Tíminn - 23.06.1987, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Þriðjudagur 23. júní 1987.
Effco
n gerir ekki við
biláða bíla
En hún hjálpar þér óneitanlega að halda bílnum
þínum hreinum og fínum, bæði að innan og utan
Það er meira aö segja svolítið
gaman að þrífa með Effco þurrk-
unni. Því árangurinn lætur ekki á
sér standa. Rykið og óhreinindin
leggja bókstaflega á flótta. Þú getur
tekið hana með í ferðalagið eða
sumarbústaðinn. Það er aldrei að
vita hverju rnaður getur átt von á.
Oft er svigrúm lítið í tjaldi eða
sumarbústað, má því ekki mikið út
af bera til þess að allt fari á flot, ef
einhver sullar eða hellir niður. En
það gerir ekkert til þegar Effco
þurrkan er við hendina.
Já, það er fátt sem reynist Effco
þurrkunni ofraun.
Effco-þurrkan fæst á betri bensínstöðvum
__ og varahlutaverslunum.. __ _____.
Heildsala Höggdeyfir — EFFCO sfrrai 73233
Nýtt og ódýrt
BffCO-
þurrkan
í bflinn
i bátinn
á vlnnustaðinn ,
á heimllið ^JS
í sumarbústaðWBi
i ferðalagið m
og fl.
Ef þú hefur einu sinni
reynt Effco-þurrkuna viltu
ekkert annað. Effco-
þurrkan er bæði mjúk og
sterk. í henni sameinast
kostir klúts og tvists, það
eykur notagildi Effco-
þurrkunnar. Effco-þurrk-
an sýgur í sig hvers konar
vætu á svipstundu. Effco-
þurrkan er ómissandi í
bílinn, bátinn, ferðalagið,
á vinnustaðinn og til
heimilisins.
Effco-þurrkan
fæst hjá okkur.
+ Sölvi M. Sigurðsson frá Undhóli i Skagafirði,
Bjarkargötu 8, Reykjavík. lést hinn 20. þessa mánaðar.
JarðarförinferframfráNeskirkjuföstudaginn26.júní 1987kl. 15.00.
Þeim sem vildu minnast hans er bent á íslands. að styrkja Blindravinafélag
Jóhannes G. Sölvason Marilyn Sölvason
Helga Jóhannesdóttir Salvör Jóhannesdóttir
Hólmfríður J. Jensen Jakob F. Jóhannesson
t
Hugheilar þakkir fyrir auðsýnda samúð, vináttu og hlýhug við andlát
og útför eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður, afa og langafa
Kristins Þorsteinssonar,
f.v. deildarstjóra
Hamarstíg 22, Akureyri.
Guð blessi ykkur öll.
Lovísa Pálsdóttir,
Gunnlaugur T. Kristinsson, Gunborg Kristinsson,
Guðrún A. Kristinsdóttir,
Margrét H. Kristinsdóttir, Erik Hákansson,
barnabörn og barnabarnabörn.
John Lawson
Rafeindamerki
vara við árekstri
Tölva á brú fylgist
'með umferðinni
toUBÍIstjóranum
Ss-U.umferðartep
framundan11

Landabréf og aðrar
tölvuupplýsingar
Evrópskir bílaframleiöendur sameinast um þróun
samræmds tölvukerfis í bíla:
Tilraunir að hefjast
Búast má við að ekki líði á löngu
þar til bílstjórar geta treyst á tölvur í
bílum sínum til að gera aksturinn
auðvcldari, hættuminni, ódýrari
o.s.frv. Stærstu bílaframleiðendut
Evrópu hafa sameinast um að vinna
aðsamræmdu tölvukerfi íbíla. Þessu
vcrkefni hefur verið gefið nafnið
Prometheus og því á að vera lokið
eftir sjö ár.
Fyrstu tilraunir að
hefjast
Síðar á þessu ári verður hafin til-
raun með „hugsandi" bíl á leiðinni
frá Westminster í London til Heat-
hrowflugvallar, en á þeirri leið er
citthvert mesta umferðaröngþveiti
Lundúna. Menn gcra sér vonir um
að í þessum bíl takist ökumanni að
velja sér leið þannig að hann forðist
mestu umferðarhnútana og takist
ferðin ckki síður en alvönustu leigu-
bílstjórum.
