Tíminn - 10.02.1995, Blaðsíða 6

6

Föstudagur 10. febrúar 1995
Þingeyingar samein-
ast Eyfirbingum um
meðferð spilliefna
Kaupfélag Árnesinga gerir samning vib Áburöarverksmibjuna í Cufu-
nesi um magnkaup á áburbi til sunnlenskra bœnda:
Áburðurinn ódýrari á Selfossi
Kaupfélag Arnesinga hefur gert
samning um umfangsmikil
kaup á áburöi hjá Áburbarverk-
smiðju ríkisins og hefur þannig
fengib í gegn góðan magnaf-
slátt, sem nýtast mun bændum í
héraðinu. Ab sögn Þorsteins
Pálssonar verbur nú ódýrara ab
kaupa áburb hjá K.Á. en hjá
sjálfri verksmibjunni í Gufunesi.
Ab sögn Hákonar Björnsson-
ar, framkvæmdastjóra Áburöar-
verksmiöjunnar, er verö á
hverju tonni áburöar 500 kr.
lægra, sé þaö sótt í verksmiðj-
una sjálfa. Sé þaö flutt á þeirra
vegum út á land, íeggjast 500
kr. á tonnið og þær eru einskon-
ar afgreiöslu- eöa flutningsjöfn-
unargjald. Þennan afslátt fær
Kaupfélag Árnesinga, enda
munu menn á þess vegum
sækja áburöinn í Gufunes.
Græöir 6 er algeng áburöarteg-
und og mikiö notuð af bænd-
um. Tonniö af þessari tegund
kostar hjá verksmiðjunni í
Gufunesi 25.150 kr. meö virðis-
aukaskatti, sé þaö sótt þangað.
Veröiö hjá Kaupfélagi Árnesinga
er hinsvegar nokkru lægra, eöa
23.743 kr. miðað viö 5% stað-
greiðsluafslátt og fullan virðis-
aukaskatt.
„Við höfum náö ágætum
samningum viö áburðarverk-
smiöjuna meö magninnkaup-
um. Og með því að forráða-
menn verksmiöjunnar veita
áfram 500 kr. afgreiðsluafslátt á
hvert tonn, sem sótt er beint í
Gufunes, er hægt aö bjóöa þessi
góðu verö," sagöi Þorsteinn.
Hann bætti því ennfremur vib
að K.Á. legði nú áherslu á búr-
ekstrardeild sína og aukin viö-
skipti við bændur og þessi góðu
kjör 'á áburði, sem nú væru í
bobi, væru hluti þar af. Kvaöst
hann binda vonir viö aukin viö-
skipti bænda við félagið vegna
þessa, „enda eru þetta betri kjör
en áöur hafa sést," einsog hann
komst að orði. -SBS, Selfossi
„Þab fer alveg óskaplega í taug-
arnar á mér þegar menn em ab
gaspra um þetta í fjölmiblum,"
sagbi Bergur Pálsson, formabur
Félags hrossabænda, á fundi í
Borgarnesi á dögunum. Hann var
þá ab vísa til fréttar í ríkisútvarp-
inu þar sem fjallab var um van-
fóbrun á hrossum.
Bergur sagði að vissulega væri
vanfóbrun hrossa vandamál sem
væri fyrir hendi, en vandamálið
væri bundið við fáa einstaklinga.
Það ætti að taka staðbundið á þessu
Frá ÞóriSi Ingimarssyni, fréttaritara
Tímans á Akureyri:
Geröur hefur verið samning-
ur á milli Sorpsamlags Eyja-
fjaröar og héraðsnefndanna í
Suður- og Norður-Þingeyjar-
sýslu um móttöku spilliefna,
en sorpsamlagið hefur annast
móttöku þeirra að undan-
förnu. Með samningnum hafa
íbúar Þingeyjarsýslu fengið að-
og leysa það í gegnum Upplýsinga-
þjónustu landbúnaðarins. Aðstoða
ætti þá menn, sem vanfóðruðu
hross, við að Ieysa sín vandamál.
Einnig kom fram hjá Bergi að
nauðsynlegt væri að jafna framboð
á sláturhrossum, þar sem það gengi
ekki lengur að frysta kjötið. Einnig
væri þetta nauðsynlegt vegna Jap-
ansmarkaðar, en fram kom á fund-
inum að sala hrossakjöts til Japans
nam einni milljón hærri upphæb
en sala á folaldakjöti á innanlands-
markaði. -TÞ, Borgamesi
gang ab þessari móttöku og er
þetta fyrsti samstarfssamning-
urinn af þessu tagi, sem gerður
er á milli hérabsnefndanna í
þessum byggðarlögum.
Á meðal spilliefna er marg-
víslegur úrgangur sem fellur til
í atvinnurekstri og einnig á
heimilum. Móttaka slíkra efna
er einn af lykilþáttum r starf-
semi Sorpsamlags. Eyjafjarðar,
en Endurvinnslan hf. á Akur-
eyri annast framkvæmd hans í
umboði sorpsamlagsins. Á
vegum Endurvinnslunnar hef-
ur verið og verður framvegis
komið upp plastkörum í á-
haldahúsum í hverju sveitarfé-
lagi, þangab sem forráðamenn
fyrirtækja og almenningur
getur komið meb þau efni sem
teljast til spilliefna og losað sig
við þau. Á meðal spilliefna má
finna rafgeyma og olíuleifar,
auk framköllunarvökva;
einnig ónotuð lyf og leifar
lyfja, auk ýmis úrgangs frá
heilsugæslustofnunun og
dýralæknum. Endurvinnslan
sér um losun þessara söfnun-
arkara og kemur efnunum fyr-
ir til flutnings, en endanleg
eyðing þeirra fer að mestu
fram erlendis, að minnsta
kosti enn sem komiö er.
Bergur Pálsson, formabur Félags hrossabœnda:
Vanfóðrun hrossa á
ab leysa staðbundib
Blessabir hvalirnir
I. Ég hef átt þess kost að taka þátt í
hvalaskoðunarferð frá Höfn í Horna-
firði og búa til myndband um slíka
feröamannaþjónustu og jöklaferbir í
tengslum við hana. Má alveg ljóst
vera að þarna er matarhola í ferða-
þjónustunni, enda aðrir en Hafnar-
menn farnir á kreik, bæði suðvestan-
lands, á Snæfellsnesi og fyrir norðan.
Hvalaskoðun er eftirsótt, enda gaman
að skoða þessar stóru og svolítið dul-
arfullu skepnur, rétt eins og t.d. fíla,
stóru rándýrin eða gíraffa. Líklega má
þéna tugmilljónir króna árlega á
hvalaskoöun á allra næstu árum og er
þá ekki litið til næstu aldar.
II. Hvalir við ísland skipta mörgum
tugum þúsunda og eru nokkrar teg-
undir sjaldgæfar, en aðrar mjög fjöl-
liðaðar, t.d. hrefna og hin smáu tann-
hveli. Samkvæmt viðmiöum skyn-
samlegra náttúrunytja er rétt að deyða
hvali og eta meðan ekki eru höfð
merkjanleg áhrif á viðkomuna með
því. Þess vegna er ég hlynntur hval-
veiðum og veit að þar er önnur matar-
hola.
III. Þá er komið að þversögninni.
Nú sem stendur er næsta víst að mjög
fáir ferðamenn fengjust til þess að
koma hingaö til hvalaskoðunar ef
veiddir eru hvalir við landib; einhverj-
UM-
HVERFI
Ari Trausti
Guömundsson
jarbeblisfræbingur

