Ísafold - 14.09.1921, Síða 4

«
ISAFOLD
„IXION“ Cabin Biscuits (skipsbrauð) er búið til af mðrg-
mr. mismunandi tegundum sérstaklega hentugt fyrir íslendinga.
í Englandi er „IXION“ brauð aðalfaeðan trm borð í fiski-
skipum.
Fæst í öllum helztu verzlunum.
Aðgætið að nafnið „IXION“ sé á hverri köku.
Vörumerkið „IXION“ á kext er trygging fyrir hollri og
góðri fæðu.
wIXIONa Lunch og „IXION“ Snowflake Biscuits
ósætt er óviðjafnanlegt með kaffi og te.
byrjar 1. nóvember og Btarfar 6 mánuði. Aðgang fá bæði piltar
og atúlkur, allstaðar að meðan rúm leyfir.
Skólagjald 60 kr. greiðist í byrjun.
Inntökuskilyrdi:
Að vera vel læs og skrifandi, þekkja 4 höfuðgreinar reiknings
í heilum tölum og metrakerfi.
Hafa óflekkað mannorð og engan næman sjúkdóm.
Nemendur hafa heimavist ef þeir vilja og matarfélag. Alt,
sem þar að lýtur, verður undirbúið fyrir þá.
Helmingur áætlaðs kostnaðs greiðist í byrjun skólaársins, en
ábyrgð gefin fyrir greiðslu hins.
Skólinn veitir kenslu í öllum almennum námsgreinum, sem
kendar eru í alþýðuskólum, og lætur sér ant um framfarir
nemenda.
Umsóknir sendist fyrir 5. október og eru bundnar við allan
skólatimann.
Undirritaður gefur nánari upplýsingar.
Hvammstanga 18. ágúst 1921.
Asgeir Magnússon skólastjóri.
Kennara
vantar við farskóla Stokkseyrarhrepps. Umsóknir sendist fræðslu-
nefndinni fyrir 1. oktober þ. á.
Fræðslunefndin.
i
fundnalandsmenn. Allar aðrar stór-
fiskiþjóðir eru út'.lokaðar írá :ð taka
þátt i veiðinni. Stórfiskiþjóð eins
og Norðmenn, sem stunda veiðar
út um allan heim hafa ekki getað
stundað veiðar við Nýfundnaland.
Þótt Þjóðverjar hefðu njósnað og
mælt upp hvern krók og kyma við
Nýfundnaland og Labrador og þektu
þar betur til en nokkrir aðrir, var
þeim þó fyrirmunað að veiða þar
nokkra bröndu úr sjó. Orsökin er
ekki sú, að miðin og veiðin sé ekki
frjáls, heldur að það er oflangt fyr-
ir Norðurálfuþjóðir að sækja veið-
ina heiman að frá sér, en ómögu-
legt að fá að leggja fiskinn upp þar
vestra: hvorki hægt að komast að
samningum um það mál, né hægt
að gera út með þarlendum mönn-
um sem leppum eða öðru yfirskyni.
Á þessu er tekið með þvilikri of-
stæki þar vestra.
-----0_---
Stjjörnuliffræði.
XIX.
Furðulegt næsta er framhaid Hfs-
ins á jörðu hér, eins og nú var á
vikið. Og þó má finna, þegar nátt-
úran er rannsðkuð af nógum áhuga
á að iosa sig við vilíandi fyrirfram-
sannfæringar af ýmsum tegundum,
að á öðrum stjörnum verður fram-
haid lifsins i ennþá miklu furðu-
legri hátt. Eigi einungis ljósið, hit-
inn, rafmagnið, segulmagnið, bylgjar
íram um geimdjúpin, frá stjörnu til
stjörnu, heldur einnig lífmagnið.
Lifmagn þess, sem býr á einni
störnu skapar sér nýjan likama á
skyldu aflsvæði annarar stjörnu, eins
og áður hefir verið útskýrt að nokkru.
