Tíminn - 12.06.1987, Blaðsíða 13

Föstudagur 12. júní 1987 :
Spánn:
Fylgistap sósíalista
- Vinnudeilur og andstaða við efnahagsaðgerðir skiluðu sér í minni stuðningi við sósíalista í
bæjar-og sveitarstjómarkosningunum og kosningum til Evrópuþingsins sem fram fóru í vikunni
Madríd - Reuter
Hinn ráðandi Sósíalíski verka-
mannaflokkur, flokkur Felipe
Gonzalez forsætisráðherra Spánar,
tapaði töluverðu fylgi í bæjar- og
sveitarstjórnarkosníngum svo og í
kosningum lil Evrópuþingsins sem
fram fóru í fyrradag.
Úrslitin urðu Ijós að fullu í gær og
sýndu að ein milljón af þeim 8,9
milljónum kjósenda, sem greiddu
Gonzalez atkvæði í þingkosningun-
um á síðasta ári, héldu sig annað
hvort heima við eða veittu öðrunt
flokkum stuðning sinn í kjörklefun-
um í fyrradag.
Flokkur Gonzalez fékk 39,5%
atkvæða á landsvísu í kosningunum
til Evrópuþingsins í Strassborg. Það
nægði honum aðeins til að vinna 28
sæti á þinginu en forsvarsmenn sós-
íalista höfðu vonast til að ná þrjátíu
sætum þ.e. helmingi þeirra sæta sem
kosið var um.
Þjóðarbandalagið, helsti keppi-
nautur sósíalista, fékk nærri fjórð-
Felipe Gonzalez forsætisráðherra Spánar: Tilraunir hans til að gera spánskt
efnahagslíf samkeppnishæfara njóta ekki áberandi mikilla vinsælda hjá
kjósendum.
ung atkvæða í kosningunum til Ev-
rópuþingsins og sautján fulltrúa
kjörna en aðrir fulltrúar Spánar í
Strassborg dreifðust á milli fimm
flokka.
í bæjar- og sveitarstjórnarkosn-
ingunum tapaði sósíalíski Verka-
rhannaflokkurinn meirihluta sínum
í Madríd, Valencia og Sevilla,
heimabæ Gonzalez forsætisráð-
herra. Einnig minnkaði fylgi þeirra
verulega í Barcelónu, þrátt fyrir að
borgin hafi fengið leyfi til að halda
Ólympfuleikana árið 1992.
Vinnudeilur síðustu mánaða og
mótmæli gegn sparnaðarráðstöfun-
um ríkisstjórnarinnar eru taldar
aðalorsakir minnkandi fylgis sósía-
lista í kosningunum nú. Talsmenn
flokksins töldu þó ekki að 5% fylgis-
tap á landsvísu væri eitthvað til að
hafa miklar áhyggjur af og bentu á
að hvergi annars staðar í Evrópu
væru sósíalistar jafn sterkir og á
Spáni.
Bresk stjórnvöld standa í ströngu:
Bækur um leyniþjón-
ustuna koma stöðugt
út-þrátt fyrir lögbann
Joan Miller skrifaði bók um störf sín í bresku leyniþjónustunni MI5 á stríðsár-
unum og selst bókin nú löglega og ólöglega í stórum upplögum á Bretlandseyj-
um, þrátt fyrir tilraunir stjórnvalda til að koma í veg fyrir það.
Eins ðg svo oft áður standa bresk
stjórnvöld nú í ströngu vegna
bókarútgáfu um hið vinsæla og um-
deilda efni, leyniþjónustunaMI5. í
nóvember sl. staðfesti hæstiréttur
Breta Iögbann að ósk saksóknara
ríkisins gegn breskri dreifingu á
bókinni „Stríð einnar stúlku" (One
Girl's War) eftir Joan Miller, sem
fjallar um störf höfundar í MI5 á
stríðsárunum. Bókin er nú til sölu
fyrir opnum tjöldum víðs vegar í
Bretlandi.
Irska bókaútgáfufyrirtækið
Brandon Books gaf bókina út í
fyrra og sendir hana nú í pósti hvert
sem óskað er. Á árinu 1986 varð
hún söluhæst bóka á írlandi og er
nú á góðri leið með að lenda í efsta
sæti sölulista bóka í Englandi í
trássi við vilja stjórnvalda og dóms-
tóla.
Hverjarverðaafleið*
ingarnarfyrirmála-
reksturinn í Ástralíu?
Það eru ýmsar hliðar á þessu
bóksölumáli sem lögfræðingar í
ráðuneytum eiga bágt með að sætta
sig við enda þóttust þeir hafa búið
svo um hnútana með úrskurði
hæstaréttar að ekki væri hætta á því
að bókin kæmi fyrir almennings-
sjónir í Bretlandi. „Ef þessi úr-
skurður dugir ekki til þarf að
endurskoða lögin" segir einn og
annar bendir á að þessi gangur
mála geti haft illar og ófyrirsjáan-
legar afleiðingar fyrir málarekstur-
inn sem bresk yfirvöld standa í í
Ástralíu til að koma í veg fyrir að
bók Peters Wright „Njósnaraveið-
ari“ (Spycatcher) komi fyrir al-
mannasjónir, en hún fjallar eins og
almenningi er orðið vel kunnugt
um leyniþjónustuna MI5 og ýmsar
skuggahliðar á starfi hennar,
njósnir æðstu yfirmanna hennar
fyrir önnur ríki og hvernig hún gróf
undan Harold Wilson forsætisráð-
herra, auk annars.
Tilgangslaust að reyna
að banna útgáfu
íNewYork?
1 næsta mánuði gera bresk
stjórnvöld sér vonir um að ástralsk-
ur áfrýjunardómstóll kollvarpi
fyrri úrskurði um að heimilt sé að
gefa Njósnaraveiðara út í Ástralíu.
