Ísafold - 23.08.1890, Side 2

270
þvi, „með því að útflutningsgjald ber að
greiða af öllu því lýsi, sem flutt er út i
skipum, sem afgreidd eru frá einhverri
höfn á landinu, og með því að engin laga-
heimild er til að endurborga rjettilega
greitt útflutningsgjald, hvað sem um vör-
una verður eptir að skipið er afgreitt, sem
hún er flutt út með“.
Iiinsigliiig á Húnaflóa. Eptir brjefi
frá formanninum á herskipinu Ingólfi,,
kapt. Wandel, er hefir verið við mælingar
fyrir norðan í sumar, má eiga von á að
innsigling á Húnaflóa verði talin hættu-
laus eptirleiðis, þegar búið er að gefa út
uppdrátt af mælingunum. Kapt. Wandel
hefir, eins og kunnugt er, mjög mikinn
áhuga á mælingarstarfi sínu hjer við
land, og mun vera vongóður um að geta
haldið því áfram næsta sumar.
Iírauð veitt. Landshöfð. hefir i8. þ.
m. veitt Breiðabólstað á Skógarströnd
síra Jósepi Kr. Hjörleifssyni í Otrardal,
er einn hafði sótt um það brauð, sam-
kvæmt meðmælingu sóknarmanna.
Laus hrauð, nýlega auglýst. Hofteigur
20. þ. m., met. 823 kr. Otrardalur, s. d.
met. 764 kr. (500 kr. lán hvílir á því
brauði, síðan 1889, er endurborgist á 20
árum).
Landsbankinn. Ein miljón og tuttugu
kr. hjer um bil var veltufje bankans við
lok síðasta ársfjórðungs, 30. júní, eptir
reikningi hans í Stj.tíð. þ>ar af er seðla-
lánið frá landssjóði 430,000, og spari-
sjóðsinnlög rúm 480,000, en varasjóður
bankans samtals nær 108,000 kr., að
meðtöldum varasjóði sparisjóðsins, nál.
23,000 kr., og nál. 22,000 kr., sem eru á
leiðinni til að verða eign varasjóðs bank-
ans sjálfs (fyrir fram greiddir vextir
þ. á.).
Ekki átti bankinn í sjóði fyrirliggjandi
f júnílok nema 114,000 kr. í byrjun
ársfjórðungsins átti hann fyrirliggjandi
arðlaust nær 180,000. Hafði hann lánað
gegn víxlum á þessu tímabili meira en
40,000 kr. Önnur lán 36,000 kr. Af
sparisjóðsinnlögum borgað út 58,000, en
lagt inn 11,000 minna.
Sparisjóftur nýr, á Vopnafirði, hefir
fengið sparisjóðshlunnindi með lands-
höfðingjabrjefi 26. júní þ. á., samkvæmt
lögum 5. jan. 1874, fyrst um sinn um 5
ára tímabil.
Jjingmeiilisku fyrir Dalasýslu ágirnist
enn fremur Halldór Jónsson (Halldórsson-
ar á Laugabóli), bóndi á Rauðamýri og
búfræðingur, að skrifað er úr Dölunum.
Hann er væntanlegur „f>jóðvilja“-maður.
Hann er bróðursonur alþingfismanns
Gunnars Halldórssonar.
Areiðanlegt er, að þar býður sig fram
kandídat í stjórnfræði Sigurður Briem í
Reykjavík, sem nær kjörgengis-aldri 12
sept., enda á kosning að fara fram ein-
hverntíma eptir miðjan mánuðinn.
í 24. bl. „J>jóðvi1jans“ kvað vera sagt
frá, að Halldór Briem, kennari á Möðru-
völlum, bjóði sig fram til þings í Dala-
sýslu, og sje að ferðast um sýsluna um
það leyti (17. júlí). þ>ar með fylgir heil
mikil, snjöll ferðalýsing. En ólánið er,
að H. Briem býður sig ekki fram í Dala-
sýslu, enda hefir hann verið stöðugt hjer
1 Reykjavfk frá því lok maímán. í vor.
f>að lýtur svo út eins og „f>jóðviljanum“
hafi verið rfkt i minni önnur kjörveiðiför,
um Eyjafjörð í vor, og orðið það á að
lýsa henni þarna á röngum stað.
