Ísafold - 17.03.1876, Blaðsíða 3

19
hefði viljað ganga fastað; enþaðmunu
þó allir telja eðlilegt og sjálfsagt, nema
ritstjóri Þjóðólfs, að fleirum en eioum
sje gefinn kostur á að sækja um lög-
regluþjónustuna, og að enginn var ráð-
inn til þessarar þjónustu fyrir fullt og
fast sama daginn og Alexíus fór frá
fyrirvaralaust.
Þar sem ritstjórinn er að dylgja yfir
því, að lögreglan í bænum tiafi verið
linari á seinni tið en áður, þá virðist
hann vilja drótta því að hinum núver-
anda bæjarfógeta, að hann hafi verið
heldur linur í lögreglustjórn sinni, ef
eigi vanrækt skyldu sína í því efni; en
hyað sem ol'jóðólfuri segir, þá má þó
víst fullyrða, að hinn núverandi bæjar-
fógeti hefir allan vilja á að sporna við
allri óreglu í bænum, engu síður en
fyrirrennarar hans, og hefir sýnt það f
verkinu, enda þólt sjúkleikur hans árið
sem leið væri honurn til mikils hnekkis
í því efni; eða hví kemur «Þjóðólfur»
eigi með það, í hverju þessi linleikur
sje meiri en áður? eða hver sú óregla
sje, sem hann er að dylgta yfir? - n.
— Fjárkláðinu. Eptir tilmæl-
um þeirra, er kláðafundion sóttu að
Hraungerði 26. f. m., sem getið ernm
í síðasta bl., setjum vjer hjer fnndar-
skýrslu þeirra orðrjetta:
»Ár 1876, hinn 26. febr., var al-
mennur sýslufnndur fyrir Árnessýslu
haldinn að Hraungerði í Flóa, eptir fyr-
irlagi lögreglusijórans í fjárkláðamálinu.
Til fundarstjóra var kosinn lögreglu-
stjórinn, skrifari sjera Valdimar Briein
í Ilrepphólum, en sjera Slefáni Step-
hensen á Ólafsvöllum var falið á hend-
ur að semja, með fundarstjóra og skrif-
ara, skýrslu uin fundinn.
Fundarsljóri skýrði fyrst frá ástandi
fjárkláðans f umdæmi sfnu, og tók frarn,
að skoðanir og baðanir hefðu farið fram
alstaðar í þessu umdæmi, vfða með góð-
um árangri; þó hefði kláði komið l'rain
eptir böðin á nokkrum hæjum í Sel-
tjarnarness, Kjalarness, Kjósar, Þing-
valla, Grímsness og Grafningshreppum
og á einum bæ í Ölfusbreppi. J>a gat
hann nm dagselningu kláðans i ýms-
um sveitum. Hefði hún í Ölvesi ver-
ið skilyrðislaus, en annarstaðar með því
skilyrði, að aðrar sveitir gjörðu hið
sama. J>ví næst skýrði hann frá, að
er lífið horfið; þeir deyja, og öll speki
þeirra og reynsla deyr rneð þeim. Það
er eins og Van Nuysment segir, að
ekkert, ekkert vantar til þess að mað-
urinn geti orðið fullkominn, annað en
lengra Iff, og að þetta lif sje ekki eins
hlaðið áhyggjum og þjáningum, til þess
að maður geti öðlast nákvæma og full-
komna þekkingu á náttúrinni*.
Loks nrðu þeir Antonio og hinn
gamli maður þeir alúðarvinir, að bann
sagði Antonio ágrip af æfi sinni.
Hann kvaðst heita Felia de Vasques
og vera kynjaður úr Kastiliu, kominn
af gömlum og góðum ættum. Ilann
hafði ungur gengið að eiga fríða stúlku,
er komin var af serkneskum ættnm.
Föður hans likaði efcki kvonfangið; kall-
aði hið hreina spænska blóð mengað,
er annað kyn blandaðist inn f það J>ö
átti hún kyn sitt að rekja lil eins af
Abencerrögom, sem voru hraustastir
allra serkneskra riddara, og höfðu tek-
ið kristna trú, eptir að þeir voru flæmd-
ir burt frá Granada. Samt sem áður
þólti fóðiirgullgjörðarmannsins veg sin-
um svo misboðið með þessú, að engu
tauti varð við bann komið. Hann sá
ef kláðinn í Árnessýslu yrði eigi upp-
rættur um marzmánaðarbyrjun, væri í
ráði að baða tvisvar, eptir að fje væri
farið úr ullu, en í öllnm þeim sveitum,
þar sem kláði eigi kæmi fram framar,
væri í ráði að baða einusinni f vor.
