Tíminn - 07.05.1992, Blaðsíða 8

8 Tíminn Fimmtudagur 7. maí 1992
Elínbet H.
Fædd 4. maí 1898
Dáin 25. apríl 1992
Mamma hringdi í mig vestur í Bol-
ungarvík um morguninn þann 25.
apríl og sagði að hún amma mín
væri dáin. Við höfðum búist við
þessari frétt undanfarna daga, þar
sem amma var orðin mjög lasburða.
Ég sá hana síðast í byrjun mars-
mánaðar, þokkalega hressa, og
kvaddi ég hana þá í síðasta sinn.
Ég minnist hennar Elínbetar
ömmu minnar með hlýjum hug og
söknuð í hjarta. Hún var alltaf mjög
goð við mig og reyndist okkur
Mæju systur minni vel þegar við
misstum pabba okkar, þá aðeins sex
og átta ára gamlar.
Hún var hjá okkur tvo vetur eftir
föðurmissinn og hugsaði um heim-
ili fyrir mömmu á meðan hún var
að vinna. Það var okkur mikil stoð
að hafa ömmu heima er við komum
úr skólanum. Hún veitti okkur það
öryggi, sem við þörfnuðumst á
þeim tíma, og erum við systurnar
mjög þakklátar fyrir hvað hún var
okkur alltaf góð amma.
Amma hafði mjög skemmtilega
frásagnargáfu og voru þær ófáar
stundirnar sem við áttum með
henni, bæði sem börn og fuilorðnar
stúlkur, þar sem hún rifjaði upp
gamla tímann og sagði okkur sögur
frá sínum yngri árum. Var þá oft
glatt á hjalla og munum við syst-
urnar eftir ömmu á þessum stund-
um, skellihlæjandi dillandi hlátri
og tárin runnu niður kinnar henn-
ar.
Þær minningar, sem ég á um hana
ömmu, eiga eftir að ylja mér í fram-
frá Innrí-F'agradal
tíðinni og langar mig að kveðja
hana með þessum orðum Þorsteins
Erlingssonar:
Og svo fór sól að nálgast æginn,
og nú var gott að hvíla sig,
og vakna upp ungur einhvem
daginn
með eilífðglaða kringum sig.
Elínbet Rögnvaldsdóttir,
Bolungarvík
Laugardagurinn 25. apríl rann upp
bjartur og fagur. Það var gott ferða-
veður. Snemma að morgni þess
dags lagði móðir mín upp í sína
hinstu ferð. Öldruð kona, 93 ára,
fasmikil en hæglát. Hún hafði háð
sitt stríð við elli kerlingu. Við hjón-
in höfum margs að minnast og allt
að þakka. Frá því móðir mín varð
ekkja að seinni manni sínum 1965
dvaldi hún oft á heimili okkar á
Móaflöt 13. Hún átti ríkan þátt í
uppeldi barna okkar, sem hún unni
mjög og var alltaf boðin og búin til
að aðstoða. Hún vildi halda þétt um
hópinn. Það verður vandsetið sætið
hennar mömmu, sem dvaldi hjá
okkur í 26 jól og flesta aðra hátíðis-
daga. Síðustu æviár sín dvaldi hún á
hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð og
vil ég þakka starfsfólki þar þá góðu
umönnun, sem hún var aðnjótandi
til hins síðasta. Veri mamma að ei-
lífu guði falin.
Elísabet, Þóra og Gísli
Við sitjum hér feðgarnir og horfum
—
Þökkum auösýnda samúö viö andlát og jaröarför
Elínbetar H. Jónsdóttur
frá Fagradal
Börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn
Óska eftir sveitastarfi
16 ára strákur, vanur sveitastörfum.óskar eftir að
komast í sveit.
Upplýsingar í síma 91-54875.
Tilkynning frá
gatnamálastjóra um
hreinsunardaga í
Reykjavík vorið 1992
Sérstakir hreinsunardagar veröa laugardagarnir 9. og 16. maí og veröa
ruslapokar afhentir I hverfastööv um gatnamálastjóra.
Eftir hreinsunardagana munu starfsmenn Reykjavíkurborgar fara um
hverfi borgarinnar og hiröa upp poka og rusl.
