Tíminn - 16.02.1994, Side 8

8
&mfam
Mi&vikudagur 16. febrúar 1994
íslendingar eiga möguleika á
vinnu hvar sem er á hinu Evr-
ópska efna-
hagssvæöi
Berlín er stærsta bygg-
ingasvæ&i í Evrópu um
þessar mundir. Bygg-
ingafyrirtæki hva&anæva úr
álfunni hafa komiö sér fyrir í
borginni og sjá fram á óþrjót-
andi verkefni eitthva& fram á
næstu öld. í atvinnuleysinu
hér heima á árunum 1968-69
leitu&u smi&ir í stórum stíl til
Svíþjóöar þar sem næga vinnu
var aö fá. Sú spuming hlýtur
a& vakna hvort hin nýja
/gamla höfu&borg Þýskalands
geti þjónab hlutverki frænda
okkar og tekiö á móti þeim ís-
lendingum sem treysta sér til
a& leita út fyrir landsteinana
a& vinnu.
Eiríkur Bragason verkfræöing-
ur hefur starfab í Berlín frá því í
fyrrasumar. í síðustu viku kom
hann í stutta heimsókn til ís-
lands til að halda fyrirlestur á
vegum Steinsteypufélags ís-
Iands um þá uppbyggingu, sem
nú á sér staö í austurhluta
Þýskalands.
Eiríkur telur íslenska verkfiæb-
inga eiga góöa möguleika á að
komast í eitthvert af þeim
ótölulega fjölda verkefna sem
em í bígerö þar sem áður var
Austur-Þýskaland.
En hvað olli því að hann sjálfur
lagði land undir fót og flutti til
Berlínar?
„Ég kom þama fyrst fyrir rúmu
ári til aö vinna aö ákveönu verk-
efni. Þá sá ég hvað var ab gerast.
Það er ekki hægt að líkja því vib
annað en gullgrafarastemmn-
ingu. Þegar ég kom svo aftur
heim í niðursveifluna og sam-
dráttinn, fór ekki hjá því að mér
yröi hugsaö til þess sem var aö
gerast í Þýskalandi. Ég dreif í aö
hafa samband við nokkra af
þeim sem ég hafði kynnst og áö-
ur en varði hafði ég fengiö ein
þrjú atvinnutilboð sem ég gat
valiö úr."
Hvers konar vinna var þetta?
„Þetta voru ráögjafastörf við
brúarsmíði. Ég er sérmenntaöur
í byggingu forspenntra mann-
virkja. Hraöbrauta- og jám-
brautabrýr em þaö sem ég hef
aðallega fengist viö. Verkefnin í
Berlín em óþrjótandi. Þaö þarf
aö tengja þama tvær milljóna-
borgir, austur- og vesturhlut-
ann, sem höfðu þróast í sitt-
hvora áttina frá því ab murinn
var reistur árið 1961. Þaö em
fyrst og fremst umferðarmann-
virki sem þarf aö koma upp, til
aö annað athafnalíf í borginni
geti gengiö nokkum veginn
snurðulaust fyrir sig. Jámbraut-
ir, sem renna eftir teinum á
brúm, tengja borgarhluta meö
mjög virkum hætti án þess aö
tmfla umferö á jörðu niðri. Þess
vegna er mjög mikilvægt að
jámbrautarsamgöngur komist
sem fyrst í sem best lag."
Nú fréttist lítið annaö frá
Þýskalandi en aö þar sé allt á
niðurleiö. Hagvöxtur er lítill, ef
miðað er viö síöustu ár, og tölur
um atvinnuleysi em ógnvekj-
UTLÖND
andi. Hvemig má þaö vera aö á
sama tíma sé allt á fleygiferð upp
á við í og umhverfis Berlín?
„Þaö gleymist að fyrir samein-
Stœrsta byggingarsvœöi í Evrópu: Viö Potsdamertorg voru fjölförnustu
gatnamót Evrópu fyrír seinni heimsstyrjöldina.
Eiríkur Bragason verkfrœöingur vinnur viö brúarhönnun í Beríín.
Tímamynd AÞA
inguna var Vestur-Þýskaland
mesta útflutningsland veraldar.
