Morgunblaðið - 09.03.2007, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. MARS 2007 39
Mig langar í dag á
afmælisdegi Arnheið-
ar ömmu minnar, sem lést 11. jan-
úar síðastliðinn, að minnast hennar
í nokkrum orðum. Hún Heiða
amma var alveg eins og ömmur
eiga að vera, hún var alveg ekta
amma. Pönnukökurnar hennar voru
þær bestu í heiminum, brauðgraut-
urinn hennar með þeyttum rjóma
var slíkt lostæti að ekki verður
komið í orð. Stundirnar þegar
amma sagði mér sögur sem krakka
munu aldrei líða mér úr minni; Fóa
og Fóa feykirófa, Ása, Signý og
Helga, og margar fleiri, urðu svo
ljóslifandi í barnshuganum að ekki
hefði upplifunin orðið raunverulegri
þótt sjálf Gilitrutt hefði í öllu sínu
veldi gengið út úr veggnum.
Litla húsið hennar ömmu á Aust-
Arnheiður
Guðjónsdóttir
✝ Arnheiður Guð-jónsdóttir
(Heiða) fæddist á
Heiðarseli í Jökul-
dalsheiði 9. mars
1915. Hún lést á
Sjúkrahúsinu á Eg-
ilsstöðum 11. janúar
síðastliðinn og var
útför hennar gerð
frá Seyðisfjarð-
arkirkju 20. janúar.
urveginum var sann-
kallaður ævintýra-
heimur, alls kyns
spennandi skápar og
skúmaskot sem þurfti
að kanna, kjallarinn
sem iðulega fylltist af
vatni fannst mér vera
svartasta hylhýpi. Þá
má ekki gleyma
skúrnum; ef húsið var
ævintýraland þá var
skúrinn eitthvað allt
annað. Þarna ægði
saman alls kyns dóti,
enda amma ekki mjög
mikið fyrir að henda hlutum. Þetta
var sannkallað himnaríki fyrir for-
vitna krakka. Mér er það í fersku
minni þegar við Berglind tókum
okkur til og máluðum þar nokkra
innanstokksmuni með brúnni olíu-
málningu og sýndum svo ömmu full
stolts. Hún vildi nú ekki mikið
segja en jánkaði því þó að þetta
væri fínt, væntanlega til að
skemma ekki hamingju barna-
barnanna yfir vel unnu verki.
Seinna um daginn kom svo Maggi
bróðir og húðskammaði okkur.
Hvað var hann að skipta sér af
þessu? Amma sagði að þetta væri
fínt. Mamma skammaði mig svo
fyrir að eyðileggja pollabuxurnar.
Þetta fólk gat ekki skilið að það
þurfti nauðsynlega að mála stigann
og svo sagði amma að þetta væri
fínt, það var það sem skipti mestu
máli.
Eftir að amma flutti til okkar
upp í Egilsstaði kynntist ég henni
best. Iðulega þegar ég kom heim
úr skólanum þá kom hún upp, oft
með pönnukökur eða lummur með-
ferðis, eða jafnvel brauðgraut, og
við fórum að spjalla. Hún var
óþreytandi við að segja mér alls
kyns sögur; frá lífinu í Jökuldals-
heiðinni, dvöl sinni á Ísafirði, þegar
hún fór fótgangandi frá Eiðaskóla í
Heiðarsel, svo maður tali nú ekki
um álftirnar sem þau ólu upp á
Heiðarseli. Aldrei vottaði fyrir
neinni beiskju eða slíku, að hlut-
irnir hefðu nú verið betri ef þeir
hefðu verið einhvern veginn öðru-
vísi. Þegar amma talaði um Heið-
ina stafaði töfraljóma af orðinu, og
aldrei heyrði ég hana nota orðið fá-
tækt þótt sjálfsagt hafi ekki alltaf
verið úr miklu að moða. Fyrir ung-
ling með viðkvæma sjálfsmynd var
það svo ótrúlega mikils virði að
hafa ömmu innan seilingar. Hún
tók mér alltaf eins og ég var, og ég
fann að henni fannst gaman að
hitta mig og spjalla við mig, aldrei
skammaðist hún í mér; af hverju
ég færi nú ekki í klippingu og þess
háttar. Ég óska þess að ég beri
gæfu til að gefa börnunum mínum
þó ekki væri nema lítið brot af því
sem hún amma gaf mér.
Til hamingju með daginn amma
mín! Ég mun baka pönnukökur í
tilefni dagsins.
