Tíminn - 14.07.1988, Síða 5

Tíminn 5
Fimmtudagur 14. júlí 1988
Almannavarnafundur í Mývatnssveit í dag:
Krafla lýst bannsvæði
vegna hættu á eldgosi
Almannavarnanefndin í Skútustaðahreppi hefur kallað saman
fund í dag með fulltrúum Norrænu eldfjallastöðvarinnar um hvernig
beri að bregðast við hættuástandi, sem hefur skapast við Kröflu.
Land hefur risið mjög að undanförnu og er spenna í berginu orðin
svo mikil, að það hlýtur að gefa eftir innan tíðar.
Til að forðast slys vilja forstöðumenn Norrænu eldfjallastöðvar-
innar koma í veg fyrir umferð ferðamanna um svæðið og lýsa það
bannsvæði. Þeir hafa ekki fyrr lagt fram svo afdráttarlausar tillögur
til sveitarstjórnar.
Sveitarstjóra líst það ekki góð hugmynd, að banna aðgang að
svæðinu, en vill setja niður varúðarskilti við allar aðkomuieiðir.
„Land norðan við Leirhnjúk hef-
ur risið með hléum undanfarinn
mánuð," segir Eysteinn Tryggvason,
jarðfræðingur hjá Norrænu eld-
fjallastöðinni, en hann var við rann-
sóknir við Leirhnjúk vestan Kröflu í
gær, þegar Tíminn tók hann tali.
„Það fylgja því jarðskjálftar, þegar
land rís, og þeir hafa verið fleiri
þessa dagana, en lengi undanfarið.
Það mælast nokkrir tugir skjálfta á
dag.“
Þessir skjálftar eru minni en svo,
að menn verði þeirra varir, en þeir
koma fram á mælum. Um daginn var
þó einn skjálfti svo mikill, að jörðin
nötraði.
„Það er svo mikil spenna í berg-
inu, að það er að láta undan einhvers
staðar," segir Eysteinn. „Það má
búast við hverju sem er.“
Við aðstæður eins og þær, sem
skapast hafa við Leirhnjúk, geta
orðið kvikuhlaup, gufusprengingar
eða eldgos með tilheyrandi hraun-
flóði. Hið versta, sem orðið gæti, að
mati Eysteins, væri eldgos á við það,
sem gaus við Kröflu fyrir fjórum
árum.
„í samráði við forstöðumann
Norrænu eldfjallastöðvarinnar lagði
ég ákveðið til við sveitarstjórann, að
lýsa svæðið bannsvæði, - núna!,“
segir Eysteinn.
Óttast gufusprengingar
Að sögn Guðmundar E. Sigvalda-
sonar, forstöðumanns Norrænu eld-
fjallastöðvarinnar, er aðalástæðan
fyrir tillögu þeirra, um að banna al-
menningi aðgang að hættusvæðinu
við Leirhnjúk, sú, að forða mögu-
legum slysum af völdum gufuspren-
gingar.
„Ef kvika kemst í snertingu við
grunnvatn, eins og hætta er á við
þessar aðstæður, getur vatnið hvell-
soðið og gufuþrýstingurinn sprengt
af sér jarðlögin, sem yfir liggja,“ seg-
ir Guðmundur. „Slíkt yrðu þó ein-
ungis einstakar gufusprengingar, en
gætu engu að síður þeytt aur og
grjóti í allar áttir og valdið slysi, ef
fólk er nærstatt.
Við erum ekki að spá, að þetta
muni eiga sér stað, en möguleikinn
er fyrir hendi og ástæðulaust að taka
áhættuna."
Eysteinn og Guðmundursegja, að
gufusprengingar hafi verið mjög al-
gengar á þessu svæði, þegar Kröflu-
eldar stóðu sem hæst, og sjáist þess
merki á landslaginu í hlíðum Kröflu.
Nýlegri dæmi þessa mætti einnig
nefna. Árið 1977 varð gufu-
sprenging í grennd við borholu, sem
verið var að bora og rigndi grjóti og
jarðvegi yfir borinn.
