Tíminn - 10.08.1993, Síða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 10. ágúst 1993
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Ttminn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aðstoðarritsýóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar Birgir Guðmundsson
Stefán Asgrlmsson
Skrifstofur: Lynghálsi 9,110 Reykjavlk Sími: 686300.
Auglýslngasfml: 680001. Kvöldsímar: Askrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1368,- , verð I lausasölu kr. 125,-
Grunnverð auglýsinga kr. 765,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Hver er stefna
ríkisstjórnarinnar í
landbúnaðarmálum?
Kynning Sighvats Björgvinssonar viðskiptaráðherra á
skýrslu norrænu ráðherranefndarinnar um stuðning
við landbúnað á Norðurlöndum hefur vakið upp gamal-
kunna umræðu um landbúnaðarmál með stórkarlaleg-
um fullyrðingum um gróða neytenda af því að leggja
landbúnað niður hér á Iandi. Þeir hógværari segja að
reyndar sé allt í kaldakolum í landbúnaðinum, en ekki
sé verið að tala um að leggja hann af.
Sú stefna hefur verið hér uppi í Iandbúnaði að fram-
leiða fyrir innlendan markað. Afkastagetan hefur verið
langt þar fram yfir og hefur verið unnið að því undan-
farin ár að draga saman í framleiðslu og fella niður út-
flutningsbætur á landbúnaðarvörur. Vegna þessa hafa
jarðir farið úr byggð, eða að teknar hafa verið upp nýjar
búgreinar, sumar með árangri en á öðrum sviðum hefur
tekist miður. Því verður einnig ekki á móti mælt að
unnið hefur verið að því að ná framleiðslukostnaðinum
niður og vinnslu- og dreifingarkostnaði. Þetta verk hef-
ur verið unnið í tengslum við búvörusamninga og for-
ustumenn bænda hafa verið í samstarfi við verkalýðs-
hreyfinguna í landinu um þessa vinnu.
Nú kemur viðskiptaráðherra ríkisstjórnar Davíðs
Oddssonar fram á völlinn og slær fram tölum um sparn-
að neytenda við það að slá landbúnaðinn af og hvetur
verkalýðshreyfinguna til að taka upp þá baráttu. Hann
segist reyndar ekki skilja af hverju foringjar hennar láti
bjóða sér þetta.
Landbúnaðarráðherra segir hins vegar viðskiptaráð-
herra byggja málflutning sinn á gömlum og villandi töl-
um, samanburðurinn sé ekki marktækur og bændur séu
á réttri leið.
Nú hlýtur almenningur að spyrja hver sé stefna þeirr-
ar ríkisstjórnar í landbúnaðarmálum sem hefur tvo ráð-
herra innanborðs sem tala svo í austur og vestur. Fylgir
ríkisstjórnin landbúnaðarstefnu Halldórs Blöndal eða
Sighvats Björgvinssonar? Hér er allt of mikið í húfi til
að hægt sé að hlusta bara á hnútukast ráðherranna og
láta svo kyrrt liggja. Ef taka á þessa menn alvarlega,
hlýtur að stefna í hörkuátök milli stjórnarflokkanna
þegar farið verður að takst á um fjárveitingar til land-
búnaðarmála á næsta ári. Bændur sem eiga atvinnu
sína og lífsafkomu undir landbúnaðarstefnunni á sínum
tíma, hljóta að spyrja hvort sú stefna sem mörkuð var
með búvörusamningnum haldi eða hvort til standi að
söðla um og taka upp einhverja allt aðra stefnu. Mun
viðskiptaráðherra leggja til í ríkisstjórninni að leyfður
verði nú þegar óheftur innflutningur landbúnaðarvara,
og er fylgi fyrir því í ríkisstjórninni?
Þetta mál er svo alvarlegt að forsætisráðherra hlýtur
að þurfa að tjá sig um hvort von sé á stefnubreytingu í
Iandbúnaðarmálum eða ekki. Ef ekki, þá ætti hann að
gefa viðskiptaráherra sínum tiltal, því að það er mikið
frumhlaup af hans hendi að hefja umræður um land-
búnaðarmálin á villandi upplýsingum í trássi við land-
búnaðarráðherrann sem situr með honum í ríkisstjórn.
Það er áreiðanlega fullur vilji fyrir því hjá öllum aðil-
um að ná niður framleiðslukostnaði í landbúnaði og
lækka kostnað við vinnslu, heildsölu og smásölu land-
búnaðarvara. Það er aðkallandi verkefni sem auðvitað
þarf sinn tíma. Frumhlaup viðskiptaráðherra gerir slíka
viðleitni erfiðari og fellir umræðurnar um landbúnað-
armálin í gamla og ófrjóa þrætubók.