Og hér má nú sjá fram á mjög
stórkostlegt lögmál í líffræði. Mann-
kyni, sem skamt er komið og litið
er samstilt, eins og á jörðu hér,
fjölgar einungis með fæðingum. En
þar sem lengra er komið, samstill-
ingin meiri, fjölgar fyrir likamning
af tilgeislan skyidra. Fullvaxnir koma
hinir nýju íbúar þeirrar stjörnu fram.
Það er dálitið líkt og þeir skolist á
land úr geimdjúpinu, svo að orðið
alluunt, sem Swedenborg hefir um
komu andanna til andaheimsins, á
ekki svo illa við. Og þó skildi
hinn ágæti Svíi ekkert i þessum
hlutum, sem hér eru orðnir að
náttúrufræði.
Sá, sem deyr burt af jörðo hér,
þarf ekki að koma fram í betri stað.
Hann kemur aðeins fram á skyidum
stað en samstiltari. Og það getur
verið að menn séu þar samstiltari I
illu. En um þetta þýðingarmikla
atriði verður auðvelt að fræðast með
rannsókn, þegar rétt aðferð er höfð.
XX.
A stjörnu þar sem mannkyn er
vanþroskað og ósamstilt,eruallirlbúar
stjömunnar þar upprunnir. En þar
sem^mannlíf er þroskað og samstilt,
eru sumir ibúar hnattarins aðkomnir
með þeim hætti sem áður hefir ver-
ið á vikið. Hnötturinn er fyrir þetta
aðkomufólk »annar heimur*, eða
»hinumegin« það sem svo mikið er
um talað og af svo litlum skilningi,
á stjörnum þar ?em skamt er komið
i líffræði. Jafnvel 'um nokkurn ald-
nr eftir að hermsfræðin er komin
það á veg, að menn eru farnir að
vita af sólhverfnm^öðrum svo mörg-
um, að engri tölu verður á komið,
þá halda þeir þrálátlega fast við
hinn forna misskilning sem heitir
aodaheimur og »hinumegin«, ogtakaí
fyrstu hinni mikluuppgötvun í líffræði
ekki svo ólíkt, sem vera þyrfti þvi
sem hinni miklu uppgötvun í heims-
fræði hafði tekið verið nokkrum
kynslóðum áður, jafnvel þó að hætt
sé að taka menn og beinlínis kvelja
til dauða fyrir það að hugsa nýar
hugsanir, eins og gert er meðan
visindin eru að byrja að ryðja sér
til rúms.
Helqi Pjeturss.
--------0---------
Bréf frá Italiu.
Eftir Siqfús Blöndal.
Fyrstu VI kaflarnir af bréfum
Þessum komu í Lögréttu í vor, og
framhaldið, sem hér fylgir, er.skrifað
snemma í vor suður á ítaliu, þótt
ekki hafi það náð hingað fyr en nú
nýlega. Höf. kom heim til Khafnar
úr Ítalíuferðinni í júli, en segir, að
tvo mánuðina þar á undan hafi ver-
ið erfitt að senda nokkuð meðpósti
frá Italiu. — í fy/stu köflum bréfs-
ins segir höf. frá ferð sinni frá
K.höfn suður til Milano á Ítalín.
VII.
Kvöldið áður en eg fór frá Mi-
lano veittist mér sú ánægja að landi
okkar Eggert Stefánsson söngmaður
og frú hans, ítölsk að ætterni, heim-
sótti mig á hótelinu. Eg hafði heim-
sótt danska konsúlinn og hann gaf
mér utanáskrift Eggerts — á hóteli
rétt hjá dómkirkjunni. Hann var
samt fluttur þaðan, en eg skildi þar
eftir miða hjá postaraðum (»portieri«
á Hafnarlslensku) um hvar nú væri
mig að hitta og að mig Iangaði til
að heilsa upp á hann, þvi portarinn
sagði að Eggert gengi þar stundum
framhjá. Svo varð og um kvöldið,
að Eggert gekk þar framhjá og átti
sér einkis ills von; þá kemur port-
arinn hlaupandi og segir honum að
norður við járnbrautarstöðina á hóteli
þar sitji landi hans sem hafi verið
að spyrja eftir honum. Og Eggert
var þá svo elskulegur að hann brá
strax við og hiKÍ mig.
