Einnig veröa rædd ný
rannsóknarverkefni sem eru
tengd nýstofnuöum
fjölskyldum, en slikar rann-
sóknir hafa fariö i vöxt á
þessum áratug.
Skólanefnd
Iðnskólans
mótmælir
Skólanefnd Iönskólans hefur
mótmælt niöurskuröi á
vikulegum kennslustundafjölda
I iönfræöshiskólum, sem hún
telur stangast á viö reglugerö
um iönfræöslu. Nefndin lýsir
ennfremur furöu sinni á
meðferð máisins, sem hún telur
geta leitt til mismunar á
menntun iönnema I hinum ýmsu
skólastofnunum. Ályktun
þessari sem send var mennta-
máiaráöherra, Verk- og tækni-
menntunardeiid menntamálar-
ráöuneytis og Iðnfræðshiráöi
lýkur meö þessum hætti:
,.Skýtur þetta nokkuö skökku
viö yfirlýsingar ráöamanna um
eflingu verkmenntunar, en hinn
raunverulegi viljii þá átt kemur
einmitt i ljós viö fjárveitingar
til verkmenntunar. Skólanefnd
lönskólans IReykjavIk vonar aö
menntamátarráðuneytið sjái
aö sér I þessu efni og leggi jafnt
á boröi sem i oröi, áhrrslu á
uppbvggingu verkmenntunar.
Það fé sem til hennar er varið
skilarsér aftur til þjóðfélagsins
I formi hæfari starfsmanna I
iönaöi landsins.”