Tíminn - 31.08.1979, Blaðsíða 3

Föstudagur 31. ágúst 1979.
(gS** <♦
[Q-*HÍli l!t 9 í !i
3
Fulltrúar norrænna
verkalýðsfélaga ræða
við Benedikt Gröndal
S-Afríku
um
í gær áttu fulltrúar
sambands norrænna
verkalýðsfélaga (NFS)
fund með Benedikt
Gröndal, utanrikisráð-
herra, um stefnu NFS
varðandi Suður Afriku.
Stefnuskrá þessi er i 14
liðum og hefur verið
send öllum utanrikis-
ráðherrum á Norður-
löndum og mun væntan-
lega verða tekin fyrir á
sameiginlegum fundi
þeirra sem hefst á
morgun.
Benedikt Gröndal var á fundi
þessum fulltrúi allra utanrikis-
ráðherra á Norðurlöndum og
kynntu fulltrúar NFS stefnu-
skrána um S-Afriku fyrir honum
sem slikum ogbundu miklar von-
ir við umfjöllun utanrikisráðherr-
anna um þetta mál d fundinum i
gær.
1 stefnuskránni er kveðið á um
atriði eins og stöðvun nýfjárfest-
inga i S-Afriku, að hætt skuli
vopnasölu þangað og hindraðir
aðflutningar á tækjum til fram-
leiðslu atómorku.
Þá er lagt til að bann verði sett
á landið hvað menningar og
iþróttasamskipti varðar og að séð
verði til þess að grannriki þurfi
ekki að láta atvinnulausa í lönd-
um sinum ieita til S-Afriku eftir
vinnu. Þá er kveðið á um sérstak-
ar aðgeröir sem hægt sé að fram-
fylgja serstaklega á Norðurlönd-
um, svo sem varðandi fjárfest-
ingar, verslun og flutninga. Enn
er hvatt til áframhaldandi stuðn-
ings viö faglegar og pólitiskar
stofnanir sem andæfa gegn
stjórnarstefnunni i S-Afriku og til
upplýsingar og fræðslu um kyn-
þáttakúgunina!
Frá héraösmóti V-Barðstrendinga á Tálknaf iröi:
Ungmennafélag
Tálknfirðinga
starfar af lofs-
verðum þrótti
1E-Tálknafirði —Þann 11. og 12.
ágúst sl. var haldiö héraðsmót
V .-Barðastrandarsýslu i Tálkna-
firði. Keppt var i öllum aldurs-
flokkum i mörgum greinum
frjáls-iþrótta, og sundi og knatt-
spyrnu i eidr» og yngri flokki.
Keppendur voru frá Ungmenna-
félagi Tálknafjarðar, UMF Herði
Patreksfirði, UMF Barða-
strandar, iþróttafél. Bildudals og
frá Rauðasandi.
Arangur í einstökum greinum
mátti teljast góður, með tilliti til
þess aðundanfarin mörg ár, hafa
iþróttir iitið eða ekki verið stund-
aðar i héraðinu.
Mörg fyrirtæki og einstaklingar
i héraðinu sýndu hug sinn til
mótsins, með þvi að gefa
myndarleg verðlaun sem keppt
var um.
1 sundkeppninni bar UMFT
sigur úr býtum, hlaut 86 stig og
fagran farandbikar, sem út-
gerðarfélagið Tálkni h/f gaf,
Höröur hlaut 49 stig, UMFB 6
stig.
1 frjálsum iþróttum sigraði
UMFT einnig, hlaut 360 stig og
farandbikar, sem sýslan gaf í þvi
skyni fyrir mörgum árum, en
ekki hefur verið keppt um fyrr en
nú. Hörður hlaut 137 stig, UMFB
74 stig, ÍFB 49 stig og Rauðsend-
ingar hlutu 15 stig.
I knattspyrnu fullorðinna
sigraði Hörður Patreksfirði, en i
yngri flokknum (14 ára og yngri),
sigraöi UMFT. Keppt var um
farandbikara, sem gefnir voru af
Eyrarsparisjóði og Landsbank-
anum Bildudal.
Stigahæstur einstakiinga I mót-
inu var Jóhann Ó. Jónsson
UMFT. Hann hlaut 45 stig og
fagran eignarbikar, gefinn af
Kaupfélagi Tálknafjarðar.
UMFT hlaut lika eignarbikar sem
stigahæsta félagið samanlagt.
Þann bikar gaf Fiskiðjan h/f á
Bildudal.
Til gamans má geta þess, að
yngstu keppendurnir voru 8 ára,
en þeir elstu 45 ára.
Mótið þótti takast meö ágætum
Framhald á bls. 15
Rit helgað minningu
Gabriel Turville-Petre
prófessors I forn-
islenskum fræðum
SPECVLVM NORROENVM er
rithelgað minningu Gabriel Tur-
ville-Petre prófessors i fornis-
lcnskum fræðum i Oxford.
