Ísafold - 03.04.1928, Page 4

4
ISAFOLD
4
Verður ekki annað sjeð en af
dómsmálaráðherrann setji hjei
fjelög og ríkisstofnanir sköi
lægra en einstaklinga, og hljóm-
ar ]>á fyrirsögn frv. harla und-
arlega í eyrum, þar sem talað
er um „vernd“, en frv. fer fram
é, að svifta þessi atvinnufyrir-
tæki þeirri vernd, er þau nú hafa
að lögum!
Vafalaust var það ekki ætlun
dómsmálaráðherrans, er hann
flutti frv. þetta, að setja fyrir-
tæki þessi (þ. á. m. samvinnufje-
lög) skör lægra en einstaklinga.
En þar sem öll undirstaða frv.
er vitleysa ein, er ekki von að vel
fari.
I’að mun nú vera til lítils að
ætla sjer að koma vitinu fyrir
dómsmálaráðherrann í þessu
máli. Hann mun halda fast við
vitleysuna. Hitt gegnir furðu, að
flokksmenn hans skuli gera sig
að athlægi með því að fylgja
ráðherranum í blindni út í hvaða
vitleysu sem hann kann upp á að
finna. Með því auglýsa þeir fyr-
ir alþjóð, að þeir mega ekki hafa
sjálfstæða skoðun á málunum,
heldur sjeu þeir neyddir til að
gera alt sem fyrir þá er lagt,
hversu vitlaust og skaðlegt sem
það er.
fltumnurEkstrarlánin.
Aðalfundur Kaupfjel. Hvamms-
fjarðar sendir Alþingi áskorun
um að samþykkja frv. það um
atvinnurekstrarlán handa bænd-
um, er fyrir þinginu liggur.
Frv. íhaldsmanna um atvinnu
rekstrarlán handa bændum, vek-
ur mikla athygli út um bygðir
landsins. Mun það alment álit
bænda, að þetta sje merkasta
málið sem fyrir þinginu liggur,
og er vonandi að bændur fylgi
málinu fast eftir, því hinir
munu verða nógu margir er
vilja tefja fyrir framgangi þess.
I Kaupfjelagi Hvammsfjarð-
ar var nýverið haldinn aðal-
fundur, og þar samþykt eftir-
farandi áskorun til Alþirigis:
„Aðalfundur Kaupfjelags
mannsins sjeu tilhæfulausar. Fær-
eyingar sjeu danskir að ætt og
uppruna, og fari vel á með þeim
-og Döhum í öllu.
Og dönsk og jafnvel norsk blöð
vísuðu óspart í ummæli Effersöe.
Hann sje umboðsmaður Færeyja.
Hann viti alt sannast og rjettast.
Gat Patursson nú ekki orða bund-
ist. Hann mótmælti þessnm um-
mælum Effersöe sem ósönnum. —
Færeyingar væri sjerstök þjóð af
norskum uppruna, og stjórn Dana
í Færeyjum væri harðstjórn. Þá
komst alt í uppnám út af þessu.
Lögþingið kom saman 29. júlí Þá
er Effersöe kominnheim. Hann ber
fram hvað Patursson hafi sagt í
Noregi, og krefst þess að sjáif-
stæðismenn afneituðu Patursson.
En flokkurinn stóð sem einn mað-
ur. —
Kosningar voru til Lögþingsins
í jan. 1924. Þá var þetta notað.
— Það var fastlega, skorað á
kjósendur að afneita sjálfstæðis-
mönnum. Ef þeir ekki geri það, þá
hafi þeir sýnt að þeir vilji sam-
band við Noreg. En sjálfstæðis-
menn segja, að þetta mál liggi
Hvammsfjarðar í Ásgarði leyfir
sjer að skora á hið háa Alþingi
að hrinda nú þegar í fram-
kvæmd lagasetningu um at
vinnurekstrarlán í svipaðri
mynd og nú liggur fyrir Al-
þingi.“
Frjettir uíðsupgar aö.
Keflavík, FB. 28. mars.
