Tíminn - 24.05.1987, Qupperneq 2

2 Tíminn
Sunnudagur 24. maí 1987
Matreiðsla
með jógúrt
Það þarf ekki að fjölyrða um alla þá góðu eiginleika sem
jógúrt býr yfír. Það þarf aðeins að hafa í huga nokkrar grund-
vallarreglur og það er hægt að nota jógúrt í næstum hvað sem
er frá bakstri og upp í súpur, salatsósur og jafnvel drykki. Hér
á eftir fara nokkrar hugmyndir um hvernig á að fara að til að
gera jógúrt að föstum lið á matarborðinu.
• Það er hægt að nota jógúrt í súpur og sósur í staðinn fyrir
mjólk eða rjóma, en þá kemur spurningin: Hvernig á að
koma í veg fyrir að blandan ysti ekki þegar komið er
uppundir suðu? Bætið einni skeið af kartöflumjöli eða
maizenamjöli saman við hvern bolla af jógúrt sem notaður
er og hitið varlega upp að suðu. Látið aldrei mat með jógúrt
í bullsjóða.
• Það er hægt að nota jógúrt í staðinn fyrir vökva í öllum
bakstri. Bætið aðeins um Vi-Vi tsk. af matarsóda út í til að
verka á móti jógúrtinni. Ef vökvinn í uppskriftinni átti að
vera mysa eða súrmjólk þá þarf engu að breyta, nema
kannski bæta ögn við af jógúrtinni þar sem hún er til dæmis
þykkari en mysan og deigið getur orðið of þykkt.
• Minnkið hitaeiningarnar í majónsósu umtalsvert með því
að nota jógúrt til helminga á móti majónsósunni.
• Minnkið hitaeiningarnar um helming eða jafnvel niður í lA
með því að nota jógúrt í staðinn fyrir þrjá fjórðu af
matarolíunni í franskri salatsósu. Notið síðan sítrónu eftir
smekk.
• Til að fá þykka sósu (líkt og sýrður rjómi) blandið þá 1
msk. af undanrennudufti saman við 'A bolla af jógúrt og
bætið þar út í 1 tsk. af bragðlítilli matarolíu.
• Til að búa til góða sósu á neita eða kalda eftirrétti blandið
þá saman jógúrt og undanrennudufti og bragðbætið með
hunangi eða hrásykri og sítrónuhýði eða vanillu eftir
smekk.
• Það er gott að blanda saman grænmetissafa og jógúrt til
helminga og þá er kominn hressandi drykkur.
• Skerið opna stóra bakaða kartöflu og merjið góðan hluta
af innihaldinu. Bætið út í 1 tsk. af smjöri, 4 msk. af jógúrt,
2-4 msk. af söxuðum vorlauk og 1 msk. af söxuðum
ristuðum möndlum og blandið því síðan öllu saman við
efsta lagið á bökuðu kartöflunni.
• Blandið saman 1 Vi bolla af jógúrt, 3A bolla af undanrennu-
dufti, 2 msk. af ljósu hunangi eða hrásykri, rifnu hýði af 1
sítrónu og þeytið þetta vel saman. Best er að nota blandara.
Þetta líkist þeyttum rjóma og er mjög gott með ávöxtum
og ýmisskonar ábætisréttum.
En að síðustu kemur hér ein uppskrift af jógúrtrétti sem
er mjög góður. Það er líka gott að nota þetta ofan á brauð.
Jógúrthrísgrjón
1 bolli brún hrísgrjón
2 bollar vatn
1 ‘/2 tsk. salt
1 tsk. engifer
■/2-1 græn paprika
1 bolli jógúrt
Sjóðið hrísgrjónin í 45 mínútur. Saxið paprikuna fínt og
bætið út í hrísgrjónin með engiferinu og jógúrtinu. Látið
standa í nokkra klukkutíma.
innan kirkjunnar
Nýlega kom út
fréttabréf frá
nefnd á vegum
Alkirkjuráðsins
sem hefur að meg-
in markmiði að
fylgjast með á-
standi heilbrigðis-
mála um heim all-
an og miðla upp-
lýsingum áfram til
allra kirkjudeilda
Alkirkj ur áðsins.
Heilbrigðis-
nefndin (CMC)
leggur áherslu á
að kirkjur og
söfnuðir víða um heim taki
höndum saman um að mæta
þeim mikla vanda, sem sjúk-
dómurinn eyðni hefur valdið, af
kristilegri ábyrgð. Áhersla er
lögð á það að safnaðarfólk sjái
og skilji þörfina fyrir að veita
þessum sjúklingum aðhlynningu
og sálgæslu ekki síður en öðr-
um sem eiga við mikla þjáningu
að stríða.
Það sem talið hefur verið
helsti Þrándur í Götu við fram-
kvæmd sálgæslu er í fyrsta lagi
hræðsla við sjúkdóminn og ótti.
