Ísafold - 25.03.1914, Page 3

I S A F 0 L D
93
Verzí. Editiborg.
I!@!l
Nýjar vörubirgðir
komu nú með B o t n i u til
c7óns JSjornssonar & @o.
oJianRasír. ð.
\ Mikið úr að velja. Nlikið af vörum eru væntanlegar með
Ceres og Sterling.
Gerið Páshaitmhaupin f)já
Jóni Björnssgni & Co.
Góðar vörurí Ódtjrar vörurí
wm
0
B
B
B
Til fermingarinnar
hefi eg nú fengið einstaklega stórt úrval af
fermingarfötum í öilum stærðum, með ýmsu verði og
með nýjustu sniðum, frá kr. 14.50—25.00.
Munið að fermingarfötin hjá mér: eru ódýrust, fara
bezt og endast lengst.
Hálslín og Húfur í stóru úrvali.
Fataefni tvibr., blátt og svart cheviot, einnig blátt og
svaít kamgarn gott í fermingarföt.
Handa telpum: Náttkjólar, skyrtur, buxur
og skjört.
Einnig mikið úrval af Kápum, með nýjustu sniðum og
eftir nýjust tízku.
Höfuðsjöl og slæður úr silki frá kr. 0.75 og 1.85.
Brauns verzlun
Aðalstræti 9. Reykjavík.
ReykjaYiknr-annálI.
Aðkomumenn: Ragnar Olafsson
og Pótur Pótursson kaupmenn frá
Akureyri, Gísli Jónsson kaupm. frá
Borgarnesi, Sigurður Jónsson frá Yzta-
felli.
Föstuprédikun í fríkirkjunni í kvöld
kl. 6 síra Ól. Ól., í þjóðkirkjunni kl.
6 sfra Bj. Jónsson.
Hjónaefni: Egill Guttormsson
verzlm. og jungfrú lngibjörg Sigurðar
dóttir, fósturd. Halldórs Danfelssonar
yfirdómara.
Hljómleikarnir í Bíó, þeir er P.
Bernburg efndi til í síðustu viku voru
svo vel sóttir, að endurtaka varð á
laugardagskvöld, og þótti bin bezta
skemtun.
Jarðarför Sofíu Thorsteinson land-
fógetafrúr fer fram laugardag 4. aprfl.
Rögnvaldur Ólafsson húsameistari
fór utan á Botnfu síðast, til þess að
kynna sór aðallega tilhögun geðveikra-
hæla erlendis, bygging þeirra o. s, frv.
Fó var veitt í þessu skyni í fjárlög-
um síðast.
Umboð með „proYision“ fyrir salt.
The International Salt Co. vill
fá vel hæfan umboðsmann með pro-
vision, er hefir góð sambönd við þá
er salta fisk o. s. frv. á Islandi, til
að selja steriliserað saltá öllum stigum.
Heimilisfang með öllum upplýs-
ingum sendist
158 Bishopsgate, London England.
Sauðakjöt.
Undirritaður óskar að fá umboðs-
sölu fyrir firma, sem getur selt gott
saltað sauðakjöt. Beztu meðmæli.
C. H. Peersen,
Kristianssand, S. N o r g e.
Hérmeð tilkynnist að móðir mín, ekkjan
Guðrún Guðmundsdðttir, andaðist 21. þ. m.
Jarðarförin fer fram föstudaginn 27. þ. m.
kl. II1/, f. h frá Vesturgötu 33.
Þorsteinn Jónsson.
Guðmundur Thoroddsen
læknir
Vonarstræti 12.
Talsími 461. Heima kl. 1—3.
Stefnurnar tvær.
Svar til prófessors Jóns Helgasonar
frá Sigurb. Á. Gislasyni.
Framh.
IV.
Aðt. ágreiningurinn milli stefnanna
er un. svörin við gömlu spurning-
unum, síungu: Hvað virðist yður
utn Knst ? Hvers son er hann ?