í>iligmennsku fyrir Vestmannaeyjar
eru helzt Hkur til að Indriði Einarsson
revisor hljóti. Höfðu eyjarskeggjar hall-
azt helzt að honum á fundi þar nýlega.
J>ar verður kosið 22. septbr.
Miltisbruni hefir gert voðalegt tjón
nú á örstuttum tíma, fáeinum dögum, á
einhverju hinu mesta nautgripabúi hjer
nærlendis, prestsetrinu Arnarbæli í Ölvesi.
J>ar munu hafa verið nær 20 nautgripir,
en enginn skepna nú lifandi af þeim.
Nær helming drapzt úr pestinni, en hitt
var skorið, til þess það ónýttist ekki llka.
Ekki hefir heyrzt getið um, hvort rakin
verða upptök sóttarinnar.
Mannalát. Jöhannes Jönsson trjesmið-
ur andaðist hjer í bænum 14. þ. m. eptir
langvinnan krankleik, sjötugur að aldri.
Var gróðamaður lengi og ráðdeildarsam-
ur, fastlyndur og tryggur.
„Hinn 20. þ. m. andaðist sómamaðurinn
Arni Vigfússon, bóndi á Heimaskaga á
Akranesi, sextugur, úr bráðum krampa í
kjálkunum og hálsinum, sem mun hafa
orsakazt af því, að járngaddur hafði fyrir
nokkrum dögum stungizt upp í iljina á
honum“.
Hinn 9. júrii síðastl. andaðist eptir
9 daga legu úr lungnabólgu merkiskonan
Anna María Guðmundsódttir á Svínadal í Saur-
bsejarsveit í Dalasýslu, kona óðalsbónda, fyrrum
alþingismanns Indriða Gíslasonar.
Anna sál. var fædd 8. apr. 1820 af góðu foreldri
í Skagafirði; móðir hennar var systir síra Sigurð-
ar Arnórssonar á Mælifelli. Anna gál. lifði í
hjónabandi með manni sínum í 44 ár og eignað-
ist með honum 12 börn; afþeim eru 4 á lífi. Hún
var sannkallað valkvendi og merkiskona. Hún
var dugleg og stjórnsöm búkona, er hafði sívak-
andi áhuga á að standa sem bezt í köllun sinni
og rækja sem bezt þær hinar mörgu og vanda-
sömu skyldur, er á henni hvíldu sem húsmóður.
Hún var skyldurækin eiginkona og ástúðleg móðir
barna sinna og fósturbarna, guðhrædd og trú-
rækin, hjartagóð og hjálpfús við bágstadda; sjer-
staklega kom hjartagæzka hennar l'ram við hin
mörgu munaðarlausu börn, er hún tók að sjer og
reyndist sem bezta móðir. Minning þessarar
heiðurskonu mun lengi verða geymd i þakklæti
hjá mörgum í því byggðarlagi, sem hún dvaldi
lengst æfi sinnar, en sjerstaklega hjá ástvinum
hennar og hinum fátæku. er jafnan áttu aðgang
að hennar veglynda hjarta.
Hinn 30. aprí! síðastl. andaðist úr lungnabólgu
á Saurhóli í Saurbæjarsveit bóndinn Kristján Al-
bert Stefánsson 45 ára gamall. Faðir hans var
Stefán snikkari Bjarnarson í Gautsdai, dótturson-
ur Magnúsar sýslumanns Ketilssonar, en móðir
hans var KriStjana Sigmundsdóttir, Magnússonar
sýslumanns Ketilssonar. Kristján sál. var albróðir
Margrjetar, konu Björns Jósef’ssonar frá Hnaus-
um, nú í Vesturheimi.
Kristján sál. var sjerstaklega duglegur maður,
ráðdeildarsamur og hagsýnn búroaður; ástríkur
eiginmaður og skyldurækinn faðir, gððviljaður og
greiðvikinn og því vel þokkaður af öllum, er
kynni höfðu af honum. Hann lifði í 13 ár í
hjónabandi með konu sinni, Jarðþrúði Helgadótt-
ur, sem nú harmar fráfall hans með 6 ungum
munaðarlausum börnum. Ó.
