Tíminn - 16.03.1980, Blaðsíða 23

Sunnudagur 16. mars 1980
31
effiiiiiiíi

Gömul mynd frá Malarrifi
Ingólfur Davíðsson: 289
Byggt og búið
ígamla daga
„Undir fráfærur — Skaptár-
tunga” stendur undir gamalli
mynd, sem Sverrir Runólfsson
hefur 166 i þáttinn, ásamt fleiri
myndum. Kannast einhver við
þessa mynd og hefur e.t.v.
þekkt bændurna?
Fráfærur tiðkuðust enn á
fyrsta fjórðungi þessarar aldar,
og á stöku stað lengur.
Litum næst á gamla mynd
Bókaverzlunar Sigfúsar Ey-
mundssonar af Malarrifi undir
Snæfellsjökli. Bærinn virðist
svipaður og sýnt er i Ferðabók
Þorvaldar Thoroddsens frá
1890. Hlaöinn úr torfi og grjóti,
þykkir veggir, framhlið
(gaflar) úr timbri. Framundan
langir grjótgarðar, sem um-
lykja tröð heim að bænum.
Kannski hefur þarna einnig
verið kartöflugarður?
Þorvaldur segir, að við fjár-
hús i Hellnum hafi þá verið
kartöflugarðar allstórir, vel
sprottnir. Er borinn sandur i
húsin og hellinn og sandinum
mokað meö taöinu út i garðana.
Féö hefur bleytt duglega undir
sér, eins og vant er þegar þvi er
mikiö beitt i fjörur.
Fyrir 30 árum voru hér engir
kálgarðar, ritar Þorvaldur 1890,
en ólafur bóndi i Skjaldartröö
fékksér þá eina skeffu af dönsk-
um útsæðiskartöflum og eru
allar kartöflur hér af þeim
komnar.
A Hellnum er bratt niður að
fjörunni og hellubjörg mikil, þar
erhin mikla fagra hvelfing Bað-
stofan, og eru björgin iðandi af
fuglalifi.
A Stapa er fiskiþorp. „Þar er
stór grænn blettur við sjóinn,
með fjölda mörgum þúfuþyrp-
ingum að sjá tilsýndar. Græni
bletturinn er túnin, þúfurnar
eru kofar ibúanna. Slik fiski-
þorp eru undir Jökli kölluö
pláss”, ritar Þorvaldur 1890.
Miðvellir og Döguröará voru
þá i eyöi, en höfðu verið sérlega
vel umgengnar, sléttuð tún og
hlaðnir garðar. Það gerði
stakur dugnaðarmaður Pétur i
Malarrifi. Hefur hann eflaust
setið Malarrif vel á sinum tima.
„Sá bær stendur mjög ein-
manalega, umgirtur af hrauni
hið efra, en hiö neðra er stór-
gerð möl og klettar við sjóinn.
Brim eru hroðaleg. Hér var
áður mikill reki, en nú er hann
miklu minni” — 1890. Margt er
breytt.
Dritvik hefur verið i eyði i
meira en öld, en þar var fjarska
mikið útræði fram á miðja 19.
öld, reru þar 80 skip snemma á
öldinni, og sóttu þangaö ver-
menn úr fjarlægustu héruöum.
Hrunin eða hálfhrunin grjót-
byrgi votta um gamalt athafna-
lif. Yfir hin eyöilegu hraun
gnæfa hinir 60-75 cm háu Lón-
drangar eins og risavaxnir
turnar. — „Yzt á tanga út .Við
sjá, aldan stranga lemur þá”.
Viti var reistur i Malarrifi
árið 1917 og byggt vitavaröar-
hús og vélahús. Vitaþjónustan
hefur tekið við af búskapnum.
Loks er hér allgömul mynd af
Reykjanesvita á Valahnjúk,
e.t.v. tekin einhvern tima á ár-
unum 1930-1940. Reykjanesviti
var hinn fyrsti á landinu reistur
1878 og endurbyggður á árunum
1907-1908. Húsin sem sjást á
myndinni eru horfin, en ný
byggö 1947. Þarna hafa veriö
grjótgarðar miklir um kartöflu-
garð. Gamli ferstrendi vitinn
skemmdist i jarðskjálftum og
sprungur munu komnar i þann
sem nú stendur.
Vid eigum: gólfteppi
lím,þéttiefni
Ertu aö byggja
viitubreyta
þarftu aö bcSta
riPUTAVER
__________
Grensásveg 18
Hrey,ilshÍK82444
I