Ísafold - 15.05.1926, Blaðsíða 3

19AFOLD
S_
Sl
finill.
Hálmstráið.
Wí var vísað til stjórnar-
ttmar með rökstuddri dag-
skrá, með 16 atkv. gegn 11.
Alraenna undrun vakti það im
^Sustu helgi, þegar su fregn
*arst iit af Alþingi, að neðri deild
tefði samþykt til 3. umræðu frv'-
^burð þann, sem Tr. Þ. bar fram
fþingbyrjun, um stýfing íslenskr-
* krónu. Meim lmgsuðu sem svo,
«Vort íslendingar ættu að verða
vrsta, og sennilega eina þjóðin,
'r sat hlutlaus í ófriðnum mikla,
^em ætlar nú að hlaupa frá sínum
Bárhagslegu skuldbindingum, og
Pað af þe'ini einni ástæðu, að
Peir kunnu ekki að fara með
Bármál sín á undanförnum árum,
*ieðan los komst á peninga- og
^iðskiftamál þjóðanna.
Islenska ríkið er ékki eina hlut-
Wsa ríkiS, sem hefir fengið að
«enna á lággenginu og því böli,
Sem því er sanifara. Mörg ríki
hafa orðið að þola þessa sömu
*aun. En ef íslenska ríkið hefði
^ú tekið það ráð, að stýfa gjald-
^yri sinn að nauðsynjalausu, þá
«efði það þar með skapað sjer
»>á sjerstöðu meðal annara þjóða,
sem orsakaðj það, að í framtíðinni
hvíú það ekki að hafa áhyggj ¦&¦
^f neinu því, er aðrar þjóðir hafa
^alið sína helgustu skyldu að gera.
íslendingar hefðu sem sje með
Pessu ráðlagi sínu skipað sjer í
*>ann sess, að þeir hefðu ekki
'engur verið taldir sjerstök þjóð
*&eðal þjóðanna.
En sem betur fór, þá fór þetta
a aiman veg.
Stýfingarfrumvarpið var til 3.
tonr. 10. þ. m.
Þegar í upphafi umræðunnar
íiutti Pjetur Ottesen svohljóðandi
^"öksudda dagskrá í málinu:
„I trausti þess, að lands-
stjömin, bankar og gengisnefnd
kosti kapps um að afstýra því,
að röskun verði á gengi í.s-
lensku krónunnar til næsta
þings, tekur deildin fyrir næsta
mál á dagskrá."
P. Ott. greiddi við 2. umr.
<atkv. móti dagslkrá meirihluta
íjhn. og einnig móti frv. Hann
'gat ekki felt sig við dagskrá fjhn.
sðkum þess, að þar var gert ráð
%rir fjárhagsáhættu ríkissjóðs
^'ið það að halda genginu stöð-
Igu. Hjer skal ekki nánar út í
Þetta atriði farið að svo stöddu,
¦einungis bent á, að menn geta
s í ð u r vænst
íialdist stöðugt
"« r t í sölurnar leggja til þess að
^ægí sje að varna sveiflum. Af
bónkunum verður ekki mikils að
Vænta, meðan seðlaútgáfan er í
Peirri óreiðu, sem hún nii er í.
hstsva sjftífnin sjer hið eftirininná-
legwsta kj*ftehögg.
Þegar Ed. hafði gefið itoum
frá Hriflu þá hirtingu, sem hamt
átti skílíð, var manngarmurin»
lamaður um stund á eftir. Reyndi
hann að vísu að hafa alt á horn-
iiin sjer, og þeyta frá sjer ónotum
verri en nokkru sinni áður; en
fúkyrðin voru eigi framborin með
þeim fítonskrafti mannskemda-
fýsnar, sem hans var venja.
Aftur á móti reyndi hann að
hræra memi til meðaumkunar nyíð
sjer, aumum manni, er þingmenu
hefðu stimplað, sem ónafngreinda
veru, fyrir norðan og neðan hið
tsjðaða mannfjelag. í öngum sín-
iim l.jet skinnið þess getið, og
hefir endurtekið það, að ísafold
liti svo á, að dagski'á sú, sem Ed. j
samþ. nokkru fyrir þingslit væri
eins dæmí.
En mjög er nú 3. landskjörinn
ruglaður í ríminu, er hann telur
sjer það til málsbóta, að dagskrá
sú, sem deildin samþykti, værj
harðorðari en gerist í þingsögu,
jafnt hvítra manna, sem hinna
blökku.
Hver eru tildrög samþyktarinn-
I
á hendur þingmanni.
Fyrir skömmu var skýrt ,frá því
hjer í blaftinu, afi Tryggvi Þórhalls-
son hefði notatS þinghelgina til
þess að bera fram staðlausar dylgj-
ur og aðdróttanir, rajög meifiandi
á einri pólitískan andstæöing tsinn,
Jón Þorláksson fjármálaráíSherra.
