Tíminn - 08.09.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Laugardagur 8. september 1990
Herbert C. Redfíeld talar á námsstefhunni.
Brunamálastofnun ríkisins heldur námsstefnu um brunamál:
Hvert er útlit hins
dæmigerða brennuvargs?
Séö yfir námsstefnuna.
Kvennalistinn ályktar:
Vetnið
er væn-
legur
kostur
„Ráðstefna Kvennalistans um at-
vinnu- og umhverfismál, haldin á
Þingeyri 1.-2. sept. sl., gagmýnir
harðlega einsýni og íhaldssemi
stjómvalda við öflun tækifæra til
þess að koma orku landsins i
verð,“ segir í íréttatilkynningu fiá
Kvennalistanum. í fréttatilkynn-
ingunni kemur einnig fram að
Kvennalistinn vill beita sér fyrir
breyttum áherslum í þessum efn-
um og bendir sérstaklega á fram-
leiðslu vetnis sem vænlegan kost.
,AHt bendir til þess að þar sé um
að ræða eldsneyti framtíðarinnar
og ekki er minna um vert að fram-
leiðsla og notkun vetnis veldur
ekki umhverfismengun. Þennan
kost vilja Kvennalistakonur láta
rannsaka og kanna til hlítar mögu-
leika á samvinnu við aðrar þjóðir
um nýtingu orkulinda okkar í
þessu skyni.“ Þá átelja
Kvennalistakonur stjómvöld harð-
lega fyrir að hafa sóað dýrmætum
tíma og gífurlegum fjármunum til
þess að fá útlendinga til að reisa
hér nýtt álver, sem mimdi hafa í för
með sér verulega umhverfismeng-
un og búseturöskun.
í fréttatilkynningunni er bent á
mikilvægi ferðaþjónustu f þróun
byggðar í landinu. Segir að upp-
bygging og aukning f ferðaþjón-
ustu skili sér fyrst og fremst utan
höfuðborgarsvæðisins og nýtist
jafht um allt land. „Þá er það mik-
ill kostur að mörg störf f ferðaþjón-
ustu henta vel konum, en aðstæður
kvenna gleymast ofl þegar hugað
er að atvinnusköpun." -hs.
Piparsveinafélagiö á Akureyri:
Fatafella
skemmtir
Laugardaginn 22. september ætlar
piparsveinafélagið „Piparinn" að
halda nokkurs konar landsmót pip-
arsveina í Sjallanum á Akureyri.
Piparinn er opinn öllum pipar-
sveinum, hvaðanæva að, jafnt sem
hafa verið ógiftir allt sitt líf eða eni
fráskildir. Eina skilyrðið sem upp-
fylla þarf er að menn hafi ekki vit-
andi vits og að viðlögðum dreng-
skap staðið í föstu sambandi undan-
fama tvo mánuði fýrir Piparinn.
Allt verður gert til að hafa hátíðina
sem glæsilegasta. Boðið verður upp
fjórréttaða máltíð auk þess sem boð-
ið verður upp á skemmtiatriði, m.a.
mun fatafellan Bonnie dansa fyrir
piparsveinana. Þá verður að sjálf-
sögðu valinn piparsveinn ársins og
hlýtur hann vegleg verðlaun. khg.
Út er komin hjá Námsgagnastofn-
un bókin Refir eftir Karvel Ög-
mundsson, útgerðarmann frá
Bjargi, Ytri Njarðvíkum. Þetta er
ein af þremur verðlaunabókum í
samkeppni Námsgagnastofnunar
um fræðandi lesefni handa böm-
um.
Höfundur segir í söguformi frá
ýmsu sem snertir lífsbaráttu villta
refsins á íslandi og nábýli hans við
manninn. Sagan fjallar um refa-
fjölskyldu þar sem refimir em per-
Samkvæmt skýrslu sem
lögð er fram á námsstefnu
um brunarannsóknir kemur
fram aö hinn dæmigerði
brennuvargur er talinn vera:
„kari, hafa iélegan bak-
grunn, uppvaxtarár og
menntun. Hann er talinn
vera með áfengissýki og
sálræn og geðræn vanda-
mál. Þessi vandamál leiða
af sér lélegt samband milli
karis og konu, þegar hann
er ungur eða á miðjum aldri.
Hann hefur efasemdir um
karlmennsku sína. Hann
neytir áfengis þar til hann
finnur verulega til áfengis-
áhrifa. Hann er bitur og
stundum í sjálfsmorðshug-
leiðingum, sérstaklega ef
hann kveikir í heima hjá sér
eða hjá vinkonu sinni.