Kvaðst hann vona, að með þeim ráð-
stöfunum mundi kláðinn upprælast á
næstkomandi vori, og lýsti jafnframt yfir
því, að hinar kláðagrnnuðu sveitir ætl-
uðu að bafa sterka heimagæzlu til far-
daga. J>á skoraði hann á fundarmenn,
að si'gja álit sitt um ráðstafanir þessar.
Fleslir fundarineun álitu þá, að þær
mundu ekki duga, meðal annars af því,
að fjártala sú, sem kæmi frain við skoð-
anirnar, mundi ekki vera óyggjandi
rjett; sjer f lagi þóttust margir fundar-
menn geta sagt, að fjártala Grímsnes-
inga, er lögreglustjóri skýrði frá, að
væri samkvæmt skýrslunum rúmar
II000 fjár, væri vltanlega röng, og
var sýslumaður Árne»inga, sveitungi
Grimsnesinga, því samþykkur. Fundar-
menn lýstu þá yfir þvf, að þeir van-
treystu framkvæmdum Grímsnesinga í
hinum fyrirskipuðu skoðunum og böð-
uniim og álitu ekki skýrslur þeirra að
marka.
J>á bar lögreglustjóri upp, hvort
þðrf væri á að lengja rekstrarbann það,
sem innifalið er í landshöfðingja-aug-
lýsingunni frá 30. ágúst f. á., og tö du
þá fundarmenn í einu hljóði það alveg
nauðsynlegt, að rekstrarbanuið lægi á
næsta sumar og framvegis meðan að
kláðinn stæði yfir; en rekstrarhann þetta
ætti að vera undantekningarlaust, hvort
sem nm skurðarlje eða annað fje væri
að ræða.
Sömuleiðis óskuðu fundarmenn, að
vörður væri settur frá Soginu meðfram
Ilvítá og Brúará upp í jökul, og að
lagt yrði fyrir Grímsnesmenn, að halda
heimagæzlunni áfram alll næsta sumar
og vakta geldfje sitt og lömb á Lyng-
dalsheiði. J>ar að auki töldn fundar-
menn það liaganlegt, að I utanhrepps-
skoðim færi Irarn I Ölvesi, Selvogi og
Grafningi og i Álptaness, Seltjarnarness
og Mosfellshreppum, og að vörður væri
settur meðfram Soginu, Þingvallavatni
og vestur í Kollafjörð, ef hinar nefndu
sveitir þá reyndust kláðalausar, eins og
von væri um.
Þá leitaði fundarstjóri álits fund-
armanna um það, hvort lögum þeim,
aldrei son sinn eptir þetta; þegarhann
dó, skildi liann lionum ekki eptirnema
lílinn part af eigum sínum; allt hitt
gaf hann til klaustragjörðar og til að
syngja messur fyrir sálnm í hreinsun-
areldinum. Don Felix hafðist síðan
lengi við nálægt Valladolid, og átti mjög
erfilt nppdráttar, Lagði hann sig mjög
í bókalestur, með því að hann hafði
kynnzt dálitið leynilegum fræðnm þegar
bann var við háskólann í Salainanca,
j og hænzt að þeim. Hann var fullnr elju
og áhnga; hann lauk við hvora fræði-
greiuina á fætur annari, og fór loks að
glíma við að leita uppi «leyudardóminn
■nikla».