1 ritinu eru 32 greinar eftir
ncmendur hans og vini, og ráð-
gerter að það komi út hjá Odense
University Press i desember n.k.
Ritstjórar þess eru: Ursuia
Dronke, Guðrún P. Helgadóttir,
Gerd Wolfgang Weber og Hans
Bekker-Nielsen.
Þeir sem vilja votta Tur-
ville-Petre virðingu sina og fá
nafn sitt á memorial Tabula
þurfaað senda pöntunsina til for-
lagsins eigi siöar en 15. septemb-
er n.k., en þeir sem vilja fá ritiö á
áskriftarveröi þurfa að senda
pöntun fyrir 31. október n.k.
Askriftareyðublöð fást á eftir-
farandi stöðum: á skrifstofu
Menningarsjóðs Skálholtsstig 7, I
Bókaverslun Sigfúsar Eymunds-
sonar Austurstræti 18 og i Bóka -
verslun Máls og menningar
Laugavegi 18.
Verðbótaþáttur vaxta hækkar
SEÐLABANKINN sendi frá sér
í gær eftirfarandi fréttatiikynn-
ingu vegna áfanga veröbóta-
þáttar vaxta:
Samkvæmt lögum um stjórn
efnahagsmála o.fl. skal stefna
að þvi að verötryggja sparifé
landsmanna og almannasjóða.
Skulu vaxtaákvarðanir á árun-
um 1979 og 1980 við það miðað-
ar, að verötryggingu sparifjár
og inn- og útlána veröi komið á i
áföngum fyrir árslok 1980. A sú
regla sérstaklega við um spari-
fé, sem bundiö er til þriggja
mánaða, þ.e. 3ja mánaða vaxta-
aukainnlána, en verötrygging
annarra innlána og útlána á-
kveöst með hliösjón af breyt-
ingu verðbótaþáttar þessara
innlána.
Lögin gera ráö fyrir, að verð-
trygging inn- og útlána banka-
kerfisins gerist með þeim hætti,
að sérstakur veröbótaþáttur
vaxta sé tengdur verðlagsbreyt-
ingum með formlegum hætti og
leggist viö höfuðstól láns. í
framhaldi af fyrstu vaxtaá-
kvörðun innan hins nýja láns-
kjarakerfis, sem tók gildi 1. júni
sl., hafa innlánsstofnanir samið
starfsreglur um þessa meðferð
verðbótaþáttar vaxta, og hefur
Seðlabankinn staðfest þær.
Miða þessar reglur aö þvi að
tryggja, að raunveruleg
greiðslubyröi atvinnurekstrar
og einstaklinga aukist sem
minnst við aölögun að verð-
tryggingu fjármagns meö þess-
um hætti, heldur beinist hún aö
þvi að varðveita verðgildi fjár-
skuldbindinga i framrás verð-
bólgunnar. í samræmi við það
kemuraðlögun vaxtakjara fram
á verðbótaþættinum, er leggst
við höfuðstól sem fyrr segir, en
grunnvextir eða greiðsluvextir
haldast óbreyttir.
Hinn 1. september nk. er kom-
ið að öðrum áfanga vaxtaá-
kvörðunarskv. reglum laganna,
en meginatriði þeirra starfs-
reglna, sem beitt er, komu fram
i fréttatilkynningu Seðlabank-
ans hinn 29. mai sl. Það sem
fyrst og fremst ræður breytingu
verðbótaþáttar vaxta er mat
verðbólgustigs, sem miðast við
siðustu tvær hækkanir visitalna
framfærslukostnaðar (2/3 gildi)
og byggingarkostnaöar (1/3
gildi) ogspá Þjóðhagsstofnunar
um næstutvær hækkanir þeirra,
þó þannig að siðasta hækkun og
næsta spá vega tvöfalt þyngra
en hækkanirnar á undan og eft-
ir. Verðbólgustigið var metið'
41,8% fyrir vaxtabreytinguna
hinn 1. júni, en nú er metið með
sama hætti 52,3%.
Að þvi lokamarki fullrar
verðtryggingar,sem lögin segja
fyrir um, að ná skuli við lok árs-
ins 1980, liggja mismunandi
leiðir, en mismunurinn liggur
fyrst og fremst i þvi, hversu
hrattaðlöguninskuli gerast. Við
mat á þvi er eðlilegt að hafa
hliðsjón af verðbólguþróuninni
eins og hún reynist vera og horf-
ur eru á að hún verði samkvæmt
spánni á hverjum tima.