■
Hnúfubakskýr meb kálfi sínum. Ljósm. jóhann Sigurjónsson, Hafró

ir þó, sbr. Noreg þar sem boðið er upp
á hvalaskoöun og hrefnuveiðar ný-
hafnar aftur. Reyndar á eftir að koma í
ljós hvort hvalaskoöunin heldur velli.
Og er þá ekki hugaö að áhrifum hval-
veiða á fisksölu eða ímynd íslands er-
lendis.
IV. Þar eð yfirgnæfandi meirihluti
íslendinga er hlynntur takmörkuðum
hvalveiðum, stefnir í að þær verbi
reyndar fyrr en síðar. Um leið er mik-
ilvægt að hlúa að og efla hvalaskoðun
ferðamanna. Lausnin gæti einna helst
falist í því að efna til langra og veg-
legra upplýsingastarfa sem miöa að
því að þetta fari saman, rétt eins og
hreindýraveiðar og leit ferðamanna
að hreindýrahjörðum. Taka á upp
samvinnu viö fólk og þjóðir á noröur-
hjaranum (Alaska, Kanada, Græn-
landi, Norður-Noregi, Færeyjum, Síb-
eríu og Alúteyjum) um þetta starf.
Markmiðið er að sætta íbúa stórborga
og miölægra iönríkja vib eblilegar
náttúrunytjar á sel, sumum hvölum
og ýmsum öðrum sjávarspendýrum
og efla baráttuna fyrir friðun og
verndun norðurhjaradýra um leið,
sbr. hvítabirni, úlfa, mjaldur, náhvali
og margar aðrar tegundir sem eru í
hættu vegna mengunar, umferðar,
veiöa og friðleysis. Það er kyndugt að
nær því manngera hvali og kosta til
því sem eytt er í hvalavernd þar sem
ekki er þörf á, en láta svo eins og
menn sjái síöur að lífríki og hreinleiki
norburhjarans er í stórhættu. Þar er
uppspretta djúpsjávar, mikils hluta
úrkomu á norðurhelmingi jarðar, þar
eru mikilvægar þörunga- og smádýra-
slóðir, uppeldisstöövar flestra mikil-
vægra fiskistofna og mikiö af „lungum
jarðar": barrskógunum.
V. Erfitt er að áætla hve miklu kosta
þarf til eða hve Iengi slíkt upplýsinga-
starf þyrfti að standa til þess að skila
nægum árangri. Einn til tveir áratugir
eru varla fjarri lagi og tugir milljóna
króna sem okkar hlutur. Hrefnuveiöar
í smáum stíl gætu ef til vill hafist fyrr.
Samvinna meðal norðurhjarabúa um
þetta efni gæti svo verið upphaf að
ööru og meira samstarfi. Ekki er van-
þörf á, þegar efnahagsrisarnir seilast
eftir sem skjótfengnustum hagnaöi,
sama hvað hann kann aö kosta.