Tíminn - 07.12.1991, Blaðsíða 14

30 Tíminn
Laugardagur 7. desember 1991
NÝJAR
BÆKUR
Læknir á vígvelli
Iðunn hefur gefið út bókina Læknir á
vígvelli - störf Gísla H. Sigurössonar í
hemumdu Kúveit. Ólafur E. Friðriksson
skráði.
Gísli H. Sigurðsson læknir segir hér í
fy.'sta sinn ítarlega hina einstæðu
sögu af iífi sínu og Bimu konu sinnar
á dögum hemámsins í Kúveit.
Bókin er mögnuð lýsing á því fjar-
stæðukennda ástandi sem skapast
þegar þjóðfélag hættir nánast að vera
til — að minnsta kosti sem siðmennt-
að samfélag — og lögmál ofbeldis og
villimennsku taka við. Þegar Gísli og
Bima reyndu að komast til íslands
urðu mörg ljón í veginum. Sú saga
hefur ekki öll verið sögð fyrr en í þess-
ari bók.
BILALEIGA
AKUREYRAR
MEÐ ÚTIBÚ ALLT í KRINGUM
LANDIÐ.
MUNIDÓDÝRU
HELGARPAKKANA OKKAR
Frelsisástin
Út er komin hjá Máli og menningu
skáldsagan Saga sonar míns eftir suð-
ur-afrísku skáldkonuna Nadine
Gordimer.
Sagan segir frá lífi þeldökkrar íjöl-
skyldu sem markað er af baráttu
gegn aðskilnaðarstefnunni. Sögu-
maður er drengur á unglingsaldri
sem kemst að því að faðir hans á í
ástarsambandi við hvíta konu. Því
fylgja margvfsleg átök í einkalífi og
stjómmálabaráttu. I bókinni tvinnast
saman frásögn af ástandinu í Suður-
Afríku og saga um ást — ást karl-
manns á tveimur konu, ást föður og
sonar og frelsisástina.
Þetta er önnur skáldsagan eftir Nad-
ine Gordimer sem kemur út á ís-
lensku. Gordimer hlaut Nóbelsverð-
launin f bókmenntum árið 1991 og er
Saga sonar míns nýjasta skáldsaga
hennar.
Ólöf Eldjám þýddi bókin sem er 220
blaðsíður. G.Ben. prentstofa hf. prent-
aði.
REYKJAVÍK
91-686915
AKUREYRI
96-21715
PÖNTUM BÍLA ERLENDIS
Leynifélagið
Iðunn hefur gefið út nýja bók eftir
Enid Blyton og nefnist hún Leynifé-
lagiö Sjö saman leysir vandann.
Sjömenningamir í Ieynifélaginu
bjuggust ekki við að lenda í neinum
sérstökum ævintýrum að þessu sinni
og ekki gmnaði þau, þegar þau
ákváðu að gera sér skýli uppi f
gömlu tré að það yrði upphafið að
nýju og æsispennandi ævintýri.
Nanna Rögnvaldsdóttir þýddi.
Haraldur Áslaug Kristrún
Jólafundur
Félag framsóknarkvenna I Reykjavík heldur jólafund þriðjudaginn 10.12. kl. 20:30
I flokkshúsinu við Lækjartorg.
Hugvekja — Haraldur Ólafsson
Dagskrá annast Kristrún Ólafsdóttir og Áslaug Brynjólfsdóttir. (Munið jóla-
pakkana).
Stjómln.
Kópavogsbúar — nágrannar
Jólafundur
Jólafundur verður að Digranesvegi 12,10. desember kl. 20:00.
Dagskrá:
1) Snyrtivörukynning, snyrtistofan Rós.
2) Ung kona les úr nýútkominni Ijóöabók sinni.
3) Guðfræðinemi á 4. ári, kona, flytur hugvekju.
Ýmislegt annað verður til skemmtunar og fróðleiks.
Allar konur hjartanlega velkomnar.
Freyja, félag framsóknarkvenna.
Kópavogsbúar — nágrannar
Jólaglögg
Jólaglögg verður að Digranesvegi 12, föstudaginn 13. desember kl. 17:00. Ýmislegt
verður til skemmtunar.
Allir velkomnir.
Freyja, félag framsóknarkvenna og framsóknarfélag Kópavogs.
Sigurður G. Tómasson
Ólafsvík
Fæddur 21. september 1905.
Dáinn 5. nóvember 1991.
