Tíminn - 05.02.1993, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Föstudagur 5. febrúar 1993
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Tfminn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aóstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guömundsson
Stefán Ásgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrfmur Gíslason
Skrifstofur: Lynghálsi 9, 110 Reykjavík Sfml: 686300.
Auglýslngasfmi: 680001. Kvöldsfmar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1200,- , verð I lausasölu kr. 110,-
Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Lifandi fólk,
dauðir hlutir
Það hefur verið metnaðarmál alls almennings hér
á landi til þessa að allir ættu kost á heilbrigðis-
þjónustu án tillits til stéttar eða efnahags. í hug-
um fólks hefur þetta atriði flokkast undir samhjálp
og velferð. Lítil þjóð þarf á slíkum hugsunarhætti
að halda.
Það hefur kostað mikla fjármuni að reka heil-
brigðiskerfið í landinu. Það er fullkomlega eðlilegt
að hugað sé að sparnaði og sem bestri nýtingu fjár-
muna í þessu kerfi. Hins vegar er það uppgjöf í
málinu að spara með því að velta aukinni hlutdeild
yfir á sjúklingana.
Þessi mál eru viðkvæm og það er hiti í umræð-
unni um heilbrigðismálin um þessar mundir.
Staðreyndir og ummæli ráðamanna um þessi mál
koma þjóðinni til að hrökkva við. Almenningi í
landinu brá illa þegar heilbrigðisráðherra ræddi
verð á sjónvarpsviðgerðum í samhengi við heil-
brigðisþjónustu. Þessi hugsun hefur ekki áður
birst í yfirlýsingum svo valdamikils manns eins og
heilbrigðisráðherra er. Fólki bregður af því að
sjónvarp er dauður hlutur, en þeir sem leita þjón-
ustu heilbrigðiskerfisins eru lifandi fólk með til-
finningar. Það er hægt að vera sjónvarpslaus um
tíma en það misbýður siðferðiskennd fólks ef það
er staðreynd að fólk dregur að leita sér læknis af
fjárhagsástæðum.
Fólki bregður illa þegar það heyrist frá heilbrigð-
isstéttum að fólk hringi til þess að kynna sér hvað
ákveðin heilbrigðisþjónusta kostar, en síðan heyr-
ist ekki frá því meir. Því miður hefur þetta heyrst
að undanförnu. Þessi staðreynd er svo alvarleg að
yfirvöld heilbrigðismála geta ekki leitt hana hjá
sér.
Vonandi eru yfirlýsingar um sjonvarpsviðgerðir
gefnar í fljótræði í hita bardagans, sem og önnur
gífuryrði um gapuxa og fleira sem fundist hefur í
orðabók heilbrigðisráðherra að undanförnu. Ráð-
herrann ætti nú að hafa forustu um það að endur-
skoða þær aðgerðir sem hann hefur staðið í að
undanförnu, og gæta að því að það er til fólk í
þjóðfélaginu sem verður sjúkt og þarf heilsugæslu
en hefur enga fjármuni á milli handanna. Þúsund-
ir fólks sem eru án atvinnu þurfa á þessari þjón-
ustu að halda. Það má með engu móti kippa burt
því öryggisneti sem heilbrigðisþjónustan hefur
verið. Á erfiðum tímum sem nú, má með engu
móti ganga fram með óvarkárni á þessu viðkvæma
sviði.
Það má ekki villa mönnum sýn í þessu efni, að
hækkun þjónustu sem fullvinnandi fólki með
sæmilegar tekjur finnst léttvæg, getur verið þung-
bær fyrir mann sem er tekjulaus og þarf ef til vill
að draga fram lífið á atvinnuleysisbótum. Það er
auðvitað lykillinn að því að ná einhverri sátt í
þjóðfélaginu að varlega sé gengið fram í því að
velta kostnaði yfir á notendur heilbrigðiskerfisins
með alls konar gjaldskráhækkunum. Ut yfir tekur
þó ef kostnaði við lækningar fólks er líkt við við-
gerð á dauðum hlutum.

