Tíminn - 30.10.1980, Side 2

2
Fimmtudagur 30. október 1080
M'yj'i.1!
Hlynntari skattalækkun en fleirí félagsmálapökkum, segir Steingrímur Hermannsson:
Efast um að ..pakkinn” hafi!
stuðlað að minni launahækkun I
JSG — „Þessi félagsmálapakki,
sem fylgir samningum vib Al-
þýöusambandiö, mun kosta
rikissjóö um 1,8 milljarö króna
á næsta ári. En ég vil vekja at-
hygli á því aö i raun og veru
hefur rfkissjóöur lagt mun
meira fram til hliöstæöra fé-
lagslegra umbóta siöan þessi
rikisstjórn tok viö. Mörg atriöi
sem talin eru upp i stjórnarsátt-
mála rfkisstjórnarinnar, og eru
komin til framkvæmda, eru
ekki tekin meö i þennan féiags-
málapakka. Þar má t.d. nefna
tekjutryggingu aldraöra. Heild-
arkostnaöur rikissjóös vegna
allra þessara aögeröa veröur
fjórir milljaröar á komandi ári,
og veröur meiri á næstu árum
þar á eftir þvi rikissjóöur mun
þá taka á sig viöbóta rútgjöld
sem ákveöiö er aö atvinnu-
leysistryggingasjóöur greiöi
fyrst um sinn”.
Þetta sagöi Steingrimur Her-
mannsson, sjávarútvegsráö-
herra i samtali viö Timann i
gær, i tilefni af innpökkun
þeirra félagslegu aðgeröa sem
gengið var frá viö undirskrift
kjarasamninga VSt og ASI i
byrjun þessarar viku. Stein-
grimur var beðinn aö nefna þau
atriöi i pakkanum sem honum
væru hugstæöust:
„Þaö eru mörg athyglisverð
og góö mál I þessum félags-
málapakka. Ég vil til dæmis
nefna fæöingarorlofiö, sem
lengi hefur verið baráttumál
okkar framsóknarmanna. Meö
þeim ákvæöum sem nú hafa
veriö samþykkt þá er fæöingar-
orlof fært út og aukiö verulega.
Ég tel samt sem áöur aö ekki
hafi verið náö nema áfanga i
málinu. Vitanlega eiga allar
konur aö fá jafnt fæöingarorlof,
en svokallaöar heimavinnandi
húsmæöur, sem auövitað vinna
fullt starf, eru þarna settar i
lægsta flokk. Þó ég fagni þvi
þeirri lagfæringu sem nú er
gerö, þá vil ég leggja áherslu á
að halda þarf áfram aö vinna aö
þessu máli.
Hvaö snertir mál er snúa aö
minum ráöuneytum, sem er
reyndar ekki ýkja mikiö, þá er
þaö fyrst er varöar frfdaga sjó-
manna um jól. Ég hef verið þvi
mjög hlynntur aö sjómenn fái 2-
3 jólafridaga, og tel þá eiga full-
an rétt á þeim. Ég hef reyndar
litiö svo á, að sjómönnum hafi
verið lofaö þessum dögum i
fyrra af þáverandi rikisstjórn.
Þvi miðurhefur ekki orðiö sam-
komulag um þetta milli útgerö-
armanna og sjómanna enn, en á
þaö mun reyna frekar á næstu
dögum.
Ég vil annars i sambandi viö
félagsleg réttindi sjómanna
minna á, aö i' vor voru lögfest
verulega aukin réttindi sjó-
manna meö breytingum á sjó-
mannalögum, og með breytingu
á lögskráningu sjómanna', en
þessi atriði eru ekki meö I fé-
lagsmálapakkanum.
Annaö atriöi, sem er i pakk-
anum og aö mér snýr, varöar
Steingrfmur Hermannsson.
undanþágu um greiöslu sýslu-
vegagjalda fyrir orlofsheimili.
Þessi niöurfelling mun kosta
rikissjóö 18 milljónir króna á
næsta ári, sem er aö visu ekki
stór upphæö”.
— Eiga félagsmálapakka.r
sem þessi enn rétt á sér?
„Þeir kunna aö vera mjög
æskilegir i einstaka tilfellum.