Til aö auövelda fólki aö losna viö rusl eru gámar á eftirtöldum stööum:
Ánanaust móts við Mýrargötu
Sléttuveg í Fossvogi
Sævarhöfða móts við Malbikunarstöð
Gylfaflöt austan Gufunesvegar
Jafnasel í Breiðholti
Gatnamálastjórinn í Reykjavik
Hreinsunardeild
Reykjavlk4. mal 1992
Til sölu Múller mjólkurtankur
Tekur 2.200 lítra, er með Freon 22 kælivökva.
Upplýsingar í síma 98-76548.
Jónsdóttir
á mynd af ömmu. Ég segi syni mín-
um að amma Eiínbet, sú sem haldi
á honum á myndinni, sé dáin. Hann
brosir og segir eitthvað á sinni
fimm mánaða gömlu tungu. Ég veit
að hann skilur ekki hvað pabbi er að
segja eða af hverju pabbi er með tár
í augunum. Hann veit heidur ekki
að á bak við tárin og söknuðinn er
viss friður. Amma var orðin þreytt
og hefur nú fengið að hvflast.
Við amma vorum alltaf mjög náin.
Við gátum talað saman um allt milli
himins og jarðar. Hún sagði mér
sögur frá huldufólki í Álftafirði og
uppvaxtarárunum á Brekku í Hnífs-
dal og ég sagði henni frá því hvað ég
og strákarnir höfðum verið að
bralla. Amma hafði alltaf tíma til að
tala við baldna strákinn sinn.
Amma kom oft í heimsókn á Móa-
flötina. Þar leið henni vel og þar
vildi hún helst vera. Þar vildum við
systkinin líka helst hafa hana. Það
voru líka engin jól án ömmu. Svo
langt sem mitt minni nær hefur
amma verið á Móaflötinni yfir jólin.
Síðustu jól eru fyrir margra hluta
sakir merkileg. Þau voru fyrstu jól
sonar míns, síðustu jól ömmu hans
og þeirra einu jól saman. Ég er
þakklátur fyrir að þau hafi fengið að
kynnast. Seinna, þegar hann er orð-
inn eldri, mun ég sýna honum aftur
myndina þar sem langamma hans
heldur á honum mánaðargömlum
og þau brosa hvort að öðru.
Við amma kvöddumst um síðustu
áramót, þegar ég og mín fjölskylda
fluttum til Flórída. Þó að við vissum
að þetta væri okkar hinsta kveðja
hérna megin, kvöddumst við með
brosi. Við vissum að við yrðum allt-
af saman, sama hvorum megin hafs
eða himins við værum.
Ömmu þakka ég fyrir allt og allt.
Snorri
Þann 25. apríl andaðist hún amma
okkar, Elínbet H. Jónsdóttir. Okkur
systkinin langar að minnast hennar
með nokkrum orðum. Við komum
til með að sakna þeirra stunda sem
hún átti með okkur, bæði á okkar
heimili og hennar. Það voru ófáar
stundir sem við áttum með henni,
þar sem við sátum og töluðum um
liðna tíð. Óhætt er að segja að við
lærðum mikið af þessum samtöl-
um, því hún hafði Iifað tímana
tvenna og hafði frá miklu að segja.
Við komum til með að sakna jól-
anna með henni, því hún hafði eytt
þeim tíma árs á heimili okkar svo
lengi sem við munum. Við munum
sakna hláturs hennar og hlýju og
vonum að þar sem hún er núna,
hvar sem það nú er, geti hún bros-
að, hlegiö og að henni líði vel. Nú er
hún farin, en við munum minnast
hennar og varðveita minningu
hennar í hjörtum okkar um
ókomna tíð.
Með þessum orðum viljum við
kveðja ömmu, sem var okkur svo
kær.
Nú fauk í það skjól, sem skýldi mér,
og skammvinna vonin dvínar.
Mig langar enn til að líta hér
lokuðu brámar þínar.
Með þér til himins burt nú ber
blessun og þakkir mínar.
Þorvaldur, Snorri,
Ragnar og Sigrún,
bamaböm á Móaflöt 13
Mig langar í fáum orðum að kveðja
hana ömmu mína blessaða, sem lést
í hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð í
Kópavogi laugardaginn 25. apríl
síðastliðinn, nær 94 ára.
