Ísafold - 08.09.1882, Blaðsíða 1

Árgangurinn, 32blöð, kostar
3 kr. innanlands, en í Danm.,
Svíþjóð og Norvegi um 31/2
kr., í öðrum löndum 4 kr.
Borgist í júlím. innanlands,
erlendis fyrir fram.
ISAFOLD.
Auglýsingar kosta þetta
hver, lína": “ aur-
innlllli megjnletri ... .0
Ímeð meginletri ...15
með smáletri.....12
ft Pöntun er bindandi fyrir ár. — Uppsögn til áraskipta með tveggja mánaða fyrirvara. 3
IX 21.
Reykjavík, föstudaginn 8. septembermán.
18 8 2.
Útlendar frjettir.
Khöfn 7. ágúst 1882.
X viðureign Breta og Egipta hefir ekki
mikið til tíðinda borið frá því síðast.
Bretar ljetust hvorki mega nje vilja
fara frekara í sakirnar öðru vísi en að
fengnu umboði til þess frá hinum stór-
veldunum og í fjelagi við eitthvert
þeirra, eptir samkomulagi þeirra á
milli á erindrekastefnunni í Miklagarði.
En þar hefir allt lent í vafningum og
úrræðaleysi, og í annnan stað Frakkar
gengið alveg úr skaptinu, þrátt fyrir
endurnýuð einkamál þeirra á milli fyr-
ir fám vikum. f egar til kom, synjaði
þingið frakkneska, fulltrúadeildin, fjár-
framlögu til leiðangursins, og það með
öllum þorra atkvæða, eflaust mest fyrir
ótta sakir við Bismarck, en meðfram af
friðarhug og sparnaðar. þykjast nú
Bretar sjá í hendi sjer, að sjer muni
einum ætlaður vegur og vandi af mál-
inu, nema hvað soldán hefir nú seint
og síðar meir boðist til að senda her
til Egiptalands að stilla þar til friðar,
eptir því sem farið hafði verið fram á
við hann áður. Bretar óttast nú, að
þar búi óheilt undir, og vilja láta hann
lýsa áður Arabi sekan í landráðum, til
þess að hrinda öllum grun um laun-
mök við hann. En soldán færist und-
an, og er við því búið, að Bretar
varni fyrir þá sök liði soldáns landtöku
á Egiptalandi, er þar kemur, og erþá
auðvitað sundursagt friði með Bretum
og soldáni sjálfum. J>á vex vandinn
Bretum á hendur, einkum er vandsjeð
hvernig hin ríkin snúast við þeim tíð-
indum; en það er á þeim að heyra og
sjá, eptir hernaðarviðbúnaði þeirra, að
þeir horfi nú ekki í stórræði, ef til
þarf að taka. þótt svo vel skipist, að
ekki verði nema við Egipta eina um
að eiga, búast Bretar ekki við skjót-
um umskiptum eða fyrirhafnarlitlum,
með því Arabi á sjer góða hjálpvætt
þar sem er áin Níl, en nú fer vaxtar-
tími hennar í hönd og má þá vinna
meiri spell með flóði úr henni en ó-
vígum her. Súezskurð hafa nú Bretar
á sínu valdi. þ>eir tóku fyrirfám dög-
um herskildi bæinn Si'rez, við suður-
enda skurðarins. Arabi hefir lýst
jarlinn, Tewfik, landráðamann, stefnt
saman þingi í Cairo og tekið sjer ráða-
neyti. Hann kallar sig drottnara lands-
ins í nafni soldáns í Miklagarði. Höf-
uðliðsafli Breta er á leiðinni suður til
Egiptalands, og stýrir leiðangrinum
Wolseley hershöfðingi.
Yið fjársynjan þingsins frakkneska
sagði Freycinet af völdum, 29. f. m.,
og hefir enginn fengizt enn til að taka
við af honum.
Lávarðarnir ensku hafa hálfónýtt
fyrir Gladstone frumvarp hans um
eptirgjaldsuppgjöf við írska landseta.
Flestir spá honum þó sigur í því máli
að lokum.
Cetewayo Zúlúkaffakonungur er kom-
inn til Englands í orlofi drottningar.
þ>að er haft á orði að fá honum aptur
ríki sitt að ljeni.
Hún er dáin, Anna Parnell, oddviti
kvennafjelagsins írska, systir Charles
Parnells, hins nafnkennda formanns
BændavinaQelagsins. Hún var frábær
skörungur. Hún var á ferð í Vestur-
heimi, er hún ljezt, í erindum fyrir
fjelag sitt.
Einhverjir ónafngreindir efnamenn
hjer í landi hafa tekið sig saman um
að leggja Dr. Georg Brandes úr sín-
um sjóði 4000 kr. samtals á ári í 10
ár til þess að hverfa heim aptur hing-
að frá Berlin til fósturjarðar sinnar og
halda fyrirlestra á háskólanum. Hann
ætlar að þiggja það.
