Tíminn - 06.12.1981, Blaðsíða 15

Sunnudagur 6. desember 1981.
15
skák:
Max
Euwe
1901-1981
iFrá Amsterdam berast þær
fréttir að Max Euwe, fyrrver-
andi heimsmeistari i skák, sé
látinn, áttræður að aldri.
Dánarorsökin var hjarta-
sjúkdómur sem lét fyrst á sér
kræla en Euwe tefldi fjöltefli i
Rotterdam. Strax á eftir tók
hann næturlestina til Munchen
og flaug þaðan til ísrael þar
sem hann hugðist leita sér
lækninga gegn húðsjúkdómi.
Hann fékk engan nætursvefn,
loftslagið breyttist verulega,
og er hann kom til ísrael var
hann mjög veikur.
Það má segja að hann hafi
verið i fullu fjöri sem skák-
maður fram undir það siðasta.
Fyrir um það bil ári siðan
tefldi hann fyrir klúbb sinn,
Volmacs, i klúbbakeppni
Evrópu og atti þá m.a. kappi
við John Rödgaard hjá skák-
klúbbi Árósa. John var hepp-
inn að ná hálfum vinningi úr
tveimur skákum.
Euwe var sterkasti skák-
maður Hollands frá þvi um
tvitugt en geta ber þess að um
þær mundir var Holland ekki
mikið skákland. Hann nam
stærðfræði en lagði jafnframt
stund á skákina og fór fljót-
lega að tefla á opinberum
vettvangi. Náði hann fljótt
ágætum árangri og árið 1926
sá Alekhine ástæðu til að tefla
við hann æfingaeinvigi , en
Alekhine var þá að þjálfa sig
fyrir einvigið við Capablanca.
Arið 1928 keppti Euwe á móti
sem haldið var i tengslum við
ólympiuskákmótið i Haag og
sigraði, hlaut þar svokallaðan
áhugamannaheimsmeistara-
titil i skák, sem nú hefur verið
lagður niður. 1 einvigjum sigr-
aði hann bæði Collemann og
Spelmann/en tapaði fyrir
Bogoljubow og Capablanca.
Eftir að Alekhine var orðinn
heimsmeistari neitaði hann að
tefla annað einvigi við Capa-
blanca/en valdi sér léttari
andstæöinga. Fyrst sigraði
hann Bogoljubow tvisvar létti-
lega og tefldi siðan við Euwe.
Sem vann! Euwe tapaði hins
vegar öðru einvigi tveimur ár-
um siðar og var þvi aðeins
heimsmeistari á árunum 1935-
37 og margir hafa siðan tönnl-
ast á þvi að hann hafi ekki átt
heimsmeistaratignina skilið.
Eftir stendur þó að hann var
sá eini sem tókst aö sigrast á
Alekhine.
Euwe hefði heldur aldrei
hlotið titilinn ef sérstök nefnd i
Hollandi hefði ekki tekið aö
sér aö safna fé henda honum
en Alekhine kraföist hæarra
verölauna sem áskorandinn
varö að sjá um að útvega
Þaö er aftur á móti ljóst að
um miðjanfjóröa áratuginn er
enginn skákmaður sem getur
með sanngirni talist hafa ver-
ið sterkari en Euwe. Það var
tómarúm milli eldri kynslóð-
arinnar — enAlekhine, fæddur
1892, var yngstur i þeim hópi
— og ungu mannanna sem
fæddust um eða eftir 1910 Bot-
vinnik, Reshevsky, Kers o.fl.
Capablanca var sjúkur mað-
ur, Rubinstein sestur i helgan
stein, Bogoljubow var á upp-
leið eftir slæmt timabil — og
Alekhine hafði eyðilagt sjálfan
sig. (En árið 1937 drakk hann
bara mjólk!) Nimzowitsch dó
i ársbyrjun ’35. Það var þvi
pláss á topnnum fyrir Euwe og
það pláss nýtti hann sér með
heiðri og sóma, ýtti mjög und-
ir skáklif i Hollandi.
Perlan frá Zandvoort
Um einvigið áriö 1937 hefur
verið sagt að Euwe hafi tapað
þvi vegna mikils afleiks i 6.
skákinni sem Alekhine tókst
með brögðum að vinna. Ollu
sálfræðilegri skýring væri að
Euwe hefði komist að þvi að
heimsmeistaratitillinn færti
honum enga ánægju.