Mér þótti einkar vænt um heim-
sóknina. Þar sem frú Stefánsson er
ítölsk (af alþektum góðum ættnm i
Milano) fór samtalið fram á ítölsku,
sem auðvitað Eggert talar ágætlega,
og hann sagði mér ýmislegt frá
högum sinum. Hann fer til ísiands
í sumar og þvi ætla eg nú ekki að
taka af islenskum blaðamönnum ó-
makið að segja frá honum og fyrir-
ætlunum hans. Einungis skal eg hér
geta þess, að eg var honum hjart-
anlega samdóma í þvi að hentugra
væri fyrir Norðurlandabúa, sem söng
unna og vilja læra að syngja vel, að
læra það í því gamla sönglandi ítaliu,
móðurlandi sönglistarinnar í Norð-
urálfunni, heidur en í Höfn, þar
sem að visu eru margir kallaðir
söngsennarar, en fáir útvaldir, og
ekki altaf sagt að ókunnur nemandi
hitti á þann rétta. Ekki svo fáa ís-
lendinga og Dani hef eg þekt, sem
hafa haft ágæta söngrödd af náttúr-
unnar hendi, en fengið hana eyði
lagða af sérstökum kennurum sem
hafa fylgt tiskunni. Þvi miður hefir
á Notðurlöndum og Þýskalandi tiðk-
ast seinasta mannsaldurinn ýmisleg-
ur hégómi á því sviði — að sínu
leyti eins og ismarnir í málverka-
listinni, en ítalska sðnglistin hefir
ekki eins smitast af þeirri illu sýki,
heldur haldið við góðri og gamalli
aðferð, bygðri á rannsóknum og
reynsls margra kynslóða. Maður
með söngeyra heyrir fljótt hvort
söngmaðurinn hefir lært kokjarmið
dansk-þýska eða hreinan, skæran
italskan söng. Og auðvitað segja
þeir sem í tískunni tolla að hinir
kunni alls ekki að syngja — játa,
að reyndar séu til heimsfrægar und-
antekningar, — en samt sem áður
— þeirra söngaðferð sé hin eina
rétta. Svona gengur það nú viðar
en í listum og söng. En mismun-
inn á einstökum atriðum aðferðanna
verða mér söngfróðari menn að út-
skýra.
Frá Milano fór eg til Genúa, og
er um það lltið að segja. Lestin var
troðfull af fólki; höfðu auðsjáanlega
verið seld miklu fleiri bllæti en lest-
in gat tekið af fólki. Gunnar Egil-
sen, umboðsmaður íslensku stjórn-
arinnar í Genúa, hafði gert mér þann
mikla greiða að útvega mér stað þar
suður við Miðjarðarhaf; hann tóknú
á móti mér í Genova, ók með mig
um borgina og sýndi mér þar ým-
islegt, og fylgdi mér svo siðdegis á
járnbrautarstöðina. Svo um 6 leitið
kom eg til Santa Margherita Ligure,
eitthvað klukkutima leið fyrir austan
Genova; á Miðjarðarhafsströndinni,
innan og austantii á skaganum sem
myndarRapallo-flóann (GolfoTigulio).
Eg hafði eiginlega hugsað mér
ströndina hér nokkuð óðruvisi en
hún nú i raun og veru er. Sérstak-
lega hafði eg hngsað mér blóm-
skrúðið miklu meira. En eg hef
komið of snemma — lauftrén eru
fá útsprungin enn, nema appelsinu
og sítrónutrén, en þar er lika nærri
því búin fyrsta uppskeran. En eg
læt huggast, þegar eg heyri að eftir
svo sem mánuð komi aftur blóm á
appelsinutrén og ný uppskera.