Það sem gerir ökumanninum þetta
klcift er .nýtt leiðbeiningakerfi, sem
verið er að gcra tilraunir með. Um
borð í bílnum er tölva sem tekur við
boðum um hvar umferðin er stífluð
og sér tölvan síðan um að gera leið-
aráætlun samkvæmt því. Vitar eru
festir á umfcrðarljós á leiðinni og
þeir senda upplýsingar um umferð-
ina með infrarauðum geislum til
bílsins. í mælaborðinu á bílrtum er
svo lítið landabréf og þar sýnir ör
hvaða leið sé best að fara.
Þetta kerfi, sem er kallað „Auto-
guide", er fyrsti árangurinn af sam-
starfi evrópskra bílaframlciðenda.
Það er hluti af 8 ára verkefni sem á að
leggja grunninn að nýrri kynslóð
„greindra" btla, sem ætlað er að
fækka slysum og koma í veg fyrir um-
ferðartruflanir á evrópskum vcgum
að miklum mun.
Keppinautarvinna
sameiginlega að verkefni
Það eru nú tæp 2 ár síðan Dr.
Ferdinand Panik. yfirmaður þeirrar
dcildar Daimlcr-Benz verksmiðj-
anna sem hefur með höndum tækni-
lcgar rannsóknir á farartækjum.
bauð rannsóknarmönnum frá 14
helstu bílaframleiðendum Evrópu til
fundar í höfuðstöðvum Daimler-
Benz í Stuttgart og bar fram uppá-
stungu um samstarf á þessu sviði.
Fram að þeim tíma hafði engum
dottið í hug að þessir hörkukeppi-
nautar væru til viðtals um samvinnu
af neinu tagi.
Annars hætta á
ósamrýmanlegum kerfum
Panik bar fram þá kenningu að bíl-
ar væru stöðugt að verða „klókari"
en ef ekki væru settar einhverjar
frumreglur væri hætta á því að hin
ýmsu klóku kerfi í bílunum yrðu
ósamrýmanleg. Það þyrfti ekki ann-
að en að sjá fyrir sér breskan Rover,
hlaðinn öllum nýjustu tölvuvæddu
leiðbeiningaundrunum, koma út úr
nýju Ermarsundsgöngunum og vera
snarlega tekinn úr umferð vegna
þess að hann hefði ekki útbúnað til
að „tala við" frönsku umferðarupp-
lýsingatölvurnar.
Á fundinum í Stuttgart komu bíla-
framleiðendurnir sér saman um að
vinna í sameiningu að verkefni sem
þeir gáfu nafnið Prometheus.
Árangurinn af þessu samstarfi
gæti orðið gífurlegur. T.d. gæti
„gáfað" farartæki aukið öryggi á veg-
unum. Umferðarsérfræðingar halda
því fram að ef bílstjóri næði því að
bregðast rétt við hálfri sekúndu fyrr,
mætti komast hjá 80% umferðar-
slysa og við það fækka banaslysum á
vegum Evrópu verulega en þau eru
núna yfir 50.000 á ári.
Og ef umferðarhnútum fækkaði
mætti minnka eldsneytiskostnað bíl-
anna um 10% og það skiptir stórum
fjárhæðum.
Fjórtán bílaframleiðendur taka
þátt í þessu verkefni: Matra, Peug-
eot og Renault frá Frakklandi; Da-
imler-Benz, BMW, Porsche og
Volkswagen/Audi frá Vestur-Þý-
skalandi; Rover, Rolls-Royce og
Jaguar frá Bretlandi; Alfa Romeo og
Fiat frá Ítalíu og Saab og Volvo frá
Svíþjóð. Þeir hafa hafið störf og tek-
ur hver framleiðandi að sér það svið
sem hann hcfur mesta sérfræðikunn-
áttu á.
Promethcus er orðinn hluti af Eur-
eka hátækniprógramminu og í haust
draga bílaframleiðendurnir 200 raf-
eindafyrirtæki í fremstu röð í Evr-
ópu inn í verkefnið. Nú þegar starfa
yfir 300 manns við 50 háskóla og
rannsóknastofnanir að verkefninu
Pronietheus.