Grétar Mar Hreggviðsson.
✝ Jón Jónssonfæddist í Reykja-
vík 7. júní 1943.
Hann andaðist á
Sjúkrahúsi Hróars-
keldu í Danmörku 5.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Jón Pétursson Ein-
arsson, bifreiða-
stjóri í Reykjavík (f.
27. sept. 1914, d. 29.
okt. 1994) og eig-
inkona hans, Sig-
fríður Georgsdóttir,
f. 31. mars 1920.
Börn þeirra og systkini Jóns voru:
a) Ottó Einar, f. 31. des. 1936, b)
Örn Snævar, f. 12. jan. 1938, c)
Baldur, f. 4. maí 1939, d) Sigfríður,
f. 27. ágúst 1941, d. 8. feb. 1991, e)
Pétur Ingiberg, f. 3. jan. 1947, f)
Laufey, f. 21. júní 1959, g) Emilía
Guðrún, f. 8. nóv. 1951, h) Ólafur,
f. 4. maí 1954 og i) Ragnar, f. 30.
júní 1956.
Árið 1965 kvænt-
ist Jón Sigríði Heiðu
Sigurðardóttur. Þau
skildu. Árið 1979
kvæntist hann Guð-
rúnu Sveinsdóttur.
Dóttir þeirra er Ok-
tavía Hrund, f. 7.
mars 1979, í fram-
haldsnámi, búsett í
Danmörku. Börn
Guðrúnar eru Ró-
bert Smári Guð-
jónsson (f. 11. okt.
1969) og Halldór
Örn Guðjónsson (f.
26. maí 1971), báðir búsettir í Dan-
mörku. Þau skildu.
Jón stundaði margvísleg versl-
unar- og sölustörf og útgáfu. Hann
aflaði sér einnig fagréttinda sem
múrari og starfaði við múrverk í
Danmörku um nokkurt skeið.
Útför Jóns verður gerð frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík í dag og
hefst athöfnin kl. 13.
Nú þegar samferð okkar er lokið í
þessari jarðvist langar mig til þess að
minnast og þakka þér fyrir sam-
fylgdina.
Ég var ekki hár í loftinu þegar ég
fékk að fara með þér að bera út
Moggann og selja Mánudagsblaðið í
Tjarnargötunni og á Bjarkargötunni
og seinna þegar þú varst farinn að
sendast fyrir Rikka í Brekku, að ég
tali nú ekki um þegar þú varst að
selja sælgæti í skúffum á Melavell-
inum, þá var ekki ónýtt að eiga stóra-
bróður að, sem rétti að mér súkku-
laðivindil , karamellu eða annað
sælgæti, þetta voru forréttindi. Eða
þá þegar þú byrjaðir að vinna hjá Ás-
birni Ólafssyni heildsala, þá byrjaði
veizlan fyrir alvöru, allt Prins Pólóið
og Olza Brandið sem þú komst með
heim í kassavís, ég held að ég hafi
aldrei fengið eins mikið af sælgæti á
ævinni og þá daga. Já, Jón minn, þú
varst alltaf að hugsa um aðra.
Eftir að við fluttum frá Skothús-
veginum inn á Bústaðaveg breikkaði
kynslóðabilið um stundarsakir, þú
varst orðinn gagnfræðingur frá
Réttó en ég enn í barnaskóla.
Bilið minnkaði svo jafnskjótt og
það hafði brostið á. Ég var kominn í
landspróf og þú varst búinn að kaupa
veitingastaðinn Skálann í Hafnar-
firði, og auðvita fékk ég vinnu hjá þér
í Skálanum á kvöldin og um helgar
þegar ekki var skóli.
Á hverjum einasta morgni á annað
ár fórum við saman í gömlu laugarn-
ar við Sundlaugaveginn, alltaf stund-
víslega kl.7. Þetta var einstaklega
hressandi og góð byrjun á deginum.
Allt drifkraftinum í þér að þakka.
Eftir að þú komst frá Noregi, út-
lærður niðursuðufræðingur, frá
Norsk Hermetikfagskole í Stavan-
ger, minnist ég þess að þú fékkst að-
stöðu hjá nafna þínum Jónssyni í
Fiskifélagshúsinu við Skúlagötu þar
sem voru fullkomnar græjur til allrar
niðursuðu.