Yfirlýsingar og hótanir NAT0 um að
gera loftárasir á Serba hafa verið um-
deildar svo ekki sé meira sagt og vakið
upp fjöldann alian af spumingum um
trúverðugleika bandalagsins og eðli
þessum málum verið kapítuJi út af fyr-
ir sig, því ísiensk stjómvöld hafa gefið
misvísandi upplýsingar um stefnuna
eftir því í hvaða heirhsálfum þau hafe
verið stödd. Þannig hafa fúiltrúar ut-
anríkisráðuneytisins ítrekað sagt af-
stöðu íslendinga hafa verið mjög skii-
yrtan stuðning við ákvörðunina um
ioftárásir. Forsætisráðherra hins vegar,
arhanntjáðisigummálið,segiraði
fyllilega afstöðu
htut utanríkísráðuneytisins hér heima
forsætisráðhenans um ioftárásir á
Serba í Bosníu. Fors;eti.sráðherra hins
vegar virðist telja það nóg ef einhveriir
embættismenn f bandaríska stjóm-
kerfinu eru ánægðir með ummæli og
stefhu hans gagnvart loftárásum og ef-
laust eru þeir ekki óánægðari með
skoðanaleysi hans á hvalfriðunar-
stefhu og viðskiptaofsóknum Banda-
ríkjanna á hendur Norðmönnum.
Málin taka að skýrast
Samkvæmt fréttum stendur til að fi á
hreint hver afstaða ístands til toftárása
hinni vopnlausu smáþjóð norður í Ati-
antshafi þar með í hóp allra herská-
ustu ríkja í NATÖ. Raunar bætti fbr-
sætisráðherrann þvf við, að Banda-
ríkjamenn hafi verið mjög ánægðir
meðþáafstöðusem hann kynnti. Ekki
Icnska lýðveldisins á annan vcg en að
hann teldi það sérstaklega gott hjá sér
að hafa tekist að gera Bandaríkja-
mönnum til geðs, rétt eins og það væri
eitthvað sem skipti miidu máli í ís-
leaskri utanríkisstefnu.
Undirtyllur og
embættismenn
Slíkt lítillæti af hálfu hins fslenska
ráðamanns gagnvart bandarískum
Davfð
Og fslenski forsætisraðherrann virðist
sæll með sitt og það eina sem frétt-
næmt er úr ferð hans er að undirtyil-
umar segjast ætla að láta hann vita
þegar skorið verði niður í vamarstöð-
inni íKeflavík. f framhjáhiaupi er hon-
um síðan sagt að það standi lfklega til
mmmsm x
....
að setja fram staðfestingarkæru gegn
Norðmönnum og að meintar tilfinn-
ingar almennings í Bandaríkjunum
muni ráða stefnumörkun þariendra í
hvalamáium. Sjálfúr virðist fslenski
ráðherrann ekkert hafa haft til mál-
anna að Jeggja. Þannig hafði hann ekk-
ert um!..........
fúndi utanríkismálanefhdar í
Jafnframt má búast við að sjávarút-
vegs-, utanríkis- og umhverfisráðherr-
ar landsins sjái sóma sinn í að setja
fram viðeigandi andmæli við þróunina
í hvalamálum í Bandaríkjunum og
hrokann og vanvirðinguna sem í
henni kemur fram við alþjóðlega
að víðmælendur forsætisráðherrans í
þessari skyndiheimsókn vom nær ein-
göngu undirtyllur í stjómkerfinu,
einn aðstoðarráðherra og svo embætt-
ismenn, ef fra er skilinn örstuttur
fúndur hans með Al Gore varaforseta.