.JVljög ánægöir með Jóhönnu,"
segir með rauðu letri yfir þvera for-
var-
hann sá nxálgagn Alþýðufioldhsins f
gærmorgun, en Alþýöublaðið er
eins og Garri hefur áður bcnt á, fyr-
irtaks mælikvarði á
ráöherra Alþýöufl<ócksins
sinni.
ráöherranna er Iftið og sjálfsmynd
þeirra ekki meö bjartasta og tígu-
vant aö Waupa undir bagga og birta
firéttir af afrekum þeirra. ÞegarJón
Sigurösson var runninn á rasslnn
rneö tðveriö á Kefiisnesi þráttfyrir
aö hann væri í sífellu að fá menn
utan úr heimi til aö undinita þetta
og hitt, þá var hann mæröur mjög í
Aiþýöublaöinu og Garri er viss um
að það hafi gert honum gott svona
andlega séð.
Þá hefur Alþýðublaöid iengi fyail-
aö af miknii kurteisi um alþjóóa-
stjómmáiastórmenniö Jón Baldvin
og á Garri aiveg eins von á því að
Jóhanna Sigurðardóttir
væri ljóti þursinn ef hann segðist
ektó vera ánægður með SighvaL
En nú er sem sagt greinilegt að
sjálfstraust Jóhönnu er t nokkurri
iægð fyrst Alþýðublaðsgarmurinn
þarf aö gera það að aðalfrett sinni
að einhver sé ánægður með Jó-
þetta aílt saman og þess vegna
heyrist minna í henni í þessari rík-
isstjóm. Hún æmti því hvorid né
skræmti þótt stöðugt sé verið að
tófpa f kjör almennings.
Eða er ástæóan kannski sú að Jó-
hönnu $é f raun andskotans sama
eftir því hvort mitóð eða lltið er
flallað um hana í fiölmiöhim? Hún
þurfi bara aftur smá flölmiðlaat-
hygK og skárra sé en ekkert að Al-
þýðubiaðið sinni henni cn sé ekki
bara að hossa Jónunum.
Jóhanna gekk í það af mikiu of-
'orsi á sfnum tíma að rústa gamla
húsnæðiskerfið sem þó hafði verið
samlð um f kjarasamningum. Hún
fenn kerfinu sjálfii allt til forráttu
og gat aldrei stóiið að sjálft kerfið
væri ektó alvont heldur á þvf van-
ur, svona eftir að hann heimsótti
Hastings Banda, hinn elliæra harð-
sflóra Malaví og gaf honum stóp.
Kannstó Alþýöublaðinu og Jóni
Bald. tatóst í leióinni að gera Hast-
ings Banda að stórmenni á við AI-
bert Schweitzer.
Aiþýðublaðið er í gær sem endra-
nær trútt þeím höfuðtílgangi sfn-
um að efla ráöherrum Alþýðu-
flokksins sjálfstraust þegar þeir
eru í andiegum öldudal. Þannig er
etóá ólíklegt að harðsnúnum blaða-
mönnum Alþýöublaðsins takist

um það var hún etód til viðræðu.
Ilúsnæðiskerfmu varð að rústa,
sama hvað það kostaði og undan
þessari þráhyggju konunnar var
hönnu og vonandi að Jóhanna trúi
þessu og taki gleði sma við þessa
stórmerku fretL
Jóhanna hefur annars btið verið í
fréttum upp á sfðkastið og litium
sögum farið af henni við þá iðju
sem hún var talsvcrt fraeg fyrir í
flölmiðlum á tímum fyrri ritós-
sflómar, að beija í borðið og segja
nei þegarhenni þótö um ofgengið
á högsmuni þeirra sem hún bar
fyrir brjóstí. Fyrir þverðmóðsku
sfna hiaut Jóhanna oft á tíðum
fera aldrei haldbær rök fyrir því
hvað ynnist með þessu umrótí
öilu. Hún bara orgaði í flöimiðlum
emn
em-
hvera sem segist ánægður meö
Sighvat Björgvinssoo.