Oft fór ég með þér niður eftir og þú
varst að sýna mér hvað þú hefðir ver-
ið að sjóða niður. Minnisstæðastar
eru mér kartöflurnar sem þú sauðst
niður í 25 mismunandi bragðtegund-
um og svo þorskalifrin, en til að sjóða
niður þorskalifur svo vel sé þarf
greinilega mikla kunnáttu í þessum
fræðum. Ég hef hvorki fyrr né síðar
séð jafn hvíta og fallega niðursoðna
lifur, eins og þú gerðir hana Jón. Þú
kunnir þetta. Þú sýndir mér líka
hvernig þú fórst að með grálúðuna,
það var algjör snilld. Þetta var auð-
vitað á þeim tímum sem menn hentu
grálúðunni.
Þér hefur greinilega verið umhug-
að um sjávarútveg, því að þú hugsar
upp og hannar ásamt félögum þínum
Tómasi Tómassyni og Hauki Hall-
dórssyni Sjávarútvegsspilið.
Og má segja að það sé forskriftin
að kvótakerfi sjávarútvegsins í dag.
Jón minn, þú varst vel á undan þinni
samtíð í flestu sem þú tókst þér fyrir
hendur.
Það voru yndislegir dagar sem við
Edda áttum með þér, þegar við heim-
sóttum þig og fjölskylduna til Greve í
ágúst 2005. Og þótt sykursýkin hafi
verið búin að draga úr þróttinum þá
varstu alltaf jafn hnarreistur.
Jón minn, þú varst alltaf hjarta-
hlýr, hugsunarsamur, tillitssamur,
hjálpsamur og umfram allt kærleiks-
ríkur í garð náungans.
Þú varst mér fyrirmynd í svo
mörgu. Ég mun alltaf líta upp til þín
og ég er hreykinn af að hafa átt þig
sem bróður.
Hvíl í Guðs friði.
Náð og blessun drottins fylgi þér.
Þinn bróðir,
Pétur Ingiberg Jónsson.
Þín mágkona,
Edda Gréta
Guðmundsdóttir.
Margs er að minnast þegar við
kveðjum Jón bróður sem var alla tíð
mjög hugmyndaríkur og stórhuga.
Þegar ég var 17 ára gamall fékk ég
tækifæri til að vinna hjá Jóni, en
hann hafði þá ásamt félögum sínum
stofnað Viðskiptaþjónustuna sem
stóð í útgáfu og gaf m.a. út Handbók
húsbyggjenda. Þetta var sumarið
1971 og lífið framundan. Það var ekki
svo lítið mál í þá daga að vera farinn
að vinna á skrifstofu við sölu-
mennsku og að aðstoða við útgáfu.
Sumarið varð mjög lærdómsríkt og
skemmtilegt, Jón passaði uppá litla
bróður sinn, leiðbeindi og kenndi.
Jón var alltaf góður við minnimáttar,
þess fékk ég að njóta þegar ég var
barn í heimahúsum. Oftar en ekki
gaukaði hann að mér smápeningum
sem ekki var til mikið af í þá daga.
Þegar ég var 10 ára hafði ég það
verkefni hjá Jóni að pressa buxurnar
hans reglulega og bursta skóna.
Greiðslan fyrir verkið var að ég mátti
eiga alla smápeninga sem fundust í
vösunum. Þessi góðvild lýsir Jóni vel
og hvað hann var mér góður bróðir á
uppvaxtarárunum.
Góður engill guðs oss leiðir
Gegnum jarðnesk böl og stríð
Léttir byrðar angist eyðir
Engill sá er vonin blíð
(H. Hálfd.)
Elsku bróðir, nú er komið að leið-
arlokum. Hafðu þökk fyrir samfylgd-
ina og góðar stundir sem við áttum
saman. Guð geymi þig.
Oktavíu, Guðrúnu og fjölskyldu
sendi ég mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Ólafur.
Við söknum þín afi og alls sem þú
gerðir fyrir okkur. Þú varst alltaf
tilbúinn til að spila við okkur og fara
út að versla og þá fengum við alltaf ís.
Þú varst líka alltaf til í læti með okk-
ur, þangað til amma sagði: Hættu nú,
afi, að æsa börnin upp!
Við gleymum aldrei stríðninni, en
síðustu árin varst þú orðinn svo veik-
ur og við þau yngstu upplifðum ekki
eins mikil læti og fjör eins og áður, en
þú varst alltaf svo góður við okkur,
og við þökkum þér fyrir allar stund-
irnar saman.
Barnabörnin í Danmörku.