Eins og tekiö er fram i stjórnar-
sáttmála rikisstjórnarinnar þá
ber I þvi efnahagsástandi sem
viö búum viö aö draga úr pen-
ingalaunahækkunum, en bjóöa
launþegum i' staöinn félagslegar
umbætur. Ég hef hins vegar
oröiö hugsi út af því aö fariö er
aö selja slíkar umbætur í æ rik-
ari mæli.
Ég hef dálitlar áhyggjur af
þvi, aö viö séum aö lenda á
þeirri braut að fara aö hafa það
sem almenna reglu að ekki
veröi ráöist i félagslegar aö-
geröir nema hægt sé aö selja
þær háu verði. Vitanlega er
hætta á að fariö veröi aö hugsa
minna um gæöi aögeröanna
heldur en hvaö hægt er aö fá
fyrir þær.
Þaö eru margar spurningar
sem vakna i þessu sambandi.
Þaö má vera mönnum um-
hugsunarefni hvernig verðlagn-
ing á félagslegum réttindum fer
fram. Og hver veröleggur. Það
þarf vafalaust aö huga aö verð-
inu frá báöum hliöum, og þá
vaknar spurningin: hver semur
t.d. fyrir húsmæður um réttindi
þeirra? Hvaö eru svo þessi rétt-
indi metin i peningalaunahækk-
un hjá ASl? Og siöast en ekki
sist er spurt:? Hverju hefur
rikissjóður efni á? ”
— Miöaö viö þau stefnumiö
sem rikisstjórnin setti sér hefur
þessi félagsmálapakki þjónað
hlutverki sinu?
,,Ég verö nií aö segja að
miðaö viö þær peningalauna-
hækkanir sem uröu i samning-
um ASl, þá efast ég um aö þær
heföu oröiö mikið hærri þó þessi
pakki heföi ekki komið til. Mér
sýnast þessar hækkanir tölu-
verðar. Ég er alls ekki aö segja
aö þær séu of miklar miöað viö
þær tekjur sem menn hafa. Mér
finnst þvert á móti aö samning-
arnir heföu mátt ganga lengra i
aö hækka tekjur þeirra lægri
launuðu. En þetta eru að
minnsta kosti miklar meöal-
hækkanir miöaö viö þaö efna-
hagsástand sem viö búum við og
ég á erfitt meö aö sjá aö þessi
félagsmálapakki hafi orðið til
aö draga verulega úr launa-
hækkunum.
„Ég vil undirstrika að þær aö-
geröir sem felast i félagsmála-
pakkanum eru flestar góöra
gjalda verðar. Og þaö h vort sem
menn tengja þær peningalauna-
hækkunum eða ekki. Ég held
hins vegar aö þaö beri aö skoöa
það vel i framtiöinni hvort við
eigum aö fara lengra á sömu
braut. Ég er t.d. hlynntari þvi
að skoöa tekjujöfnun i gegnum
skattakerfiö, skattalækkanir til
aö þjóna þvi hlutverki sem
pökkunum var ætlað. Slikar
breytingar tengjast beint tekj-
um manna, og þaö er að mörgu
leyti auðveldara aö reikna þær
út I heild, og bera þær saman viö
peningalaunahækkanir sem
kjarabætur”.
— Er þetta þá siöasti félags-
málapakkinn i bráö?
„Nei, ég er ekki viss um aö
það verði og er ekki heldur aö
segja að svo eigi aö vera. Ég er
reyndarviss um að þaö eigaeft-
ir aö koma fram atriöi á
svipaöan hátt. En ég er bara að
slá vamagla viö þeirri meöferö
sem viögengist hefur. Það má
heldur ekki verða almenn regla
aöfélagsleg réttindi veröi seld”.
I
GJÖF TH BORG-
ARLEKH0SS
BSt — Væntanlegu Borgarleikhúsi hefur borist að gjöf tvö gömul
Reykjavikurmálverk eftir Jón Helgason biskup. Gefandinn er söng-
konan Engei Lund og hefur hún áskiliö, aö málverkin skulu varðveitast
af leikhússtjórn Leikfélags Reykjavikur.
Málverk Jóns Helgasonar eru vitni þess, hve mörg hann unni gömlu
Reykjavik og var hann óþreytandi i áhuga sinum að mála myndir af
húsum og ýmsum stöðum i Reykjavik, og eru þær góöar heimildir um
breytingar bæjarins og gamla byggð og horfin hús.