Aflatregt, bæði á línu og í net.
Helst hefir veist í net í Njarðvík-
unum. Farið var að veiða í net
fyrir liðlega hálfum mánuði, þrír
bátar í Njarðvíkunum, nú fjórir,
og tveir bátar hjer. Öfluðu vel
fyrst. Yfirleitt tregara hjer en í
Njarðvíkunum.
Gæftir slæmar, stormur á hótt-
um, nema tvo seinustu sólarhring-
ana blíðviðri. í dag eru allir á sjó.
í fyrradag fekk einn bátur 1000
í net, í gær 300, annars var afli í
fyrradag hjá hinum 3—400. Lítið
sem ekkert veiðst á árabáta. 1
gærkvöldi reru ekki allir í Sand-
gerði, því ekki þótti borga sig að
kaupa beitu í svo tregan afla.
Akranesi FB 29. mars.
Ágætur afli í 3—4 daga. Bátar
komu að í fyrradag með fullar
lestar og á dekki sumir, en hátv; í
lest hjá öðrum. G.óður afli í gær,
en heldur minni en í fyrradag. —
Undanfarin hálfan mánuð misjiifn
veiði og ekki altaf gefið á sjó, en
jafnastúr og bestur afii síðan á
sunnudag.
Aðfaranótt' sunnudags andaðist
hjer Sveinn Oddsson, barnakenn-
ari, aldraður maður. Hann \ar
liættur kenslustörfum fyrir mörg-
um árum.
Akureyri 30. márs. FB.
Niðurjöfnun aukaútsvara
á Akureyri nemur nú kr. 148.845
eða þremur þúsundum hærra en í
fyrra. Hæsti gjaldandi er Ragnar
Ólafsson með 9000 kr. útsvar.
Dánapfregnir.
Soffía Þorvaldsdóttir, ekkja Sig
urðar sáluga smiðs, ljest í dag.
Nýlega er iátin ekkjan Rebekka
Jónsdóttir á Grímsstöðum á Fjöil-
um, eitt liundrað og þriggja ára
gömul.
ekki fyrir. Og úrslit kosninganna
urðu þau, að flokkarnir höfðu
sama iiðsstyrk í Lögþinginu sem
áður.
Moltke kemur til eyjanna.
Nú víkur sögunni til Lögþings-
ins 1924. Meðan það sat á rök-
stólum fekk það virðulega heim-
sókn.
Utanríkisráðherrann Moltke kom
til Þórshafnar í herskipi og með
honum tveir kafnökkvar.
Er hann steig af skipsfjöl,
drundu við fallbyssuskotin, svo
undir tók í hlíðunum.
Hann gengur t.il Lögþings. Les
þar upp boðskap frá Danastjórn,
þingi, þingflokkum og ]>jóðinni
allri, þess efnis, að Færeyingar
sjeu og eigi að vera danskir.
Er utanríkisráðherrann hafði
lokið máli sínu, mælti Patursson
nokkur orð. Sagði hann, að máli
þessu skyldi fresta til næsta dags.
Fóru sjálfstæðismenn síðan á
fund. Ákváðu þeir þá, að auka
nýjum lið við stefnuskrá sína, að
í Færeyjum skuli Færeyingar ráða.
Seyðisfirði, FB. 31. mars.
Tólf verkamenn vinna að upp
fyllingu undir olíutanka fyrir
Shellfjelagið hjá ,bugtinni‘ fyr-
ir utan Búðareyri. — Ákvæðis-
vinna, greiðist með 3100 kr.
verkið. Áætlað nálægt 350 ten-
ingsmetrar.
Síldar hefir orðið vart í lag-
net undanfarið; mest stórsíld.
Fiskvart, en stopular gæftir.
Góður afli á Hornafirði og
Djúpavogi síðustu daga.
Krapaslydda flesta daga,
þykkviðri, þokur, hlýindi.
Tófa var skotin suður í Öskju-
hlið um daginn. Hafði hún gert
þar vart við sig í nokkra daga og
* ásælst hæns búendanna í Eskihlíð.
