Tíminn - 14.02.1986, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Föstudagur 14. febrúar 1986
NEYTENDASÍÐAN
eftir Svanfríði Hagvaag
Fiskisúpa
frá Mallorca
Flest strandhéruö á Spáni hafa fiskisúpu sem er sérstök fyrir
þaö héraö. Venjulega er þaö þykk og matarmikil súpa, sem
inniheldur blöndu af fiski og nokkrum tegundum af grænmeti,
þar með töldum kartöflum. Þessi súpa, sem ættuð er frá Mall-
orca, er krydduö með fennel og timian og gefur það súpunni
sérstakt bragö.
500 gr hreinsuð fiskflök
salt
1 lárviðarlauf
4 msk olífuolía
4 laukar, afhýddir í sneiðum
4 tómatar, afhýddir og saxaðir
1 græn paprika í þunnum sneiðum
2 hvítlauksbátar, saxaðir
4 stórar kartöflur, afhýddar í bitum
1 msk söxuð ný steinselja
1 tsk nýtt fennikel (um 'A tsk þurrkað)
1 tsk nýtt timian (um Va tsk þurrkað)
1 tsk nýtt marjoram ('A tsk þurrkað)
nokkrir saffronþræðir (má sleppa)
4 heilhveitibrauðsneiðar
Látið fiskinn í pott með vatni ásamt saltinu og lárviöarlauf-
inu. Látið suðuna koma upp og sjóðið í 10-15 mínútur, eða
þangað til fiskurinn er gegnsoðin. Hreinsiö nú roð og bein úr
fiskinum og takið hann sundur í smábita. Takið frá 1 lítra af
fisksoðinu og síið það.
Hitið olífuolíuna í stórum potti og látið þær út í laukinn,
tómatana, grænu paprikuna, hvítlaukinn og kartöflurnar. Látið
lok á pottinn og sjóðið í feitinni við vægan hita í um það bil 15
mínútur. Hrærið saman við saxaðri steinseljunni, fisksoðinu
og kryddinu. (Ef saffronþræðirnir eru notaðir þarf að láta þá
liggja þarna í bleyti í dálítinn tíma til að draga út litinn og bragð-
efnin.) Bætið fiskinum út í, hrærið varlega í pottinum og látið
malla undir loki í 15-20 mín. eða þangað til kartöflurnar eru
gegnsoðnar. Berið fram í pottinum. Leggið heilhveitibrauðið í
súpudiskana og ausið súpunni yfir.
Húsráð Svanfríðar
Bráðið súkkulaði
Þegar súkkulaði er brætt getur
það orðið smákornótt þá getur ver-
ið gott að bæta út í það ögn af mat-
arolíu og súkkulaðið ætti að verða
eins og það á að vera.
Bráðinnsykur
Stundum kristallast sykur þegar
verið er að bræða hann í kara-
mellu. Þá er bara að halda áfram að
liita sykurinn og hann mun bráðna
aftur.
Majónsósa
Þegar verið er að búa til majón-
sósu getur aðeins eitt farið úrskeið-
is. Það er að annað hvort lítur sós-
an út eins og majónsóasa á að vera
eða þá að hún lítur út einsogegg og
olía. Hellið þá sósunni í annað ílát,
látið nýtt egg eða eggjarauðu í
blandarann eða skálina og þeytið
sósuna smám saman út í.
Ostafrauð
Ef þú ert að búa til ostafrauð
skaltu segja öllum að þú sért að búa
til ostaböku. Ef frauðið rís vel og
fellur ekki halda allir að þú sért
snillingur, en ef það rís 'ekki nógu
vel þá verður enginn vonsvikinn. Þi
þarft ckki að afsaka neitt - það
mun þá bragðast vel sem ostabaka.
Bókudeig
Það getur komið fyrir þegar ver-
ið er að breiða út bökudeig, að það
verði í laginu eins og ísland með
öllum flóum og fjörðum í stað þess
að vera fullkominn hringur. Það má
þá alls ekki breiða deigið út aftur,
þá getur það orðið ofunnið. Færið
heldur deigið yfir á bökudiskinn og
reynið að bæta það. Vætið jaðrana
á samskeytunum svo þeir loði betur
saman. Enginn kemur til með að
skoða botninn á bökunni.
Ábætissósur
Stundum getur verið þörf á að
búa til ábætissósu með stuttum
fyrirvara. Hér koma tvær sem fljót-
legt er að grípa til: Látið vanilluís
bráðna og bragðbætið hann síðan
með bragðefnum eftir smekk. Það
br líka hægt að merja frosin bláber
eða jarðarber og fá þannig ágætis
ábætissósu sem er mjög góð út á ís
og búðinga.
Vönduð viðgerðarþjónusta
og góðar leiðbeiningar
- nauösynlegar fyrir saumavélaeigendur
Kirsten Rydahl sýnir tilvonandi leiðbeinendum og sölumönnum hina
mörgu kosti nýju Singer-saumavclanna.
Um árabil hefur Sambandið selt
Singer-saumavélar hér á landi, og á
s.l. ári var enn mikil aukning á'sölu
vélanna, en þær eru allar seldar á
neytcndamarkað, þ.e. til heimilis-
nota.
Nýlega var staddur hér á landi
Willy Schutze, forstjóri Singer í
Danmörku og með honurn var Kir-
stcn Rydahl, sem hélt hér námskeið
fyrir sölufólk og leiðbeinendur af
öllu landinu.
- Námskeið fyrir kaupcndur vél-
anna íylgir með í kaupunum. þ.e.
leiðsögn í tvisvarsinnum þrjá tíma(2
x 3 t.) sagði Guðjón Sigurðsson,
forstjóri Heimilisvörudeildar. SÍS.
