Tíminn - 21.08.1980, Blaðsíða 2

2

Fimmtudagur 21 ágúst 1980
„Athuga verður hvort Heklu-
vikurínn er ekki söluvara”
Viðvaranír
til
Heklu-fara
Heklueldar liggja nú niðri og
rikir óvissa um framhald goss.
MeB hli&sjón af sögu Heklu eru
likur á endurteknu gosi, án þess
aóunnt sé aB fullyrBa nokkuB um
tima né stærB, eBa hvort úr verBi.
Þar sem ógerningur er að að-
vara fyrirfram um gos, sem haf-
ist getur skyndilega meB
sprengingum, öskuskriBi og
grjótflugi, er alvarlega varaB viB
þvi aB fólk hætti sér upp i hlIBar
Heklu eBa i kulnaBa giga eBa
sprungur frá þessu gosi.
Enn minnum viB fólk viB Hdtlu
á eftirfarandi; VeriB ávallt vind-
megin viB eldstöBvar. VeriB þar
sem vindur blæs, en ekkii' lygnum
lautum og lægðum vegna mögu-
legrar gasmengunar. VeriB vel
útbúin til gönguferða, haldiB hóp-
inn og látiB einhvern vita hvert
þiB fariB. VeriB ekki á ferli um
hraunin I náttmyrkri.
AM - Eins og viB sögðum frá I gær
smöluöu bændur I Landmanna-
hreppi fé sinu ofan frá Valafelli,
Sölvahrauni og Skjólkvium i
fyrradag og I gær var veriö aB fin-
kemba þessar slóðir. Að sögn As-
geirs Auöunssonar, bónda á
Minni Völlum, hefur enn ekki
veriö ákveöið hvenær smaiaö
verður austar á afréttinum, viö
Landmannahelli, Jökuigil og
Kýlinga, en þangað nær afréttur-
inn austast.
Þegar viö ræddum viö Ásgeir
var norðaustan strekkingur á
gossvæðinu og öskumóBa yfir
Heklu. Ekki heyrðust lengur
neinar drunur, né sáust merki um
virka eldgiga. Vegna rykkófsins
sást mjög illa til Heklu i gær, en
frá Minni-Völlum sér ella á
vesturhlið fjallsins.
Oskufall á af-
réttum Skag-
firðinga og
Húnvetninga
Fáir ferðuðust
að Heklu
í gær og fyrradag
AM —Nú hefur aö mestu dregiB
úr feröamannastraumnum á gos-
stöövarnar viö Heklu, enda gos
litiB og slæmt skyggni. I gær og I
fyrradag kl. 18 fór BSl meö eina
rútu austur en Flugleiöir hafa
ekki flogiö útsýnisflug frá þvi á
mánudag, þegar mikill fjöldi fór
meö félaginu til þess aö sjá eld-
ana.Hjá BSlfengum viB þær upp-
lýsingar aB á sunnudag heföu um
500manns farið austur, enum 250
manns á mánudag. Meöal þess
fólks voru margir þeirra, sem
lentu i villum aöfaranótt þriöju-
dags, en þeir hjá BSI sögöu aö viö
sliku heföi ekki veriö gott aö gera,
þar sem erfitt heföi veriö aö ætla
aB til sliks kæmi, enda ekki fyrri
reynsla af þannig uppákomum.
Skyldi hnefafyllin sem ungi maðurinn er meö vera skaBvaldur eöa
söluvara? Timamynd Róbert
Gó Sauöarkróki. Ösku gætti
litillega um allan Skagafjörð eftir
aö Heklugosið hófst, en aðallega
fram I dölum, Austurdal og
Vesturdal og Kjálka. Siðustu
fréttir af heiðalöndunum, bæði
Eyvindarstaöaheiði, Hofsafrétt
og Silfrastaðaafrétt að hreinsa
verði þær alveg af sauðfé. Bæöi
erþað að fé hefur runnið að girð-
ingum og ám og talið er að hagar
séu gjörspilltir af öskufalli. Hafa
afréttir veriö smalaðar og er enn
verið að reka fé i heimahaga.
5-10 sentimetra vikurlag inn-
an landgræðslugirðingarinnar
samt trú á þvi aö mikið muni
koma upp úr vikrinum þegar frá
liður, þótt öskulagið sé viða 5-10
sentimetra þykkt. Annars staðar
finnast kaflar þar sem það er 20
sentimetra þykkt, en það er við
Sölvahraun, þar sem minna hefur
verið unnið að landgræðslu.”
