Tíminn - 20.07.1996, Blaðsíða 2

2
ffwiliw BYLTING LÁNSKJARA
Laugardagur 20. júlí 1995
Lánshlutfall úr 30%
í 70% en betur má
ef duga skal
Lánshlutfall í íbúðarhúsnæöi
hefur veriö aö hækka. Fyrir um
tveimur áratugum var algengasta
lánshlutfall í almennu íbúðar-
húsnæði um 30%. Eftir tilkomu
húsbréfakerfisins hefur þetta
breyst og er nú komið í allt að
70%. Jón Guðmundsson segir að
enn megi auka lánshlutfallið og
ekkert óeðlilegt sé að það fari
upp í allt að 85 til 90% miðað
við langtímalán. Hann segir að á
meðan tíðkast hafi að greiða
andvirði fasteigna að miklu leyti
upp á skömmum tíma hafi slíkar
greiðslur oftast verið fjármagnað-
ar með skammtímalánum. Að
baki þeim hafi staðið ákaflega
óhagkvæmar lánveitingar svo
sem víxlar og skuldabréfalán til
skamms tíma. Breytingin sé fyrst
og fremst fólgin í því að nú bjóð-
ist mun hagstæðari lánakjör til
þess að fjármagna húsnæðiskaup,
bæði hvað húsbréfakerfið varðar
og einnig hin nýju fasteigna-
kaupalán, sem ábur er getið, til
allt að 25 ára.
Stóru eignirnar hafa
lækkað í verði
Jón Guðmundsson nefnir ann-
að dæmi um að húsbréfakerfið
leysi ekki allann vandann. Lausn
skorti fyrir stærri og dýrari fast-
eignir á markabinum. Hann segir
að árið 1991 hafi stjórnvöld
ákveðið að lækka hámark hús-
bréfalána, sem þá hafi verið kom-
ið í um 10 milljónir króna, niður
í um fimm milljónir. Við þá
breytingu hafi stærri eignirnar
fljótt tekið að lækka í verði og
Um 14% aukning hjá
Tæplega 14% aukning hefur
orðib í innlánum og verbbréf-
um hjá íslandsbanka og dótt-
urféiögum hans þab sem af er
þessu ári. Innlán bankans hafa
aukist um 8,4% eba um þrjá
milljarða króna fyrstu sex
mánubi ársins. Innlán bank-
ans hafa því vaxið úr tæpum
35 milljörðum króna í ársbyrj-
un í tæpa 38 milljarða í lok
júní.
Verðbréfaútgáfa bankans jókst
um allt að 55,4% á sama tíma-
bili og nam um sjö milljörðum
samanborði vib um 5,4 milljarða
á sama tíma fyrir ári. Aukning
varð einnig í útlánum hjá ís-
landsbanka á tímabilinu janúar
til júní á þessu ári og nam aukn-
ingin um 10% og eru heildarút-
Islandsbanka
lán nú um 42,9 milljarðar. Ef lit-
ið er til viöskipta dótturfyrir-
tækja bankans kemur enn meiri
vöxtur í ljós. Aukning eigna-
leigufyrirtækisins Glitnis er um
22% og hefur fyrirtækib gert
samninga fyrir um 1.287 millj-
ónir frá áramótum. Þá höfðu
heildarfjármunir Verðbréfamark-
aðar íslandsbanka aukist um
43% eða um 7,7 milljarða og
nema nú um 25,5 milljörðum
króna auk þess sem verðbréfa-
sjóðir hafa vaxið um 41%. -ÞI
hafi þess gætt allt til þessa. Hann
kveðst telja að meðal verðlækkun
stórra húsa hafi orðið 20 til 30%
á þessum tíma og raunar hafi
margar þessara eigna verið illselj-
anlegar af þessum völdum. Jón
Guðmundsson segir að eigendur
stærri eigna hafi haldið að sér
höndum með ab selja þær þótt
þeir hafi haft fulla þörf fyrir að
breyta til í húsnæðismálum. Því
hafi ekki orðið eðlileg kynslóða-
skipti í stórum húsum. Jón segir
að alltaf sé þörf fyrir stærri eignir
því til sé fólk sem vilji og geti
keypt þær sé um eðlilega lánafyr-
irgreibslu ab ræða. Þetta fólk hafi
góðar og tryggar tekjur og geti
því auðveldlega staðið straum af
afborgunum fáist lánsféð til
lengri tíma. „Ég tel að fagna beri
þeirri hugarfarsbreytingu sem
orðið hefur á þessum markaði
með tilkomu fasteignalána til
lengri tíma. Ábur ljáðu bankar og
lánastofnanir því ekki eyru að
lána fjármuni til lengri tíma í
sambandi við fasteignakaup. Mín
skoöun er sú að afnema eigi op-
inbert greibslumat algerlega og
eftirláta fólkinu sjálfu að meta
hversu mikið fjárhagslegt bol-
magn það hafi til fasteignakaupa.
Ég tel að flestir myndu meta getu
sína af raunsæi og lánveitendur
myndi gæta þess að vebin stæðu
tryggilega undir lánveitingun-
um," sagði Jón Gubmundsson að
lokum.
-ÞI