Hann sagði að aðalútsölustaður
hcfði verið hér í Reykjavík, en stærri
kaupfélög úti á landi hafa nú reynt að
koma sér upp leiðbeinanda til að
kcnna á vélarnar. Þctta er fyrst og
fremst kennsla um meðferð vélar-
innar, cn með hinum íslenska bæk-.
lingi, sem Sambandið hefur látið
gefa út og fylgir hverri vél, er ekki
flókið mál að læra að hafa full not af
þeim.
- Verð á saumavélunum cr á bilinu
11.000 og upp í dýrustu vélina, scm
cr nýkomin, Singer Svmphonie, en
áætlað verð á henni er 43.000,- kr.
Það má kannski kalla hana Rolls
Royce-módelið af saumavélum.
- Hvað ef eitthvað skyldi nú bila
cða skemmast, hvað með viðgerðar-
þjónustu?
- Við erum með vandaða viðgerð-
arþjónustu hjá Rafbúð Sambandsins
í Ármúla 3, sagði Guðjón. Þar eru
mjög færir sérfræðingar sem gjör-
þekkja þessi tæki.
- Við eigum fljótlega von á 200
vélum, sem við lítum á eins og verð-
laun til markaðarins á íslandi, og
verður ákaflega gott verð á þessum
vélum, sagði Guðjón Sigurðsson að
lokum.
Við borðum oftast 10 sinnum meira salt á dag en líkaminn þarfnast!
Minnkið saltneyslu
og þið grennist og hressist

Salt notum við mikið í matargerð og við
geymslu á matvælum. Nú á tímum notum við
þó miklu minna salt en áður því nú eru mat-
væli yfirleitt geymd frosin, svo frystiskáparog
kistur hafa tekið við hlutverki saltpækilsins.
Nýir útreikningar sýna að dagleg meðal-
notkun á salti er um það bil 10 grömm, - en
líkaminn þarf ekki nema aðeins 1 gramm á
dag. Þannig nota margir 10 sinnum of mikið
salt, og með tíð og tíma gerir það vart við sig.
Má nefna að fólki hættir frekar við að hafa of
háan blóðþrýsting ef það notar mikið salt og
vatn safnast í líkamann, því að natríum (ann-
að aðalefnið í venjulegu salti) bindur vatn í
líkamanum.
Það er því mikilvægt fyrir alla að venja sig
ekki á mikla saltneyslu, svo sem að strá salti
yfir steiktar kartöflur eða poppkorn, egg og
annað. Fyrst í stað virðist maturinn kannski
bragðlaus, - en þá er hægt að snúa sér að öðru
kryddi. Gott er þá að leita sér upplýsinga um
natríuminnihald þess.
Hið venjulega matarsalt er samansett af
efnunum natríum og klór (NaCl) og eitt
gramm af matarsalti inniheldur 400 milli-
grömm af natríum.
Natríum finnst einnig í natroni (bökunar-
sóda), gerdufti, hafsalti, ávaxtasalti o.fl.
Einnig er natríum notað í ýmsar tilbúnar mat-
vörur, t.d. pylsur, álegg o.fl.
í ýmsum mjólkurvörum finnst töluvert
natríum, svo sem sumum ostategundum. En
hægt er líka að fá ósaltað smjör og fylgjast vel
með efnalýsingu á umbúðum ostanna til að
velja þær tegundir sem inihalda minnst natrí-
um.
Ósaltað smjör geymist verr en venjulegt
saltað smjör og þarf helst að geymast í frysti
og taka aðeins lítið til notkunar í einu.
Egg innihalda talsvert natríum, en þó ekki
til skaða ef ekki væri sá siður algengur að salta
eggin, og nota nýmalaðan pipar í staðinn,
hvort sem er yfir steikt eða soðið egg.
Krydd sem kemur
í staðinn
fyrirsalt
Allrahanda cr gott í kraftsúpur og sósur,
á lambakjötsrétti og grænmeti, svo sem
tómata, spínat. Einnig er allrahanda gott í
krydd á gæs eða önd með öðru kryddi og
bragðbætir eggjakökur.
Diil er gott í grænmetissúpur, dillsósur og í
alla fiskrétti, eggjahræru og kálfakjöt.
Hvítlaukur er notaður í marga rétti einkum
í Suðurlöndum, svo sem fiskisúpur, á allt
kjöt: svínakjöt, lamba- og nautakjöt og
kjúklinga, en þó sérstaklega á skelfisk og
snigla.
Karrí hefurverið notað lengi hér á landi, og I
þá mest í karrí-sósu, en það er líka gott í
eggjarétti (og sleppa þá saltinu) og á hrátt
grænmeti og í margs konar kjötrétti. Einnig \
með fiski, svo sem fiskbollum.
Múskat er notað í hænsnasúpu og græn- |
metissúpur, mjög gott í kartöflujafning og
rétti úr kjötdeigi og með fuglakjöti.
Pipar er ein af algengustu kryddtegundun- .
um og er góður til að hressa upp á bragð í
staðinn fyrir saltið í sósur og kjöt og fisk og
kálmeti. I
Margar fleiri kryddtegundir eru nú orðið til
í matvöruverslunum og ófáir kryddbaukarnir
í hverju eldhúsi. Við nefnum hér nokkrar teg-
undir krydds til viðbótar: oregano, paprika,
rósmarín, sinnep, timian.
Það er gaman að prófa sig áfram með mis-
munandi krydd og minnka saltið í matargerð, /
en dálítið varasamt er að blanda of mörgum Un
tegundum saman.
/.'imtym/
OÁvmmtv