Ísafold - 01.07.1893, Page 1

Kemur út ýmist einu sinni
eða tvisvar i viku. Yerð árg
(75—80 arkft) 4 kr., erlendis
5 kr. eT)a 1 */s doll.; borgist
fyrirmibjan júlímán. (erlend-
is fyrir íram).
ÍSAFOLD.
Uppsögn(skrifleg)bundin vil>
áramót, ógild nema komin
sje til útgefanda fyrir 1. októ-
berm. Afgroibslustofa blabs-
ins er í Austurstrœti 8.
XX. árg.
Gufubáturinn „ELÍN“ fer að
Sorfallalausu aukaferð til
Ólafsvíkur
þann 13. júlí þ. á., um leið og hún fer
áætlunarferðina til Skógarness ogBúða.
Þingib.
Það er .jafnan illt í þingbyrjun að spð
'fyrir því, hvernig því muni reiða af og
hvað það muni helzt afreka; en aldrei er
það örðugra en þegar þing-ið er að miklu
leyti skipað nýjum mönnum, óreyndum við
svo mikils háttar afskipti af landsins gagni
■og nauðsynjum. Hjer eru eigi til fastir
þingflokkar, er menn skipi sjer í þegar
við kosningarnar til þingsins, með ákveð-
inni stefnn og ákveðnu ætlunarverki.svo sem
algengter meðal þroskaðri þjóða. Yfirlýsing-
-ar og ályktanir þingmálafunda er og
nauðalítið að marka yflrleitt, með því að
þeir eru svo margir sóttir með hangandi
Jhendi og mikilli deyfð. Það er helzt eitt-
hvað á því að byggja, hafl þingmaðurinn
■eða'þingmennirnir sjálflr láti uppi ákveðn-
■ar skoðanir á þiugmálafuudi og fundar-
menn aðhyllzt þær. En það er hvergi
nærri ætíð því að heilsa.
Fyrsta spurning flestra nú er, hvað verða
muni um stjórnarskrármálið á þessu þingi,
hvort það muni tekið til umræðu eða ekki,
og hvernig því muni reiða af, verði því
■hleypt inn á þing.
Að það verði tekið til meðferðar, þarf
varla að efa. Þó að þeir kunni að vera
eins margir í þingbyrjun, sem ekki vilja
það, eins og binir, þá eru fylgismenn þess
'langt, um einbeittari, og láta deyfð hinna
og mótþróa eigi breyta hót sinni fyrirætl-
un. Og þegar einu sinni inn fyrir dyrnar
er komið með málið, renna óðara tvær
gi’ímur á ýmsa þá, sem miður er um það
gefið, og fer svo áður lýkur, aðþeimflnnst
sumum ábyrgðarhluti að hepta för þess
gegn um þá deildina, svo mörgum, að
málið fiýtur og vel það, — þó eigi sje
annars vegna, þá til þess, að vita, hvað
hin deildin gerir við það. Þó að því ofan
á hafi orðið nú á ýmsum þingmálafund-
um, að bezt mundi að láta málið hvíia
sig í þetta sinn, og ýmsum þingmönnum
kunni að vera það næst skapi, þá má
ganga að því vísu, að málið verður eigi-
einungis borið upp, iieldur liefst sjálfsagt
gegn um neðri deild að minnsta kosti, og
hina ef til vill iíka, eins og hún nú er
skipuð, og það Hklegast í því sniði, sem
það hlaut í neðri deild 1891, eða því líku.
Það er að segja svo framarlega, sem
stjórnin eða hennar fulltrúi hefir sömu
svör og áður og ekki nein önnur þýðari
■ eða vænlegri til samkomulags.
Reykjavík, laugardaginn 1. júlí 1893.
Með því sama lagi verður og svar kjósenda
næst, eptir þingrof í haust, sjálfsagt ein-
dregið í endurskoðunaráttina. Því þar sem
sannfæring kann að bresta eða fyllilegan
áhuga á málinu sjálfs þess vegna, þar
kemur þráið til, er eintómri einþykkni er
beitt í móti af stjórnarinnar hendi eða
meðan það er gert.
Af öðrum málum mun samgöngumálið
hafa mestan byr á þessu þingi. Þjórsár-
brúin verður sjálfsagf iögleidd, og vega-
bótafje að líkindum aukið að mun. Gufu-
bátastyrkur sömuleiðis lieldur aukinn en
hitt, og strandferðir færðar aptur í sama
horf og á undan þessu fjárhagstímabili,
nokkuð umbætt þó.
Skattamál landsins verða að öllum lík-
indum látin alveg óhreifð í þetta sinn.
Meiri hlutann mun enn skorta hyggindi
og hleypidómaleysi til þess að aðhyllast
þá breyting á þeim, er viturlegust væri og
landsheillavænlegust, en það er stórkostleg
hækkun á áfengistollum, þreföld, eða meir.
Kák við hina tollana og afnám ábúðar- og
lausafjárskatts mun allur fjöldi þingmanna
meta alveg ótímabært, þótt enn sem fyr
bryddi á slíkum óskum í sumum kjördæm-
um; það er líklegast, að þess lcyns raddir
heyrist lengstaf innan um, alla tíð meðan
nokkur landssjóðsgjöld eru á menn lögð.