Ávallt er dauðinn á ferð og hrífur
með sér þá, sem ófærir verða til lífs
á meðal okkar og gildir þá lítt hvort
menn eru á háum aldri eða lágum,
en víst er, að allir verða ófrávíkjan-
lega fyrir heimsókn hans að lokum.
Flestir kvíða þessari heimsókn
dauðans, en þó er víst að hins látna
bíður betra líf og bjartari tilvera á
nýjum dvalarstað, en nokkur hefur
átt kost á að kynnast, meðan hér var
dvalist.
Sigurður Tómasson, bróðir konu
minnar, Aðalheiðar Tómasdóttur,
kvaddi þetta jarðneska líf, hinn 5.
nóvember s.l., eftir langa sjúkdóms-
legu á St. Fransiskuspítalanum í
Stykkishólmi, og var þá orðinn 86
ára að aldri.
Hann var fæddur að Ósi, í Fróðár-
hreppi þann 21. september 1905.
Foreldrar hans voru þau sæmdar-
hjón Tómas Sigurðsson frá Höfða í
Eyrarsveit (f. 5. maí 1868, d. 15. maí
1952) og Ragnheiður Árnadóttir frá
Kárastöðum í Helgafellssveit (f. 16.
ágúst 1879, d. 17. júní 1973). Þau
eignuðust tíu börn, en misstu tvö.
Sigurður var hið fjórða í röðinni.
Þau Ragnheiður og Tómas áttu
heima á nokkrum bæjum í Fróðár-
heppi: Fyrst í Nýlendu, síðan á Ósi í
nokkur ár, þar sem þau reistu sér
nýjan bæ, þá í Tröð, uns þau neydd-
ust til að flytja þaðan vegna skaða á
húsum og fé í snjóflóði veturinn
1910. Þau byggja sér þá enn bæ og
nú í Hingukoti og eiga þar heima til
1919, er þau flytjast í Bakkabúð á
Brimilsvöllum og eiga þar heima í
21 ár, uns þau flytjast til Ólafsvíkur
1940.
Sigurður ólst upp hjá foreldrum
sínum allt fram á unglingsár, og
Iagði sig fram um að verða þeim að
sem mestu liði í erfiðri lífsbaráttu
þeirra, því margir voru munnarnir
að metta og afkomumöguleikar
heldur rýrir, en slík voru reyndar
lífskjör flestra á þeim árum. Þurfti
mikinn dugnað, þrautseigju og
sparnað til að geta haldið öllu í
horfi, og urðu börn og unglingar að
leggja sitt af mörkum til aðstoðar,
eftir því sem aldur óx og kraftar
stæltust. Þar lét Sigurður ekki sitt
eftir liggja, en lagði sig fram um að
verða heimilinu að sem mestu liði.
Fljótlega eftir að foreldrar Sigurðar
fluttu út á Brimilsvelli, fór hann að
stunda sjóróðra, þá um 15 ára gam-
all, á teinæringi sem Bliki hét og
gerður var út þaðan þegar fært var,
enda lendingaraðstaða fremur erfið,
og engar hafnarbætur til staðar.
Frá 16 ára aldri stundaði hann á
vertíðum sjómennsku á litlum fiski-
skútum, er gerðar voru út frá ýms-
um Vestfjarðahöfnum og áttu sumir
skipstjórar þessara báta heimili og
fjölskyldur í Fróðárhreppi. Um 7 ára
skeið mun Sigurður hafa stundað
þessa atvinnu.
Árið 1932 giftist hann Guðríði
Hansdóttur frá Holti á Brimilsvöil-
um og höfðu þau þá verið nánir
grannar um margra ára skeið. Hún
var mikil myndar- og dugnaðar-
stúlka, eins og hún átti ætt til. Þau
foreldrar hennar, Þorbjörg Árna-
dóttir og Hans Árnason í Holti á
Brimilsvöllum voru orðlagt atorku-
fólki og komu upp stórum barna-
hópi með mikilli sæmd.
Þau Sigurður og Guðríður settust
að og stofnuðu eigið heimili í bæn-
um Einarsbúð á Brimilsvöllum.