Ekki er vitað hvort tófa þessi hef-
ir verið kunnug hjer í Reykjavík,
eða hvort hún hefir verið hjer á
ferð til þess að kynnast höfuð-
staðnum, en þá hefir hún verið
mannblendnari en tófur gerast
vfirleitt.
t
.
Fjörutíu ára afmæli átti Kven-
ifjel. á Eyrarbakka 31. f. m., stofn-
að 31. mars 1888. Hlutverk fje-
| lagsins er líknarstarfsemi: Gjafir
j til fátæklinga, ekkna og munað-
' arleysingja og hefir fjelagið oft
varið alt að 1000 kr. árlega í þessu
ískyni. — Mun það vera elsta
kvenfjelag landsins, sem úm
40 ára skeið hefir haldið uppi
starfsemi sinni, fjölmörgum bág-
'stÖddum mönnum til góðs. G.
i
Ránið. Eins og skýrt hefir verið
frá hjer í blaðinu, var fyrir
skömmu ráðist á stúlku suður í!
Tjarnargötu, og tekin af henni
'taska með peningum, gullúri og;
Igullkeðju. Nýlega fanst taskan á
■ víðavangi hjer vestur í bæ, ná-
ilægt elliheimilinu Grund. í tösk-
junni var gullúrið og keðjan, en
]peningarnir voru horfnir. Þjófur-
inn er ófundinn enn.
Breytingar á sjómerkjum. Til
þess að auglýsingar um breyting-
ar á vitum, ljósum og sjómerkjum
berist fljótt og vel, hefir Th.
Krabbe tekið upp það ráð að senda
ýmsum mönnum út um land aug-
lýsingar þessar, með beiðni um að
þær sje settar til sýnis þar, sem
best hentar. Er líklegt að menn
j bregðist vel við þessu. — „Lög-
birtingablaðið“, sem flytur þessar
og aðrar opinberar auglýsingar, er
bráðónýtt auglýsingablað, vegna
þess hvað það fer óvíða. En það
hefir þó það til síns ágætis, að
j taka langsamlega hæst gjald allra
I blaða fyrir auglýsingar. — Hvers
j vegna eru þessar nauðsynlegu aug
iýsingar ekki settar í blöð, sem
allur almeningur les um land alt?
Óðinn tekur togara. í fyrri viku
ltom Öðinn til Vestmannaeyja með
enskan togara, sem hann hafði
tekið í landhelgi. Heitir sá ..Sea
King“ og er frá Grimsby. Var
hann sektaður um 12500 ltrónur,
og afli og veiðarfæri gert upptækt,
en skipstjóri áfrýjaði þeim dómi.
Úr Öræfum er skrifað 16. mars:
Veturinn fram að hátíðum var
fremur góður, en upp úr því fór
að snjóa, og var harðindatíð ]>ar
til í þorralok. Með góu kom agæt
hláka og komu víðast hvar hagar
í sveitinni eftir fyrstu góuvikuna.
Síðan hefir verið einstök blíða og
mjög st-ilt veður. Heilsufar gott.
Austan af Síðu er skrifað 20.
mars: Tíð ágæt alla góuna, og eru
: það mikil umskifti frá því á þorr-
J aranum; þá var algerður gjafa-
tími, á bestu útgangsjörðum, hvað
þá annarstaðar.A Núpst.að í Fljóts-
hverfi var fullorðnu f je gefið stöð-
ugt í heilan mánuð, og mun það
líklega einsdæmi. Þenna harðinda-
tíma var sífeldur snjógangur, og
krapaveður hvað eftir annað er
orsökuðu alger jarðbönn.
Fylla tekur togara. Aðfaranótt
sunnudags tók Fylla þýskan tog-
ara að veiðum í landhelgi fyrir
sunnan land og fór með hann til
Vestmannaeyja. Var togarinn selct
aður í gær um 12500 kr. en afli
og veiðarfæri upptækt.