Yar Tr. Þ. meíS dylgjur iun- það,
afi J. Þorl. hefSi, meöan hann var
landsverkfræðingur, selt ríkissjóði
byggingarefni handa byggingum
iríkissjóís, og gaf jafnframt í skyn,
a5 landsverkfræðingurinn heföi þar
nieir gætt sinna eigin hagsmuna,
heldur en ríkissj6Bs. Ymsar fleiri
dylgjur leyfði Tr. Þ. sjer a8 bcra
fram, m. &. um verslun firman^
J. Þorl. & Norímann og samband
þess finna viC fjármálaráoh. og
tfniskaup ríkiss>ó93 nú síSoa J.
Þorl. varð fjftrmálaráCherra.
hvort lum vildi lejda málshöfðun
út af ummælum Tr. Þ. eins og
skrifararnir hefðu gengið frá þehn.
Þingsaga íslendinga Ktlar aB
verða talsvert frasg af endemum
eftir þingveru þeirra Tímaforkólf-
anna, Jónasar frá Hriflu og Tr. Þ.
Skamt er síðan efri deild kvaö upp
þungan áfellisdóm á hendur J. J.
Hvernig lýst þjóðinni á þ.essa
„foringja", sem Pramsóknarflokk-
urinn hefir valiS til þess að bera
fram málstáð íslenskra bænda? Per
þaíS ekki að ver^a til lítils sóma
íyrir íslenska bændastjett, aö slík-
ir menn hafi borið fram merki
hennant
Sáttafundur á Alþingi.
Tr. Þ. afturkallar hin meið-
andi ummæli í garð f jár-
málaráðherra.
ÁCur hefir verið frá því sagt
arf Hvað kemur til að þingmenn' hjer í blaíiinu, a« Tr. Þ. reyadi
Efri deildar Alþingis, og það slík- \ ej^i m6g einu orti a* rölffityöja
ir hæglætis- og stillingarmenn, þessar dylgjur fiínar, enda voni
eins og Jón Magnússon, forsætis-' þ«!r ástot5iUausar meö öUu.
ráðherra, Jóhannes bæjarfógeti, Me»an J. Þori. var landsverkfrœS-
Halldór Steinsson, þeir Vestmanna ingux hafíi hann enga vershm og
ieyingarnir Gunnar Ólafsson, Jó- seldi ekki rilcinn -byggingarefni
hann Jósefsson o. fl., samþykkja fyrir einn einasta eyri. Og sam-
ðagslkrá eins og þá, sem samþykt kvæmt embættisstöðu sinni mi. sí«-
var um daginn, er gaf 3. land-'an ]límn varð fjármáiaráííh., hefir '.
kjbrnum og alþjóð það fyUil^ga í hann engin afskifti af verklegiun
skyn, að eigi væri orðum eyðandi; framkvæmdum ríkissjóís, heldur
Við jai'n ómerkan íuann eins og heyía þær undir atvinnumálaráC-
Jónas .lónsson. jherra, þar með að sjá um inn-
Tilefnið þekkja allir, finna það fcaup á byggiugarefni o. s. frv.
Áð\u* en gengið var til dag-
skrár í Nd. 10. þ. m., var nokk-
uð rætt um beiðni þá, er f jármála-
ráðherra hafði sent forseta, þe;s
'efnis, að hann leitaði leyfis deild-
ariimar fyrir því, að mega höfða
mál gegn Tr. P. fyrir meiðandi
ummæli þau, sem getið er um á
öðram stað hjer í blaðinu. Flestir
þingm., sem til máls tóku, voru
mótfallnir því yfir höfuð, að leyfa
slíka málshöfðun. En Tr. Þ. ósk-
aði þess sjálfur, að málshöfðunin
yrði leyfð, ekki aðeins út af um-
mælum þeim, er fjármálaráðherra
fann sig móðgaðan af, heldur og
öðrum, sem hanu hefði látið falla
í garð fjrh. á þingi í vetur. Pjár-
málaráðherra kvaðst hins vegar
ekki hirða um það, þótt stórum
orðum, skammaryrðum eða þess-
háttar, væri til hans beint innan
Skipstraeid.
í>ilskípið „Hákon" strandar
í Grindavík.
Menn komust af.
Þaim 10. þ«'ssa mán. var físki-
fekipið ..llákon" hjeðan úr Rvák
á leið heim af veiðum sunBJan
fyrir land. Um nóttina gerði, eins
'og kunnuírl er, grenjandi norðatn-
byl, mestu stórhríðina, sem hjter
hefir komið sunnanlands iim
mörg ár.
A sunnudagsmorguninn um kl.
