Tíminn - 28.09.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Föstudagur 28. september 1990
Útlönd
Persaflói:
Mun skorta olíu í vetur?
Vera má aö tveimur stórum arabískum olíuframleiðendum, sem
aukið hafa framleiðslu sína eins og unnt er til að mæta olíutapinu
frá írak og Kúvæt, takist ekki að anna aukinni eftirspum þegar vetr-
ar.
Þau ríki við Persaflóa sem enn framleiða olíu hafa nú náð hámarki framleiðslugetu sinnar og anna ekki eftir-
Til að fullnægja eftirspurn eftir olíu
juku Saúdí-Arabía og Sameinuðu
arabísku furstadæmin olíufram-
leiðslu sína um 2,5 milljónir tunna
á dag með því að nýta framleiðslu-
tæki sín til hins ýtrasta. En eftir-
spurnin mun aukast þegar vetrar og
mun þá enn breikka bilið milli fram-
boðs og eftirspurnar.
Olíuverð hefur nú þegar nær tvö-
faldast eftir innrás íraka í Kúvæt
hinn 2. ágúst sl.
Þó svo að ríki við Persaflóa og önn-
ur OPEC-ríki hafi aukið framleiðslu
sína hefur þeim ekki tekist að vinna
upp þær fjórar milljónir tunna á dag
sem vantar frá írak og Kúvæt.
Á seinasta fjórðungi þessa árs er
talið að vanta muni tvær milljónir
tunna frá OPEC-ríkjunum á dag til
að unnt sé að anna eftirspurn. En
líklega munu birgðir á Vesturlönd-
um nægja til vetrarins.
Hann sagði að aðildarríki Alþjóða
orkueftirlitsins ættu að meðaltali
birgðir til 100 daga, þar af væri
þriðjungurinn í vörslu yfirvalda á
hverjum stað.
Alþjóða orkueftirlitið mun koma
saman til fundar á morgun og hvetja
aðildarríkin til að nýta birgðirnar og
reyna að draga úr olíunotkun.
Saúdí-Arabía og Sameinuðu arab-
ísku furstadæmin framleiða nú olíu
eins og þau mögulega geta, og ólík-
legt er að meira geti komið þaðan í
vetur.
Sumir sérfræðingar halda því fram
að vestrænn efnahagur muni kom-
ast í gegnum síðasta fjórðung ársins
með því að ganga verulega á olíu-
birgðir. Aðrir segja að samdráttarað-
gerðir, t.d. að lækka hámarkshraða,
gætu stuðlað að minni notkun.
Þau OPEC-ríki sem enn eru að
framleiða — Saúdí-Arabía, Samein-
uðu arabísku furstadæmin, íran og
Qatar — munu líklega ná 10,7 tunn-
um af olíu í dag í lok september og
þar með sé hámarkinu náð. Þetta er
undir 20% af þeirri olíuneyslu sem
orkueftirlitið spáði að yrði á Vestur-
löndum á síðasta fjórðungi ársins.
Olíuverðið náði hámarki sínu í 10
spum.
ár í þessari viku, rúmir 40 dalir
tunnan, en lækkaði lítillega eftir að
Bush Bandaríkjaforseti fyrirskipaði
sölu fimm milljóna tunna af 590 af
milljóna tunna birgðum ríkisins.
Olíusérfræðingar við Persaflóa
segja að framleiðsla Saudi-Arabíu sé
nú að meðaltali 7,5 til 7,6 milljón
tunnur á dag en var 5,8 milljónir í
ágúst. Sameinuðu furstadæmin
hafa aukið framleiðslu sína í 2,1 til
2,2 milljón tunnur, en framleiddu
1,6 milljónir í ágúst. íran og Qatar
hafa náð framleiðsluhámarki sínu,
íran með 3,2 milljónir og Qatar með
400.000 tunnur á dag.
Fréttayfirlit
NIKOSÍA — írakar hafa f ingjum stöður hjá því opin-
mótmælaskyni við viðskipta- bera.
bannið sagst munu draga úr
matarskömmtun til þeirra JERUSALEM — ísraelar láta
milljón útlendinga sem eru þær ásakanir í léttu rúmi liggja,
strandaðir í írak og Kúvæt. að þeir séu reglubundið að refsa
aröbum á herteknu svæðunum
KAIRO — Persaflóadeilan og búa sig undir að eyða fleiri
hefur vakið upp minningar um húsum á Gazasvæðinu. Þar var
uppreisnarforingjann egypska Ísraelskur hermaður var drepínn
Gamal Abdel Nasser 20 árum af palestfnskum flóttamönnum.
eftir dauða hans og viðurkenn-
ingu á tilraunum hans til að NEW YORK — Levy, utanrík-
sameina araba. isráðherra ísraels, segir að
Saddam Hussein sé ógn við um-
ALSIR — Ahmed Ben Bella, heiminn svo lengi sem hann sé
fyrsti forseti Alsír, sem sendur leiðtogi íraka, hvort sem hann
var í útlegð 1965, hefur nú fer frá Kúvæt eður ei.
snúið heim aftur.