Við sjáum að dýrð á djúpið slær,
þó degi sé tekið að halla.
Það er eins og festingin færist nær
og faðmi jörðina alla.
Svo djúp er þögnin við þína sæng,
að þar heyrast englarnir tala,
og einn þeirra blakar bleikum væng,
svo brjóstið þitt fái svala.
Nú strýkur hann barm þinn blítt og hljótt,
svo blaktir hann síðasti lífsins loginn.
En svo kemur dagur og sumarnótt
og svanur á bláan voginn.
(Davíð Stefánsson.)
Kveðja frá Oktavíu Hrund,
Róbert Smára og Halldóri Erni.
Ó, dauði, taktu vel þeim vini mínum,
sem vitjað hefur þreyttur á þinn fund.
Oft bar hann þrá til þín í huga sínum
og þú gafst honum traust á banastund.
Nú leggur hann það allt, sem var hans auður,
sitt æviböl, sitt hjarta að fótum þér.
Er slíkt ei nóg? Sá einn er ekki snauður,
sem einskis væntir sér.
Og þá er, dauði, síður sorgarefni,
þó sá, er þessum huga burtu fer
og lífið sýndi litla undirgefni,
að lokum fái meiri trú á þér.
Og örðugt fleirum varð en vini mínum
í veröld, sem er ótal þyrnum stráð,
að vinna gullinn þráð úr sorgum sínum
og syngja fullum rómi um lífsins náð.
Ei spyr ég neins, hver urðu ykkar kynni,
er önd hans, dauði, viðjar sínar braut,
og þú veist einn, hvað sál hans hinsta sinni
þann sigur dýru verði gjalda hlaut.
En bregstu þá ei þeim, er göngumóður
og þjáðri sál til fundar við þig býst.
Ó, dauði, vertu vini mínum góður
og vek hann ekki framar en þér líst.
(Tómas Guðmundsson.)
Guðrún.
Stórir barnahópar settu svip sinn á
Reykjavík eftirstríðsáranna. Í einum
slíkum vaxandi systkinahópi við
Skothúsveginn við Reykjavíkurtjörn
ólst Jón upp, fimmti í röð alls 10
systkina. Fjárráð venjulegra heimila
leyfðu í þá tíð ekki það sem nú þekk-
ist svo Jón gerði það sem aðrir
drengir gerðu; vann fyrir sér jafn-
framt skólagöngu með ýmsum hætti
frá barnsaldri, bar út blöð, var sendi-
sveinn í nýlenduvöruversluninni
Brekku og síðar hjá Ásbirni Ólafs-
syni stórkaupmanni til 16 ára aldurs.
Aðeins 17 ára gamall fór Jón að
vinna í Síldarverksmiðju ríkisins á
Siglufirði, þar sem hann varð fyrir al-
varlegu rafmagnsslysi, svo slæmu að
telja má kraftaverk að hann lifði það
af. Hætt er við að slysið hafi haft þau
áhrif að hann kenndi heilsubrests á
miðjum aldri.
Jón var alla tíð athafnamaður,
hugmyndaríkur og frumkvöðull að
ýmsum nýjungum. Hann hóf veit-
ingarekstur í Skálanum í Hafnarfirði
aðeins 17 ára, en slysið hafði bundið
enda á skólagöngu hans. Tveimur ár-
um síðar fór hann til enskunáms í
Cambridge og eftir það fór hann til
Noregs að læra lagmetisiðju.
Hingað heim kom Jón svo fullur
hugmynda um nýjungar á því sviði,
en íslenskt samfélag var í þá daga
ekki jafn ginnkeypt fyrir nýjum hug-
myndum og nú – og aðgangur að
framkvæmdafé fór um þröngt nálar-
auga stjórnmálaflokka og hreppa-
hagsmuna.
Hann gerði þó ýmsar athyglis-
verðar tilraunir og var meðal fyrstu
manna hérlendis til að reyna vinnslu
grálúðu. En það var sölumennska
sem varð þó lengur lifibrauð hans og
síðar útgáfustarfsemi en hann gaf
ásamt öðrum út Handbók húsbyggj-
enda og hóf útgáfu tímaritsins Bygg-
ing. Tilraunin var góð, blaðið smekk-
legt, en markaðurinn ekki
reiðubúinn. Næstu viðfangsefni í út-
gáfustarfseminni voru svo spil á borð
við Útvegsspilið sem naut lengi mik-
illar hylli.