Met. Árið 1871 var heimsmet í
langstökki með atrennu 6,20 m.
I Átti það Englendingur Mitehell
! að nafni. íslenska metið í því
j stökki er 6,39 metrar (Garðar S.
Gíslason). —Þegar þess er gætt,
livað skamt er síðan farið var að
iðka íþróttir hjer, og að menn
! verða að hafa þær algerlega í hjá-
j verkum, þá er þetta ágætur árang-
ur, enda þótt heimsmetið sje nú
komið von úr viti fram úr þessu.
En íslendingar eiga eftir að sækja
sig. íþróttamenn þeirra eru svo
efnilegir, að ekki er víst að mörg
ár verði þangað' til þeir standa
heimsmeisturum á sporði í suinum
íþróttum.
Upprunaskírteini. Samkvæmt til
kynningu til ríkissjórnarinnar frá
danska utanríkisráðuneytinu, þarf
upprunasldrteini eigi framar að
fylgja fisksendingum til Spánar.
Illa við þekkinguna er þeim íj
stjórnarliðinu — eftir því sem
fram kom við atkvæðagreiðslu í
Efri deild á dögunum. Feld varj
tillaga um það, að forstjóri fyr-
ir tryggingarstofnunum landsins
hefði fagþekkingu. Þeim mun
þykja meira áríðandi, að starfs-
menn þeir, sem eru í þjónustu
ríkisins hafi litarhátt jafnaðar-
manna.
Pólitísk leppmenska mun það
nefnast, og það af lakara tagi,
er íslenskir stjórnmálamenn
vinna með erfendu fjármagni,
og gerast með því háðir erlend-
um stjórnmálaflokkum.
Meðal síðustu „afreksverka“ j
Framsóknarmanna á Alþingi erj
það, er þeir neita harðlega að
vera með þeirri till. að styrkja;
bændur til þess að flytja tilbú-
inn áburð upp í sveitirnar. —
Stjórnarfrumvarpið mælir svo
fyrir, að ríkissjóður greiði flutn-j
ingsgjöld með skipunum, til!
þeirra hafna, er skip Eimskipa-
fjelagsins koma á, — og þari
með búið. Harðneita Tímamenn
því að láta styrkinn koma jafnt
niður á alla jarðræktarmenn,!
hvort sem þeir búa við kaup-
stað eða til dala.
„Þungamiðja þjóðlífsins á að
vera í sveitum,“ segja þeir, og
styrkja síðan kaupstaðarbúa;
umfram sveitabændur.
Merkilegt þykir og vekur eft-1
irtekt, hve Tímamönnum er um- j
hugað um, að búnaðarfjelög
hreppanna fái sem minstan eða
j engan styrk. Fróðlegt að rann- j
saka síðar, hvað þar liggur á'
bak við.
Óþarfur milliliður. Tímanum er tíð-
rætt um „óþarfa milli)íði“ í verslun.
pingmenn reka sig oft í seinni tíð á
* alóþnrfan millilið í pólitíkinni.
pegar rætt er um þingmál við Fram-
j sóknarbændur, er oft viðkvæði hinna |
skoðanasnauðu. „Hvað segir Tryggvi ,
um þetta T ‘ peir spjrrja ekki um -Tónas
dómsmálaráðh. eða skoðanir hans; |
það betra til orðs við „háttvirta kjós- j
endur“, að þeir láti Tryggva segja
sjer fyrir verkum, en Jónas — sósa-!
bróðir. En þeir gæta ekki að því, hin-
ir góðu Framsóknarbændur, að Tr. P-
i er alveg óþarfur milliliður í þessu
i efni — hinn áhrifalausasti forsætis-
ráðherra, sem setið hefir hjer við
völd — pví hann gerir og segir ekk-
. ert annað en það sem dómsmálarh.
vill vera láta.
