Ísafold - 10.02.1900, Síða 3

31
an til að vera viðbúnir atlögum úr
2—3 áttum í senn. |>að verður
hlaupvígastyrjöld svoskæð, sem hugsast
getur, og Bretar munu ekki stand-
ast slíkt lengur en 1—2 mánuði. |>að
veít hamingjan, að oss Búum er ekki
í hug að hnekkja ríki Breta í Suður-
Afríku, heldur að eins að halda uppi
frelsi í landi sjálfra vor. En hitt er
það, að haldi ófriðinum áfram, þá
Verður það freísishugur allra hérlendra
Evrópumanna, sem verður valdi Breta
þar að fótakefli. Hvað kemur það
Englandi að haldi, þótt þar séu 40,000,
000 manna, ef ekki er hægt að senda
þaðan nema 80,000 til að berjast?
Vér Búar, sam %ekki erum nema 170
þús., höfum nú þegar 50 þús. af þeim
í herför þessari, og þurfum því alls
eigi að eiga neitt undir fulltingi frá
landsbúum í Natal og Kapnýlendu.
En hamingjan hjálpi Bretum, ef þeir
halda uppteknum hætti að spana
villiþjóðirnar hér upp á móti oss; þá
mega þeir eiga það alveg víst, að all-
ur hérlendur lýður af Norðurálfukyni
rís upp á móti þeim, — og eg ætla ekki
að lýsa fyrir yður, hvernig þá fer.
Ejandmenn vorir hafa sýnt af sér frá-
bæra hreysti, það sem af er; en það
grunar mig, að heldur muni það fara
að gugna og spillast, málaliðið þeirra,
er það hefir átt við að búa hvers
fconar nauðir og þrautir til lengdar.
Eg bið yður að virða það eigi til
ofmetnaðar af minni hálfu, er eg lýsi
því skýlaust yfir, að vér munum bera
hserra hlut. Vér höfum allir hver um
siS Þá sömu sannfæringu og berum
Það traust til drottins, að hann muni
veita oss fulltíngi sitt í baráttu þess-
ari, jafn-óskeikult eins og áður.
Eftirmæli.
Jón Oddsson, hafnsögumaður í Reykja-
vík, fæddist par (í Dúkskoti) 3. apríl 1827,
og andaðist 27. júlí 1899 á sama stað.
Foreldrar hans voru heiðnrshjónin Oddur
Bjarnason og Valgerður Jónsdóttir, bæði
komin af góðum ættum að langfeðgatali.
Hann ólst upp hjá foreldrum sínum, sem
hjuggu við all-góð efni, þangað til 26.
októher 1848, að hann kvongaðist Sigríði
Þorkelsdóttur og byrjaði búskap. Með
henni eignaðist hann 10 hörn og náðn 8
af þeim þroska-aldri; en þessi lifa enn:
Oddur og Sigurður í Ameriku, Guðmundur
kaupmaður á Fáskrúðsfirði, Pétur verzlnn-
armaður á Seyðisfirði, frú Guðrún, ekkja
eftir Otto Wathne stórkanpmann, frúAsdis
kona Karis Wathne kaupmanns í Noregi,
húsfrú Heiga kona Ólafs Jónssonar þurra-
búðarmanns í Reykjavík. Þessa fyrri konu
sína misti hann 11. september 1871, en
kvongaðist í annað sinn Guðbjörgu Jóns-
dóttur 17. desember 1875, sem lifir mann
sinn. Með henni eignaðist haun 6 börn;
a þeim lifa 4, þrjár efnilegar dætur, tvær
ogi tar, en ein gift i Ameríku, og 1 sonur,
nu við sjomannafræðslu hér. öllum þess-
nm bornum kom Jón sál
“ spamaTog^am-
hendu anægjusomu heimilislífi með konum
smum. Mun óhætt að kalla hann fyrir-
mynd sem eigmmann og föður. Hvernifr
uppfóstur harnanna var, má ráða af þvf
að þau kafa, jafnóðum og aldur hefir færst
yfir þau, komist i góða stöðu, sum óvana-
lega góða. Jón sál. var stiltur í lund 0g
þó glaðlyndur og skemtinn. Sögufróðleik
Unni hann mörgum fremur. Gestrisinn var
hann og fljótur til hjálpar við nauð-
stadda. Hann var bafnsögumaður Reykja-
víkur lengur en flestir á undan honum. —
Heiðurspening veitti konungur honum 1874.