Til skýringar
dómum vestanmanna
um
íslenzkt kirkjulif.
(Niðurh).
J>að skal nú hiklaust játað, að því er
til min kemur, að jeg hafi langt um of
lítið af kristilegum kærleika. En það verð
jeg að segja þessum hörundsáru vinum
mínum heima, að sá sem mestan hefir
haft kærleika í kristilegum skilningi, sá
sem einn hefir verið fullkomin ímynd hins
guðlega kærleika á þessari jörð og sem
þar af leiðandi einmitt hefir kennt mönn-
um að þekkja kærleikann, hann tala ði
harðari orðum um hinar öfugu stefnur í
mannlegu fjelagi og sjerstaklega um hin
kirkjulegu mein hjá sinni eigin þjóð. held
ur en nokkur annar. J>að hefir enginn t
mannkynssögunni komið með eins óvægi-
lega „kritík“ á almenningi og leiðtogum
hans eins og einmitt Jesús Kristur. Kritík.
hans kom auðvitað einmitt afþví, aðkær-
leikur hans var svo mikill. Öllum þorra
þeirra manna, er urðu fyrir kritík hans.
fannst hann náttúrlega vera ranglátur og
kærleikslaus. Postular Jesú Krists komu
með viðlika kritik og lærimeistari þeirra
og kritík þeirra varð álíka óvinsæl og1
hans. Hún þótti líka ranglát og kærleiks-
laus. Og sama hefir allt af orðið ofan á
gegn um alla sögu kristilegrar kirkju,
þegar á annað borð innan hennar ein-
hverjir hafa orðið til að hreifa með nokk-
urri alvöru við meinum hennar. Jeg fæ-
ekki betur sjeð en að kærleikurinn til
þess málefnis, sem oss ætti að vera dýr-
mætara en allt annað, gjöri það að hei-
lagri skyldu vorri, að opna augu sem
flestra fyrir þessum meinum. |>að kann
að vera eins konar kærleikur í því, að
segja aldrei neitt, sem neinum er ógeð-
fellt eða neinn styggir, og það kann að
að vera eins konar kærleikur í því af leið-
andi mönnum kirkjunnar á íslandi, að reið-
ast oss fremur kirkjumönnunum íslenzku
fyrir vestan haf út af kritík vorri á hinu
kirkjulega ástandi þar, heldur en hneyksl-
isprestunum og vantrúarpostulunum þar
heima fyrir; en kristilegur kærleiki er
það sannarlega ekki. Og því síður er það
merki upp á kristilegan kærleika, að
stökkva eins upp á nef sjer út af lítilræði
(jeg meina ónákvæmninni í fundarræðu
minni samkvæmt hinu prentaða ágripi)
eins og sjera Einar Jónsson hefir gjört.
Jeg vildi, að aðrir eins heiðvirðir og
hörundsárir prestar á íslandi og sjera
Einar færi nú að kynna sjer aðfinningar
þær, sem vor eigin lúterska kirkja fær á
yfirstandandi tíð t. a. m. á Norðurlöndum
frá hjartanlegum vinum kirkju og kristin-
dóms. Jeg vildi þeir fengist til að lesa,
hvað aðrir eins menn og Christopher Bruun
í Noregi hafa að segja um mein sinnar
eigin þjóðkirkju. pví jeg er nærri því
viss nm, að þeir hætti þá að ímynda sjer,
að viðlíka aðfinningar og vorar hjeðanað
vestan við kirkjulífsástandið á íslandi þurfi
endilega að vera sprottnar af illum og kær-
leikslausum hvötum. J>að er álit Bruuns,
að sjergæðingsskapurinn hjá hinum betra
hluta prestastjettarinnar norsku og and-
leysið í prjedikunum „þynninganna“ meðal
prestanna þar sje það, sem fremur öllu
öðru hefir stutt að vexti og framgangi
hinnar antí-kristilegu vantrúar í því landi.
Og jeg hygg, að öllum óhlutdrægum
mönnum hljóti að sýnast hann hafa rjett
fyrir sjer. Sá, sem ofur-lítið er kunnugur
því, sem sá maður hefir sagt um norsku
kirkjuna, hann getur getið sjer til hvílíkum