þarna áttuu þau heima um 6 ára
skeið og stundaði Sigurður jöfnum
höndum búskap og róðra. Áttu þeir
saman trillubát, hann og Árni Hans-
son, bróðir Guðríðar. Voru þeir góð-
ir vinir og félagar, og gekk samstarf
þeirra með miklum ágætum. Árið
1938 fluttust þau búferlum til Ólafs-
víkur og byggðu sér þar hús, sem
þau kölluðu Framtíð, og áttu þar
heima upp frá því. Fyrsta veturinn
stundaði Sigurður sjóróðra frá Ól-
afsvík, en vann svo um skeið í vél-
smiðjunni Sindra, uns hann gerðist
starfsmaður fyristihússins og vann
þar um margra ára skeið við gæslu
vélanna, enda vanur orðinn vélum
og hverskonar viðgerðum í því sam-
bandi, og hafði einnig ailað sér
þekkingar á sérstökum námskeið-
um, um meðferð hliðstæðra tækja.
Þau Sigurður og Guðríður eignuð-
ust fjögur börn, þrjá pilta og eina
stúlku, öll hin mannvænlegustu.
Hafa þau myndað sér eigin heimili
og eignast afkomendur. Á eitt þeirra
heima í Reykjavík en hin þrjú í Ól-
afsvík, og hefur það verið þeim, full-
orðnu hjónunum, ómetanleg
ánægja og styrkur að hafa þau þama
í næsta nágrenni við sig og njóta
stuðnings og daglegra samskipta við
börn sín og barnabörn, enda hefur
umhyggja þeirra fyrir foreldmnum,
ávallt verið slík, að ekki verður á
betra kosið.
Þau foreldrar Sigurðar, Ragnheið-
ur og Tómas áttu heima á Brimils-
völlum allt til ársins 1940, en þá gáf-
ust þau upp á búskapnum vegna ald-
urs og þverrandi heilsu, og urðu að
flytja þaðan á brott, en ekki var í
mörg hús að venda, vegna erfiðrar
afkomu og húsnæðisskorts hjá flest-
um afkomenda þeirra, enda hafði
kreppan mikla þá sorfið að öllu al-
þýðufólki um fjölda ára.
Þá var það, að þau Guðríður og Sig-
urður tóku þau til sín á heimili sitt
til bráðabirgða, eða þar til úr kynni
að rætast, þrátt fyrir þröng húsa-
kynni og ung börn, sem þurftu sitt
rými. Þetta var ómetanlegt dreng-
skaparbragð og meira en aðrir hefðu
getað eftir leikið, eins og þá stóð á,
hjá börnum þeirra Ragnheiðar og
Tómasar, þótt víst væri vilji til stað-
ar hjá þeim öllum.
Þarna áttu þau heima hjá þeim og
fór vel um þau, næstu þrjú árin.
Árið 1943 var byggt lítið hús handa
þeim, öldnu hjónunum, fyrir fram-
lag allra barna þeirra. Var það á fal-
legum stað ofarlega í bænum. Þau
kölluðu það Fögruvelli og áttu þar
heima um 8 ára skeið, til ársins
1951, en þá neyddust þau til að flytja
enn á brott, vegna heilsubrests og
settust nú að í húsi okkar Aðalheið-
ar, dóttur sinnar, í Kópavogi, sem þá
var nýlega byggt. Þar áttu þau svo
heima meðan ævi entist. Hann lifði
aðeins í hálft ár eftir það en hún í 22
ár.
Lengi hafði Sigurður orðið að þola
illar þrautir vegna skemmda í hnjá-
liðum og mun það ástand heldur
hafa versnað hin síðari ár. En allt
bar hann þetta með mikilli þraut-
segju.
Síðustu árin áttu þau hjónin heima
á vistheimilinu Jaðri í Ólafsvík og
mun hafa farið þar vel um þau, eftir
því sem í mannlegu valdi hefur stað-
ið. En að síðustu var Sigurður svo
illa farinn að heilsu, að hann varð að
vera undir læknishendi, og hefur
hann síðustu mánuðina dvalist á St.
Fransiskuspítalanum í Stykkis-
hólmi, og notið þeirrar umönnunar,
sem þar var unnt að veita, uns hann
kvaddi þetta líf.
Ég minnist með gleði ýmissa þeirra
samfunda, sem ég hef notið um
hálfrar aldar skeið, með þeim góðu
hjónum, Sigurði og Guðríði. Við Að-
alheiður, konan mín, höfum oft, á
þessum mörgu árum samvista okk-
ar, lagt leið okkar vestur á Snæfells-
nes, og áfangastaðurinn þá jafnan
verið Fróðárhreppur, hin fagra og
hugumkæra bernskusveit hennar.
