Tíminn - 16.02.1994, Qupperneq 7

Mibvikudágur 16. febrúar l'99'4
7
Fjórir íslendingar enn í fyrr-
um Júgóslavíu:
Rauði kross-
inn áfram í
Bosníu
Meöal gesta voru Össur Skarphébinsson umhverfisrábherra og frú Vigdís Finnbogadóttir, forseti íslands.
Landgrœöslan segir 42% landsins vera gróin. Sveinn Runólfsson landgrœöslustjóri:
Skilgreina þarf
hvaö sé gróiö land
Alþjóðaráð Rauða krossins
mun leitast við aö fylla það
skarð, sem skilið verður eftir í
hjálparstarfi í Bosníu-Herseg-
óvínu ef Flóttamannastofnun
Sameinuðu þjóðanna og sam-
starfsaðilar hennar neyðast til
aö yfirgefa landið. Komi til
loftárása herja NATO, er ólík-
legt aö stofnunum Sameinuðu
þjóðanna veiði vært í landinu,
að minnsta kosti á yfirráöa-
svæöi Serba.
Alþjóðaráðiö hefur undanfamar
vikur verið að búa sig undir aö
taka yfir hlutverk Flóttamanna-
stofnunarinnar í Bosníu-Herseg-
óvínu. Þörfin fyrir neyðaraðstob
meðal óbreyttra borgara er gífur-
leg, sérstaklega er skortur á mat-
vælum og Iyfjum. Ráðið hefur
bækistöövar á 17 stöðum í land-
inu þar sem leitast er við að fylla
birgðaskemmur af neyðarvam-
ingi, en áætlanir Alþjóðaráðsins
gera ráö fyrir að ástandið versni
til muna, bæði á yfirráðasvæðum
Serba og í Mið-Bosníu, ef til loft-
árása kemur.
Starfsmenn Alþjóðaráðsins í
Bosníu em um 600 og þar af um
100 erlendir hjálparstarfsmenn.
Verði öryggi starfsfólksins ógnað,
em tO reiöu áætlanir um að flytja
þab á brott með skömmum fyrir-
vara.
í fyna hafði Alþjóðaráð Rauða
krossins milligöngu um að 2.400
stríðsfangar vom látnir lausir,
það sá um matvæladreifingu til
að minnsta kosti einnar milljón-
ar nauðstaddra og bar tvær millj-
ónir skilaboöa milli ástvina sem
misst höföu sjónar hver á öðmm.
Einnig heimsótti ráðið 14.400
stríðsfanga og útvegaði 260
heilsugæslustöbvum og sjúkra-
húsum lyf.
Fjórir sendifulltrúar Rauða kross
íslands em að störfum í fynum
Júgóslavíu.
Frá Patró
í Borgames
Forseti íslands hefur, að tillögu
dómsmálaráðherra, skipað Stef-
án Skarphéðinsson, sýslumann
á Patreksfiröi, til þess að vera
sýslumaöur í Borgamesi frá 1.
mars n.k. að telja.
„Þessar niðurstöður Land-
maelinganna um stærð gró-
Ins lands breyta I engu starfi
Landgræöslunnar. Það eru
líka deildar meiningar um
hvað skilgreina eigi sem gró-
ið land. A til dæmis að telja
hálfgróið land þama meö?"
Þetta sagði Sveinn Runólfs-
son landgræðslustjóri í sam-
tali við blaðið. Um helgina
var haldin á Selfossi ráð-
stefna um landgræðslu á 50
ára afmæli lýðveldisins.
Margar athyglisverðar stað-
reyndir komu þar fram.
Meðal þess, sem kom fram á
ráðstefnunni, voru nýjar tölur
frá Landmælingum íslands
um hve stór hluti landsins
væri gróinn. Samkvæmt þeim
skilgreiningum em um 42%
landsins gróðri hulin, en fram
til þessa hefur aðeins verið tal-
iö að 25% þess væm gróin.
Þessar tölur vöktu nokkra at-
hygli á ráöstefnunni. Sveinn
Runólfsson segir þær áhuga-
verðar, en muni þó engu
breyta um starf Landgræðsl-
unnar á næstu misserum.
Verkefnin blasi viö Land-
græðslunni og verk sé hvar-
vetna að vinna.
Á ráðstefnunni kom fram að
nú er unnið að kortlagningu
þeirra svæða þar sem gróöur-
og jarðvegseyðing er hvað
mest. Á síðasta ári var Norð-
austurland kortlagt með þess-
um hætti, svo og Skaftár-
hreppur og Reykjanes. Á þessu
ári verða afréttir á Suðurlandi
kortlagðir á þennan hátt. Á
þessu verki að vera lokið fyrir
sumarið 1995. Sagði Sveinn
Runólfsson þetta mjög þýð-
ingarmikið verkefni og gæti
talsveröu breytt í skipulagn-
ingu landgræðslustarfsins.
