Tíminn - 11.06.1986, Qupperneq 2

2 Tíminn
Miðvikudagur 11. júní 1986
Aðalfundur Stéttarsambands:
Framleiðslustjórnun
og atvinnuuppbygging
í sveitum aðalmálin
Krá Oniui B. Sif>ur<>ardóttur, fréttamanni
Tímans á Hvanncyri
Framleiðslustjórnun og atvinnu-
uppbygging í sveitum eru þau mál
sem hæst ber á aðalfundi Stétta-
sambands bænda á Hvanneyri.
Þetta eru mjög tengd mál þar sem
framleiðslustjórnun hefur mikið
með það að segja hvort tilteknar
byggðir haldast í byggð eða ekki.
Nú er um það bil ár liðið frá
setningu nýju búvörulaganna en
með þeim eru verðlags og sölumál
landbúnaðarins meira færð í hend-
ur landbúnaðarráðuneytisins og
opinberra stofnana en áður. Fram-
leiðsluráð þjónar nú meira sem
untsagnaraðili en hafði áður mciri
völd í vcrðlags og sölumálum.
Bændur þurfa tíma til að aðlaga
sig þessuni nýju lögum og margir
fundarmanna hafa lagt á það
áherslu að reglugerð um stjórnun
mjólkur- og sauðfjárafurða hafi
lengri gildistíma en nú er, því
bændur framleiði ekki í raun og
veru eftir reglugerð sem hefur
gildistíma í aðeins eitt ár ef þeir
hafa síðan einhverja von um að
þeirra hagur muni vænkast með
setningu næstu reglugerðar.
Þau drög að reglugerð um fram-
leiðslustjórnun sem nú liggur fyrir
fundinum eru aðallega fólgin í
tveimur leiðum. Önnur leiðin
byggir á búmarki 1980(30%). 1986
(40%), og framleiðslu síðustu
þriggja verðlagsára (30%). Hin
leiðin byggirá búmarki 1986(70%)
og framleiðslu síðustu þriggja
verðlagsára (30%). Þá er einnig
viðauki við seinni tillöguna að hafi
framleiðandi með höndum annan
búrekstur á jörð sinni en mjólkur-
eða sauðfjárframleiðslu, eða tekur
af hlunnindum sem nema brúttó-
tekjum allt að 100 ærgildisafurðum
eða meira skuli lækkun búmarks
hans byrja 100 ærgildum neðar en
501 ærgildi.
Aðalfundarfulltrúar hafa mikið
rætt um framieiðnisjóð og hvaða
hlutverki hann eigi að gegna. Einn
fundarmanna sagði álit sitt á sjóðn-
um það að hann starfaði nú eins og
nokkurskonar tryggingarfélag sem
sumir vissu af en aðrir ekki. Þeir
sem af honum vissu færu og fengju
úthlutað úr honum en hinir ekki.
Fundarmenn virðast flestir vera
sammála um að einhver fram-
ieiðslustjórnun sé nauðsynleg til
að ekki fari illa fyrir þeim en
hinsvegar eru menn ekki á eitt
sáttir hvort framleiðslustjórnun
eigi að ná til allra greina landbún-
aðarins og ekki heldur hversu mikil
hún á að vera. Flestir eru sammála
um nauðsyn þess að stjórna allri
kjötframleiðslu a.m.k. en aðrir
vilja ganga lengra og stjórna öllum
búgreinum.
Lambakjöt
verði
aðlagað
markaðnum
Markaðsmál eru ofarlega á baugi
á aðalfundi Stéttarsambandsins og
Guðmundur Lárusson á Stekkum
gerði að umtalsefni að aðlaga yrði
landbúnaðarafurðir þeim markaðs-
viðhorfum sem nú eru við líði.
„Fólk kaupir sífellt meira af til-
búnum réttum sem hægt er að setja
beint íofninn eðaápönnuna. Ekkert
er því til fyrirstöðu að setja lamba-
kjöt og aðrar landbúnaðarafurðir
meira í slíkar smápakkningar." sagði
Guðmundur.
- ABS
Fegrunar-
vikaí
fullum gangi
Höfuðborgarbúar og Hafnlirð-
ingar rölta nú um í suddanuni og
breinsa til í kringum sig. Þessi
ungi Reykvíkingur lét ekki sitt
eftir liggja þegar Ijósmyndari
Tímans koma auga á liann í
Laugardalnum. Tíinamynd Pclur
Nokkrir fundarmenn vöktu at-
hygli á því að enn hefur ekkert gerst
í kjötsölumálum til varnarliðsins.
Bergur Pálsson í Hólmahjáleigu er
einn þeirra og sagði hann að mikil
vinna hefði verið lögð í að breyta
einu sláturhúsi landsins þannig að
það fullnægði kröfum bandarískra
heilbrigðisyfirvalda og því væru eng-
in rök íyrir því Iengur að varnarliðið
flytti inn kjöt.
Bergur sagði að varnarliöið ætti
að kaupa kjöt af íslenskum bændum
og kaupa það á sama verði og
íslendingar.
ABS
Engin rök
fyrir kjöt-
innflutningi
Hægt að
fara þriðju
leið
- segir Jóhannes á
Öngulsstöðum
„Það er hægt að fara þriðju leiðina
í skiptingu búmarks," sagði Jóhann-
es Geir Sigurgestsson á Öngulsstöð-
um einn fulltrúi á aðalfundi stéttar-
sambandsins. „Eftir að búið er að
úthluta bændum fullvirðisrétti og
búmarki á að láta þá sjálfa um að
ráðstafa því að vild.“
„Bændur eiga að fá að ráða því
tilhvaða nota þeir hafa búmark sitt
og jafnvel hvort þeir leigja það, þá
innan síns svæðis," sagði Jóhannes.