AM — I gær fór Sveinn Runólfs-
son, landgræðslustjóri rikisins,
um landgræðslugirðinguna á
Landmannaafrétti ásamt fleiri
mönnum og sagði hann þegar
blaðið ræddi við hann i gær að
óneitanlega litist sér illa á ásig-
komulag svæöisins.
„Þarna hefur fallið talsvert
mikil aska og vikur,” sagði
Sveinn, ,,og er það helst meígres-
ið sem upp úr stendur og þaö sem
flugvélin hefur sáð. Við höfum
Landið innan landgræðslu-
girðingarinnar er friðað, en nokk-
uð af fé var þar þó i gær og stugg-
uöu menn við þvi i ferðinni.
— segir dr. Sigurður Þórarinsson
væri, en vikur úr gosinu 1104.
hvita vikurinn, sem viöa hefði
safnast i stóra skafla.
Meginskilyrði þess að borgaði
sigaö nema vikurinn sagöi Einar
vera það, aö hann væri hægt aö
taka i miklu magni og þá án þess
að þurfa að leggja vinnu i að sópa
honum saman, þar sem markaðs-
verð væri ekki hátt á honum er-
lendis. Enn væri það að vikurinn
yrði að vera mjög hreinn, en við
moksturá ekki þykkara lagi væri
hætta á að annar jarðvegur
blandaöist saman við hann.
AM — ,,Ég tel aö athuga ætti þeg-
ar I staö hvort vikurinn frá gosinu
gæti ekki oröið söluvara, þvi ég
get trúað að þetta sé góður vikur
tilmargra nota” sagöi dr. Sigurð-
ur Þórarinsson, jaröfræðingur i
viðtali við Timann i gær. „Þess-
um vikri mætti auðveldlega ýta
saman I bingi af gróðurlandinu og
fá um leiö auða bletti, sem gróður
gæti komiö upp á á næsta ári.”
Sigurður sagöi að’ þetta yröi að
gerast fljótt, ef úr ætti að verða,
áöur en vikurinn tekur að siga
niður i svörðinn. Með léttum
tækjum taldi hann aö auövelt ætti
að vera aö ná saman miklu
magni, sem geyma mætti I bingj-
Frá Almannavörnum:
unum, þar til tök yrðu á aö selja
vikurinn, en hann er sumsstaðar i
20 sentimetra þykkum lögum.
Við bárum tillögu Sigurðar
undir Einar Eliasson forstjóra,
sem er stjórnarmaöur I Jarðefna-
iðnaöi hf. Einar sagði aö til þessa
hefði ekki verið vitað um annan
Hekluvikur, sem nýtanlegur
Öskukóf yfir Heklu
í NA strekk
— Enn ekki ákveðið um
smölun af eystri
afréttum
1947 hjaðnaði gosið á 5. degi,
en sótti í sig veðrið 10. daginn
AM — „Næstu dagarnir og vik-
urnar munu skera úr um það
hvaða stefnu þetta gos tekur,”
sagði dr. Siguröur Þórarinsson,
jaröfræðingur i viötali við okkur i
gær, en hann hefur lýst þvi yfir að
einstætt væri ef Heklugos stæði
ekki lengur en fáa daga.
Við spurðum Sigurð um hegðun
Heklugossins 1947 og hvernig það
hegöaðisér þá. Sigurður sagði að
fyrst 1976 hefði komið út siðasta
samantektin sem hann vann að
um gosið 1947 og nefnist það
„Course of Events,” eða „At-
burðarásin”. Samkvæmt þessu
riti minnkaði gosið mikið fjórða
daginn og þann fimmta gaus að-
eins mjög litiö i tveimur gigum.
Sjötta daginn mátti segja að
fyrsti kafli gossins væri um garð
genginn.
A 10- 11 degi tók gosið aftur að
aukast.
Að þessu sinni hefur gosið sem
kunnugt er dvinað aö mestu á
þriðja degi og er þvi alla vega
augljóst hve miklu lengra var i
einstökum þáttum gossins 1947.
Þó var hraunflóðið 1947 á þriðja
degi aðeins brot af þvi sem þaö
var i upphafi og hafði minnkaö úr ,
6000 tengingsmetrum niður i tiu
teningsmetra.
Hraunrennslið stöðvaðist aldrei
alveg, meðan gosið stóð yfir 1947,
en ekki tók að verða öskufall að
nýju, fyrr en að mánuöi liðnum
frá þvi er þaö hófst.