En um sama leyti hyggst bókaút-
gáfan Viking Penguin Books, sem
er í eigu breska stórfyrirtækisins
Pearson, gefa út minningar
Wrights í Bandaríkjunum. Sjálf
Margaret Thatcher, og ráðgjafar
hennar, er sögð hafa brotið heilann
um hvort ætti að taka upp baráttu
gegn útgáfu bókarinnar fyrir dóm-
stólum í New York. Bandarískir
lögfræðingar sem Bretar fengu til
að kanna líkurnar á því að slíkt út-
gáfubann í New York kæmist á,
komust að þeirri niðurstöðu að
nánast engin líkindi væru til þess að
unnt væri að hindra útgáfu bókar-
innar í Bandaríkjunum og munu
bresk yfirvöld nú hafa horfið frá
slíkum málarekstri.
Lögfræðingar sem hafa verið
viðriðnir útgáfudeilurnar um bæk-
ur Wrights og Millers benda á að
hvaða dómari sem urn málið fjall-
aði í Ástralíu og Bandaríkjunum
myndi að sjálfsögðu taka tillit til
þess að breska stjórnin „legði
blessun sína yfir að lögbannið gegn
bók Millers væri ekki virt“.
Saksóknari
höfðarenn mál
En breski ríkissaksóknarinn hef-
ur ekki verið aðgerðalaus. Núna er
hann að útbúa málshöfðun á hend-
ur þrem dagblöðum fyrir að hafa
birt útdrætti úr bók Peters Wright.
Forsendur saksóknara eru þær að
þessi blöð hafi vísvitandi vanvirt
úrskurð dómstóla um útgáfubann í
The Guardian og The Observer.
Lögfræðingar í ráðuneytum halda
því fram að um þetta atriði standi
deilan núna. Þeir vilja meina að
bóksölum eigi að vera vel kunnugt
um að hæstiréttur hefur orðið við
beiðni stjórnvalda um lögbannið
og nú verði að taka afstöðu til þess
til hvaða ráðstafana eigi að grípa til
að koma í veg fyrir sölu bókar Joan
Miller.
En lögbannið varðaði aðeins
dreifingaraðila í London og álit
sumra lögfræðinga er að fá verði
slíkt bann í gegn gegn sérhverri
bókabúð sem nú hefur bókina til
sölu, eigi bannið að ná takmarki
sínu.
Á meðan allur þessi málarekstur
stendur halda bóksalarnir ótrauðir
áfram að selja þessa umdeitdu
sjálfsævisögu Joan Miller, sem lýsir
innviðum MI5 svo glöggt að stjórn-
völd skjálfa. Og það ætti ekki að
þurfa að taka fram að alit þetta
fjaðrafok hefur verið hin besta aug-
lýsing fyrir bókina „One GirPs
War“.
Tíminn 13
ÚTLÖND
UMSJÓN:
Heimir
BLAÐAMAÐUR
sameæsx
Orkuver
borgað
í rækjum
Bríissei - Rcutcr
Stjórnvöld í E1 Salvador munu að
mestu leyti borga nýtt orkuver, sem
reisa á í landinu, með rækjum. Það
var fulltrúi fyrirtækisins sem lagði
upp samningadrögin sem frá þessu
skýrði nýlega.
Hið nýja orkuver verður aðallega
byggt af belgíska stórfyrirtækinu
ACEC og mun verkið kosta um 300
milljónir belgískra franka eða sem
samsvarar rúmlega 300 milljónum
íslenskra króna.
Belgíska ríkið ætlar að lána E1
Salvador fyrir um þriðjungi kostnað-
arins en afgangurinn verður greiddur
með árlegum sendingum af rækju.
Þróunarríkin greiða oft fyrir verk-
efni með vörusendingum en rækjur
verða að teljast heldur óvenjulegt
verð.
Sjávardýr eru hins vegar mjög
vinsæl til áts í Belgíu og rækjurnar
munu sjálfsagt renna út þar í landi.
Mannlíf
— júníblað komið út
Júníblað tímaritsins Mannlífs er ný-
komið út. Forsíðuviðtalið að þessu sinni
skrifar Sveinbjörn 1. Baldvinsson, rithöf-
undur og ræðir hann við Sigurjón Sig-
hvatsson, kvikmyndaframleiðanda í
Hollywood. Þá er athyglisverð grein um
„barnsburðarblúsinn“ svokallaða, þung-
lyndi sem sækir á konur að loknum
barnsburði, og rætt við tvær konur sem
lýsa reynslu sinni af því. Samtöl eru við
þrjú pör um sambúð þar sem karlmaður-
inn er yngri en konan, - leikhúsfólkið
Guðrúnu Ásmundsdóttur og Kjartan
Ragnarsson, Þorvald Þorsteinsson,
myndlistarmann og Ingibjörgu Bjöms-
dóttur, leikkonu, og Ingibjörgu Haralds-
dóttur, rithöfund og Eirík Guðjónsson,
bankamann. Stefán Ólafsson, forstöðu-
maður Félagsvísindastofnunar háskólans
skrifar um siðferðisvitund Islendinga eins
og hún hefur birst undanfarnar vikur í
stjórnmálum og skoðanakönnunum. Þá
er í Mannlífi umtöluð grein Sigurðar
Snævars, hagfræðings hjá Þjóðhagsstofn-
un, þar sem hann leiðir rök að því að
komið hafi verið svo langt til móts við
hagsmuni einstæðra foreldra að í raun
hafi verið lagður lúxusskattur á hjóna-
bandið.
Margt fleira efni er í blaðinu, sem er
156 bls. að stærð. Útgefandi er Frjálst
framtak hf.