Garri, sem er Sigbvatí afar vehilj-
aður, vfll létta undir með blaða-
mönnum Aiþýðublaðsins sem
vafabtið sjá fyrir sér Hlvinnanlegt
verfc og bendir þeim á að hafa Ld.
samband við kratann sem Sighvat-
ur samdi við um verktakavinnu við
Baidvin nefndi hana „heiiaga Jó-
hönnu“.
Kannski stafar þessi deyfð Jó-
hönnu nú af því að Davíð hafi betri
aga á henni en Steingrimi og Jóni
Baldvin krataformanni tókst
nokkru sinnL Hún einfaldlcga lúffi
fyrir Davíð þegar hann segi henni
aö haida kjafti og hún misskilji
staóinn fæddist óskabara hennar -
húsbrefakerfið.
Garri er ekki viss um aö þeir sem
meö húsbréfakerfmu uróu ofur-
seldir verðbréfamarkaðnum og
duttíungum hans, kunni Jóhönnu
neinar sérstakar þaktór nú þegar
lesa má f U>gbhtingab!aðinu tfl-
kynningar um nauöungaruppboö
og nauöungarsölur á húseignum
fólks með húsbréfasnönma um
háls sér.
En Garri var hins vegaránægöur
með Jóhönnu þegar hún var
skemmtiatriði f flölmiölum og
væntir þess að frétt Alþýóublaðsins
í gær marid upphaf að tfyium fertí
Jóhönnu á l>essu svifM og að hún
látí nú Davfð etód sifla á sér öflu
iengur. -Áfram Jóhanna.
Garri
Þróunaraðstoð og
Sérlegur siðgæðisvörður Alþýðu-
flokksins og stjómarmaður í Þróun-
arsamvinnustofnun íslands, fékk
hland fyrir hjartað á dögunum þeg-
ar hann uppgötvaði að mannrétt-
inda í Afríkuríkinu Malaví sé ekki
gætt sem skyldi. Ámi Gunnarsson,
fyrrnm alþingismaður, setti sig þeg-
ar í stað í samband við „formann
sinn“, Jón Baldvin, og varaði hann
við að fara í opinbera heimsókn til
landsins, þar sem hann hafi sann-
frétt að stjómarfar þar sé ekki sem
skyldi.
Utanríkisráðherra er aftur á móti í
Malaví með fríðu föruneyti, sem
flest hefur vel launaða og trygga at-
vinnu af Afnkuaðstoð og sér aldrei
annað en mannúð, framfarir og
stjómvisku í svörtu álfunni. Jón er
þama að afhenda fiskibát sem Þró-
unarsamvinnustofríunin er að gefa
innfæddum.
Virtur og elskaður
Siðgæðisvörðurinn prúði hefur
komist á snoðir um að sjálfstæðis-
hetjan marglofaða, Dr. Hastings
Banda, ætlar ekki að efría til kosn-
inga og er búinn að búra hinn virta
og merka foringja stjómarandstöð-
unnar, Caloso, inni og þjarmar þar
að honum að afrískum sið. Stjóm-
arandstæðingar em gripnir hvar
sem þeir nást, pyntaðir og þykja hin
ágætasta krókódflafæða. En utan-
ríkisráðhera og íslensku þróunar-
hetjunar kalla ekki allt ömmu sína
og Bjöm Dagbjartsson, atvinnuþró-
ari, flutti loflega ræðu í útvarpið og
kvað dr. Banda hinn merkasta mann
og að stjómarfarið færi skánandi
heldur en hitt
Mega allir sjá að ekkert er að marka
tilfinningavelluna úr Áma Gunn-
arssyni og þróunarkona lét hafa eft-
ir sér að hún væri aldeilis hissa á
manninum að láta svona, því hann
hefði ekkert látið vita af krókódfla-
fæðunni í stjóm Þróunarsamvinnu-
stofríunar íslands og væri að sverta
þiggjendur góðra gjafa frá íslandi.