Engel Lund, eöa Gagga Lund, einsoghún er jafnankölluö.er fæddog
uppalin i Reykjavik, i gamla apótekinu við Austurvöll, dóttir Michael
Lund lyfsala og konu hans. Hún lærði aö syngja i Danmörku og siöar i
Paris oggerði viöreist á söngferöum sinum. Hún kynnti islensk þjóölög
viöa i Evrópu.
Er Gagga Lund hætti sjálf að syngja kom hún aftur til Islands,
hámenntuö i listsinni, og hóf aö kenna hér söng-og raddbeitingu.
A myndinni sést Gagga Lund ásamt forráöamönnum Leikfélagsins.
Pétur Sigurösson:
„Endilega að fá Steingrím
til að reka eitt frystihús
— svo fiskvinnslufólk fái viðmiðun við opinbera starfsmenn”
HEI — „Okkar staöa er ákaf-
lega erfiö núna” svaraöi Pétur
Sigurösson, form. Alþýöusam-
bands Vestfjaröa I gær, spurður
um stööuna og hvort þeir hafi
skrifaö undir samningana. En
sem kunnugt er höföu Vest-
firöingar lýst yfir óánægju meö
nýja rammasamninginn.
Pétur sagöi viöræöur hafa
staðiö yfir viö atvinnurekendur.
Hann sagðist ekki eiga von á aö
neinar sérstakar breytingar
næöust fram og bjóst reyndar
viö þvi aö skrifaö yröi undir
svipaösamkomulagá fundi sem
átti aö vera i gærkvöldi. Auö-
vitaö hafi þeir lýst ákveöinni
óánægju meö niöurrööunina
sem viösemjendurnir væru
hinsvegar ákaflega ánægöir
meö. Fiskvinnslan sem væri
lang stærsti hópurinn á þessu
svæöi hafi veriö skilin eftir og
almenn fiskvinna væri meö
minnsta hækkun allra, þótt aö
visu væru nokkrar greinar
hennar færöar ofar. Þarna væri
þvikenntum.aðþetta væru lág-
launasamningar og þvi yröi
fiskvinnslan aö sitja eftir. Boriö
væri viö aö fiskvinríslufólkiö
geti náö háu kaupi i bónusvinnu.
En Pétur sagöi þaö ákaflega
einkennilega gengiö aö málum,
ef aukiö vinnuframlag ætti aö
virka þannig aö fólk væri haldiö
niöri i launatöxtum.
Pétur var spuröur hverjir
honum fyndust hafa fengið mest
út úr samningunum. Hann taldi
það þá, sem nú hafi fengið viö-
miöun viö verslunarmenn sem
áöur hafi, meö kjaradómi fengiö
ieiðréttingu vegna viömiöunar
viö opinbera starfsmenn. Þetta
fólk fengi nú verulega hækkun,
allt upp i 24%, miöaö viö 8-10%
hjá fiskvinnslunni. Hann hafi
þvi verið aö stinga upp á þvi aö
það þyrfti endilega aö fá Stein-
grfrn Hermannsson til aö reka
eitt frystihús, þar sem fisk-
vinnslufólkið i þvi húsi yrði þá
væntanlega opinberir starfs-
menn. Eftir þaö gæti annaö fisk-
vinnslufólk farið aö óska eftir
kjaradómi til einhvers ávinn-
ings.
Stöðugir fundir
hjá sáttasemjara
AB — Stööugir fundir voru I gær
hjá sáttasemjara meö fulltrúum
Hins íslenska prentarafélags,
Grafiska sveinafélagsins og Bók-
bindarafélags íslands annars
vegar og fulltrúum Félags Is-
lenska prentiönaöarins hins veg-
ar.
Sérkröfurnar voru efstará dag-
skrá, þvi þær veröur aö afgreiöa
áöur en hinar eiginlegu launa-
kröfur veröa ræddar af alvöru.
Sáttasemjari rilcisins, Guölaug-
ur Þorvaldsson, mun hafa beöiö
viösemjendur aö reyna eftir
mætti aö hraöa afgreiöslu sér-
krafna til þess aö hægt væri aö
taka til viö launakröfurnar.
Aö sögn viösemjenda f gær-
kvöldi, haföi litiö miöaö i sam-
komulagsátt. Þó stóöu vonir til
þess aö fljótlega yröi hægt aö
hefja viöræöur um launakröfurn-
ar sjálfar.