Margar rannsóknir hafa sýnt að
hann er ékki að öllu leyti ábyrgur
gerða sinna. Það er einkennandi að
þeir sem kveikja í gera það einir,
þetta á sérstaklega við um konur.
sónugerðir og einnig er greint frá
baráttu mannsins við refinn í gegn-
um tíðina. Karvel var um tíma
refaskytta á Snæfellsnesi á árum
áður og hefur því kynnst þessu
villta spendýri á annan hátt en
flestir hafa tök á. Snæfellsnes er
einnig að hluta til vettvangur frá-
sagnarinnar og er fremst í bókinni
greinargott kort sem sýnir örnefhi
og refaslóðir á Snæfellsnesi undir
jöklinum. Bókin er ríkulega mynd-
skreytt af Grétu Guðmundsdóttur
Rannsókn sem gerð hefur verið
bendir einnig sérstaklega á það að
teiknara.
I formála bókarinnar segir höf-
undur að hann voni að lesendur fái
haldgóða þekkingu á lifhaðarhátt-
um og lífsbaráttu refsins. Hann
segir að refurinn, þetta litla, vitra
og harðgera dýr hafi þurft að berj-
ast við mannskepnuna í þúsund ár
á íslandi og sé þó enn ósigrað.
Bókin er 63 blaðsíður og fæst
bæði í kiljuformi og f harðspjalda-
kápu.
—SE
sá sem kveikir i er kyrr á vettvangi
eða kemur aftur á vettvang.
Gömul kenning um brennuvarga
segir að þeir séu kyrrir á vettvangi
og frói sér. Rannsókn sem gerð
hefur verið á þessu staðfestir að
þeir eru kyrrir á vettvangi en ekk-
ert tilfelli hefur stutt þá kenningu
að þeir frói sér.“
Þessi lýsing kemur fram eins og
áður sagði á ráðstefnu um bruna-
rannsóknir sem haldin var á veg-
um Brunamálastofnunar ríkisins
dagana 6. og 7. september á Hótel
Sögu. Námstefná þessi var fyrst og
fremst ætluð slökkviliðsmönnum,
rannsóknarlögreglumönnum, raf-
magnseftirlitsmönnum, starfs-
mönnum tryggingafélaga og öðr-
um þeim sem tengjast brunarann-
sóknum.
I tilefni af þessari ráðstefnu bauð
Brunamálastofnun ríkisins hingað
til lands Herbert C. Redfield, for-
stöðumanni brunarannsókna í Nor-
folk, Virginíufylki í Bandaríkjun-
um. Redfield er löggiltur bruna-
rannsóknarmaður og hefur verið
það í þrjátíu og tvö ár. Hann er út-
skrifaður frá Alríkis-lögregluskóla
FBI. Redfield hélt tvo fyrirlestra á
ráðstefnunni, þann fyrri um hvatir
brennuvargs og þann síðari um
íkveikjur, kveikjubúnað og ástæð-
ur kviknunar.
Aðrir sem héldu fyrirlestra á
þessari ráðstefnu eru þeir Ástvald-
ur Eiríksson, varaslökkviliðsstjóri
Keflavíkur, Bjami J. Bogason lög-
reglufulltrúi, Guðmundur Guð-
mundsson, deildarverkfræðingur
hjá Bmnamálastofnun, Haukur Ar-
sælsson, yfireftirlitsmaður hjá
Rafmagnseftirliti ríkisins, og Hall-
varður Einvarðsson ríkissaksókn-
ari.
Þrátt fyrir að íkveikjur séu ekki
algengar hér á landi þá er greini-
legt að vel er fylgst með hvað er að
gerast í kringum okkur og þessi
námsstefna sýnir okkur að umræð-
unni er haldið vakandi.
Á námsstefnunni kemur fram að
Finnar hafa vísindalega rannsakað
aðila sem dæmdir hafa verið fyrir
íkveikjur á ámnum 1970 til 1982.
Þar kom fram að algengara virðist
vera að karlmenn kveiki í en kon-
ur. 86,1% þeirra sem vom rann-
sakaðir reyndust vera karlmenn en
aðeins 13.9% konur. Algengustu
ástæðumar fyrir fkveikju reyndust
vera áfengissýki eða geðveiki og
hefnd eða öfimd, rúmlega helm-
ingur tilfella sem skoðuð vom
reyndist vera af þessum orsökum.
Skemmdarverk vom einnig ansi
algengur hópur en síðan komu
minni hópar sem vom ekki alveg
eins algengir, eins og trygginga-
svik og þörf fyrir að láta bera á sér.
Athygli vakti að mikill meirihluti
brennuvarga var atvinnulaus eða
lausráðinn þegar atburðimir gerð-
ust, khg.
REFASKYTTA SKRIFAR
UM REFAFJÖLSKYLDU