Tíminn - 04.03.1988, Síða 3

Föstudagur 4. mars 1988
Tíminn 3
Ámi Gunnarsson, fulltrúi Alþýðuflokks
í þingmannanefnd um vanda loðdýrabænda:
Boltinn er hjá
Stofnlánadeild
Þingflokkar Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks hafa lagt
blessun sína yfir álit þingmannanefndar um vanda loðdýrabænda.
Alþýðuflokksmenn fjölluðu um málið sl. miðvikudag, og munu
væntanlega fjalla áfram um það á fundi í dag. Þetta mál kom og til
umræðu á ríkisstjórnarfundi í gær, en var ekki afgreitt þar. Trúlega
kemur þetta mál aftur inn á borð ríkisstjómar á þriðjudag.
Fulltrúar landbúnaðar- og fjár- mönnum til að færa sig yfir í minka-
málaráðuneytis munu á næstu dög-
um kanna ákveðin útfærsluatriði á
tillögum nefndarinnar, þ.á m. milli-
færslu á sjóðafjármagni.
Það hafa verið uppi vangaveltur
um afstöðu Alþýðuflokksins til
framkominna tillagna þingmanna-
nefndarinnar. Árni Gunnarsson,
fulltrúi flokksins í nefndinni segir að
vissulega séu deildar meiningar inn-
an flokksins um einstaka þætti
málsins, en telja verði að það fái
viðunandi úrlausn þegar menn hafi
áttað sig á eðli þess.
Mink í stað refs
Stefán Guðmundsson, fulltrúi
Framsóknarflokks og formaður
þingmannanefndarinnar kvaðst ekki
vilja greina frá tillögum nefndarinn-
ar í smáatriðum á meðan stjórnar-
flokkarnir allir hafi ekki afgreitt
það. Ffann sagði þó að einhugur
hefði ríkt í nefndinni um öll stærstu
efnisatriði. Stefán sagði að þessi
vandi væri þess eðlis að ekki yrði
mögulegt að koma öllum bændum í
þessari grein til bjargar. „Hinsvegar
bendum við á það að þeim sem
stunda refarækt nú, verði gert kleift
að fara í minkarækt. Við teljum að
sú leið sé ódýrust og skynsamlegust
til að nýta þá fjárfestingu sem þegar
er komin, þ.e. byggingar á jörðun-
um. Við viljum gefa mönnum svig-
rúm til að halda áfram rekstri til
haustsins, og tíminn þangað til nýtist
ræktina.“ Stefán sagði að menn
teldu að það væri rangt að hlaupa frá
því sem þegar hefði áunnist í loð-
dýraræktinni. Hann nefndi í því
sambandi að til staðar væri mikil
þckking á bæði refa- og minkarækt.
Aðspurður um aðgerðir til að
rétta við rekstur fóðurstöðvanna
sagði Stefán að nefndin gerði tillögu
um að ákveðnir aðilar komi inn í
rekstur þeirra með viðbótarhlutafé.
Hann sagði að vandi fóðurstöðvanna
væri vissulega margþættur. Hann
helgaðist t.d. af því hversu stórar
stöðvarnar þurfi að vera í upphafi.
Einnig kæmi þarna til spurningin um
þjónustusvæði viðkomandi fóður-
stöðvar. Þetta væri atriði sem nefnd-
in legði til að skoðað væri sérstak-
lega.
En hvað þarf mikið fjármagn til
að koma loðdýraræktinni á réttan
kjöl? Stefán vildi ekki að svo stöddu
nefna neinar tölur í því sambandi,
en lét þess getið að ekki væri ætlunin
að skattborgarar borguðu brúsann.
„Þetta er tilfærsla fjármuna. Við
erum fyrst og fremst að reyna að
skipuleggja hvemig það fé, sem
áætlað er að fari til greinarinnar,
nýtist í samræmi við okkar hug-
myndir. Sem dæmi má nefna að það
fé sem Stofnlánadeild hefur nú til
ráðstöfunar til loðdýraræktar, fari til
þeirra manna sem vilja hverfa frá
refaræktinni yfir í minkarækt."
Ámi Gunnarsson segir að þetta
mál standi fyrst og fremst upp á
Stofnlánadeild landbúnaðarins því
að hún sé búin að lána 360 milljónir
ti! þessarar atvinnugreinar. „Hún
verður auðvitað að vera ábyrg gerða
sinna, og þá á ég við að hún verður
að skuldbreyta fyrir þá menn sem
vilja halda áfram í greininni. Ég tel
að Stofnlánadeildin verði aó skoða
betur í hvað fjármagnið fer. Og ef
illa fer verða þeir að sitja uppi með
skellinn, rétt eins og aðrar peninga-
stofnanir í landinu. Og í þessu dæmi
tapar Stofnlánadeildin einfaldlega
nefndum 360 milljónum ef hún
hleypur frá vandanum," sagði Árni.
