Ísafold - 16.09.1896, Page 1

Ísafold - 16.09.1896, Page 1
Kemur út ýmist einu sinnieða tvisv.í viku. Verð árg.(90arka minnst) 4kr.,erlendis B kr.eða oL'/a doll.; borgist í'yrir miðjan júlí (erlendis í'yrir fram). ÍSAFOLD. Uppsögn (skrifleg)bundin við áramót, ógild nema komin sje tilútgefandafyrir 1. október. Afgreiðslustofa blaðsins er í Austurstrœti 8. Reykjavik, miðvikudaginn 16. sept. 1896. XXIII árg. Útlendar frjettir. Khöfn 4. sept. 1896. Þær í stuttu máli svo aS bera, sem þegar mun kunnugt á Islandi, er ísfararknörrinn »FRAM« úr helju heimtur. Sjá Noregsgrein. Danmörk. Alexandra prinsessa af Wales dromin, ásamt Viktoríu dóttur sinni, til for- -eldranna. Rússakeisari kemur þann 9. þ. m. vg með honum drottning hans og dóttir. Til Kílar sækir hann hjeSan skrautskip hans, er "Standard heitir, og hjer er reist, og hefir ver- ið hjer í smíSum og búningi í nokkur ár á skipsmíðastöð Burmeisters. — Látinn er að ■segja Júlíus Lange, frægan rithöfund og fræða- skörung í fagurlistum, pentlist og myndasmíði. Hann dó 20. ágústm., og varð ekki meir en 58 -ára að aldri. Noregur. Hjer varð skammt milli góðra '■og gleðilegra tíðinda í mánuðinum sem leið. Nansen kom til Vardö þ. 13., en nóttina milli 19. og 20. kom »Fram« til Skjervö (í norður frá Lófæti). Þá var Nansen í Ham- merfest, og honum fyrstum allra sendi kap- teinninn, Otto Sverdrúp, fagnaðartíðindin, er þegar flugu um öll Norðurlönd og víðar. Þegar hinn 20. náði »Fram« lægi við Trums ■og skömmu síðar komu þeir þangað Nansen og Johansen. Þetta af »Fram« í stuttorðu máli að segja: •optir burtför þeirra Nansens 14. marz 1895 bar knörrinn langt norður á 86. mælistig, en eptir það tók hann að reiða suður á bóg- inn. Og er komið var milli 82. og 83. mæli- :stigs, varð ísinn lausari og leitaði Sverdrup lengi að ná í auðan sjó. Þetta tókst 13. ágúst. Hann hjelt til Spitzbergen og hafði þar tal af loptfarsmanninum Andrée, sem óhagstæðra Vinda vegna hefir frestað til næsta árs loptsigl- ing sinni að norðurheimskautinu. Af öllum einrómað, að »Fram« hafi gefizt ■ágæta vel í ísrekinu, þó stundum syrfi fastan að. Því þegar svo bar undir, skaut ísinn hon- um upp við þrýstinguna, og bilunar eða lest- -inga hefir hann hvergi kennt. Allt farið svo og reynzt sem fyrir var hugað. Sagt, að hann hafi komið heim með nægan ferðarforða til þriggja ára eða fleiri. Viðtökurnar í Þránd- heimi (Niðarósi) stórkostlegur, en engu minni 4 Björgvin í fyrra dag. Til stórfagnaðar (þann 12. þ. m.) búizt í Kristjaníu og þangað kem- ur Oskar konungur og son hans, krónprins- •inn. England. Uppreisn Matabela er nú í dá ’tallin, en Cecil Rhodes var þar viðstaddur, er íoringjar hinna dreifðu sveita gengu á hönd. Kitchener horshöfðingi býst nú til framsókna í Dongola, 0g cr við hörðum viðureignum ’búizt, þegar fundum ber saman. Um sigur- sæli Englendinga >itan ríkis, sjá Tyrkjaveldi. Ítalía. Konungsefni þeirra, prinzinn af Napoli (Vittorio Emmanuele), hefir lofazt Hel- enu dóttir furstans af Montenegro og halda .þau brúðkaup sitt í nóvember. Rússland. Á Evrópu-ferð sinni hefir Nikulás keisari nú gist Austurríkiskeisara í Vín og verið þar við hersýning og notið vinsam- legasta fagnaðar, Alstaðar á hann á slíku von, þó við mesta dálætinu sje að búast í París. Lobanoff fursti, ráðherra utanríkismál- anna, fylgdi keisaranum til Vínar, en varð bráðkvaddur á ferðinni þaðan til Kiew 31. ágústmán. Síðan hann tók við þeim málum fyrir nær því tveim árum, hefir reyndin svnt, að gensi Rússa hefir alstaðar verið í sínum vexti, og því mun í hans stað vandfundinn maður. Á mörgum stöðum hafði hann áður haft erindarekstur, einnig 1 Miklagarði, völ- undarhúsi Evrópu, og alstaðar sýnt af sjer afburðaglöggsæi og ráðfimi. Tyrkjaveldi. Til þessa frjettirnar sömu sem fyr, eða hver annari verri, af blóðtökunum seinustu í Armeníu, böðlaganginum á Krít, og nú fyrir skemmstu af óhemjulegu vígæði í Miklagarði, þar sem hermenn og aðrir voru í samvinnu með Tyrlvjaskrílnum og unnu á 2000 eða 3000 manna (Armeningum). Rjett hitt, er Salisbury lávarður í einni ræðu sinni kallaði Tyrkland átumeinslim Evrópu. Það er nú honum að þakka, að Krítarmálinu er loks í vænlegra horf vikið, og að soldán hefir lát- ið knýjast til að gera eyjarbúum boðlega kosti. Hjer er það helzta svo að