19. júní - 01.05.1929, Side 6

75
19. JÚNÍ
76
Alt í einu ávarpaði hún mig upp úr þurru eins og
henni væri mikið niðri fyrir:
»Hvaða atriði í Laxdælu finst þér átakanlegast?«
»Ég veit það ekki«, sagði ég tómlega. Ég hafði
aldrei reynt að gera mér grein fyrir því og fanst
spurningin hjákátleg.
Eftir litla þögn fór hún aftur að tala. Hún talaði
lágt og laut niður í harm sinn eins og hún væri að
tala við sjálfa sig fremur en mig. Hún var loðmælt
og rómurinn óslyrkur:
wÞað er þetta, sem Guðrún segir: »Þeim var ek
verst, sem ek unni mest«, — þá hefir hún fundið,
að hún var að svíkja það besta í sál sinni — og
kvölin hefir brunnið þar ein eftir eins og glóandi
eldur, þegar hefndarþorstanum var svalað og ekkert
varð aftur tekið«.
Hún rétti sig upp í sætinu og leit á mig. Og hún
hækkaði róminn um leið. Orðin brutust fram með
nístandi sársauka, svo hrollur fór um mig:
»En hvernig heldurðu að Guðrúnu Ósvifursdóttur
hefði verið innanbrjósts, ef hún hefði verið neydd
til að draga fram líftóruna á gustuksgjöfum úr búi
þeirra Hrefnu og Kjartans?«
»Guðrún átti enga sök á hendur Hretnu, að mér
finst — «.
»Nei, það er satt«, hélt hún áfram með sama
ákafanum, »en samt hataði hún hana. Hún hlaut
að hata mikið, af því að hún elskaði mikið. Hún
hefir hatað hana af því, að hún þóttist viss um, að
Kjartan elskaði hana, — en samt hefði hún líklega
fremur getað látið hana óáreitta en hann — manninn,
sem hún elskaði. — Það er svo undarleg mótsögn í
þessu, en samt er það salt. Karlmennirnir ofsækja
þá, sem þeir hata, en við konurnar þá, sem við
elskum. — Og þó er hver hefndartilraun eins og
eiturdropi i opið sár. Hún er banatilræði við það
besta í sjálfum okkur, en við getum ekki látið það
vera«.
Við höfðum numið staðar meðan hún talaði síð-
ustu orðin. Við vorum nú komnar að troðningnum,
sem lá yfir mýrarsundið við túnfótinn í Holti. —
Áburðarhesturinn vék út af götunni af gömlum vana
og rölti heim á leið, en þegar enginn kom á eftir
honum stansaði hann skamt frá okkur og fór að bíta.
Það varð stundarþögn. Ég bjóst við því, að hún
myndi kveðja mig og svaraði engu, því, sem hún
sagði síðast. En hún hikaði við að kveðja. Mér
datt í hug, að henni þætti óviðkunnanlegt, að við
skyldum skilja svona, einmitt þegar samtalið var rétt
byrjað. Verið gat lika, að hún treysti sér ekki til
að ná ein ofan klyfjunum, ef enginn skyldi vera
heima, nema krakkarnir, eins og vel gat ált sér stað.
Þess vegna bauðst ég til að fylgja henni heim að
bænum. Mér fanst að hún yrði því fegin.
Hún tók í taumana á hestinum sínum og sló í
hann um leið, svo að hvein í svipuólinni. Hestur-
inn þaut út af götunni f áttina á eftir áburðarklárn-
um. Hann var að bíta og leit ekki upp úr grasinu
fyr en við komum fast að honum. Þá lét hún svip-
una aftur ríða gegnum loftið, en hann vék sér snögg-
lega til hliðar undan högginu og sökk um leið upp
á síður í forarfen, sem var rétt við götutroðninginn.
Önnur klifin hrökk undir eins ofan í leirleðjuna við
fyrstu átökin, sem hesturinn gerði til að hafa sig
upp úr feninu, og þegar hann loksins gat brotist
upp úr var reiðingurinn í hliðinni og klifin dinglaði
undir kviðnum. Hesturinn skalf eins og hrisla eftir
átökin. Mitt fyrsta verk var, að losa hann við reið-
inginn og teyma hann á þurran blett. Þórey stóð
eins og agndofa og mælti ekki orð frá vörum. Hún
hrökk við eins og hún vaknaði af draumi, þegar ég
spurði hana hvort við ættum ekki að reyna að velta
klyíjunum upp úr forinni og koma þeim aftur upp
á hestinn.
Hún gekk að klyfinni, sem fyrri fór niður og
þuklaði á henni. Hún hafði skorðast á milli þúfna
og lá hálf í kafi í leirpytti. Þórey rétti sig upp og
leit á mig með sársaukasvip.
wþetta er maturinn, sem börnin mín áttu að borða
í vetur, — þelta er mjölið, sem átti að vera í brauðið
handa þeim«.
Hún sparn við klyfinni í stað þess að lyfta henni
upp úr pollinum, og hrópaði með gremjuþrungnum
rómi:
»Ég mátti vita, að það færi alt til fjandans. Pað
er keypt fyrir blóðpeninga, — bölvaða blóðpeninga«.
Hún lét klyfina eiga sig og þaut út i myrkrið.
Mér varð fyrst fyrir, að velta klyfinni upp úr
pollinum. Svo fór ég að svipast eftir Þóreyju.
Hún sat á þúfu skaml frá og var að drekka úr
fiöskunni. Hún flýtti sér að stinga henni f barm sinn,
þegar hún sá mig og benti mér að setjast hjá sér.
»Eigum við ekki heldur að taka hrossin og koma
þessu f lag?«
Mig var farið að langa til þess, að slíta þessari
ömurlegu samfylgd. Frh.
Kvennaskólanum í Reykjavík
var sagt upp 15. þ. m. Á síðastliðnu hausti settust
90 nemendur í skólann og af þeim luku 81 vor-
prófi. Forföll vor með mesla móti sakir veikinda og
áltu inflúenza og mislingar, er hér gengu í vetur,
mestan þátt í því. Ein námsmey andaðist á skólaár-
inu, Magna Furíður Ólafsdóttir, nemandi í 1. bekk,
til heimilis hér í bænum. Burtfararprófi úr 4. bekk
luku þessar námsmeyjar:
Anna Briem, Reykjavík.
Ásta Eyjólfsdóttir, Reykjavík.
Gunnvör Gísladóttir, Reykjavík.
Helga Björnsdóttir, Karlsskála, S.-Múlasýslu.
Helga Guðmundsdóttir, Vatneyri, Barðastrandars.
Ingibjörg Árnadóttir, Hafnarfirði.