AUSTUR-BERLÍN - Þegar
WASHINGTON — Ef Persa- aðeins eru nokkrir dagar í sam-
flóadeilan leysist ekki kunna einingu þýsku ríkjanna er sagt,
Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn og að yfir 1200 leynilögreglumenn
Alþjóðabankinn að koma á fót kommúnista starfi enn eftirlits-
sjóðum til að aðstoða þjóðir við laust f iðnfyrirtækjum og hjá því
að standa af sér þær hækkanir á opinbera.
oiíuverði sem hún hefur í för
með sér. WASHINGTON - Vestræn
ríki eru reiðubúin að taka á móti
NÝJA DELI — Stúdentar Sovétríkjunum í efnahagsheild
halda áfram að fremja sjálfs- sína og veita þeim inngöngu í Al-
morð og efna til uppþota í þjóða gjaldeyrissjóðinn og Al-
borgum Norður-Indlands og þjóðabankann. En mánuðir geta
leiða hjá sér tilmæli Singh for- liðið þar til Sovétríkin ganga til
sætisráðherra um að hætta að liðs við stofnanir sem þau áður
mótmæla áætlunum hans um fyrirlitu sem undirstöður kapít-
að veita réttlausum stéttleys- alismans.
írakar eru hættir við að
hengja vestræna diplómata
Vestrænir sendiráðsmenn í Bagdað
tilkynntu í gær, að írakar hefðu full-
vissað þá um að þeir ættu ekki á
hættu að vera hengdir fyrir að skjóta
skjólshúsi yfir landa sína í sendiráð-
unum.
Fyrr í vikunni bárust sendiráðun-
um orðsendingar þess efnis að
starfsmenn þeirra ættu að gefa upp
nöfn landa sinna í sendiráðunum og
þeir minntir á að dauðarefsing lægi
við því að fela útlendinga.
írösk yfirvöld segja nú nýja til-
kynningu vera í smíðum sem til-
kynni sendiráðsmönnum að þeir
séu ekki í lífshættu af þeirra hálfij.
Upprunalega tilkynningin olli mik-
illi reiði og James Baker ráðherra
sagðist hafa lesið tilkynninguna,
hún væri ruddaleg og hann mót-
mælti henni harðlega.
Tilkynningin, sem barst til sendi-
ráðs Bandaríkjanna, var á þessa leið:
„Hér með tilkynnist að sá, sem skýt-
ur skjólshúsi yfir útlending í þeim
tilgangi að fela hann eða hana fyrir
yfirvöldum, hefur gerst sekur um
njósnastarfsemi.
Dauðadómur verður kveðinn upp
yfir þeim einstaklingum sem sekir
gerast um slíkan glæp.
Utanríkisráðuneytið fer þess því á
leit við sendiráðið að það gefi upp
nöfn þeirra útlendinga, sem það
hýsir, hvort sem þeir eru starfsmenn
þess eða erlendra fyrirtækja í írak.“
Ekki er vitað hvort einhver sendi-
ráð hlýddu þessum íyrirmælum.
Eftir árásina á Kúvæt söfnuðu írak-
ar saman útlendingum og komu
þeim fyrir á hernaðarlega mikilvæg-
um stöðum sem lifandi skjöldum
gegn árásum. Hundruðum annarra
útlendinga, sem ýmist störfuðu í ír-
ak eða voru þar í viðskiptaerindum,
hefur verið bannað að yfirgefa land-
ið en eru frjálsir ferða sinna í Bag-
dað.
Óþekktur fjöldi útlendinga hefur
leitað hælis í sendiráðum og á heim-
ilum sendifulltrúa af ótta við að
verða notaðir sem lifandi varnir.
Sumir þessara útlendinga hafa til-
kynnt sig til íraskra yfirvalda, aðrir
greinilega ekki.
Sendiráðsmenn segja að margir út-
lendingar, sem hættu sér út fyrir yf-
irráðasvæði sendiráða, hafi verið
teknir og sendir burt, enginn veit
hvert.