9, kendi „Hákon" grunns. Var
svartabyhir, og vissu skipverjar
ekki fyr en þeir voru strandaðir
skamt frá Hrauni, insta bæ í
Grindavfk, rjett fjTrir austacn
Þórkötlustaðanes. Steytti skipið 4
^skeri og kom strax sjór í það.
Engin tiltök fanst skipverjttta
að komast í land, því brim var
>mikið, en sást þó óglögt fyrir
ðiríðarbybmm. Lögðu þeir því í
skipsbátinn, 21 að tölu, og reynfc
að komast vestur með landi. •>—
Tókst þeim það. Og eftir nfv
klukkustunda ferð í stórhríð og
'brimi, lentu þeir upp á líf *$?
dauða í bás einum hjá litla vk-
anum á Beykjanesi, og komust
heilu og höldnu í land.
Þaðan fóru þeir gangandi heiia.
að Reykjanesi til vitavarðar. Var
þar vel tekið á móti þeim. En
þeir voru allmjög þjakaðir, blaut-
ir og kaldir, því sumir höfðu ver-
ið verjulausir. Á mánudagsnótt-
ina voru þeir hjá vitaverði, en
fóru daginn eftir til GrindavSkur
til þess að líta á skipið.
Skipið v&x mölbrotið þegar &
og skilja — nema 3. landkjörinn, Trúnaðarmönnum ríkisstjórnarinn-
sjálfur.
. Með sífeldri
ar, vogamálaKtióra, landsímastjóra' ,.
' I ferli, gæti hann ekki setið þegj-
rogmælgi smni, 0. s. frv., er falið aS kaupa bygg-
strákslegum dylgjum, óslökkvandi ingarefni og annað, sem ríkiC þarf
maimskemdafýsn og alúð þeirri,' til sinna framkveemda, á þeim stðð-
sem hann hefir lagt \4ð það, að nni) sem j,eir fái efnin best or 6-
ofbjóða þolinmæði þingmanna og dýrast. Meö því að bera fram dylgj-
rækja það hlutverk sitt, að gera ur Um þaö, a.ð firmað J. Þ. &NorS-J,
þinginu smán, hefir hann — loks- mann njóti þarna sjerstakra hlunn-
Sns, getað misboðið þolinmæði sarn-'in(ia þa er nm ieiö verið at5 drótta
, . . . .~ . ' r nemu oheiðarlegu ao raoheiTanum
þmgismanna smna og áunmðsjer þyj ag trúnaðarmönnum stjórnar-
þá lítilsvirðingu hjá þeim, að þeir iima]., a« þcir misbrúki stögur sín-
fyrsta degi, og hefir því ekki
þings eða utan; en þegar að hon- j nággt ^
uiu væri dróttað glæpsamlegu at-
andi Iijá, án þess að leita rjettai
sms.
Tikuæli komu fram um það, að
J. Þ. fjelli frá málshöfðunarkröfu
sinni, ef Tr. Þ. lýsti því yfir í
„Hákon" var bygður 1878 í
Englandi, og var keyptur hingaS
til lands 20 árum síðar. Hann er
74 ^málestir brúttó. Eigandi hans
var nú Geir Sigurðsson, skipstjóri
heyranda hljóði í þingheimi, að '°S Öeiri. Hann mun hafa verið
hann hefði ekki
viljað drótta
með dylgjum sínum
A^átrygður sæmilega.
Með „Hákon" er nú farið síð-
0!r asta þilskipið af gamla tæginu,
vík.
lofaði Jón Þorl. því. Og ,Tr. Þ. sein var eftir orðið h3er í Be7kja-
^timpla hann, sem utlaga ur si5- ar. Ofimdsvero'ur er Tr. Þ. ekki af _.\ , x , * .
^ ». ,„ • I . i gerði þvi næst þessa ynrlysmgu,
Uðu mannfjelagi. w að bera slíkar aðdróttanir á' ,,.» , . . .. .
„ , , „ , . . .i log var niahö þar með ur sogunni.
En þa fyrst var þmgmonnum núverandi trúnaðarmenn ríkis-'„, , ,T, , . . -
„ei. *•* o i a t -•• • 4.1 *•' . Eor best a þvi, og er þess jafn-
otboöiö, er 3. landskjormn ætlaði stjórnarinnar
sjer þá dul að koma fram sem
siðameistari deildarinnar og krefj-Jjnni þegar Tr. Þ. flutti sína ræíu
ast þess, að einstakir þingmenn;o„ neyWi þess vegna ekki ummæl-
iog Alþingi höfðaði mál á hendur j jn eins og j,au voru tölnð af flutn-
framt að vænta, að þmgmenn
J. Þorl. var ekki mni í þingdeihi- , *. ., , . . . £ •», , , * ,,
. , iskooi ekki hmn friðhelga stað Al-
þess, að gengið J Sigurði Þórðarsyni.
ef ríkið vill e k k
þingis sem neinn griðastað, þar
sem þeir megi láta alt f júka, líkt
og sumir telja sáttanefndarfund-
ina. Djörf framkoma og karl-
sæmir stað eins og Al-
sam-
Hvað sem annars má segja um;iitlar eru þær sakir
;afgreiðslu þingsins á þessu máli.bærilegar sem S. V-
°ú, mumi sjálfsagt flestir fagna aðra menn, samanborið við sök
Hví, að stýfingarfnunvarpið er úr þá. sem hann hefir borið á Jónas.