Hann var i einu orði vel metinn sæmdar-
maður, er lengi mun minst verða með sökn-
nði bæði af vandamönnum og vandalausum.
J.
Hinn 20. jan. 1900 andaðist Mdlfríð',
Þorsteinsdóttir, ekkja á Þórgautsstöðun
Hvítársiðu, á 84. aldursári. Hún fædd
á Innra-hólmi á Akranesi haustið lol
Foreldrar hennar voru hjónin Þorstei
Þiðriksson og Steinunn Asmundsdott
Þau áttu saman 15 börn, og var Málfrið
elzt þeirra. Hún ólst upp með foreldri
sinum fyrst á Innra hólmi, siðan í Gr
siðani Kjalardal, hvorttveggja í Skilmanr
hreppi, og seinast á Brennistöðum í Flóli
dal. Þaöan giftist hún árið 1842 Davið
Þorbjarnarsyni, þá á Lundi Siðar flutt-
ust foreldrar hennar að Hurðarbaki i Reyk-
holtsdal og bjuggu þar tii dauðadags. —
Þau Davíð og Málfríðnr bjnggu fyrst 1
ár á Krossi í Lundarreykjadal, siðan á
Brennistöðum í Flókadal 4 ár. Þaðan
fluttust þau vorið 1847 að Þórgautsstöðum
og bjuggu þar siðan saman nær 48'/2 ár,
unz Davíð dó, 13. nóv. 1895. Eftir það
bjó hún þar enn með syni sinum, Ólafi,
þangað til vorið 1898, að hanu tók jörð-
ina, og var hún síðan hjá honum til dauða-
dags. Börn Davíðs og Málfriðar voru 7,
er öll komust úr æsku: Þórsteinn hrepp-
stjóri á Arnbjargarlæk, Ólafur óðalsbóndi
á Þórgautsstoðum, Þorbjörn og Davið;
Steinunn, git'tist Jóni söölasmið á Söndum
Skúlasyni; Málfriður, giftist Friðrik Páli,
sem nú'er { Yesturheimi; og Ingihjörg kona
Ólafs Eiríkssonar á Grjóti. Af þessum 7
börnum eru 3 dáin: Davíð, Steinunn og
Málfriður.
Málfríður sál Þorsteinsdóttir var afbragð
annara kvenna að dugnaði, ráðdeild og
stjórnserni, ágæt eiginkona og húsmóðir og
samhent manni sinum i að fara vel með
bæði menn og skepnur, er þau höfðu und-
ir hendi, enda farnaðist þeim vel, og stóð
hagur þeirra með blóma til enda. 1 stuttu
máli sagt: var hún væn og merkileg kona.
Siónleikarnir.
Tvo nýa leiki er nú Leikfélagið hér tek-
ið til að fást við og hefir leikið fyrir al-
menningi 2—3 sinnum í Iðnaðarmanna-
húsinn. Það er Nei eftir J. L. Heiberg og
Milli bardaganna eftir Björnstjerne Björn-
son.
Hvorttveggja hefir lengi þótt talsvért í
í varið. »Nei» ágætt hlátursefni, og hitt
veigamikill skáldskapur úr Noregssögu á
ofanverðri 12. öld.
Um »Nei« er mest undir þvi komið,
hvernig þau leika, klukkarinn og yngis-
mærin. Hún er vel leikin hér, svo að
mikiö gaman er á að horfa og hlýða (frú
St. G), og klukkarinn allvel lika (Á. E.).
Sömuleiðis er ekki neitt verulega aðfinslu-
vert við kand. Hammer (J. J.ý; en jústiz-
ráðið tekst all-ófimlega.
Um rit B. B. er það að segja 1 fljótu
máli, að meðferð þess á þessu leiksViði —
og liklega víðar — getur oss Islendingum
naumast fallið vel í geð, eftir þeim bug-
myndum, er vér höfum um framkomu
norskra eða islenzkra höfðingja, karla og
kvenna, á 12. og 13. öld. Blærinn mest-allur
miklu 19,-aldar-legri, ef eigi hálf-suðrænn.
Kvenmaðurinn í leiknum, sem á að vera
göfug lends manns dóttir og þrekmikil,
virðist miklu likari býsna-þreklítilli og
vanstiltri íslenzkri eða danskri kaupstaðar-
stúlku frá árinu 1900; og hafði hún þó
sýnilega beztu viðleitni á að vanda sig.
Eigi að síður hefir verið mikil aösókn
að leikum þessum og verður sjálfsagt á-
fram. Þeir þykja báðir skemtilegir að
efni. B. J.