Svæsnir (»radikalir«) nýguðfræð-
ingar telja raunar spurningar þessar
úreltar að vissu leyti. Þeir segja,
eins og þegar hefir verið minst á,
að það skifti litlu máli fyrir »tíma-
bæran« »kristindóm«, hvort nokkuð
sé áreiðanlegt af frásögum guðspjall-
anna um jesúm, uppruni hins al-
menna ki 'stindóms sé heldur ekki
hjá Jesúm heldur sé hann tengdur
við »hugsjónina«, • Krist, guðs ein-
getinn son, frelsara og friðþægjara
mannanna. En sá Kristur hafi aldrei
verið til, nema sem hugmyndasmíði
trúrækinna Gyðinga og dultrúaðra
heiðingja. —
Eg ætla að vona, á meðan má, að
prófessor J. H, sé mér nokkurn veg-
inn sammála um að guðfræði, sem
byggir á slíkum forsendum, sé ekki
kristileg, og það sé því ósaknæmt
að segja að vinstri fylkingararmur
nýguðfræðinnar sé þegar farinn að
boða ný trúarbrögð. Eg treysti því
að hann meini svo mikið með orð-
unum í V. kafla trúmáJahugleiðing-
^ffcfnaéarvöruóailéin
fíaíéa afram mcé
anna: »Jesús Kristur er grundvöll-
urinn, sem trú vor hvílir á«. —
En til frekari fulivissu gagnvart
lesendunum get eg nefnt að Kaftan
biskup Slesvíkinga segir í bókinni
(Moderne Theologie des alten Glau-
bens) sem J. H. mælir svo sterklega
með; »Með hinni sérstöku opin-
berun guðs í Jesú Kristi stendur og
fellur kristilega guðstrúin®1).-----
D. Fr. Strauss (f 1874), sem óhætt
mun að telja læriföður svæsnu guð-
fræðinnar í flestum efnum, var svo
hreinskilinn að kannast við þetta.
Hann sagði:2) »Þegar vér«, sem
sannfærðir erum um »að alt, sem
við hefir borið, hafi borið við
af náttúrlegum orsökum, notum
engin undanbrögð, vafninga eða
orðaflækjur, þegar vér látum já
merkja já og nei merkja nei, — þá
verðum vér að játa að vér erum
ekki framar kristinnar trúar« (»wir
sind . keine Christen mehr«).-------
En það eru einmitt »vafningarnir
og orðaflækjurnar« sem mestöll til-
slökunarguðfræðin notar svo sorg-
lega mikið sjálfri sér og öðrum til
blekkingar. —
»Miðlunarguðfræðin« eða hægri
fylkingararmur nýguðfræðinnar er
meistari í þeim efnum, og því mjög
erfitt fyrir aðra dauðlega menn að
J) 1. útg. bls. 38. — Þeir sem
kunna að hafa pantað sér þá bók,
ættu einnig að eignast samnefnda
bók eftir prófessor D. W. Schmidt
í Breslau, prentuð í Gtitersloh 1906.
2) Gesammelte Schriften, Band
VI, 61.
og <3torvöruéailóin
auknu Jjöri.
sjá stundum hverju þar er trúað i
alvöru.
Margir þeirra ern á reiki; sumir
nálgast þá sem mest slaka til við
vantrúna og svæsnastir eru í »kritik«
sinni, hafna þeir syndjeysi Jesú, þótt
þeir göfgi hann mjög í öðru orð-
inu, — Aðrir nálgast eldri stefnuna
og segja margt um Jesúm Krist,
sem vér getum fallist á. Þeir tala
jafnvel um guðdóm hans, eins og
prófessor J. H., og segjast geta tekið
undir játningu kirkju vorrar: »Eg
trúi að Jesús Kristur sé sannur guð«
— pe$ar réttur skilningur sé lagður
í þau orð. — Lítur út fyrir að þeim
lærðu mönnum dyljist það, að um
leið og vér nefnum $uð, nefnum
vér veru, sem algerlega er ofvaxin
vorum skilningi. — A hinn bóginn
munu þeir flestallir kynoka sér við
að bæta við játninguna: »af föðurn-
um fæddör frá eilífð«. — Þeir trúa
hvorki orðum Krists né öðrum orð-
um n.testam. sem tala um tilveru
Krists hjá föðurnum á undan hold-
tekjunni. — Eru það þó ótviræð orð
er Kristur sagði: »Gjör þú mig
dýrlegan, faðir, með þeirri dýrð, er
eg hafði hjá þér áður en heimurinn
var til«, (Jóh. 17. 5.) og: »Áður en
Abraham var var eg«. — —
Það má margt segja um Krists-
fræði próf. J. H. og Jesú-dýrkun
»miðlunarmannanna», en flestu verð-
ur að sleppa rúmsins vegna.
Eg sé það í Heimskringlu 18. des.
f, á., að Rögnvaldur Pétursson únítara-
prestur í Winnipeg telur ísafoldar-
greinar J. H. styðja skoðanir únítara
eindregið. Segir hann meðal annars
þegar hann hefir talað um ýmislegt,
sem próf. J. H. segir um Jesúm
Krist:
»Þessi kenning próf. J. H. um
persónu Jesú neitar því þrenningar-
lærdóminum eins og hann hefir ávalt
verið skilinn . . .«
»Hið eina sem séð verður á þess-
ari ritg. próf. J. H. er, að hann vill
álita að Jesú hafi haft í ríkari mæli
en aðrir menn, guðseðlið, geisla
hinna guðlegu eiginleika. Milli Jesú
og mannanna er þvi ekki eðlismun-
ur nokkur, heldur að hann hefir í
ríkaii mæli það, sem allir menn hafa
í smærri mæli . . .«. »Enn til þessa
dags hafa þúsundir únítara þessa skoð-
un líka. En allir játa þeir að mis-
munur sé manna, að einn geti geymt
í ríkari mæli geisla hinna guðlegu
eiginleika en annar«.