Honum hafði upphafiega ekki geng-
ið annað til þessarar visindalegn rann-
sóknar, en að komast úr niðurlægingu
sinui og bágindurn, og öðlast þann veg
og sóma, er hann áni ætlerni til. En
það fór eins fyrir honum og öðrum,
að hann hugsaði að lokum um ekkert
annað, en þessar rannsóknir. og varði
til þess öllum stnndnm. Úr þessari
andlegu einsetu vaknaði hann loks við
ólán, sem yfir hann dundi. J>að var
skæð sótt, sem svipti burtu konu hans
sem nú gilda nm fjárkláðann, þyrfti að
breyta, og bar fram nokkrar athnga-
semdir þar að lútandi, byggðar á frnm-
vörpum þeim til útrýmingar fjárkláðans,
sem komu fram á siðasta alþingi, og
voru fundartrienn á því, að brýn nanð-
syn væri á að fá sem fyrst bráðabirgða-
lög, er skerptu kláðalög þau, sem m'i
gilda, í þá stefnu, sem alþingisfrum-
vörpin fóru.
Þá birti fundarstjóri brjef amt-
manns frá 26. f. m., um utanhrepps-
skoðanir, og brjef amtsdýralæknis Snorra
Jónssonar frá 29. s. m„ um ferð hans
upp i Iíjós m. m.
Loksins skoruðu fundarmenn á
lögreglustjóra, að boða til lundar fyrir
Árness og Rangárvalla sýslur, að Uer-
riðarhóli í Holtum (31. marz) lil þess
að ræða ílarlegar en hjer hefur verið
gjört, um ráðstafiinir þær, sem þá
mundu liggja næst fyrir til að uppræta
kláðann, þar sem hann er, og varna
útbreiðslu hans lil hinna heilbrigða
sveita.
Fundarskýrsln þessa staðfesta (
umboði fundarins:
Jón Jónsson, Valdimar Briem,
fnndarstjóri. fundarskrifari.
S. Stephensen.
Þegar síðast frjeltist úr Borgarfirði,
höfðu allir fjáreicendur ofan Skorra-
dalsvatns og Andakýlsár bundizt fast-
n ælum um niðurskurð á öllu geldfje á
2. vetri og eldra, og átli niðurskurðin-
um að vera gjörsamlega lokið um sfð-
ustu helgi, 5. þ. m. Niðurskurðnr þessi
er gjörður í von um skaðabætur úr
norður- og vesturamtinu, eptir loforði
fundarins að Stóru-Borg II. f. m.
Loforð þetta er bundið þeim skilyrðum,
a ð skaðabæturnar verði reiknaður eptir
reglunum í lilsk. 4. marz 1871; að
enginn kláði finnist fyrir norðan Skorra-
dalsvatn um næstkomandi sumarmál og
ekki beldur á næsta hausti; að Mýra-
sýsla, Hnappadals- og Snæfellsnessýsla,
Dalasysla ox siiðurhluti Strandasýslu
og Skagafjarðarsýsla taki þátt í skaða-
bótunum að jafnri tillölu við Húnvein-
inga, en Barðastrandar- og ísafjarðar-
sýslur, norðurhluti Strandasýslu, Eyja-
fjarðars. og þingeyjarsýsla að eins til
hálfs; að Húnvetningar megi greiða
skaðabæturnar í sauðfje að hausti með
sanngjörnu verði, og loks: a ð fnlltryggj-
og öllum börnunum, nema kornnngri
doltnr. Ástvinamissir þessi dró allan
dug og kjark úr lionum um hrið. Uon-
um fannst sem hann ætli ekkert heim-
ili, og væri einmana og yfirgefinn.
þegar hann hresstist við aptur, ásetti
hann sjcr að koma sjer burt þaðan,
sem bann halði bæði orðið fyrir óvirð-
ingu og óláni, og forða eina barninti,
sem eplir var, burt úr peslarbælinu;
og hverla ekki aptur lil Kastilíu fyr en
hann væri kominn I þann veg, ersam-
boðinn væri þvl, sem hann átti ætt til.
Ha/in hafði npp frá þessu verið á
sífelldu tlakki og hiergi átt slöðuga ból-
festu. Stundnm dvaldi hann i lólks-
mörgum borgum; aptur annað veifið
hafðist liann við í einhverjum afkima,
langt frá öilum mannabyggðuin. llann
hafði leitað innanum bókasöfn, rann-
sakað letur á steinum, hvar sem hann
riáði til, sótt fund gullgjörðarmanna í
ýmsum löndum, og verið að leitazt við
að draga saman í eitt alla þá Ijósgeisla,
er mestu hugvitsmenn á ýmsum timum
höfðu varpað á leyndardóma gullgjörð-
arlistarinnar.
(Framhald síðar).