Ekki einn „Evróbíir
Það vakir ekki fyrir samstarfsaðil-
unum að búa til einn „Evróbíl", en
þeim kemur saman um að samfara
því sem einkabílanotkun eykst verði
að skipuleggja umferðarmálin betur.
„Við verðum að hætta að líta á bíla
sem einstaka framleiðsluvöru og fara
að líta á umferðina sem samtvinnað
kerfi," segir Panik.
1 grófum dráttum má segja að
rannsóknirnar beinist að tveim
sviðum. í fyrsta lagi að þróa upp
kerfi sem gefur bílstjóranum upplýs-
ingar. Þar snýst allt um bílatölvuna
sem getur tínt upp upplýsingar frá
tölvum við vegarbrúnina eða um-
ferðarljósavitunum. Bílatölvan á
líka að hafa aðgang að öðrum ferða-
upplýsingum, s.s. hvar hótel og
bensínstöðvar sé að finna á leiðinni.
Með því að fylgjast með tölvum í
öðrum bflum á bílatölvan líka að
geta gefið ökumanninum aðvörun í
tíma og þannig komið í veg fyrir
árekstur.
Þá á bílatölvan að geta gefið upp-
lýsingar um ástand bíls og vélar á
hverju tilteknu augnabliki.
Hitt rannsóknarsviðið er á hvern
hátt tölvan gæti tekið að sér hlutverk
bílstjórans að hluta til. Hér er litið til
lengri tíma, en m.a. er hugað að því
hvernig megi bæta viðbrögð bílstjór-
ans með því t.d. að bremsa fyrr ef
vart verður við vandræði framund-
an. Fjarlægð milli farartækja má
stjórna sjálfvirkt.
Kepptvið Japana
Smáatriðum við gerð hinna ýmsu
furðutækja sem eru í athugun er
haldið leyndum af ótta við að koma
Japönum á sporið, en meðal þeirra
atriða sem vitað er að verið er að
vinna úr má nefria:
• Franska verkefnið „Carin" (Car
Information): Renault og Philips
vinna saman að því að þróa upplýs-
ingapakka á leysidiskum. Þar væri
m.a. landabréf af Evrópu, auk stað-
bundnari atriða, s.s. hvarsé að finna
hótel, símaklefa o.s.frv.
• Þjóðverjar vinna að leiðakerfi
sem gerir bílstjóra kleift að lenda á
grænu Ijósi alla leiðina sem hann ætl-
ar að fara. Bíltölvan nemur merki frá
tölvum við vegarbrúnina, sem að-
laga hraða bílsins til að forðast að
lenda á rauðu ljósi.
• Hjá Daimler-Benz er unnið að
því að kanna hvernig unnt væri að
hagnýta geimvísindi til að koma sigl-
ingafræðilegum upplýsingum til
bílsins.
Enn eru 7 ár þangað til verkefninu
Prometheus á að ljúka. Að þeim
tíma liðnum áætlar Panik að öll
frumvinna að samræmdu kerfi sé að
baki og þá geti bílaframleiðendur
aftur skellt sér í hina hefðbundnu
samkeppni sín ámilli-en f þettasinn
með endurbætta bíla með kerfi sem
þeir hafa unnið sarnan að.
Auðvitað eru óvissuþættir í þessu
stórhuga verkefni. T.d. er ekki víst
að bílakaupendur kæri sig um þessi
tækniundur í bílunum sínum, sem
væntanlega kosta eitthvað aukalega.
Þá er líka enn óvíst hvort ríkisstjórn-
ir viðkomandi landa séu reiðubúnar
að leggja fram fé til rannsóknanna
síðar á þcssu ári. En nú hafa Japanar
líka hafið rannsóknir á sömu nótum
og Prometheusverkefnið og það gæti
hvatt hikandi ráðherra til að leggja
sitt lóð á vogarskálarnar til að Evr-
ópa beri sigur úr býtum í keppninni
um hver verði fyrstur til að setja á
markað "bílinn sem hugsar sjálfur".