Tíminn - 14.07.1995, Qupperneq 8

8
Föstudagur 14. júlí 1995
mmz-t,—
9WPU1
Rœtt vib Pétur Sveinbjarnarson, framkvœmdastjóra Þróunarfélags Reykjavíkur
Lvst eftir reglum um aug-
lysingar á almannafæri
Pétur Sveinbjarnarson,
framkvæmdastjóri Þróunarfé-
lags Reykjavíkur, skrifar bein-
skeytta forystugrein í Mib-
borgina, nýútkomiö frétta-
bréf félagsins, þar sem hann
lýsir eftir skýrum reglum um
auglýsingar á almannafæri,
einkum og sér í lagi í gamla
miöbænum í Reykjavík.
Pétur vekur athygli á þeim
áhrifum sem auglýsingaskiiti
hafa í umhverfi okkar og
hvernig þau ráöa í vaxandi
mæli útliti og ímynd borga og
bæja, um leiö og hann lýsir
ástandinu í miðbænum þar
sem margar auglýsingar séu til
lýta. Síöan segir í forystugrein-
inni:
„Tilgangslítiö er að fjalla um
útlit húsa og setja reglur um
þau mál þegar húsum og um-
hverfinu er síöan spillt meö
auglýsingaskiltum. Eitt grófasta
dæmiö er auglýsingaskilti á
Hafnarstræti 20 sem gjörbreytir
útliti hússins og stingur í augu
vegfarenda í miðborginni."
Pétur nefnir fleiri slík dæmi,
en tekur síöan svo til orða:
„Tilfinnanlega skortir skýrari
reglur um þessi mál. Æskilegt er
að umhverfisráðuneytið setji
reglugerö er gildi fyrir allt land-
iö en jafnframt veröi í reglu-
gerðinni heimildarákvæöi fyrir
bæjarfélög um aö setja þrengri
reglur á afmörkuðum stööum,
t.d. í eldri bæjar- og borgarhlut-
um. Hér er um brýnt umhverf-
ismál aö ræöa sem taka þarf
föstum tökum áöur en málin
eru komin úr böndum. Þaö hef-
ur takmarkaðan tilgang aö setja
reglur um hönnun og útlit
húsa þegar þeim er spillt meö
auglýsingaskiltum — eða
hanna götur meö heildarsvip
þegar hann er jafnóðum eyöi-
lagður meö því aö hengja
tuskuborða yfir akbrautir."
Svo mörg eru þau orö, en í
viðtali viö Tímann áréttar Pétur
Sveinbjarnarson þaö hvernig
lög og reglur stangast á, þannig
að engu er líkara en hægri
höndin viti ekki hvaö sú vinstri
gjörir í umhverfismálum.
— Þaö er til aö mynda kostu-
legt aö þú þarft að sækja um
leyfi til bygginganefndar, ef þú
ætlar að breyta um gluggaum-
gjörð eða fella tré í garöinum
þínum, en síðan er nánast ekk-
ert því til fyrirstöðu að þú getir
gjörbreytt útliti þessa sama
húss og heildarsvip meö því aö
hengja utan á það og í kringum
þaö alls konar skilti, merki og
myndir. Þaö eru dæmi um það
að borgarráö hefur þurft aö
gera út um ágreiningsmál sem
upp hafa komiö vegna útlits á
þakglugga, en svo 'er ekkert því
til fyrirstööu aö byrgja jafnvel
glugga eöa umturna útliti húsa
með öörum hætti. Þaö segir sig
sjálft að svona getur þetta ekki
gengið lengur. Astandiö í þess-
um málum hefur fariö hríö-
versnandi síöustu fimm árin
eöa svo, því að íslendingar voru
lengi vel nokkuð fastheldnir í
þessu efni og Ieyfðu ekki mikiö
af auglýsingum.
— En hvað segir lögreglusam-
þykktin?