Ámi sagðist ávarpa „formann sinn“
beint yfír höf og álfur og bað hann
að kippa fiskibátnum með sér til
baka.
Jón Baldvin forherðist við hverja
raun og skellti skollaeyrum við öll-
um umvöndunum Áma flokksbróð-
ur síns, sem allir mega sjá að er hin
hreina samviska Alþýðuflokksins og
afhenti fleytuna með viðhöfn í Apa-
flóa, að sögn Morgunblaðsins og tók
ráðherrann dr. Sambo við henni.
Rúsínan í pylusendanum var svo
sú, að dr. Hastings Banda bauð ráð-
herranum til sín og dáðust þeir hvor
að öðmm í hálftíma. Sagði utanrík-
isráðherra Mogga, að sá gamli væri
ákaflega hygginn.
Það dregur enginn í efa, því karl er
búinn að vera við völd á fjórða ára-
tug og hefur látið þá þegna sína sem
enn er ekki búið að kasta fyrir
krókódfla, kjósa sig sem forseta til
lífstfðar.
Vonandi kemst Jón Baldvin og þró-
unargengi hans heilskinnað frá
Malaví, en Ámi segir í Moggagrein,
að sjálfur yrði hann áreiðanlega
fangelsaður þar í landi ef þarlendir
kæmust að skoðunum hans og vitn-
eskju. Því er eins gott að innfaeddir
frétti ekki af uppljóstrunum Áma
eða að Jón Baldvin sé að taka á móti
skeytum þar sem flett er ofan af
stjómarfarinu í Malaví.
siðgæði
Háþróun
Ámi hinn siðprúði Gunnarsson
hefur lengi þróað þróunaraðstoð.
M.a. var hann starfmaður hinnar
miklu Hjálparstofnunar kirkjunnar,
sem „aðstoðaði" starfsfólk sitt öllum
öðrum betur. Og eins og margtugg-
ið er hér, er hann í stjóm Þróunar-
samvinnustofriunar íslands.
Hann ætti því að hafa nokkra nasa-
sjón af stjómarfari og mannrétt-
indahugmyndum í Afríkuríkjum.
En hann er eins og allir hinir sem
gumsast í áróðri fyrir framlögum og
ferðast með myndatökumönnum
inn í ömulegar flóttamannabúðir
þar sem milljónir fómarlamba út-
rýmingarhersveita afrískra þjóem-
isssinna og ættbálkaböðla, veslast
upp og deyja fyrir sjónvörp Vestur-
landa.
Allt það fólk svíkst undantekning-
arlaust undan að vita og skýra frá
hverjir hinir raunverulegu orsaka-
valdar hörmunganna eru.
Að dr. Hastings Banda og liðsmenn
hans virði ekki þingræði eða mann-
réttindi em engar fréttir. Það veit
Jón Baldvin og er fjandans sama
hvemig staðið er að kosningum þar
í landi og er ekki flökurgjamt að
setjast að snæðingi með dr. Sambo
og dr. Banda.
Og Malaví er aðeins eitt Afríkuríkj-
anna en hvorki þingræði né mann-
réttindi em virt í neinu þeirra, hvort
sem Ámi Gunnarsson hefur hug-
mynd um það eða ekki.
Þar sem þróunaraðstoð er aðallega
þeim til skemmtunar sem hana
veita, er hárrétt af Jóni Baldvin að
fara sjálfur og afhenda harðstjórum
dollur sínar við hátíðlegar athafnir
og hlusta auðvitað ekki á neinar
asnalegar siðaprédikanir.