Garðurinn við hótelið sem eg bý
á liggur niðnr að sjónum; það eru
mest pálmar og appelsínutré, sem
þar eru; niður við sjó eru flatar
klappir og hellir, sem maður getur
setið í þegar rigning er — með
öðrum orðum, einkar ákjósanlegur
staður.
Upp í landið er að sjá suðurhlið-
ar Apennínafjallanna, lág fjöll held-
ur, hálsar að kalla má, hér niður
við sjóínn, hærri fjöll í fjarska og
ennþá snjór á einstaka tindum. Það
sem mest ber á eru sigræn trén,
ýmsar furutegundir sérstaklega,
pálmatrén neðst í hliðum og við
ströndina, og svo sérstaklega olíu-
trén, með blágriu laufi; þar sem
bér i urohverfinu er mjög mikið af
þeim, eru litirnir á fjallshliðunum
yfirleitt ekki nærri þvi eins hlýir
eða skærir og t. d. i Vestur-Noregi
eða í Danmörku.
Santa Margherita Ligure er gam-
all bær, ekki sérlega stór, nm 6ooo
íbúar, en auðugur og merkilegur að
ýmsu leyti. Fólkið hefir orð á sér
fyrir tvent, karlmennirnir þykja fyr-
irtaks sjómenn, en konurnar snill-
ingar í handavinnu, eiokum í því
að búa til kniplinga. Viða sér mað-
ur vott um hvorttveggja; niðri i
fjörunni hjá sjómönnunum, sem vorrr.
að greiða net sin, sátu konurnar
með kniplingavélar sinar (tombola),
og það er varla sú gata til hér, að
maður rekist ekki á kniplingakonu,
sem situr úti við vinnu sina. Hér
er lika talsverð báta- og skútusmiði
Húsin eru yfirleitt há og og marg-
loftuð; götarnar flestar þröngar og
steinlagðar allflestar; fá hús eru eig-
inlega falleg.
Hér eru ýms stór hótel, en flest
þeirra uppi I hlíðunum og örfá með
aðgang að fjörunni, eins og það sem
eg nú bý á. Og eg er líka heppinn
með fólkið, sem hér býr yfirleitt.
Flestir era Svissar, næst komum við
Norðurlandabúar og svo Englend-
ingar, lika fáeinir Rússar, Austurrik-
ismenn, Hollendingar og Þjóðverjar
— og einn Tyrki, og svo auðvitað
ítalir sjálfir, fólk af meðslstéttunum,
bankamenn, kaupmenn, læknar, mála-
færslumenn með konur sinar og
börn, o. fl. Hótelið er rólegt og
hreinlegt og fremur ódýrt eftir þvi
sem hér gerist. En samt verða út-
gjöldin miklu meiri en gert hafði
verið ráð fyrir i Danmörku áður en
eg fór og ber margt til þess, meðal
annars að italska stjórnin hefir lög-
leitt i. marz »óhófsskatt« (»tassa di
Ljósgrár vagnhestur,
með markinu: tvístýft aftan
vinstra, hefir tapast frá Álafossi
fyrir nokkru síðan. Að líkindum
hefir hann strokið eitthvað austur
fyrir Hellisheiði.
Æ.-
lusso), og ferðamenn verða Hka að
borga hann i hlutfalli við hæð hótel-
reikninga.
Eg kynnist fljótt ýmsu af þessu
fólki, ferðast út um héruðin, eink-
um með svissnesku fólki, sem eru
nágrannar minir við borðið, — ann-
ars reyni eg að læra itölsku sem
mest eg má, óg því flatmaga eg
dögum saman niður við sjó á klöpp-
unum þar, með ítalskan róman, og
skrafa við italska fólkið eða híusta
á tal þessa. Frh.