Tíminn - 06.03.1992, Blaðsíða 7

Föstudagur 6. mars 1992
Tíminn 7
Tveir fulltrúar frá Samtökum um kvennaathvarf hafa mætt á tvær skólasýningar leikritsins
„Ég heiti ísbjörg — ég er ljón“ í Smíðaverkstæði Þjóðleikhússins:
Fyrirspurnum svarað um
sifjaspell og ofbeldi
Fulltrúar Samtaka um kvennaathvarf, þær Jenný Anna Baldursdóttir og
Guðrún Ágústsdóttir, hafa tvrvegis mætt eftir sýningar á leikritinu „Ég
heiti ísbjörg — ég er ljón“ og svarað fyrirspumum og tekið þátt í umræð-
um um vandamál tengd sifjaspellum og ofbeldi gegn konum og böraum á
heimilum. Um er að ræða sýningar, sem hópar úr skólum sækja, og hafa
fulltrúar skólanna óskað nærveru fulltrúa athvarfsins. Að sögn Jennýjar
Önnu Baldursdóttur, sem sótt hefur sýningaraar fyrir hönd Kvennaat-
hvarfsins, hefur þetta gefist mjög vel. Hafa orðið líflegar umræður og hef-
ur þeim verið tekið vel. Leikritið er sýnt í Smíðaverkstæði Þjóðleikhússins.
Leikritið fjallar meðal annars um
þessi vandamál, þ.e.a.s. ofbeldi á kon-
um á bömum á heimilum og sifja-
spell. „Við höfum mætt á tvær sýning-
ar og í bæði skiptin hefur verið um
skólahópa að ræða, frá Fjölbrauta-
skóla Garðabæjar og í fyrrakvöld var
hópur frá Skógaskóla. Okkur frnnst
þetta í raun stórkostlegt, hve þroskuð
þessi íslensku börn eru og hve þau
spyrja skemmtilega. Það eru að vísu
fleiri leikhúsgestir, sem setið hafa eft-
ir, og við höfum verið uppteknar af því
að nýta okkur þetta tækifæri til kynn-
ingar, því leikritið tjáir íslenskan
raunveruleika sem er alls ekki undæi-
tekning heldur er mjög algengur á ís-
landi. Það er svo margt fólk, sem býr
við aðstæður eins og ísbjörg þarf að
búa við. Það eru um 160 manns, sem
sjá leikritið hverju sinni, og ef hægt er
að koma því til skila, að það sem gerist
í leikritinu er ekki bara drama heldur
raunveruleikinn sjálfur, þá er þetta
kynning sem er alveg ómetanleg, því
það eru um 6-7 sýningar á viku og
uppselt á þær allar,“ sagði Jenný Anna
Baldursdóttir í samtali við Tímann.
Jenný segir að ekki hefði verið neitt
um það spyrjendur færu að tala um
eigin reynslu. Það væri þó vitað að ef
horft væri til tölfræðilegra stað-
reynda, þá mætti reikna með að í sal,
sem tekur 160 manns, séu 16 sifja-
spellaþolendur og 16 aðrir sem séu of-
beldisþolendur o.s.frv. Það hafi sýnt
sig að greinilegur áhugi er fyrir þess-
um málum og enginn fari ósnortinn
út af leikritinu. Leikaramir frnni mjög
greinilega þessi tilfinningalegu áhrif
sem leikritið hefur á fólk, en þeir taka
einnig mjög virkan þátt í umræðun-
um. „í fyrrakvöld var til dæmis mikið
rætt um það af hverju það væri ekki
eitthvað í leikritinu, sem bryti upp
þennan óþægileika sem væri einráður
í leikritinu, t.d. að fsbjörg yrði ást-
fangin eða eitthvað jákvætt kæmi inn
í leikritið. Mér finnst að það sé einmitt
vegna þessa stöðuga óþægileika að ís-
björg er svo gott leikrit, því það kemur
svo vel til skila þessari stöðugu ör-
væntingu og sársauka sem konur og
böm upplifa, sem búa við ofbeldi af
einhverju tagi. Ef fólk þarf að sitja í
rúma tvo tíma og líða ofsalega illa,
Úr uppfærslunni á „Ég heiti ísbjörg — ég er ljón“. Tfmamyndir: Áml BJama
fara svo heim og vegna þeirrar vanlíð-
anar telja sig knúið til að fara að hugsa
um þessi mál, þá hefur leikritið skilað
því sem það þarf að gera,“ segir Jenný.
Hún segir að áhugi þessa fólks, sem
tekið hefur þátt í umræðunum, sé
mikill og eigi það við um bæði kynin.