Sogunni. Þeir urðu nú ekki fleiri| Jónas einn gaf tilefni til
eQ 11, sem greiddu atkv. móti' hvemig með hann var farið.Hann
^agskránni (9 Pramsóknarm., R- hefir sjálfur í Tímanum viðurkent
»v. og M.T.), en 16 með, (allir|að enginn þingmaður, sem sögur
Inaldsmenn, Jak. M., Kl. J. og J.jfara af, hvorki meðal hvítra
manna eða hinna blökku, hafi á-
iugsmanni. Hann ba« því skrifstofu .
Manninum, sem lýst hafði Jónas j stjóra Alþingis að sjá um, að þing-j
ærulausan lygara og rógbera, og skrifararnir hreinskrifuðu rætmna' "^1™ 6g
T, , *•*. "x-u x • • iþmgi; en odrengueg iramkoma og
Jonas staðið raðþrota og eigi scm fvrst og sjer vrm hún slðan ,', , • • , •„
*,„,..,„. • e • ruddaleg somir sjer þar "l3-
treyst s,,er að bera hond fyrir afhent, auðvita.ð eftir að Tr. Þ.1
höfuð sjer. hefSi íesiS ræðuna yfir og ,.leiö-
Þá var þolinmæðin þrotin; því rjett".
Þegar svo handrit skrifaranna
lítt
Bald.).
Menn höfðu misjafnar forsend-
Uv fyrir atkvæði sínu, eins og ger-
Jst og gengur; en aðalatriðið er,
•ao stýfingin er úr sögunni.
unnið sjer aðra eins svívirðu.
< Þegar hann grípur hálmstráið
það, að hvergi þekkist önnur eins
þingsamþykt, gaitir hann ekki að
því, að þingmaður eins og haim
er jafti sjaldgæfur, gætir þess
akki, a$ aceð hálmatráin.u gefur
hefir borið á ]-om ur höndum Tr. Þ., voru þær
orCnar tvær ræðurnar. Onnur var
sú. er þingskrifararnir skrifntSn
eftir flutningsmanni Tr. Þ. Hma!
ræSuna skrifaði Tr. Þ. sjálfur og
ætlaoist til að hún yrði prentnð í
Þingtíðindxmum. Strikaði hann þar
yfir hálfar og heilar síSur af því
sem skrifararnir skrifutSu eftir
honum. Kjarkurinn var nú ekki
meiri en það, ao hann þoroi ekki
að standa vií5 orð sín, sem hann
fiutti yfir þingheimi.
Engan furðar á því, þó Tr. Þ.
taki aftur ummæli sín í garð ann-
ara. Hans er venjan að rjúka upp
með bæxlagangi og stóryrðum. —
En þegar hann mætir alvöm kikn-
ar hann allur við og biður menn
þess lengstra orða í öllum bæn-
um, að taka ekki mark á því,
sem hann hafi sagt.
FJÁRSKAÐAR.
í Árnessýslu vantar enn
f jölda f jár eftir bylinn
síðastliðinn sunnudag.
Fjeð er að finnast dautt og
lifandi í fönnum og skurðum
Innflutíar vönir.
Fjármálaráðuneytið tilkynaií:
Innfluttar vörur í aprílm&aaði
allB kr. 5,260,169,00.
Þar af til ReykjavSkur trðnur
Jón Þorláksson fór svo fram á 19,224,012.00.
það vitS forseta neðri deildar Al-
þingis, að hann spyrði deildina ' ' * T
(Símtal við Ölfusá 12. þ. m.)
Það • var við því að búast, þvi
miður, að fregnir ættu eftir a'5
berast hingað um fjárskaða af
völdmn hríðarveðursins, sem svo
snögglega skall á, aðfaranótt
sunnudags s.l. Og því miður lítur
lit fyrir, að fjárskaðarnir hafi
orðið all tilfinnanlegir sumstaðar,
einkmn í Árnessýsln neðanverðri.
ísafold átti tal við Ölfusá
nýlega, til þess að spyrjast fyrjr
um f járskaðana. Vantar enn f jölda
fjár í Flóa, Ölfusi og Grímsnesi.
Pjeð hafði hrakið í skurði og gil,
og hefir verið að finnast þar ým-
ist dautt, hálfdautt eða lifandi.
Enn er ekiki unt að segja neitt