Og þó aö sameiningin reyni á
kraftana, þá krefst hún um leið
gífurlegrar uppbyggingar. Það er
t.d. reiknaö meö 20% aukningu
í fjárfestingu í nýju sambands-
löndunum. Og ráögert er aö
byggja rúmlega hálfa milljón
íbúða í Þýskalandi á þessu ári.
Ástæöan fyrir atvinnuleysinu í
austurhlutanum er m.a. sú aö
fjöldi fólks hefur ekki menntun
sem nýtist viö uppbygginguna.
Sem dæmi má nefna aö nokkur
hundmö þúsund manns voru
aö leika „Jón spæjó" á meöan
Austur-Þýskaland var og hét.
Þetta fólk á eðlilega erfitt meö
að finna vinnu við hæfi í sam-
einuöu Þýskalandi.
Þaö hefur veriö ákveöið endan-
lega ab borgin verði höfuöborg
og forsetinn er fluttur þangað
meö allt sitt hafurtask. Til aö
gera þetta mögulegt þarf að
byggja upp fyrir um eitt þúsund
milljaröa íslenskra króna."
Hver voru kynni þín afÞýskalandi
áður en þú fórst að vinna þar?
„Ég lauk verkfræöiprófi frá Há-
skóla íslands 1985 og ákvaö ab
fara til útlanda og halda áfram
aö mennta mig. Ástæöan fyrir
því aö Vestur-Berlín varö fyrir
valinu var aö mér fannst staða
borgarinnar mjög spennandi.
Þaö var litib á hana sem „fram-
vörð" vestrænna gilda í sam-
stuöi vib sýningarglugga austur-
blokkarinnar, eins og Austur-
Berlín var oft kölluð. Eg á Einari
B. Pálssyni prófessor þessa
ákvöröun aö nokkm aö þakka,
en hann hvatti mig til aö fara
þangaö sem eitthvað væri aö
gerast í menningarlífinu og
Þaö var mjög spennandi að
starfa hér fyTstu tvö, þrjú árin,
en eftir þaö fóm vonbrigöin aö
láta á sér kræla. Ég varö að horf-
ast í augu viö það hvaö ísland er
einangraö og hér er óneitanlega
um stöðnun að ræöa á flesmm
sviðum.
Ég held að það hafi veriö mikil
mistök aö sækja ekki um aðild
að Evrópubandalaginu. Úti er
talaö um Evrópubandalagið og
umsækjenduma. Það er aldrei
minnst á EFTA sem eitthvab
sem skipti máli. Við getum ekki
leyft okkur aö standa hjá í þeirri
þróun sem á sér stað í álfunni."
Pú leitaðir þér ffamhaldsmennt-
unar í útlöndum. Að undanfómu
hefur verið rœtt um að koma á fót
meistara- og rannsóknamámi hér
heima í sem flestum greinum.

Weizsackerhjónin nýflutt til Beríínar.
varla er hægt að hugsa sér betri
staö en Berlín í þeim efnum."
Þú hefur ekki orðið fyrir vonbrigð-
um?
„Nei, þegar ég lít til baka er ég
afskaplega sáttur viö þessa
ákvörðun. Ég heillaöist strax af
þýskri verkfræðikunnáttu og
sannfærðist enn frekar pólitískt
við ab geta borið austrið og
vestriö saman meö því aö búa á
þessari vestrænu eyju mitt úti í
„hafinu rauöa". Ég get þó ekki
neitað því aö hafa oröiö fyrir
léttu menningarsjokki, ekki síst
viö aö sjá æskustöðvamar úr
svona mikilli fjarlægö og bera
þær saman viö þaö sem manni
var boöið upp á í þessari mjög
svo sérstæðu borg sem Berlín
var áöur en múrinn féll."
Þú laukst framhaldsnámi haustið
1988. Hvemig fannst þér að koma
heitn eftir dvölina í Berlín?
„Ég fékk vinnu viö hönnun
ráöhússins, sem var mjög
skemmtilegt verkefni. Síðan fór
ég aö vinna viö virkjanir og svo
í lokin vom það brúarfram-
kvæmdir.