-S-Silg
Eitt dœmi af mörgum þar sem rísastórar auglýsingar eru málaöar á hús-
gafla í glannalegum litum og yfirgnoefa umhverfib.
Það vill nú svo til að 10.
grein Lögreglusamþykktar
Reykjavíkur hljóöar svo: „Öll-
um ber að gæta þess að ganga
vel um á almannafæri og
skemma þar ekki hluti sem ætl-
aöir eru til almenningsnota eöa
prýöi. Þetta á einnig við um
þann hluta á húsum og öðrum
mannvirkjum sem liggja aö al-
mannafæri. Á slík mannvirki
og hluti má ekki mála eða
teikna, og ekki festa auglýsing-
ar nema meö leyfi eigenda eða
umráðamanna. Þá er óheimilt
aö reisa auglýsingaskilti á al-
mannafæri nema með leyfi
borgaryfirvalda."
Þetta eru í rauninni einu regl-
urnar sem til eru um þetta, en
síðan setti Reykjavíkurborg
reglur um auglýsingar fyrir
A hverju ári ver borgarsjóbur hundrubum milljóna til ab snyrta, prýba og
bæta umhverfib, þannig ab þab er ekki ónýtur bakgrunnur fyrir áberandi
auglýsingar.
nokkmm árum. Þær reglur hafa
ekki verið birtar almenningi
meö lögformlegum hætti. Þær
þykja reyndar ekki hafa gefið
góöa raun og borgarráð er búiö
að samþykkja að láta endur-
skoöa þær. Vandamáliö er þó
aö mínu viti mun víötækara en
svo aö reglur sveitarfélaga séu
fullnægjandi lausn.
— Hver er þá lausnin?
Rétta leiðin er sú sem hefur
verið farin í öllum nágranna-
löndum okkar, en þar hafa ver-
iö settar reglugerðir meö stoö í
skipulagslögum þannig aö mál-
in eru samræmd á landsvísu.
Síðan geta sveitarfélög sett sér-
tækar reglur innan þessa
ramma, eftir því sem ástæöa er
til. Til aö skýra þetta væri t.d.
eölilegt aö Reykjavíkurborg
setti sérstakar reglur um auglýs-
ingar í Kvosinni á grundvelli al-
mennrar reglugeröar, sem sett
væri í umhverfisráðuneytinu í
samræmi viö skipulagslög.
Reyndar hef ég heyrt aö ráöu-
neytið telji að það gæti skort
lagastoð fyrir slíka reglugerð,
en þá á einfaldlega að afla
hennar meö lagasetningu.
Svona er þetta unnið í ná-
grannalöndunum og hefur víö-
ast hvar gefist vel.
Ég vil undirstrika að ég er
ekki aö skera upp herör gegn
auglýsingum. Þær eru hluti af
daglegu lífi okkar og umhverfi,
en þær verða eins og annað aö
lúta skýrum reglum þannig aö
þær veröi ekki til lýta og sjón-
mengunar.
Meginmálið er þetta: Þaö er
ekkert einkamál verslunareig-
enda eöa húseigenda viö fjöl-
farna verslunargötu að skemma
þá heildarmynd með auglýsing-
um, sem reynt er aö halda m.a.
með vönduöum og kostnaöar-
sömum vinnubrögðum viö viö-
hald og endurbætur á mann-
virkjum.
Texti: Áslaug Ragnars
Myndir: Pjetur Sigurösson
Alþingishúsib og Dómkirkjan þykja e.t. v. ákjósanlegur bakgrunnur fyrir auglýsingar á ensku,
en hvenœr fœr einhver þá hugmynd ab strengja borba meb feitletrubum áskorunum yfir Al-
mannagjá?
Svona er ástandib í Ingólfsstrœti þar sem búib er ab gera gömlu og snotru húsi til góba en sú
fyrirhöfn kemur fyrir lítib þegar varla sést íhúsib fyrír skiltum og auglýsingum.