Sumum þykir Euwe hafa
verið heldur litlaus skákmað-
ur enþvi er ekki fyrir að fara i
eftirfarandi skák, 26.skák ein-
vigis hans viö Alekhine árið
1935. Hún er kölluð „Perlan
frá Zandvoort”, og Euwe hef-
ur hvitt.
1. d4-e6 2. C4-Í5 3. g3-Bb4+ 4.
Bd2-Be7 5. Bg2-Rf6 6. Rc3-0-0
7. Rf3-Re4 8. 0-0-b6 9. Dc2-Bb7
10. Re5-Rxc3U. Bxc3-Bxg2 12.
Kxg2-Dc8 13. d5-d6 14. Rd3-e5
15. Khl-c6 16. Db3-Kh8 17. f4-e4
18. Rb4-c5 19. Rc2-Rd7 20. Re3-
Bf6?
Auðvitað stendur biskup a
c3 vel og auövitað undirbýr
hvitur árás með g3-g4. En það
var ekkert að svörtu stöðunni.
Alekhine hlýtur að hafa yfir-
sést eftirfarandi fóm.
mm m m
4 4 4 1

11
H&sia i
n u ,
JMSf WW: A WÆ -
21. Rxf5!-Bxc3 22. Rxd6-Db8
23. Rxe4-Bf6 24. Rd2-g5
Gagnsókn. Er miðborð hvits
kemst á hreyfingu er ekki
mikiö hægt að gera.
25. e4-gxf4 26. gxf4-Bd4 27.
e5-De8 28. e6-Hg8 29. Rf3?
29. exd7 gekk ekki vegna
De2 en 29. Dh3! var rétti leik-
urinn.
29.. . -Dg6 30. Hgl-Bxgl 31.
Hxgl-Df6?
31.. ..-DÍ5! og svartur nær
sennilega jafntefli.
32. Rg5!!-Hg7
Eða 32...-h6 33.Rf7+-Kh7 34.
Dd3+-Hg6 35. Re5-Rf8 36. e7!
eöa 35. ..-Rxe5 36. fxe5-Dg7 37.
e7.
33. exd7-Hxd7 34. De3-He7
35. Re6-He8 36. De5-Dxe5 37.
fxe5-Hf5 38. Hel (?)
Greinilega timahrak. Hg5
og sigurinn er tryggður.
38.. ..-h6? 39. Rd8-Hf2 40. e6~
Hd2 41. Rc6-He8 42. e7-b5 43.
Rd8!-Kg7 44. Rb7-Kf6 45.
He6+-Kg5 46. Rd6-Hxe7 47.
Re4+ og svartur gafst upp.
Svo Euwe vann þessa skák
og einnig einvigið.
Bent Larsen, jH
stórmeistari,
skrifar um skák );
á bókamarkaði
Garðagróður ný og
endurbætt útgáfa
Garðagróður, hin mikla og
vinsæla bók Ingólfs Daviðssonar
og Ingimars Öskarssonar, kemur
nú út I endurbættri útgáfu á veg-
um Isafoldar. Þetta er eina is-
ienska bókin þar sem tegundum i
göröum er lýst nákvæmlega og
greiningarlyklar eru til að ákveða
þær. Margvislegar leiöbeiningar
um ræktun trjáa og jurta ásamt
leiöbeiningum um skipulag garða
eru i bókinni sem er prýdd fjölda
mynda. Eldri útgáfan er uppseld
fyrir alllöngu og er ekki að efa að
þessi verði vel þegin af öllum
þeim sem unna fögrum gróðri og
vilja prýða garð sinn og um-
hverfi. Bókin er 578 blaösiöur,
prentuð i tsafoldarprentsmiðju.
BRUVIK
LOFTRÆSTIKERFI
GlobUSi!
LÁGMÚLI 5, SlMI 81555
N fyrirliggjandi i ýmsar stæröir gripahúsa.
Getum einnig útvegað loftræstikerfi i
kartöflugeymslur og iðnaðarhúsnæði.
Margs konar aukabúnaður fáanlegur t.d.
sjálfstilltur inntaksventill, sjálfvirkur raf-
knúinn snúningshraðastillir og handstýrð-
ur 6 þrepa hraðastillir.
Mike Pollock er þekktastur fyrir starf sitt í
Utangarösmönnum. Mike sýnir á sér nýja hlið á
plötunni Take Me Back. Hann hverfur aftur til
einfaldleikans og syngur stórgóöa texta sína viö
kassagítar undirleik af mikilli tilfinningu.
■
v - '