I athyglisverðu erindi á ráð-
stefnunni sagöi dr. Bjöm Sig-
urbjömsson að huga þyrfti sér-
staldega ab ástandi íandsins
þegar landbúnaður væri ann-
ars vegar. Markaðshorfur og
vinsældir landbúnaðarvara
mættu ekki einar ráða stæið
bústofns í landinu. Ákvörðun
á fjölda búfjár í hverjum
hreppi yrði að miöast viö beit-
arþol landsins og framleiðslu-
getu, og fjöldinn mætti aldrei
verða svo mikill að landspjöll
hlytust af. Bjöm bætti því við
að ferðamannastraumur yrði
ab lúta sömu reglum. Vinsæld-
ir landsins hjá ferðamönnum
mættu ekki verða til þess að
spilla því á nokkum hátt.
SBS, Selfossi
Yfir 90% efstubekkinga í grunnskólum fengu kynfrœbslu 1990-91, samkvœmt könnun fyrir Landlœknisembœttiö:
Ekki tilgangurinn ab skoba
innihald eba gæbi fræbslunnar
Yfir 90% efstubekkinga grunn-
skólanna fengu einhverja kyn-
fræðslu veturinn 1990-91, sam-
kvæmt könnun sem Sigríður
Jakobínudóttir gerði meöal
hátt á annað hundrað skóla-
stjóra grunnskóla landsins á
vegum Landlæknisembættis-
ins. En þótt skólastjórar séu
sammála um mikilvægi kyn-
og alnæmisfræðslu í grunn-
skólum, þá fær meirihluti nem-
enda einungis fáeinar kennslu-
stundir í þeim fræðum yfir vet-
urinn.
„Ekki var leitab svara við því
hvort skólastjórar telji ab sá tími,
sem variö er til kynfræðslu og
fræðslu um alnæmi, sé hæfilegur
eða ekki. Enda tryggir magn ekki
gæði.... Þab var ekki tilgangur
þessarar könnunar að skoða inni-
hald eða athuga gæði fræðslunn-
ar, og því veröur ekki metið hér
frekar hvort sú fræösla, sem al-
mennt er veitt, getur talist nægj-
anleg eöa ekki," segir í heilbrigð-
isskýrslu um könnunina.
Sigríður segir skólastjóra nánast
alla sammála um að rétt sé að
veita unglingum í efstu bekkjum
gmnnskóla kynfræðslu og að
hún sé mjög mikilvæg samanbor-
ið við aðra heilbrigðisfræðslu í
skólum. Flestir telji þeir að kyn-
fræðsla eigi að hefjast í 6. bekk.
Alnæmisfræðsla hafi einnig veriö
veitt í langflestum efstu bekkja
grannskóla umræddan vetur,
enda telji skólastjórar þá fræðslu
einnig mjög mikilvæga. Megin-
hluti þeirra álíti að alnæmis-
fræðsla eigi ab hefjast í 8. bekk.
í þeim skólum þar sem kyn- eða
alnæmisfræösla var ekki veitt
1990- 91, segir Sigríður þá skýr-
ingu mjög oft gefna aö hún sé
einungis á námsskrá annaö hvert
ár vegna samkennslu tveggja eða
fleiri árganga. í raun megi því
álíta aö enn hærra hlutfall grann-
skólanema fái þessa fræðslu en
niburstöður könnimarinnar gefi
til kynna.
Sigríöur segir skólastjóra þeirrar
skoðunar að kennarar, hjúkran-
arfræöingar og foreldrar eigi að
sinna kynfræðslu fyrir unglinga á
grannskólaaldri. Og reyndin sé
líka sú, að það vora kennarar og
hjúkranarfræðingar sem ab lang-
mestu leyti sáu um kynfræðslu í
grannskólum veturinn sem
könnunin stób yfir. Þátt foreldra
í kynfræbslu bama sinna segist
Sigríöur ekki hafa skoðað.
Hún segir það koma skýrt fram í
niöurstöðum könnunarinnar aö
almennt vilji skólamir meira
samstarf og aukinn stuðning frá
heilbrigðiskerfinu viö þennan
málaflokk. Sá stuðningur, sem
skólastjórar telji skólana þurfa
mest á að halda, sé fólginn í:
Heimsóknum gestafýrirlesara.
Meiri ráðgjöf frá og samvinnu viö
heilbrigðisstéttir. Auknu fræðslu-
efni og upplýsingum um aö-
gengilegt fræbsluefni.
-HEI
Landgræbslu-
skóli verbi
stofnabur?
Gubni Ágústsson alþingismab-
ur setti fram þá hugmynd á ráð-
stefnu um landgræöslu, sem
haldin var á Selfossi um síðustu
helgi, að stofnaður verbi Land-
græðslu- og gróðurvemdarskóli
Islands. Guðni sagðist telja ab
slíkur skóli geti oröið til ab
virkja þjóðina í baráttunni vib
gróðureyðingu.
„Mín hugmynd er ab þetta
verði eins konar opinn vinnu-
skóli. Heilu hópamir kæmu í
sjálfbobaliðavinnu við land-
græðslustörf. Þeir myndu undir
handleiðslu sérfróbra manna á
þessu sviði stinga niður rofa-
börð, sá og gróðursetja. Ég held
að svona skóli gæti átt þátt í að
virkja þjóðina í landgræbslu og
gróburvemd," sagði Guðni. -EO