Það hafi hreinlega þurft að rjúfa um-
ræðumar, vegna þess að komið var
langt fram yfir miðnætti og ekki hafi
verið nein löngun til að hætta, hvorki
hjá fulltrúum Samtaka um kvennaat-
hvarf né áhorfendum og þátttakend-
um í umræðunum. Strákamir í hópn-
um hafi ekki síður spurt um þessi mál,
en þó hafi spumingar þeirra beinst
töluvert að þætti gerandans í málinu
og hvað hægt væri að gera til að kom-
ast að rótum vandans. Hvaða aðstoð
væri hægt að láta þeim í té.
„Við höfum reyndar svarað því til að
við höfum ekki sérþekkingu á því og
því verði aðrir að koma þar tii, en hins
vegar er það mjög brýnt. En það hafa
ekki verið síður strákarnir, sem hafa
verið virkir, og það er mjög jákvætt."
Fmmkvæðið að þessum umræðum
er komið frá skólunum sjálfum og
hefur það tengst náminu, einkum hjá
þeim sem em á félagsfræðibraut eða
hafa verið að fjalla um mál tengd
þessu.
Samtökin hyggjast halda þessu áfram,
og þann 12. og 13. mars næstkomandi
verða samskonar umræður fyrir nem-
endur úr MH, en þær umræður verða
meira tengdar bókmenntum.
„En málið er að þetta er mjög spenn-
andi fyrir okkur og búið að vera virki-
lega gefandi fyrir okkur, sem komum
á vegum Kvennaathvarfsins," sagði
Jenný Anna Baldursdóttir, fulltrúi
Samtaka um kvennaathvarf, í samtali
við Tímann.
Þjóðleikhúsið á einnig töluverðan
þátt í því að Samtökin koma inn í leik-
ritið með þessum hætti. Á meðan æf-
ingum á íeikritinu stóð, fengu leik-
konur úr leikritinu að koma í Kvenna-
athvarfið til að fylgjast með starfsem-
inni. Þá mættu fulltrúaar Kvennaat-
hvarfsins, Stígamóta, Geðdeildar
Landspítalans og fleiri aðilum á æf-
ingar hjá öllum leikurunum, þannig
að undirbúningur sýninganna var
mikill. -PS
Starfsmenn Kvennaathvarfsins, Jenný Anna Baldursdóttir og Guð-
rún Ágústsdóttir.
SÖNGUR DAGSINS:
Á Sprengi-
sandi
Leiörétting
Einhvers konar prentvillupúki virðist
hafa hlaupið í „lag dagsins" í gær, því
að eitt erindi vantaði, en línum úr því
var skotið inn í önnur þar sem þær
áttu ekki að vera. Við biðjumst vel-
virðingar á þessu og birtum því aftur
„lag dagsins" í gær:
Kvölda tekur,
sest er sól
Kvölda tekur, sest er sól,
sígur þoka’ á dalinn.
Komið er heim á kvíaból,
kýmar, féð og smalinn.
Senn er komið sólarlag,
sést á norðurheiðum.
Líður á þennan dýrðardag;
drottinn stýri leiðum.
Senn er komið sólarlag,
sést á norðurtindum.
Líður á þennan dýrðardag;
drottinn stýri vindum.
Senn er komið sólarlag,
sést á norðurfjöllum.
Líður á þennan dýrðardag;
drottinn hjálpi’ oss öllum.
Senn er komið sólarlag,
sendi’ oss drottinn friðinn,
og oss gefi annan dag
eftir þennan liðinn.
Þjóðvísa
Ríðum, ríðum, rekum yfirsandinn,
rennur sól á bak við Amarfell.
Hér á reiki er margur óhreinn
andinn,
úr því fer að skyggja ’ á jökulsvell.
Drottinn leiði drösulinn minn,
drjúgur verður síðasti áfanginn.:,:
Þei, þei, þei, þei, þaut í holti tófa,
þurran vill hún blóði væta góm,
eða líka einhver var að hóa,
undarlega digrum karlaróm.
:,: Útilegumenn í Ódáðahraun
eru kannski’ að smala fé á laun.:
Ríðum, ríðum, rekum yfirsandinn.
Rökkrið er að síga’á Herðubreið.
Álfadrottning er að beisla gandinn,
ekki’ er gott að verða á hennar leið.
:,: Vænsta klárinn vildi’eg gefa til
að vera kominn ofan í Kiðagil.:,:
Grímur Thomsen
Á Sprcngisandi
Sigvaldi Kaldalóns
Ríö - um, ríö - um rek-um yf - ir sand - inn, renn - ur sól á
bak viöArn-ar-fell. Hér á reiki' er marg-uró-hreinnand - inn,
17 ö T - ~| -1 - ~P?|
1 VL h . - _ 1 / —

Kff • J- L #-*- 1 ' r
úr því fer aö skyggja’á jök-ul-svell. Drott- inn leið - i
Drott - inn leiö - i drös - ul - inn minn, drjúg-urverð-ursíö - ast-i
\\h ■ A D m Flr-|
—|
á - fang- inn.