Við ákvörðun verðbótaþáttar
hinn 1. júni sl. var við þaö miöað
aö ná fullri verötryggingu á 3ja
mánaða sparifé I sjö áföngum til
árstoka 1980. Heildarvextir af
3ja mánaða vaxtaaukalánum
voru þá 25%, en veröbólgustigið
áætlað 41,8%, en samkvæmt þvi
þurfti fyrsti áfangi aðlögunar að
nema 2,5%. Nú er veröbólgu-
stigið hins vegar talið komiö
upp i 52,3%. Bilið milli þess og
25% vaxta nemur þvi 27,3%, en
það þarf að brúa i sjö áföngum,
sem hver um sig þyrfti þá að
vera 3,9%. Þeir tveir áfangar,
sem komnir eiga að vera til
framkvæmda 1. september
nema þvi samanlagt 7,8%, en af
þeirri hækkun komu 2,5% til
framkvæmda hinn 1. júni sl. Nú
þarf þvi 5,3% hækkun verðbóta-
þáttar til viðbótar til að tveim
sjöundu hlutum aðlögunarinnar
sé tokið, eins og upphaflega
reglan gerði ráð fyrir.
Út frá þessu hefur banka-
stjórnin, að höföu samráði viö
rikisstjórn og bankaráð, ákveð-
ið að verðbótaþáttur vaxta skuli
hækka hinn 1. september nk. um
5 prósentustig, og verða þá
heildarvextir 3ja mánaða
vaxtaaukainnlána 32,5%. Verð-
bótaþáttur annarra út- og inn-
lána fylgist að við þetta nema
sérstakar ástæður séu til hlut-
fallslegrar aðlögunar auk þess
sem einstök vaxtaákvæði eru
sléttuð I heilar og hálfar
prósentur. Ennfremur er nú
fært að láta útlánsvexti hækka
litiö eitt minna en innlánsvexti
vegna breyttrar samsetningar
útlána innlánsstofnana á undan-
förnum mánuðum, sem komiö
hefur þeim til góða. Loks hækka
einstök vaxtaákvæði útlána
minna að forminu til en þessu
nemur sökum áhrifa fleiri
vaxtagjalddaga innan ársins á
heildarávöxtun yfir árið.
Þótt með framangreindri
hækkun verðbótaþáttar sé búið
aö brúa tvo sjöundu hluta bilsins
milli vaxtastigsins fyrir
1. júni sl. og áætlaðs verðbólgu-
stigs nú, eins og upphaflega var
að stefnt, nægir þessi breyting
þó ekki til þess aö halda óbreytt-
um raunvöxtum. Þessu veldur
hin mikla aukning verðbólgu-
stigsins siðustu þrjá mánuöi,
sem á þó að þó nokkrum hluta
rætur að rek ja til óvæntra utan-
aðkomandi hækkana á oliu-
verði. Er ekki óeðlilegt, að
nokkuöhægi á i framsókninni til
fullrar verðtryggingar við þess-
ar aðstæður, enda von til þess,
að hér sé að nokkru um tima-
bundin ytri verðbólgutilefni að
efla.
Hin nýju vaxtaákvæöi verða
samkvæmt þessu þau, sem hér
fara á eftir. Taka þau gildi hinn
1. september 1979. Grunnvextir
eru óbreyttir, en breytingin
kemur eingöngu fram f aukinni
verðtryggingum þ.e. hækkun
verðbótaþáttarins.
Seðlabankinn gaf I gær út tilkynningu um vaxtabreytingarnar
l.september,oggreinargerðmeðþeirri tilkynningu. Samkvæmt
tilkynningu bankans verða vextir sem hér segir:
Vextir og veröbót frá 1.9. ’79
Vextir
nú Grunn- Veröbóta- Vextir
samtals vextir þáttur alls
% % % %
Veltiinnlán . 5,5 11,0 11,0
Sparifé, almennt . 22,0 5,0 22,0 27,0
Sparifé 6 mán. reikn . 23,0 6,0 22,0 28,0
Sparifé 12 mán og 10 ára reikn. . 24,5 7,5 22,0 29,5
Sparifé 3ja mán vaxtaaukar. . . 27,5 5,5 27,0 32,5
Sparifé 12mán vaxtaaukar. .. . 34,5 7,5 32,0 39,5
Afurðalán, endurkaupanl . 20,5 3,5 20,0 23,5
Vixillán, forvextir . 25,5 5,5 23,0 28,5
Hlaupareikningslán
(grunnvextir fyrirfr.) . 27,0 5,0 25,5 30,5
Skuldabréf, alménn . 28,5 6,5 25,5 32,0
Vaxtaaukalán . 35,5 8,5 31,5 40,0
Verðtryggðskuldabréf . 2,0 2.0
Vanskilavextir, á mán . 4,0 4.5
Kjör lána út á útflutningsafurðir, sem almennt eru bundin
gengi Bandarikjadollars, eru háð kjörum erlends fjármagns I
Seölabankanum, og er engin breyting gerð á þeim nú, en vextir
þeirra eru 8,5%.