Jón hafði jafnan miklar hugmynd-
ir og átti stóra drauma og of oft lagði
hann allt undir fjárhagslega en upp-
skar ekki sem skyldi.
Jón tók sér margt og óskylt fyrir
hendur og iðulega starfaði hann í
múrverki með bræðrum sínum þegar
honum var fjár vant, og árið 1986 tók
hann sveinspróf í múrverki í Dan-
mörku og starfaði þar uns heilsan gaf
sig.
Jón bar sig alla tíð með hressilegri
reisn og átti ótrúlega gott með að
umgangast fólk af öllum stigum og
virtist þekkja bókstaflega alla. Þessir
eiginleikar nutu sín sérlega vel í sölu-
mennskustörfum hans, sem voru
ótrúlega fjölbreytt. Fáa þekkti ég
ófeimnari eða hiklausari. Jón átti það
hins vegar líka til að taka gleðskap-
inn af sama kappi og hann veitti líka
af rausn og oft umfram efni.
10. nóvember 1979 gekk Jón að
eiga Guðrúnu Sveinsdóttur, nú að-
stoðarforstöðukonu leikskóla í Greve
í Danmörku. Hann gekk sonum
hennar tveimur í föðurstað. Saman
eiga þau dótturina Oktavíu Hrund,
sem var stolt föður síns og ljóspunkt-
ur hans í lífinu. Þau fluttu til Dan-
merkur um miðjan níunda áratuginn
og bjuggu þar æ síðan.
Þótt Jón væri sterkur að upplagi
held ég að slysið, sem hann varð fyrir
aðeins 17 ára gamall, hafi valdið hon-
um heilsubresti og kostað hann
margt. Hann átti erfitt með að sætta
sig við þær takmarkanir. Í honum
bjó höfðingsskapur og stolt, en líka
ákveðin þvermóðska. Hann taldi sig
lengst af geta ráðið eigin gæfu og
geta átt í fullu tré við Bakkus. Það
varð þó að lokum ójafn leikur.
Fyrir ári greindist Jón Jónsson
með ólæknandi sjúkdóm í ristli.
Heilsu hans hrakaði mjög frá því í
haust og ég hitti hann síðast á Hró-
arskeldusjúkrahúsi skömmu fyrir
jól. Þótt hann bæri sig þá vel mátti
sjá að þetta yrði okkar síðasti fundur.
Nú hefur hann kvatt, aðeins 63 ára,
en eftir lifir minningin um glaðbeitt-
an, hugmyndaríkan mann með stóra
drauma og stórt hjarta.
Bjarni Sigtryggsson.
Elsku Nonni bróðir. Mig langar að
kveðja þig með nokkrum orðum og
þakka þér fyrir
samveruna í jarðvistinni hér. Ég
minnist þess þegar ég kom í sumar
og heimsótti þig
og gisti heima hjá þér, í síðasta
sinn í júní, hvað þú varst ánægður
með það þó þú værir ekki hraustur,
en við sátum og spjölluðum saman í
rólegheitum langt frameftir um
heima og geima. Þú labbaðir upp í
Bilka af veikum mætti áður en ég
kom bara til að kaupa
allt sem þú vissir að mér þætti
gott. Þú vildir sko taka vel á móti
systur þinni og gerðir það.
Síðan komum við Steini aftur í júlí
og þá fóruð þið í stutta göngutúra í
hitanum sem var mikill þá. En svo
komum við mamma og Emilía í októ-
ber, daginn áður en þú fórst í aðgerð-
ina og mömmu þótti mjög vænt um
að geta hitt þig nokkuð hressan þá,
og þú enn með gamla húmorinn sem
við þekktum svo vel.
En þú áttir stóra drauma þá eins
og alltaf, og varst ekki á leiðinni burt,
ætlaðir að koma heim í október eftir
aðgerðina en komst aldrei heim af
sjúkrahúsinu aftur. Takk fyrir allt,
elsku Nonni minn.
Ég bið góðan guð að styrkja Ok-
tavíu, Róbert, Halldór, barnabörnin
þín, og ekki síst Guðrúnu, en sjaldan
hef ég séð fjölskyldu standa þéttar
saman við að láta þér líða sem best og
heimsækja þig á hverjum degi þó það
væri dágóður spölur að fara á sjúkra-
húsið í Hróarskeldu.
Þó í okkar feðrafold
falli allt sem lifir
enginn getur mokað mold
minningarnar yfir.
(BK)
Þín systir,
Laufey.
Jón Jónsson