Amma, sem hét fullu nafni Elínbet
Hjálmfríður Jónsdóttir, fæddist 4.
maí 1898 á Brekku í Hnífsdal. For-
eldrar hennar voru Rannveig Ein-
arsdóttir frá Hvammi í Dýrafirði,
Magnússonar í Skáleyjum, Eyjólfs-
sonar í Svefneyjum, og Jón Hálfdán
Guðmundsson frá Árbakka í Hnífs-
dal, Jónssonar frá Brekku (áður
Hrauni) í Hnífsdal, Jónssonar frá
Læk í Aðalvík.
Tæpra tveggja ára flutti amma
með foreldrum sínum að Þverdal í
Aðalvík, en dvölin þar varð skömm,
því Rannveig, móðir hennar, lést
þar af barnsfararsótt í desember
1902, aðeins þrítug að aldri. Börnin
voru þá orðin fimm, amma elst
fjögurra ára, og svo Guðmundur,
Kristjana, Pálína og Rannveig ný-
fædd. Rannveig var tekin í fóstur í
Aðalvík, en Jón flutti með hin börn-
in fjögur heim að Brekku í Hnífsdal.
Þar ólst amma upp næstu árin hjá
föður sínum og föðurforeldrum,
Guðmundi Jónssyni og Jónu Bárð-
ardóttur, en einnig nutu þau í upp-
vextinum mikils ástríkis langömmu
sinnar, Elísabetar Kjartansdóttur
frá Bakka.
Jón, faðir ömmu, kvæntist síðar
Sigríði Magnúsdóttur úr Hnífsdal
og áttu þau tvö börn, Ragnar og
Sveinborgu. Sigríður lést tæpra 29
ára árið 1908. Eftir lát Sigríðar
flutti fjölskyldan að Árbakka í
Hnífsdal, að Sveinborgu undanskil-
inni sem fór í fóstur til Dýrafjarðar.
Að Árbakka reyndist amma hálf-
bróður sínum Ragnari mikið skjól í
uppvextinum, en hann var henni af-
ar kær, en hann lést tæpra 16 ára
árið 1921.
Þau systkinin á Árbakka sóttu öll
barnaskóla í Hnífsdal. Þótti það
góður skóli svo af bar, og sótti
amma þann skóla í 5 eða 6 ár. Var
það öll hennar skólaganga, utan
skóla lífsins, sem reyndist henni
heldur harður skóli framan af ævi.
Á unglingsárum var amma þó einn-
ig við saumanám, sem síðar reynd-
ist henni afar hagnýtt.
Er leið á unglingsárin, árin 1916
til 1919, lögðu þær systurnar amma
og Kristjana (Beta og Jana eins og
þær voru kallaðar) land undir fót og
héldu til Norðurlands. Þar voru þær
við kaupavinnu, fyrst á Páfastöðum
i Skagafirði, svo að Hólum í Hjalta-
dal og líka á Akureyri. Á Hólum
kynntist amma fyrst seinni manni
sínum, Þórólfi afa mínum, en þar
var hún honum samtíða seinni vet-
urinn hans á bændaskólanum
1916-1917. Á Akureyri vistaðist
amma fyrst hjá Jakobi Hafstein og
svo hjá Sigurlaugu í Gúttó. Þessum
árum á Norðurlandi lýstu þær syst-
urnar sem ævintýraárunum sínum
eða draumaárunum og víst er að
Norðurland var ömmu alla ævi afar
kært í minningunum.
Haustið 1919 kom amma aftur
heim til Hnífsdals og kynntist þá
fyrri manni sínum, góðvini Guð-
mundar bróður hennar, (Einari)
Jakobi Einarssyni, sjómanni á ísa-
firði. Þau gengu í hjúskap 22. apríl
1922 og stofnuðu heimili á ísafirði.
Amma og Jakob eignuðust tvö börn:
(Jónu) Guðmundu, fædda 2. mars
1923, hennar maður, nú látinn, var
Rögnvaldur Ólafsson úr Bolungar-
vík; og (Einar) Jakob, fæddan 13.
júní 1925, látinn 30. nóvember
1988, sem var kvæntur Kristínu
Sigurjónsdóttur. Jakob Einarsson
drukknaði er vélbáturinn Njörður
fórst með allri áhöfn út af Vestfjörð-
um, trúlega 17. desember 1924,
rúmum sjö mánuðum áður en son-
ur hans fæddist og lét amma soninn
heita í höfuð föður síns.
Eftir lát Jakobs bjó amma áfram á
ísafirði með börnin og vann fyrir
sér og börnunum með saumaskap
og komst vel af.