JVLein er það, ef bændur vanrækja
enn alment bráðapestarbólusetninguna,
svo prýðisvel sem hun virðist reynast
nú orðið, ef rétt er að farið, með nægri
gætni og vandvirkni. Væri þó engiu
smáræðis hagsbót í því fyrir landið, ef
af létti þeirri landplágu. Og hví
skyldi þurfa alrnent miður að takast
en fyrir »Sveitabóndanum« er sína
reynslu segir hér í greininni að fram-
an, og vór þekkjum það til, að hann
er skrumlaus maður og vandaður f
alla staði.
Blöskra hlýtur hverjum, sem til þess
hugsar, ef annar eins kjörgripur og
þjórsárbrúin — og landinu jafndýr —
skyldi vera látin úr sér ganga fyrir
handvömm. Vér getum vitanlega ekki
^byrgst afdráttarlaust, að aðfinslan
hér að framan sé ýkjulaus; en sann-
orður maður er «Ferðamaður« sá tal-
inn að vorri vitund og áreiðanlegur.
Er vonandi, að hlutaðeigandi yfirum-
sjónarvöld láti eigi undir höfuð leggj-
ast að kippa hér í iiðinn, og að ekki
verði látið lenda við væntanlegt ein-
tómt yfirklór og bætifláka af brúar-
varðarins nálfu. þetta er of alvarlegt
mál til þess, að þar eigi tSa. megi
gera sér að góðu nokkurn hégóma.
Minna mætti hina mörgu barlórns-
trumbusveina vora á það, bæði há-
aldraða og lítt aldraða, þá er hæst
kveður við hjá þeirn harðæris-sónninn,
að meira velti-ár en þetta nýliðna hef
ir þjóðin varla lifað í einni atvinnu-
grein, — þilskipaútvegnum. Afliun
góður fyrst og fremst; en hitt marg-
falt meira um vert, að verðið á salt-
fiskinum hefir orðið hér um bil 50”/>
hærra en við var búist t. d. í fyrra
um þetta leyti, er útvegsmenn voru
að búa skip sín þá. Og það er engin
afturkippur í því óvenju-háa verði að
svo stöddu. Eitthvað munar þó um
annað eins, og þeir ekki örfáir, sem
njóta þess meira og minna, þótt lítill
partur sé það auðvitað af allri þjóðiuni.
Póstskipið Liaura
kapt. Christiansen, kom aftur í gær
af Ve8tfjörðum. Farþegar nál. 20, þar
á meðal Skúli alþm. og ritstj. Thor-
oddsen á Isafirði og Carl F. Proppé
verzlunarm. af Dýrafirði, báðir áleiðis
til útlanda.
Gufuskipið Colibri
korn hingað fyrra fimtudag, 1, þ. m.,
eftir 4—5 daga ferð frá Englandi, með
saltfarm til þeirra G. Zoega og Th.
Thorsteinsson. Er 180 smál. að stærð.
Hafði engar fréttir meðferðis;skipstjóri
vissi ekkert um neina viðburði í lieim-
inum, heldur en nýkominn væri frá
áltheimum.
Aftur fór skipið í fyrra dag með
saltfisksfarm frá sömu verzlunum.
Botnverpingar
enskir hingað komnir fynr nokkuru,
um eða fyrir síðustu mánaðamót,
fernir að sögn, og hafast helzt við í
Miðnessjó; en þar var áður allgóður
fiskreytingur.
Kolaverð
er óvenjulega hátt orðið erlendis,
hærra miklu en dæmi eru til um lang-
an aldur. þau voru að smáhækka f
verði alt árið sem leið, sakir venju-
meiri framkvæmda í verksmiðjuiðnaði
á Englandi en áður. Svo bætti ófrið-
urinn ekki úr skák. Loks bar það til
snemma í vetur, að órahræðsla kom í
almenning á Englandi, er kuldarbyrj-
uðu, en kol þá altaf að smáhækka.og
þorðu uenn þá ekki annað en panta
sór tvöfaldar eða þrefaldar kolabirgðir
um þörf fram, til þess að verða eigi
enn ver úti; það atvik hleypti enn upp
verðinu að mun, og ekki trútt um, að
farið væri að kvíða kclaskorti. En
heimsku segja fróðir menn það. Kola-
framleiðsla á Englandi er meira en
200 milj. smálesta á ári, og ætti því
ekki að muna stórum um, þótt svo
væri, sem síðast fréttist, að stjórnin
enska hefði pantað þá 1 snatri 1 milj.
smálesta. Segir svo í nýustu blöðum,
að úr þessu hljóti kolaverð að fara
að lækka aftur.