Ávallt nutum við þá góðra stunda á
heimili bróður hennar, Sigurðar og
Guðríðar, í Ólafsvík, og einnig í
sumarbústaðnum þeirra fallega,
sem þau byggðu sér á síðari árum
inni í Fossárdalnum, innan við Ól-
afsvík. Alltaf var jafn notalegt að
koma til þeirra, alltaf sama hlýjan og
alúðin í öllu þeirra viðmóti, sem
lokkaði okkur til að standa við sem
lengst og njóta dýrmætrar stundar á
yndislegu heimili þeirra.
Þau Sigurður og Guðríður voru
mikið atorku- og dugnaðarfólk,
enda kom það sér vel á erfiðum ævi-
ferli. En nýtni og hagsýni var ekki
síður stór þáttur í allri afkomu. Sig-
urður var laginn og notinvirkur
heimilinu til handa, og Guðríður
var hin sístarfandi húsmóðir og
hannyrðir, prjón og saumar léku f
höndum hennar.
Sigurður var að eðlisfari söngvinn
og kunni mikið af ljóðum og rím-
um, sem hann söng og kvað sjálfum
sér og öðrum til óblandinnar
ánægju. Hann var einnig hagmælt-
ur og gat varpað fram góðum vísum,
þegar svo bar við, í góðra vina hópi.
Hann var ákaflega góðviljaður
maður, og vildi hvers manns vanda
leysa. Voru þeir ýmsir sem til hans
þótti gott að leita, því hann var úr-
ræðagóður og ráðsnjall, og þóttu
ráð hans jafnan gefast vel.
En þótt Sigurður væri að eðlisfari
glaðlyndur maður, þá hugsaði hann
einnig um hinstu rök tilverunnar,
um líf og dauða og um sjálfan guð-
dóminn, sem öllu stendur ofar.
Hann var sanntrúaður maður, á
þann hátt, sem hann hafði numið
við föður og móður kné í bernsku
sinni, og hann og þau Guðríður
bæði munu hafa kennt börnum sín-
um (og barnabömum) bænir og
vers, og gefið þeim þannig það vega-
nesti í heimamund, sem ómetanleg-
ast er alls og engan má vanta á lífs-
ins leið: traust á hinum æðsta mætti
lífsins og tilverunnar og skilning á
því að til þess að ná sem nánustu
sambandi við almættið, þann mikla
mátt, þarf hver einn að leggja sig
fram í öllu framferði sínu, og sýna
öllu sem lifir mannúð og mildi.
Nú hefur þessi góði maður runnið
æviskeið sitt á enda, saddur lífdaga,
og árin að baki orðin mörg.
En harmur er kveðinn að nánustu
ættingjum og vinum, og þá einkum
að eftirlifandi konu hans. Því sann-
arlega er hér skarð fyrir skildi, þar
sem hans nýtur ekki lengur við til
halds og trausts, svo sem áður á
langri lífsins göngu.
En minningin lifir og þakklæti fyll-
ir hugann fyrir gengna samleið um
fjölmrög ár.
En við vitum að
„látinn lifir,
það er huggun harmi gegn. “
Við getum verið þess alveg viss, að
nú eru dýrleg umskipti orðin á hög-
um hans. Hann er nú laus við þján-
ingar sínar og hann hefur eignast
nýjan og betri dvalarstað meðal fyrri
farinna vina, á nýrri lífstjörnu í ríki
himnanna, þar sem við öll getum
vænst dásamlegra endurfunda,
hvert og eitt, þegar ævi okkar lýkur
hér.
Við Aðalheiður konan mín, vottum
eftirlifandi eiginkonu Sigurðar og
afkomendum hans einlæga hlut-
tekningu okkar, og óskum þeim alls
velfarnaðar.
Ingvar Agnarsson.
Landsbyeeðar-
ÞJÓNUSTA
fyrir fólk, stofnattir og
fyrirtæki á landsbyggðittni.
Pöntum varahluti og vörur.
Samningsgerð, tilboð í
flutninga.
Lögfræðiþjónusta, kaup og
sala bifreiða og húsnæðis.
Okkur er ekkert óviðkomandi,
sem getur létt fólki störfin.
LANDSBYGGÐ HF
Ármula 5-108 Reykjavík
Símar 91-677585 & 91-677586
Box 8285
Fax 91-677568 • 128 Reykjavik