Vorið 1926 barst henni svo bréf frá
afa, Þórólfi Guðjónssyni, sem
greinilega hafði fylgst með henni
frá því veturinn á Hólum, þó úr fjar-
lægð væri. Bauð hann henni að
koma til sín til innanbæjarstarfa og
hafa börnin með. Amma lýsti þessu
svo.að þá hafði komið kría svífandi
úr vesturátt með tvo unga á bakinu.
Afi var fæddur 21. ágúst 1892 á
Hafnarhólmi í Steingrímsfirði.
Hann hafði flutt norðan úr Stranda-
sýslu að Innri-Fagradal í Saurbæ í
Dalasýslu sumarið 1924 ásamt 6
systkinum sínum og foreldrum,
Guðjóni Sigurðssyni frá Sunnudal
og Ingibjörgu Þórólfsdóttur frá
Hrófá.
Ömmu fórust greinilega innan-
bæjarstörfin í Fagradal vel úr hendi,
því á Þorláksmessu árið 1926 gengu
þau afi í hjónaband. Eftir það stýrði
amma búi í Fagradal í 39 ár af fá-
dæma krafti og myndarskap. Amma
og afi eignuðust fjögur böm: Móður
mína, Ingibjörgu, fædda 25. júlí
1927, gifta Halldóri Þórðarsyni, vél-
stjóra úr Reykjavík; Rannveigu,
fædda 9. september 1929, var gift
Eggerti Einarssyni, vélstjóra úr
Reykjavík; Sigurð, nú bónda í
Fagradal, fæddan 11. nóvember
1932, kvæntan Erlu Karlsdóttur frá
Kollsá; og Elísabetu Þóru, fædda 29.
september 1939, gifta Gísla Valdi-
marssyni, kennara í Garðabæ. Alls
eru barnabörn ömmu 23 og bama-
barnabörn 27.
Amma og afi bjuggu myndarbúi í
Fagradal og var fyrir stóru heimili
að sjá. Einatt voru þar um og yfir 20
manns í heimili og töluverður
gestagangur að auki. Þrátt fyrir
mikið annríki veit ég að amma undi
sér afar vel í Fagradal. Hún hafði á
orði hversu mjög hún hreifst af vor-
dýrðinni og kyrrðinni í Fagradal og
hversu ógleymanleg fegurð Breiða-
fjarðar var á vorkvöldum.
Þegar börnin voru nokkuð komin á
legg, sneri amma sér í vaxandi mæli
að félagsmálastörfum ýmiss konar.
Hún var í mörg ár ritari í stjórn
kvenfélagsins í Saurbæ og sömu-
leiðis í sóknarnefnd Staðarhóls-
kirkju. Ég minnist þess frá því að ég
var patti í sveit í Fagradal hjá ömmu
og afa, hversu oft var um það rætt
að fara inn á Hól. í mínum huga er
og verður því Staðarhólskirkja
ávallt bara kirkjan á Hólnum. Hóll-
inn var svo greyptur í huga minn frá
þessum æskuárum, að það varð mér
meiriháttar áfall þegar hann einn
góðan veðurdag hét orðið Tjarnar-
lundur.
Vorið 1956 var amma kosin for-
maður Sambands breiðfirskra
kvenna og í skólaráð Staðarfells-
skóla. Hún var formaður Sam-
bandsins í ein 17 ár, eða í allmörg ár
eftir að Þórólfur afi dó, sem var 2.
ágúst 1965. Þegar afi dó var Siggi
frændi tekinn við búi í Fagradal, en
amma og afi bjuggu enn á loftinu í
gamla bænum sem nú er horfinn. í
nokkur ár eftir að afi dó starfaði
amma á saumastofunni á Reykja-
lundi í Mosfellsbæ á vetrum, en fór
vestur í Fagradal á sumrin. Eftir það
fluttist hún alfarin til Reykjavíkur
þar sem hún bjó lengst af ein í eigin
íbúð, en þó síðustu árin á vistheim-
ilinu Seljahlíð í Breiðholti og nú
síðast í Sunnuhlíð í Kópavogi.
Ég gleymi aldrei fallega brosinu
hennar og megi góður guð geyma
hana og varðveita í nýja drauma-
landinu.
Allir dagar eiga kvöld,
allar nœtur morgna.
Þannig verða árin öld
og öldin mynd hins horfna.
(N.N.)
Þórólfur Halldórsson
dóttursonur