„Má telja lán, að ekki skyldi hljót-
ast slys á mönnum," segir Guð-
mundur.
Vilji menn vera
öruggir um líf sitt
Jón Pétur Líndal er hvort tveggja
sveitarstjóri og varaformaður Al-
mannavarna í Skútustaðahreppi.
„Við getum ekki bannað ferða-
mönnum aðgang að þessu svæði,“
segir hann. „Mín skoðun er sú, að
setja eigi upp aðvörunarskilti við
helstu aðkomuleiðir að svæðinu, svo
að komumönnum dyljist ekki, að
þeir séu að fara inn á hættusvæði.
Það má biðja þá að hafa samband
við skjálftavaktina, áður en þeir
halda lengra.
Einnig er hugsaniegt, að binda
ferðir um þetta svæði einhverjum
tímamörkum, en ekki er hættandi á,
að vera lengur á svæðinu en klukku-
stund í einu, án þess að hafa sam-
band við vaktina.
Ef land sígur snögglega, eftir
landris og vaxandi skjálftavirkni, má
búast við eldgosi eða kvikuhlaupi
einni til tveimur klukkustundum
sfðar. Ef menn vilja vera öruggir um
líf sitt, er því ekki einu sinni óhætt
að fara um þctta svæði í klukku-
stund.“ þj

Gos á svæðinu við Kröflu, sem hófst aöfaranótt 18. nóvember 1981. IMenn óttast nú slíkar hamfarir.
Póst- og símaþjónusta hækkar á laugardag:
Hækkar um 15%
Á laugardag hækkar póst- og símaþjónusta um að meðaltali
15%. Segir Ólafur Tómasson, póst- og símamálastjóri, að þessi
hækkun sé tilkomin vegna breytinga á almennum forsendum frá
fjárlagagerð, þ.e. nýgerðum kjarasamningum og gengisfellingu.
„Gjaldskrá Pósts- og símamála-
stofnunarinnar stóð í stað frá árinu
1983 til 1987. Hún var meira að
segja lækkuð á árinu 1985. Sú
hækkun hefði aldrei átt að koma
til, enda alltaf erfitt að vinna sig
upp úr lækkun. Borið saman við
framfærsluvísitölu eða veitustofn-
anir, þá er þessi hækkun óveruleg,"
sagði Ólafur í samtali við Tímann
í gær.
Ríkisstjórnarfundur, sem fjall-
aði um hækkunarbeiðniropinberra
fyrirtækja, fól samráðsnefnd, skip-
aðri einum ráðherra úr hverjum
stjórnarflokkanna, að fara í saum-
ana á hækkunarbeiðni Pósts og
síma og gaf grænt Ijós á 15%
meðalhækkun.
Þrátt fyrir þessa hækkun er áætl-
að að greiðslustaða stofnunarinnar
verði neikvæð um 150 milljónir í
árslok.
„Við hefðum þurft um 25%
hækkun. Eftirspurn eftir þjónustu
er nú meiri en við getum annað
vegna fjárvöntunar. Rekstur stofn-
unarinnar sem slíkur er jákvæður
eftir sem áður, þó greiöslustaðan
verði neikvæð. Ég tel þó að að
stofnunin hafi staðið sem vel miðað
við það,“ sagði Ólafur.
Hækkanirnar á laugardag verða
m.a. þær að verð á teljaraskrefi
hækkar úr 1,90 krónum í 2,21
krónu. Símtöl til Norðurlanda
hækka úr 45 krónum í 50 krónur
fyrir mínútuna. Símtöl til Banda-
ríkjanna hækka úr 92 krónum í 103
krónur og 20 gramma bréf innan-
lands og til Norðurlanda hækka úr
16 krónum í 18 krónur. Stofngjald
síma hækkar úr 6.650 krónum í
7.710, ársfjórðungsgjald úr 775 í
900 krónur og flutningsgjald úr
7.300 krónum í 8.470 krónur.
-SÓL