Þar á meðal eru þrír Bandaríkja-
menn, konur þeirra sóttu um leyfi
til að fara úr landi, en var sagt að það
fengist ekki nema eiginmenn þeirra
fylgdu þeim til ráðuneytisins. Þeir
hafa ekki sést síðan.
Bandaríkin:
Byssumaður tekur gisla á bar
Maður, vopnaður nokkrum byss-
um, réðst inn á krá í Berkeley í Kali-
forníu í fyrrinótt og tók a.m.k. 25
manns í gíslingu. Kráin er mjög vin-
sæl meðal háskólastúdenta sem
sækja hana stíft.
Byssumaðurinn skaut a.m.k. átta
manns, þar af einn til bana.
Maðurinn ruddist inn á krána upp
úr miðnætti og hóf skothríð. Að
sögn lögreglu lagði hann fram ýms-
ar einkennilegar kröfur, sem ekki
voru skilgreindar nánar. Lögregla
lokaði strax götunni sem kráin er
við og umkringdi staðinn.
Nokkrir stúdentar sluppu út af
kránni og að sögn þeirra kvartaði
maðurinn hástöfum yfir fyrri með-
ferð lögreglu á sér og krafðist þess
að fá að tala við yfirmann lögregl-
unnar í San Francisco.
Þegar síðast var vitað áleit lögregla
að 15 til 20 manns væru enn í gísl-
ingu.
Brussel:
Aðför að NATO-herforingia mistekst
Tilraun til að ræna eða myrða banda-
rískan herforingja í höfiiðstöðvum
NATO í Brússel mistókst. Þrír menn
brutust inn í íbúð hans en gripu í tómt
því hershöfðinginn hafði brugðið sér í
frí.
Tálsmenn NATO neituðu að ræða þær
ástæður, sem fyrir þessu kynnu að
vera, eða hvort innbrotið tengdist
Persaflóadeilunni að einhverju leyti.
John Douglas hershöfðingi hafði ver-
ið í Brússel í síðustu viku en hafði tek-
ið sér frí og ætlaði líklega að vera í
burtu fram yfir helgi. Hann er einnar
stjömu herforingi og starfar við her-
málaráð NATO og hefur því aðgang að
helstu vamarleyndarmálum vest-
rænna ríkja.
Talsmaður bandaríska sendiráðsins í
Belgíu vildi aðeins segja að atburðir
hefðu átt sér stað í íbúð háttsetts her-
foringja hjá NATO hinn 25. september.
En annar heimildarmaður hélt því
fram að þetta hefði verið tilraun til að
ræna herforingjanum eða myrða
hann, ekki væri vitað hvort heldur
væn.
Þetta mun vera alvarlegasta tilræði
við háttsettan yfimann hjá NATO frá
því Alexander Haig, bandarískur her-
foringi, slapp lifandi úr sprengjuárás
árið 1979.
Belgísk sjónvarpsstöð skýrði frá því á
miðvikudaginn að einn tilræðismann-
anna hefði verið klæddur lögreglu-
búningi þegar þeir réðust inn í hús
herforingjans.
Einn þeirra var í stöðugu sambandi
við samstarfsaðila fyrir utan, sem ekki
er vitað hvað vom margir, með talstöð.
Árásarmennimir slógu aðstoðarmann
herforingjans í rot þegar hann sagði
þeim að herforinginn væri fjarverandi.
Aðstoðarmaðurinn, John Ferrymore
liðþjálfi, var fluttur á sjúkrahús eftir að
vinir herforingjans fúndu hann bund-
inn og keflaðan á þriðjudagskvöldið.
Hann mun hafa fengið lost og var ófær
um að gefa ítarlegar upplýsingar um
málið.
Belgíska lögreglan kvaðst engar upp-
lýsingar hafa um mál þetta, en sendi-
ráð Bandaríkjanna gaf þær upplýsing-
ar að bandarísk og belgísk heryfirvöld
myndu rannsaka málið.
Sendiherrar NATO-ríkjanna 16 munu
koma saman til fundar nk. miðviku-
dag til að ræða hertar öryggisaðgerðir
vegna aukinnar hættu á hryðjuverk-
um vegna Persaflóadeilunnar. írakar
hafa hótað að ráðast á Bandaríkja-
menn hvar sem er vegna hemaðar-
uppbyggingar þeirra við Persaflóa og
palestínskir öfgahópar hafa hótað því
sama.