Afnáms amtmannaembættanna verður ef-
laust kraflzt á þessu þingi eindregnara en
nokkru sinni áður, meðal annars vegna
þess, að annað þeirra heflr losnað frá því
á síðasta þingi. Sömuleiðis lögleiðir þing-
ið enn einu sinni af sinni hálfu stofnun
lagaskóla, ef eigi háskóla. Yið eptirlauna-
málið verður og sjálf'sagt eitthvað átt, þó
líklega fremur svo, að minnka þau stór.
um, eptirlaunin, heldur en að afnema þau
ineð öilu, sem sjálfsagt væri og miður
hyggilegt.
Fast þingfararkaup verður og sjálfsagt
lögleitt á þessu þingi, loksins.
Að öðru leyti mun naumast mikið eða
margt ná fram að ganga á þessu þingi af
uppvakningum frá fyrri þingum, en mörg
nýmæli upp borin að vanda, þrátt fyrir
alla.n góðan ásetning og áminningar frá
kjósendum um að takmarka sem mest mála-
fjöldann. Meiri hluti þeirra nýmæla fær
eigi fullnaðarúrslit fyr en á miðþingi kjör-
bilsins; það er það þing, sem mest verður
eða á jafnan að verða mest uppskeran
eptir, ef allt fer skaplega, t. d. engin
gagnslaus stæla eyðir meiri hluta af tíma
og kröptum þingmanna. Þá hafa hugmynd-
ir hinna nýju þingmanna fengið tíma til
að þroskazt og setjast; þá hafa nýmæli
þeirra fengið að ganga gegnum nauðsyn-
legan hreinsunareld. Þriðja og síðasta
þing kjörtímans er nokkurs konar eptirleit
og iafnframt gróðrarreitur þeirra nýmæla,
42. blað.
er almenningur heflr eigi átt kost á að
láta uppi neinar óskir um, en eigi þykir
ráðandi til lykta án þess; en færið til þess
eru nýjar almennar kosningar.
Einlægan ásetning um að verða þjóð
sinni að liði í sinni mikilsverðu stöðu þarf
eigi að efa hjá neinum þingmanna vorra.
Vjer óskum allir og vonum, að hvorki
sundurlyndi og flokkadrættir nje annað ólán
spilli nokkSrn tíma þeim fagra ásetningi,
heldur verði starf þessa þings, er nú hefst,
þingmönnum sjálfum til sóma og landi og
lýð til sannra heilla.
Þingmálafundir.
K.jósar- og Gullbringusýsla. Fundur
26. júní, í Hafnarfirði. Fjórtán kjósendur á
fundi. Fundarstj. Þórarinn próf. Böðvarsson,
skrifari hinn þingmaðurinn: Jón skólastjóri
Þórarinsson. Samþ. að skora á alþingi að
fylgja fram stjórnarskrdrfrv. frá 1891; að
taka menntamál alþýðu til rækilegrar íhugun-
ar; að afnema dbúðar- og lausafjdrskatt, en
leggja á toll í hans stað, einkum á útfluttan
fjenað og óunnar landhúnaðarafurðir, sem út
eru fluttar; ennf'r. afnema sykurtoll, en að
öðru leyti tollar óbreyttir (ekki hækka vin-
fangatoll, en styðja bindindisviðleitni með
fjárframlagi úr landssjóði); að brúa Þjórsá á
landssjóðs kostnað að öllu leyti, en tolla þá
brúna. og eins hina á Ölfusá; að taka verzl-
unarmálið til rækilegrar íhugunar og leitast
við að ráða bót á verzlunarhag landsins á
hvern þann hátt, sem það álítur tiltækilegan,
t. d. með því að setja verzlunarerindreka er-
lendis (málið flutt af síra Jens Pálssyni); að
taka fátækralöggjöfina til alvarlegrar íhugun-
ar. Til nmræðu kom leysing vistarhands og
lausamennsku, og sömul. yfirstjórn þjóðkirkj-
unnar og meðferð á kirknafje, en engin álykt-
un gerð um þau mál. Halldór hreppstj. í
Þormóðsdal vildi láta ákveða áfangastaði með
lögum, og vildi fundurinn, að þingið tæki það
mál til íhugunar.
Þá var og haldin í sama kjördæmi á öðr-
um stað, í Kollafirði, þingmálaf'undarnef'na
24. f. m., af 9 kjósendum. Þar vildu menn
að þingið styrkti þilskipa-ábyrgðarsjóð, yki
búnaðarstyrk og umbætti útbýtingarreglurnar,
og tryggði rjett sveitarfjelaga gegn hlynninda-
eigendum utansveitar, leysti alveg vistar-
bandið á fulltíða mönnum, en t.rj’ggði nm
leið rjett búenda og sveitarfjelaga gagnvart
lausafólki og umrenningum, ljeti fæðingar-
hrepp ráða sveitfesti 'til tvítugs, en úr þvi
lögheimilishrepp, ákvæði sýslunefndarmönnum
4 kr. í dagpeninga og að kosinn væri vara-
sýslunef'ndarmaður f'yrir hvern hrepp, byggi
traustara um framfærsluskyldu útfara við
eptirskilda vandamenn, setti milliþinganefnd
til að undirbúa nýmæli um gjöld til prests og
kirkju, ljeti stjórnarskrármálið óhreift í þetta
' sinn, en væri það tekið til umræðu, þá að
farið væri í líka stefnu og frv. efrid. 1889,
yki styrk til kennaramenntunar og umgangs-
kennslu í sveitum, gerði almenningi hægra
fyrir að neyta kosningarrjettar síns til alþing-
is, afnæmi eptirlaun, fækkaði helgidögum og
afnæmi ábúðar- og lausafjárskatt, en tollaði