»Neyðumst vér því til að skoða
þessar kenningar J. H. um Jesú úní-
tarískar fremur en lúterskar«. »Yfir
það heilatekið er kenning n.guðfr.
únítarisk þegar hún er tekin úr um-
búðum orða þeirra, sem flytjendum
hennar þóknast að færa hana i«. —
Er auðséð að síra R. P. þykir vænt
um og felst á kenningar n.guðfr., en
hitt sárnar honum hvað n.guðfr. fel-
ur þær með orðaflækjum eða xgerir
þær sem næst óskiljanlegar með of
fastri íhaldssemi við nöfn og með
undanslætti við menn«.
Eg get vel skilið þessi ummæli
únítaraprestsins, og er honum sam-
mála um, að J. H. »hafni þrenning-
ar-lærdómnum eins og hann hefir
ávalt verið skilinn«.
J. t H. segir sjálfur (í 7. hugl.):
»Þrenningar-hugtakiðkemur alls ekki
fyrir í ritningunni spjaldanna á milli«.
HefðiJ. H. sagt: »orðið þrenning«,
þá hefði eg ekkert við það að at-
huga. En gamla lærisveina hans
furðar mjög á hinu. Þeir munu
fleiri en eg, sem ekki sjá betur enn
en að hann hafi kent alveg rétt er
hann sagði fyrrum :
»í nýja testamentinu er þrenning-
arlærdómurinn svo áþreifanlegur að
að það er áreiðanlegt, að það er
grundvallarskoðun nýja testmentisins
frá upphafi til enda, að guð sé einn
og þrennur, að hinn eini algjöri per-
sónuleiki »existere« sem 3 persónur
án þess að guðdómseiningin sé talin
að skerðast við það. Höfuðáherzlan
hvílir hér á skírnarorðinu, Matt. 28.
19. (»í nafni föðursins, sonarins og
hins heilaga ahda«). Hinar 3 per-
sónur guðdómsins eru nefndar sam-
hliðaíl. Kor. 12. 4—6; II. Kor 13,
13. — postullega blessunin — og
I. Pét. 1., 2.«.
Fjölda marga aðra ritningarstaði.
benti hann oss á réttilega á þeim
árum, sem beinlínis og óbeinlínis
styddu þrenningarlærdóminn.— Hon-
um var og fjarri skapi þá að hafna
persónuleik heilags anda, þótt hann
virðist gera það nú. —
En jafnvel þótt hann kunni að
hafna sannleiksgildi allra þessa ritn-
ingarorða nú — að sið þeirra nýguð-
fræðinga, sem láta »dogmatík« sína
og trúarskoðanir mestu ráða í »biblíu-
rannsóknum« sínum — þátrúieg ekki
öðru en ritningarorðin fái samt að
vera kyr »milli spjalda biblíunnar«,
bæði hjá prófessorum og öðrum.
Á hinn bóginn get eg ekki betur
séð, en að próf. J. H. vilji í Krists-
fræði sinni fara meðalveg milli únítara
og skoðana þeirra, sem rikt hafa í
kristinni kirkju um liðnar aldir.
Við vörurannsókn, sem fram fór við áramótin siðustu,
voru vörubirgðir deildanna vandlega athugaðar og allar þær
vörur, sem annaðhvort vegna aldurs eða ásigkomulags, voru
álitnar að einhverju leyti athugaverðar, voru teknar frá undan-
tekningarlaust, og verða seldar sérstaklega. Aðrar vörur frá
fyrra ári eru því ekki á boðstólum en góðar OQ ntjjar vörur.
Síðan hefir íorstjóri verzlunarinnar, Ásgeir Sigurðsson,
siglt, og sjálfur valið nýju vörurnar. Hefir hann vandað svo
innkaupin, sem bezt hann hefir haft vit á, og kom nú með
ógrynnin öll af vefnaðar- og gíervöru og ýmsum öðrum
vörum með síðasta skipi. Vörur þessar eru nú að mestu
leyti komnar upp og vonar verzlunin að heiðraður almenn-
ingur leggi nú dóm sinn á það hvernig valið hefir tekist.
Verzí. Edinborg.
Það má telja vist að Pappírs- og ritfangaverzlun
V. B. H.
i langa mest úrval af allskonar ritföngum. Miklar birg
nýkomnar með Botniu, þar á meðal margir hlutir
óþektir hér áður. — Verð og gæði alkunn.
Verzí. Björn Jirisíjánsson.