Taugaveiki
stingur sér niður hingað og þangað
í vetur, venju fremur. Nokkur brögð
að henni hór í bæ. Sömuleiðis á ísa-
firði. f>ar hefir sýslum. og bæjarfógeti
Hannes Hafsteinn mist úr hennieizta
barn sitt (af 6), efnispilt 8 vetra. —
Enn heldur%g veikin áfram í Staf-
holti og hefir síra Jóhann nú mist
eldra barn sitt, af fyrra hjónabandi,
stúlku á 13. ári, mjög mannvænlega.
Noi’dmannasainskotin.
f>au eru orðin hér fram undir 1600
kr. Tombólan gaf af sér 1000 kr.,
8amsöngur hátt upp í 200; sjónleikur
rúmar 50 kr.; o. s. frv.
Brennuniadurinn
úr Jökulfjörðum, Bárður Guðmunds-
son búfræðingur, sá sem kveikti í hús-
inu 8Ínu fyrir jólin, kom með póst-
skipinu í gær frá Isafirði, til varð-
haldsvistar hér, enda þegar dæmdur í
béraði í 2 ára betrunarhús, auk skaða-
bóta. Gæzluvarðhaldið dýrt á lsafirði,
5 kr. á dag að sögn, með því að mað-
urinn hafði verið hálfóður stundum
eða látið svo að minsta kosti.
Síðdegrisguðsþjóimsta
í dómkirkjunni á morgun kl. 5 (J. H.).
Ekknasjóður Reykjavíkur.
Eg leyfi mér hér með að vekja at-
hygli hiuna heiðruðu bæjarbúa á því,
að þann 15. þ. m. verður Ekknasjóður
Reykjavíkur 10 ára gamall, og virðist
þá við eiga, að slt/ra dálít.ið frekar frá
stofnun* hans, vexti og viðgangi, svo
hann verði bæjarbúum fullkunnur og
geti vonast eftir þeim stuðningi, sem
hann virðist verðskulda.
Sjóðurinn var stofnaður 1890 af nokkr-
um bændum í Reykjavík í þeim til-
gangi, »að styrkja ekkjur og eftirlátin
börn sjóðstyrkjenda, þ. e. þeirra manna,
Sem heima eiga í Reykjavík og greitt
hafa að minsta kosti 3 ár fast árstil-
lag til sjóðsins«. Arstillagið er 2 kr.
Allir hafa jafnan rétt til styrks.
Síðan 1895 hefir sjóðuriun veitt ekkj-
um, styrk rúmar 460 kr. Þar af síðast-
liðið ár 6 ekkjum 240 kr.
Um síðastu áramót var sjóðurinn orð-
inn rúmar 3600 kr. Tala sjóðstyrkjenda
nú 190.
Til styrktar sjóðnum liefir 2 sinnum
undanfarin ár verið haldin tombóla; við
það bættist sjóðuum um 1400 kr.
I sambandi við þetta munveraóhætt
að taka fram, að sjóðurinn hefir fengið
leyfi hjá landshöfðingja til þess að
halda tombólu á næsta bausti.
Sjóðstyrkjandi.
Háttvirtu bæjarbúar I
Eins og að undanförnu, fer eg nú
með »Laura« til útlanda. Eg vona að
þið, nú sem fyr, dömúr sem herrar, sýn-
ið mór þá velvild, að kaupa hjá mór í
búð minni það sem þið gjetið fengið þar,
— eins ódyrt og jafnvel betra en hér
annarsstaðar. VTerið þið svo blessaðir og
sælir. Ykkar
W. Ó Breiöfjörð.
Steinolía
hjá C. Zimsen.
Stumpasirz, góð og íálleg
hjú C Ziinsen.
Gott saltkjöt
hjá C. Zimsen.
íslenzkt smjör
hjá C. Zimsen.
Sjót'öt, bæöi kápui* og bux-
ur, eru bezt
hjá C- Zimsen.
f Hór með tilkynnist fjarverandi vin-
um og vandamönnum, að eldra barn
mitt, elskuleg dóttir mín, Þóra, andaðist
2. þ. m.
Stafholti 5. febr. 1900.
Jóhann Þorsteinsson.
Hús til sölu.
Nett og vandað hús er tii sölu fyrir
lágt verð og með góðum skilmálum.
Semja má við Sigurð Bjarnason söðla-
smið, Laugaveg 45.