Hann bætti því við að tillögur nefnd-
arinnar miðuðust við að ríkissjóður
verði ekki fyrir verulegum beinum
útgjöldum vegna þeirra.
Búnaðarþing
Á Búnaðarþingi í gær var m.a.
rætt um vanda loðdýrabænda. Menn
töldu að ekki væri rétt að álykta um
málið á meðan tillögur þingmanna-
nefndarinnar væru ekki gerðar opin-
berar.
Það kom fram hjá Katli A. Hann-
essyni, hagfræðiráðunaut Búnaðar-
félags íslands að þeir bændur sem
stunduðu eingöngu refarækt, væru
einfaldlega gjaldþrota. Og ef ekki
fengist úrlausn mála fyrir þá á næstu
3-4 vikum gætu menn strikað yfir
loðdýrakaflann í sögu íslensks land-
búnaðar.
Búnaðarþingsfulltrúar lögðu
mikla áherslu á að ef ætti að vera
hægt að tryggja loðdýraræktinni
rekstrargrundvöll þyrfti umfram allt
að lækka fóðurverðið. Menn nefndu
að með 7 kr. fyrir kílóið (við stöðvar-
vegg) ætti að nást rekstrargrundvöll-
ur búanna. Meðalverð nú á kíló er
um 11 kr. óþh
Landsbanki íslands
Hlutdeild Landsbanka íslands í útlánum
til atvinnulífsins var 50% árið 1987:
Hagnaðurvarð
182 milljónir
Rekstrarafgangur á ársreikningi
Landsbanka Islands fyrir árið 1987
var 182 milljónir króna, þegar frá
hafa verið dregnar 193 milljónir
króna í áætlaða tekju- og eignar-
skatta. í samræmi við reglur um
reikningsskil banka er þá búið að
taka tillit til afskrifta fjármuna,
framlaga til afskriftarreiknings, út-
lána og gjaldfærslu vegna skuldbind-
inga við eftirlaunasjóð starfsmanna.
Opinber gjöld fyrir árið 1987 námu
alls 397 milljónum króna samanbor-
Landbúnaðarráðuneytið vegna hækkunar
jöfnunargjalds á franskar kartöflur:
Skaparaðeinssanr
keppnisgrundvöll
Landbúnaðarráðuneytið hefur
sent frá sér tilkynningu í tilefni af
athugasemdum Verslunarráðs og
Neytendasamtakanna af áhrifum
hækkunar jöfnunargjalds á inn-
fluttar franskar kartöflur.
í tilkynningunni segir að ráðu-
neytið sé með þessari ákvörðun að
framfylgja lögum númer 25 frá
1986, þar sem gert er ráð fyrir að
íslensk framleiðsla sé vernduð
gegn óheftum, niðurgreiddum inn-
flutningi. Þá hafa.verðhlutföll, inn-
fluttra og erlendra kartaflna breyst
í kjölfar tollabreytinga um áramót-
in og því nauðsynlegt að hækka
jöfnunargjaldið til að framfylgja
tilgangi laganna.
Þá hafi í desember á síðasta ári
verið frestað útgáfu innflutnings-
leyfa fyrir franskar kartöflur og í
framhaldi af því hafi verið óskað
eftir tillögum frá innflutningsnefnd
hvernig farið skyldi með áfram-
haldandi innflutning. í þeirri nefnd
hafi m.a. átt sæti tveir fulltrúar
innflytjenda og hafi beir neitað
samstarfi í nefndinni. I fjórða lagi
bendir ráðuneytið á að samkvæmt
upplýsingum frá innflytjendum og
þeim upplýsingum sem ráðuneytið
hafi aflað sér á annan hátt, hafi
innkaupsverð með flutningi að
jafnaði verið um 25 krónur, síðari
hluta ársins 1987. „Samkvæmt því
er jöfnunargjaldið eftir hækkun
tæpar 50 krónur á kíló og tollur um
7 krónur á kíló. Af því leiðir að
verð án heildsöluálagningar er um
80 krónur hvert kíló,“ segir í
tilkynningunni.
Þá bendir ráðuneytið ennfremur
á að það geti ekki skýrt hvernig
heildsöluálagning geti komi þessu
verði í 120-180 krónur, eins og segi
í fréttatilkynningu Verslunarráðs
og ráðuneytið dragi í efa þá miklu
verðhækkun sem veitingahúsa-
menn hafi tilkynnt, en samkvæmt
fréttum frá 2. mars, mun hver
skammtur af frönskum kartöflum
hækka úr 90 krónum í 220 krónur.