Hvað finnst þér um það?
„Ég tel aö viö eigum ab halda
okkur viö aö byggja hér upp
gott fyrrihlutanám, en beina
fólki frekar til útlanda ef þab vill
læra meira. Mér finnst t.d.
skipta meira máli aö koma á fót
fyrrihlutanámi í arkitektúr en
meistaranámi í verkfræöi. Viö
verðum aö horfa meö raumsæj-
um augum á kostnaöinn sem
fylgir sérhæfðu rannsóknar-
námi. Ef viö lítum á mitt nám í
brúarverkfræði, þá væri fárán-
legt að bjóöa upp á slíkt hér, þar
sem eðlilegt væri aö einn nem-
andi hæfi nám í greininni ann-
aö hvert ár."
Er ekki hcetta á fólksflótta frá fs-
landi við þessar aðstœður?
„Að sjálfsögðu er ákveðin hætta
á aö slík byggöarröskun eigi sér
stað. Og ef ekki á aö fara fyrir
Reykjavík eins og landsbyggö-
inni, verðum við aö búa betur
að þeim sem hér starfa."
En er Evrópska efhahagssvaeðið
ekki nóg fyrir okkur?
„Jú, í bili. En þegar til lengri
tíma er litiö, þá blasir við enn
frekari einangrun. Hvar veröa
helstu tengsl okkar viö útlönd,
þegar Norðurlöndin eru öll
komin í Evrópubandalagiö?
Varla viö Bandaríkin og þaöan
af síður við einhver ríki Asíu."
Hvemig sérðu fyrír þér vinnumark-
aðinn á EES-svceðinu?
„Það er ekki mikið mál fyrir ein-
staklinga eins og sérmenntaöa
verkfræðinga að bregöa undir
sig betri fætinum og komast í
vinnu annarstaöar í Evrópu. Það
er flóknara þegar fyrirtæki eiga í
hlut, því við erum svo langt í
burtu frá öllu. Heppilegast væri
að fyrirtæki hér ættu samstarf
við fyrirtæki erlendis, þannig aö
það væri hægt að auka eða
draga úr starfseminni eftir því
hvar álagiö væri. Ef viö lítum á
það, sem Danir og aörar Noröur-
landaþjóðir hafa verið að gera í
Þýskalandi, þá má ýmislegt af
því læra. Sérhæfð og almenn
byggingarfyrirtæki frá þessum
löndum hafa náö vænni sneið
af framkvæmdaköku Þjóðverja.
Ef fyrirtæki héðan eru að hugsa
sér til hreyfings, býst ég við aö
heppilegast væri aö þau reyndu
að koma sér í samband viö
þýska verktaka og sækjast eftir
samstarfi sem undirverktakar.
Ég ráölegg þeim, sem hafa
áhuga á að reyna fyrir sér, aö
byrja samt á aö læra málið."
Hvað með Útflutningsráð? Aðstoð-
ar það fyrirtceki við að leita út?
„Útflutningsráð er meö skrif-
stofu í Berlín, en ég get ekki sagt
aö ég sé sammála þeim vinnu-
brögöum sem mér sýnast viö-
höfð á þeim bæ. Áxangurinn
virðist líka eftir því. Þaö eru
reyndar nokkrir mánuöir síðan
ég átti samskipti viö skrifstof-
una og þá var starfsstúlka þar
sem hvorki talabi íslensku né
þýsku. Mig minnir aö hún hafi
verið dönsk. Hún hefur eflaust
veriö hinn ágætasti starfskraftur
að ööru leyti, en mér finnst
þetta samt dæmigert fyrir þaö
hvemig viö stöndum aö svona
málum. Miöað viö mína reynslu
em fyrirtæki betur sett meö aö
sækja annað en þangað. Það má
heldur ekki líta framhjá því aö
nýjasta samskiptatækni býður
upp á aö hönnunarvinna sé
unnin aö mestu í öðm landi en
framkvæmdin fer fram í. Þetta
gefur íslendingum möguleika á
aö ná sér í verkefni, ef þeir koma
sér upp nógu góöum sambönd-
um.
Ágúst Þór Ámason