greina: kristinn maður skal settur til landstjórnar og æðsti dómur skipaður (í Kanea) þarlendum mönn- um, þegnmál og hermál lúta undir landstjór- ann — allt með tilsjón og ábyrgð stórveld- anna í 5 ár. Laganýmæli skulu gild eða rek- in eptir þingsatkvæðum meiri hluta, en varði þau stjórnarlögin sjálf, skulu þeim fylgja 2/3 atkvæða. Soldáni skal tiltekinn skattur gold- inn. Sjálfsagt talið, að Krítarbúar gangi að þessum kostum. Frá Spani. Frá Cúba frjettist að eins, að uppreistarmönnum vaxi bolmagn dag af degi, og nú eiga Spánverjar að víkjast við annari uppreisn, eða á Filippieyjunum. Þær eru fjölbyggðar, með hjer um bil 6—7 milj. manna, og hjer vill fólkið líka leysast undan harðstjórn og ólagafargi. Bágt annað að sjá en að Spánarveldi eigi nú skammt að þrotum, að minnsta kosti hvað fjárhaginn snertir. Landskjálftarnir. Ekki hefir neitt á þeim borið, svo að kveði, síðan fimmtud ag 10. þ. m. (sjá síðasta bl.), jafnvel engar hræringar, svo til hafi spurzt, frá því fyrir helgi. í þeim kipp, fimmtudags- kippnum, urðu enn nokkrar skemmdir í Fló- anum, helzt í Hraungerðishverfinu. Þar, íFlóanum,ljek laugardgashviðan(5. þ. m.) mjög illa bæjaröðina suður frá Selfossi,Yotmvila- hverfi (7 býli), sem hrundi gersamlega, á að gizka yfir 80 hús, og Smádalahverfi (5 býli), er hrundi að miklu leyti, líklega um 50 hús. Er eins og hræringin hafi þrætt þar beina línu suður eptir eða nokkuð til austurs, en 64. blað. orðið vægari miklu og meinlausari til beggja handa út þaðan, austur og vestur, þ. e. fyrir ofan það og neðan 1 Flóanum. Ljett er og nú hinum miklu dunum, er heyrðust niðri í jörðinni eystra í mestu land- skjálftunum og milli þeirra við og við, um þær sveitir, er mest varð af þeim. Hverinn nýi í Ölfusinu er hættur að gjósa að mestu leyti, og er nú hin mikla skál eða gjá ofan að uppgöngunni, er getið var um daginn, full af vatni á barma, ekki alveg sjóð- heitu, nema ef til vill í miðjunni. Skál þessi er eptir nákvæmri mælingu 9 faðmar á lengd og fullar 4 á breidd mest; dýpt ekki vel hægt að mæla nákvæmlega meðan hún er full. Tveir smáhverir aðrir hafa komið upp þar x Hvera- gerði, og gaus annar nokkuð fyrst í stað; en nú ber lítið á þeim. Nú eru og rjenuð mik- ið aptur gos í Litla-Geysi, fyrir ofan bæinn á Reykjum. — Það heyrðist glöggt frá Reykj- um, er nýi hverinn kom upp, en sást ekki fyrir náttmyrkri og þoku öðru vísi en mjög óglöggt. Það var í aðalhristingnum aðfara- nóttina sunnudagsins 6. þ. m., þeim er Ölfus- inu varð skæðastur. Höfðu það verið mikil óhljóð og gauragangur. Þegar í fyrsta landskjálftanum, 26. ágúst, hrundi bær úti í Selvogi, Stakkavík, og nokk- uð af peningsliúsum, sem annars mun vera mjög lítið um í þeirri bygð; enn fremur garð- ar, bæði túngarðar og kálgarðar; hefir með öðrum orðum hreifingin orðið harðari þar en í Ölfusinu. Tveir bæir er getið um að gjörfallið hafa í Grímsnesi, Hestur og Gíslaholt, sinn hvoru megin við Hestfjall. Lokið er nú viðgerð á því, sem bilað hafði við Ölfusárbrúna, ■— með umsjón hr. Tryggva Gunnarssonar —, þannig, að urnferð er hafin aptur um brúna, í fyrra dag. Þetta sem treysta þarf súlustöplana við norðurendann á Þjórsárbrvínni, mun ekki verða átt við í haust, enda mun þar engu hætt nema landskjálftunum haldi áfram, svo að kveði, en óvarlegt hins vegar við þess háttar aðgerð að eiga meðan eigi er uggvænt að þeir dynji yfir, þegar verst gegnir. Mun þar hafa verið miður vandlega grafið fyrir undirstöðum; þurft að höggva og kljúfa frá miklu betur það sem ótraust var. Af hjálparviðleitni handa hinum nauðstöddu sveitum er það að segja, að talsvert hefir verið vitvegað af verkamönnum þaivgað fyrir milligöngu samskotanefndarinnar hjer og á hennar kostnað hvað kaupgjald snertir, þar á meðal nú loks fengizt dálítið (12) af vega- vinnuliðinu í Flóanum á allra næstu bæina þar, í Votmúlahverfinu og Ölfusinu, þar sem þeir geta verið rjett við heimilin. En mikils er enn þörf, og fer að líkindum að verða auðsóttara úr þessu, er kaupafólk tín- ist heim hingað að sjónum vir sveitinni, og ótrúlegt að það geri sig mjög kaupdýrt, í jjcssum nauðum, og þar sem það mun margt ekki miklu niður slökkva fyrir það. Það er einkum Landið, er mjög þarfnast enn verka-

x

Ísafold

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.