legra samninga sem þeir hafa sjáifir
skrifað undir og þar með rýrt verulega
bæði, þegar hann var í heimsókn sinni
í Bandarfkjunum, iyrst hann var á
annað borð að fara þangað. Hafi það
verið hugmynd fbrsætisraðherra að
hressa aðeins upp á bágboma, pólit-
feka ímynd stna hér heima á íslandi
með því að hitta stórmenni úti t heimi
og vinna sigra í útlöndum, þáverður
vfet að viðurkennast að þessi ameríku-
fór hans varð honum ekld slík fyfti*
stöng. Þvert á móti var lítil reisn yfir
hafði á sér sama yfirbragð og htn pólit-
íska fbrysta ríkfestjómarirHiar á sviði
landsmálanna hér hcima. Yfírbragð
klúðurs og klaufaskapar. Carrí
Harðjaxl
og lundapysjur
Nú styttist óðum í að allir refsi-
fangar á Litla hrauni eigi að baki
vel heppnað strok úr fangelsinu,
en strokufangar á ferð um landið
eru að verða álíka algengir og er-
lendir ferðamenn. Um helgina
fóru tveir refsifangar í leiðangur
úr fangelsinu en lögreglan hand-
tók þá á flugvellinum í Vest-
mannaeyjum en þeir voru á flótta-
leið til Færeyja. Það sem einkum
gerði þennan síðasta flótta frétt-
næman, fyrir utan það að fangels-
isyfirvöld sögðust vera búin að
stórherða eftirlit á staðnum eftir
síðasta strok, var að Donald Feen-
ey, sem rak fyrirtækkið CTU í
Bandaríkjunum, var annar stroku-
fanganna. Donald þessi Feeney var
sem kunnugt er dæmdur í íslenskt
fangelsi eftir að honum mistókst
að ræna tveimur dætrum Emu
Eyjólfsdóttur hér í vetur en mál
þetta varð mikill fjölmiðlamatur
vegna þess hversu reifarakennt
það var.
„Dirty Harry“ raunveruleikans og
um hann gerðar kvikmyndir.
En ferill Feeneys sérsveitarkappa
tók ýmsum breytingum þegar
hann kom til íslands. í fyrsta lagi
mistókst honum að klára það sem
hann ætlaði að gera hér og hann
Hetjan á flótta
En eftir atburði helgarinnar er þó
ljóst að staða harðjaxlsins og sér-
sveitarmannsins hefur versnað til
muna. Það hefði e.t.v. hæft sér-
sveitarmanni eins og Feeney með
eigið fyrirtæki, að brjótast út úr
Alcatraz-fangelsi í Ameríku, enda
hefur fræg bíómynd með East-
wood í aðalhlutverki verið gerð
um flótta þaðan. í framhaldinu
hefði sérsveitarmaðurinn auðvitað
átt að sleppa. í versta falli hefði
mátt búast við að hann næðist á
alþjóðlegum flugvelli á leið í skjól í
Suður Ameríku. Hins vegar er það
tæplega samboðið slíkum kappa
sem Feeney hefur spilað sig, að
brjótast út af Litla-Hrauni hjá Eyr-
arbakka og vera nappaður innan
um lundapysjurnar af almennri
lögreglu á flugvellinum í Vest-
mannaeyjum á leiðinni til að láta
sig hverfa í manngrúann í Færeyj-
um.
Sérsveitarmaðurínn
Donald Feeney, hafði til skamms
tíma rekið fyrirtæki sem þjálfaði
lífverði og lögreglumenn í örygg-
isgæslu og hvers kyns áhættusöm-
um störfum, en sérfræði Feeney
var sögð mikil þar sem hann hafði
hlotið þjálfun með sérsveitum ein-
hverjum í Bandaríkjaher, einhvers
konar „grænhúfum" sem fáa eiga
sér líka. í góðgerðarskyni hafði Fe-
eney þessi m.a. fari í áhættusama
ieiðangra til islamskra landa og
numið þar brott kúguð böm am-
erískra forelda og í þeim ferðum
oft stigið krappan dans. Höfðu
meira að segja verið skrifaðar
bækur um þennan góðhjartaða
Wiit og breitt'
endaði í fangelsinu á Litla-Hrauni
innan um venjulega íslenska refsi-
fanga, sem eru allt annað en hetju-
legir karakterar. Þótti mörgum að
þar hefði sérsveitarmaðurinn Fe-
eney lent í mestu hrakförum lífs
síns enda heldur betur farin að
fölna hjá honum „Rambósérsveit-
arímyndin" sem hann og hans fólk
hafði svo kappkostað að draga upp
af honum. Feeney bar sig þó vel
Iengst af og reyndi lengi að bjarga
sjálfsvirðingunni með því að út-
hrópa felenskt réttarkerfi sem
meingallað húmbúkk.
Það kæmi því ekki á óvart þótt
fyrirtæki þessa harðjaxls eigi enn
eftir að bíða töluverðan álits-
hnekki, enda vafamál hversu
merkilegur pappír harðjaxlinn var
í upphafi.
Hitt er annað mál að fangelsis-
málayfirvöld á íslandi geta þakkað
það hinni ótrúlega neyðarlegu
hrakför Feeneys, að í samanburði
verða hrakfarir íslenskra fangelsis-
mála ekki eins æpandi og orðið
hefði ef menn færu að velta fyrir
sér hlutum eins og af hverju það er
of lítið að hafa fjóra menn á næt-
urvakt til að fylgjast með því að
fimmtíu menn séu sofandi, læstir
inni í klefum sínum?
B.G.