í öðru lagi er það sú tilhneiging
að vilja ekki líta á eyðnisjúk-
linga sem hluta af safnaðarbörn-
unum og firra sig þannig ábyrgð
á umönnuninni. Og í þriðja lagi
það, sem hefur verið hvað mest
í sviðsljósi hér á landi, en það er
almenn fræðsla til að koma í veg
fyrir eða hindra að einhverju
marki útbreiðslu sjúkdómsins.
Orð um sjúkdóminn
Tölur um útbreiðslu eyðni og
um háa dánartíðni eru uggvæn-
legar. Eyðni er veirusjúkdómur
sem nýlega er kominn fram og
var hann skilgreindur fyrir að-
eins 5 árum og er talið að hann
sé ein versta plága tuttugustu
aldar.
í skýrslum frá World Health
Organization (WHO) hefur
eyðni orðið vart í öllum byggð-
um heimsálfum og ljóst er að
sjúkdómurinn berst á milli til
karla, kvenna og barna án tillits
til þjóðfélagslegrar stöðu eða
stéttar, menntunar, menningar
eða trúarbragða. Á 10-14 mán-
uðum tvöfaldast tala þeirra sem
veikjast alvarlega og var hún á
síðasta ári um 30.000 manns
(24.000 í Bandaríkjunum, 2600
í Evrópu og um 1000 skráð
tilfelli í Afríku).
Þar eð heilbrigðisyfirvöld í
mörgum löndum hafa ekki getað
gefið út nægilegar upplýsingar
um veikina er ljóst að tölurnar
eru í raun mun hærri. Tala
þeirra sem bera sjúkdóminn, en
hafa ekki leitað meðferðar eða
ekki þurft á meðferð að halda,
er með öllu óljós, en skiptir
vafalaust miljónum. Smitunar-
tíðni er mikil, en hún er þó
breytileg frá einum heimshluta
til annars.
í Afríku berst veiran einkum
á milli fólks af gagnstæðu kyni
en í Evrópu, N-Ameríku og í
Asíu berst hún aðallega á milli
samkynhneigðra manna og eit-
urlyfjaneytenda. Dánartíðnin er.
há og telst hún vera um 75%
einu ári eftir að einkennin komu
fram og 100% tveimur árum
síðar. Enn sem komið er hefur
engin árangursrík læknismeð-
ferð verið fundin og vonir sem
bundnar eru við bóluefni eru
ótraustar. Það eina sem hægt er
að nota gegn veirunni er öflugt
forvarnarstarf.
Vitjunartíminn kominn
Þegar einstaklingar lenda í
baráttu við leyndardóma lífs og
dauða er jafnan víst að þeir
standa frammi fyrir því að mæta
guði sínum. í kristinni trú kom-
ast þeir ekki hjá því að mæta
Guði og er jafn víst að fundur
þessi er til þess fallinn að skapa
traust, von og lotningu af hálfu
einstaklingsins, mun frekar en
angist eða uppgjöf.
Kristnum safnaðarbörnum,
sem vilja eitthvað aðhafast til að
bæta þjáningu bræðra sinna, er
bent á að þótt ekki sé unnt að
lækna sjúkdóminn þá er alltaf
hægt að veita stuðning og sýna
samstöðu í orði og verki. Vitnað
er í Matteusarguðspjall, 25.
kap., þessu til staðfestingar:
“Hungraður var ég ... þyrstur
... ókunnugur ... nakinn ...
sjúkur ... fangelsaður ... og þið
gáfuð mér að eta ... klædduð
mig ... önnuðust mig ... og
vitjuðuð mín.“
Þjáning eyðnisjúklinga er al-
varleg áskorun til kristinna
manna um að standa saman og
styðja við bakið á meðbræðrum
sínum og reynast þeim sönn
kirkja og sannur söfnuður.
Eyðni kallar söfnuðinn til
ábyrgðar og alvarlegrar siðferði-
legrar breytni gagnvart fórnar-
lömbunum og aðstandendum
þeirra.
Þar sem eyðni hefur skotið
upp kollinum innan allra stétta
og herjað á bæði kynin, án tillits
til aldurs eða kynlífshegðunar,
hefur hún kallað fram ótta innan
samfélagsins og leitt til út-
skúfunar og einangrunar sjúkl-
inganna. Söfnuður sá sem ætlar
sér að verða að liði í baráttunni
er því í mikilli þörf fyrir fyrir-
gefningu Krists.
í kristilegri sýn
Kirkjur heimsins eru nú kall-
aðar til að endurskoða viðhorf
sín til eyðnisjúklinga. Söfnuðir
Guðs geta staðið sem ein fjöl-
skylda við hlið eyðnisjúklinga
og ekki síður stutt við bakið á
aðstandendum þeirra. Bræðra-
þelið ætti að ýta til hliðar öllum
tilhneigingum til að útskúfa
þessum einstaklingum eða að
afneita þeim.
Þegar að þvf kemur að hvert
og eitt okkar mætir dauðanum,
stöndum við frammi fyrir mikilli
ráðgátu og viðbrögðin eru oft
1