; Feluleikur ráðherranna. Þegar
Landsbankafrumvarpið var til um-
ræðu úm nóttina í Neðri deild,
i ljet fjármálaráðherrann ekki sjá
sig. Þegar rætt var um Landsspí-
talann seinast í Sameinnðu
I þingi, var heilbrigðismálaráðherr-
ann hvergi sýnilegur. Þegar at-
vinnurekstrarlánin, þetta aðalvel-
fehðamál bænda, sem fyrir þinginu
liggur, var til umræðu í Efri deild
sýndi .atvimiumálaráðherrann sig
ekki í deildinni.
| „Sjaldan Lregður mær vana sín- j
; um“ ; svo má segja um þá menn
er að Alþýðublaðinu standa. Öll
! þeirra starfsemi miðar að því, að
koma togaraútgerðinni fyrir katt-
arnef. Þeir sáu fram á, að hækkun
á koiatollinum mundi koma þungt
niður á útgerðinni, og því var
sjálfsagt að knýja hækkunina í
gegn. Hitt hirtu þeir ekkert um,
að hækkunin kemur ennþá þyngra
níður á fátækum verkamönnum í
kaupstöðum. Svo er ákefðin mikil
j að ná sjer niðri á útgerðinni, að
þeir gleyma alveg skjólstæðingum
sínum, verkamönnum. — Hinu
.gleyma þeir líka, að með því að
íþyngja útgerðiilni með þungum
álögum, eru þeir að ráðast á at-
vinnu sjómannanna. Ráðsmenska
þessara manna bitnar því fyrst og
fremst á verkamönnum og sjó-
mönnum.
Línuveiðararnir reykvíksku eru
nú flestir farriír til netjaveiða hjá
Vestmannaeyjum, en afli er treg-
ur þar ennþá. Þrír halda þó veið-
um áfram hjer í flóanum, Fróði,
Ásta og Fjölnir. Kom Fróði hing-
að nýl. með 160 skpd. af ríga-
þorski, sem hann liafið fengið í
Jökuldjúpinu. Hefir hann nú feng-
ið alls riímlega 800 skpd.
Heilbrlgðisfrjettir
(vik. 11,—17. og 18.—24. mars).
Reykjavík.
Kvefsótt, iöralrvef, liálsbólga,
hlaupabóla — engar aðrar farsótt-
ir. Yfirleitt gott heilsufar.
Mjer liafa undanfarna daga
borist frjettir úr öllum hjeruðum
landsins, nema einu. Er heilsufar
yfirleitt gott í öllum landsfjórð-
ungum.
í 8 lijeruðum segja læknar eng-
ar farsóttir.
Kvefsótt er nefnd í 22 hjeruð-
um, en hvergi talin þung nema í
Oxarfjarðarhjeraði, þar er liún
sögð „mjög vond“ og hafi all-
margii1 fengið lungnabólgu. Líka
talin allþunf í Fáskrúðsfjarðar-
hjeraði.
Iðrakvef er nefnt í 14 hjeruðum,
en víðast sagt í rjenun. í 3 hjer-
uðum er það talið allþungt (Eyr-
arbakka-, Flatevrar- og Hestevrar-
hjeruðum).
Hálsbólga er nefnd í 4 lijeruð-
um.
Hlaupabóla gerir vart við sig í
Seyðisfirði og Norðfirði.
Kikhósti er horfinn úr Hofsós-
hjeraði, rjenar í Berufjarðarhjer-
aði, mun ekki lioífinn úr Mýrdals-
hjeraði.
Skarlatssótt er komin upp á Ak-
ureyri. Hjeraðsl. hefir sjeð 3 sjúlt-
liíiga, en ætlar að fleiri hafi
\-i>ikst, segir veikina væga. 1 vetur
varð vart við skarlatssótt í Rvík
og Vestmannaeyjum, en hvarf
aftur.
Taugaveiki er á einu heimili í
Nauteyrarhjeraði (einn sjúkl.). Þá
er og taugaveiki á einu heimili,
Þorvaldsstöðum, í Þistilfjarðar-
lijeraði og þar þrír veikir og ótt-
ast læknir frekari útbreiðslu. —-
Heimilið er í sóttkví.
27. mars 1928.
G. B.