Vígð var22. júlí járnbraut úr jpránd-
heimi austur yfir Kjöl. þ>að gerði
konungur, Oscar, sem vandi er til, og
skrafaði mikið um landsins gagn og
nauðsynjar í þeirri ferð, allt af toga
hægrimanna, og þykir hann vera orð-
inn miklu fremur forkólfur þeirra held-
ur en höfðingi landsins.
Halldór Briem, kand. theol., skipað-
ur af konungi 2. kennari við Möðru-
vallaskólann.
Efnt til samskota i Noregi og Sví-
þjóð handa íslendingum vegna hins
yfirvofanda hallæris.
Cambridge, 9. ágúst 1882.
— Nú er Vesturland búið að sýna, svo að
ekki geta villzt nema bfindir, hversu vís-
dómslega og mannúðlega því er skipað, að
láta sig engu skifta, hvort heyuppskera árs
er næg, eða allsendis ónæg, til að bjargalífs-
stofni manna vetrarlangt. það er ekki
erfiður reikningur, að finna það út, hvar
þessum stofni muni komið að vori, þegar á
vetur er lagt með hann með hálfa björg, eða
minni. Jeg skrifaði kunningjum á íslandi í
fyrra, er skýrðu mér frá grasleysinu, að það
væri happalegt, að alþing skyldi vita þetta
í tíma, svo það gæti falið stjórninni að ráð-
stafa fóðurbjörg til landsins áður en í sýn-
an voða ræki. Slík ráðstöfun mundi víst
hafa orðið þingi eins sómasamleg til af-
spurnar, eins og sumar löggjafarathafnir
þess—ekki sízt þær, er settu kórónuna á
hin síðustu dagsverk þess—og landinu vissu-
lega eins holl. Sannarlega er þó kominn
tfmi til að landsmenn sjálfir og stjórnin
kasti af sjer sinnuleysi fyrri alda, þegar
fólk drapst niður í afskiptalausum hallær-
um eins og flugur, og menn andvörpuðu
»verði Guðs vilji« ! þegar það, sem varð,
var bein afleiðing af aðgjörðaleysi og pín-
andi verzlunarskrúfun, en saklausum
guði var um kennt. Nú eru tímarnir aðrir.
Nú hafa menn efni fyrir hendi, til að af-
stýra hallæri, hve nær sem á það horfist,
og þarf ekki annað til, en að hafa vakandi
auga og eptirlit á sínum eigin hag. En
fyrir jafnsnautt land og Island er, verður
hallæri afstýrt á ódýrastan hátt með því, að
vernda þann brunn vel, sem er uppspretta
lífsins í landinu, en sá brunnur er fóður-
björg s kepnanna. Ef landsstjóm sér
um, að eptir henni só litið svo, að það sem
á vetur er sett, gangi fram hraust og holdugt,
og lánar fje til, hvar sem þörf gjörizt, þá
er ekki einungis hallæri stíað úti, heldur er
búanda gefið færi, að bjargast sjálfur með
fjölskyldu sína og borga landssjóði aptur
lán sín. Enn með því að bíða þangað til
í opinn dauða er komið, og fólk er orðið ó-
sjálfbjarga og bjargarstofn er fallinn, þá
verður landið að skerast í leik og ala bœði
hungrað fólk og hungraðar skepnur fyrir
ekki neitt. þegar öskusveitirnar um árið
heyjuðu frá helmingi til sjötta hluta vana-
legs heyforða, stóð hagur þeirra rjett við-
líka og hagur vesturlands í fyrra, eða þó
öllu lakar. Jeg ráðfærði mig þá við stjórn-
ina og fjekk það svar, að á engu lægi það
ár. Vegna þess að við var brugðið eins og
gjört var, varð ekkert úr harðæri á næsta
vori. f að er ótrúlegt, og þó er það satt;
að vegna þess að ekkert hallæri varð, hafa
ónefndir menn afdæmt verkið svo sem óþarfa
ótilkvadda frammistöðu. Hefði ekkert verið
gjört, og svo sem þrjú, fjögur hundruð manns
drepizt úr hor á slæðingi niður á Ejörðu.
það hefði verið viðkunnanlegra, því þá var
ekki vananum bragðið. Nú hefir þó Vest-
urland komið fram, að bera Austfjarða
frammistöðunni 1875 vitni, og eg efast ekki
um að mönnum þyki það nú orðið fullvitn-
isbært.
Eg mæli þannig vegna þess, að það
er ekki Dala- og Nnæfellsness sýslur einar
sem í eymdinni eru. Allt land frá Horni