Loks vill landbúnaðarráðuneytið
koma því á framfæri að heildsölu-
verð innlendra kartaflna sé 107
krónur hvert kíló, þannig að ljóst
megi vera að hækkun jöfnunar-
gjaldsins geri ekki meira en að
skapa eðlilegan samkeppnisgrund-
völl á markaðnum. -SÓL
Evrópa:
SUPERSTAR
ÖÐRU SINNI
Drögum vel úr ferð
við blindhæðir og brýr.
GÓÐAFERÐ!
||ujjra«w,
í kvöld verður frumsýnd, í veit-
ingahúsinu Evrópu við Borgartún,
uppfærsla nokkurra landsþekktra
tónlistarmanna á söngleiknum Jesus
Christ Superstar, eftir þá Andrew
Lloyd Webber og Tim Rice.
Tilefnið er 15 ára afmæli uppsetn-
ingar Leikfélags Reykjavíkur á
söngleiknum, en þá var hann sýndur
í Austurbæjarbíói við fádæma vin-
sældir.
Uppfærslan, sem er í all nýstárleg-
um og frjálslegum búningi, hefur
verið sérstaklega sniðin til flutnings
á skemmtistað. Að sýningunni
standa hinir góðkunnu, velþekktu
og geðþekku félagar, Eyjólfur Kris-
tjánsson, Jón Ólafsson, Stefán Hilm-
arsson, Rafn Jónsson, HaraldurÞor-
steinsson og Guðmundur Jónsson,
en þeim félögum til aðstoðar verða
söngstúlkumar Arnhildur Guð-
mundsdóttir og Elín Ólafsdóttir.
Áætlað er að sýningamar verði
samtals átta og verða þær á efstu
hæð Evrópu. Sýningin hefst hverju
sinni á miðnætti og er miðaverð
miðað við fjárhag þeirra lægstlaun-
uðu, þannig að allir eiga þess kost að
sjá þessa uppfærslu. -SÓL
ið við 210 milljónir króna árið 1986.
Ársreikningur Landsbankans var í
gær undirritaður af Jóni Sigurðssyni,
viðskiptaráðherra, að lokinni stað-
festingu bankaráðs.
Eigið fé bankans nam 3.401 millj-
ónum króna í árslok og hafði aukisi
um 26,8% á árinu. Heildareignir
voru 48.029 milljónir króna og
ábyrgðir utan efnahagsreiknings
2.741 milljónir króna. Samkvæmt
lögum um viðskiptabanka má eigið
fé þeirra ekki vera lægra en sem
svarae 5% af heildareignum að við-
bættum ábyrgðum en að frádregnu
eigin fé, sjóðseign og innstæðum í
Seðlabanka og innlánsstofnunum. í
árslok 1987 var þetta hlutfall 8,2%
hjá Landsbankanum og hafði lækk-
að úr 8,4% árið áður. Samkvæmt
þessum lögum mega fasteignir og
tækjabúnaður ekki nema meiru en
65% af eigin fé. Hjá Landsbanka var
þetta hlutfall 61% í árslok 1987 og
hafði hækkað lítið eitt á árinu.
Vaxtabil bankans reyndist 5,2% á
árinu. Er það svipað og árið 1985 en
nokkru hærra en árið 1986, þegar
bilið var óvenju lágt, eða 4,7%.
Gjaldskrá fyrir þjónustu hækkaði
lítið eitt minna en rekstrarkostnað-
ur.
Fjöldi starfsmanna Landsbankans
var 1036 í árslok og hafði lítið sem
ekkert breyst á árinu. Afgreiðslu-
fjöldi jókst um 10%. Innlán jukust
um 33% en 37%, ef útgáfa banka-
bréfa er meðtalin. Endurlánað er-
lent lánsfé hækkaði um 33% en
önnur útlánaaukning varð 42%.
Mest varð aukningin í gengisbundn-
um afurðalánum til útflutnings, eða
70%.
Lausafjárstaða styrktist á árinu.
Bindiskylda var lækkuð en til mót-
vægis því kom lausafjárskylda sam-
kvæmt nýjum reglum Seðlabankans.
Sú skylda var aukin síðar á árinu.
Jafnframt þrengdi að lausafjárstöðu
innlánsstofnana almennt. Gat
Landsbankinn þá ekki fullnægt
skyldunni þrjá síðustu mánuði ársins
og greiddi Seðlabanka 123 milljónir
króna í viðurlög af þeim sökum.
Landsbankinn annast enn sem
fyrr helming allra útlána til atvinnu-
lífsins. Hlutdeild bankans í lánum til
sjávarútvegs er 69% og hefur ekki
verið jafnhá áður. Til landbúnaðar
er hlutfallið 41% og til iðnaðar 50%.
Til olíuverslunar er hlutdeildin 76%
en 29% til annarrar verslunar. Útlán
bankans til einstaklinga námu 4.800
milljónum króna í árslok og var
hlutdeildin þar 27%. í heild er um
45% af útlánum allra innlánsstofn-
ana á vegum Landsbankans.