Hann sagðist ekki sjá ástæðu þess að
stjórna öllum greinum framleiðsl-
unnar t.d. ekki hrossarækt og kart-
öflurækt.
Jóhannes taldi að vandi jaðar-
byggðar væri ekki vandi þeirra ein-
göngu heldur landsins alls og með
sameiginlegu átaki væri hægt að
leysa vanda þeirra. Jóhannes ítrek-
aði einnig að búvöruframleiðsla væri
lögvernduð atvinnugrein á íslandi
og bændur yrðu að standa undir
skyldum sem því fylgdu.
Kjötmat taki
miðafóskum
neytendanna
Jóhannes Kristjánsson formaður
Landssambands sauðfjárbænda
gerði grein fyrir ályktun stjórnar
L.S. um nýjar leiðir til sölu á lamba-
kjöti, en þær ganga út frá því að verð
til bænda verði lækkað. cn því
aðeins að allur milliliðakostnaður.
s.s. smásölu- og heildsölukostnaður,
smásöluálagning, geymslugjald og
pökkun, lækki í samrænti við lækk-
unina til bænda.
Þá segir í ályktuninni að algert
skilyrði sé að ekki verði um frarn-
leiðsluskerðingu að ræða frá þvf sem
er á verðlagsári 1985-86, enda ætti
þess ekki að þurfa ef allra ráða vcrði
leitað til til að efla sölu á lambakjöti
innan lands og utan.
Einnig er lögð áhersla á að nýtt
kjötmat taki gildi í næstu sláturtíð
og það taki mið af óskum neytenda.
ABS
Aðalfundur Mjólkusamlags KEA:
Yfir 99% mjólkur
lenti í 1. flokk
- árið 1985
Á aðalfundi Mjólkursamlags
KEA sem haldinn var á Hótel KEA
kom m.a. fram að 99,17% mjólkur
lenti f fyrsta flokk árið 1985, en
einungis 0,05% í þriðja flokk.
Flokkun mjólkur batnaði milli ára,
og voru 178 mjólkurframleiðendur
með mjólk í fyrsta flokki við allar
sýnatökurnar. 21 bóndi fékk afhent
heiðursskjal fyrir mjólkurfram-
leiðslu síðasta árs, sem þýðir að
fjöldi gerla/ml. hefur aldrei farið yfir
30 þúsund og aldrei hefur orðið vart
fúkkalyfja eða efna er rýrt gætu gæði
mjólkurinnar.
í ársskýrslu kemurfram að Mjólk-
ursamlag KEA tók á móti tæpum
22.5 milljónum lítra á síðasta ári, frá
263 mjólkurframleiðendum. Fram-
leiðsluaukning frá 1984 var um 270
þúsund lítrar. Meðalfita innlagðrar
mjólkur lækkaði úr 3,98% í 3,97%
eða sem svarar0,01%. Heildarfram-
leiðsla mjólkur á landinu var um
115,9 milljónir lítra árið 1985, sent
þýðir aukningu um 7,4 milljónir lítra
frá 1984.
Samkvæmt samningum við ríkið
var gert ráð fyrir að heildarfram-
leiðsla 1985 næmi um 107 milljón
lítrum, svo framleiðsluaukningin er
umfram þá samninga. Gert er ráð
fyrir að innanlandsmarkaður taki á
móti u.þ.b. 100 milljónum lítra, svo
ljóst er að töluvert bætist við smjör-
fjallið og rjómavötnin ef ekki tekst
að vinna markaði erlendis. Fyrstu 5
mánuði þessa árs hefur innlögð
mjólk hjá Mjólkursamlagi KEA
dregist saman um 6,5%, þannig að
ljóst er að bændur hafa dregið saman
seglin í kjölfar búmarksskerðingar,
og leitast nú við að vera innan
fullvirðisréttar svo ekki komi til
bakreikninga fyrir umframfram-
leiðslu eins og margir fengu á síðasta
ári.
Samið um sölu á 2.400 tonnum
Útflutningsverkað
dilkakjöt á þrotum
Síðasta kjötið fer í ágúst
Núna er búið að gera samninga
um sölu á öllu því dilkakjöti sem
verkað var til útflutnings í sláturtíð
sl. haust. Samtals eru það rúmlega
2.400 tonn, og verður það sfðasta
af þessu kjöti afgreitt til erlendra
kaupenda nú í júní, júlí og ágúst.
Hjá Jóhanni Steinssyni í Bú-
vörudeild Sambandsins fengum við
upplýsingar um það hvernig þessi
útflutningur skiptist á milli landa.
Til Færeyja, sem er einn tryggasti
kjötmarkaður íslendinga, fara 665
tonn, til Noregs fara 480 tonn, tii
Svíþjóðar 650 tonn, til Þýskalands
310 tonn, til Hollands 25 tonn, til
Luxentborgar 15 tonn og til Dan-
merkur 250 tonn. Þá er gert ráð
fyrir að sala til Japan á dilkakjöti
verði 50 tonn.
í sláturtíð á síðasta hausti varð
heildarframleiðsla af kindakjöti í
landinu 12.200 tonn. Það eru því
um 9.800 tonn sem selja þarf hér
innanlands af síðustu haustfram-
leiðslu, auk um 1.900 tonna sem þá
voru til í birgðunt.
- esig