Skinfaxi - 01.11.1911, Side 1

11. BLAÐ
REYKJAVÍK, NÓVEMBEB, 1911.
II. ÁR
Eru fátæklingarnir réttlausir?
Eitt af þeini fáu i’ökum, sem þjóðleið-
togar bera fram í iandsmáladeilum, er það,
að hœrri gjaldendur einir hafi rétt til að
hlutast til um, hvernig landinu sé stjórnað.
Fátœklingarnir gjaldi nær enga skatta og
•eigi þvi ekki að hafa veg né vanda af
landsstjórn né iöggjöf. Nýlega hefir einn
kunnasti fræðimaður landsins tekið þetta
til nýri'ar meðferðar á afarfjölmennum
fundi. Hann benti á, að þjónastéttirnar í
landinu hæru svo lítinn hlut afbyrðiþjóð-
félagsins, að eigi hlýddi að ælla þeim sömu
réttindi og efnamönnunum, útvegsmönnum,
kaupmönnum, embættismönnum etc.
Þessir góðu, fróðu menn álíta, að hærri
gjaldendur landsjóðs séu meginsúlur þjóð-
arhofsins, það séu þeir, sem herja auð úr
skauti náttúrunnar bæði á sjó og landi.
En að þeim fylgi, og þróist í skjóli þeirra,
'lítilsigldur mannsöfnuður, vesalir þjónar,
smalar, vinnumenn og vinnukonur, sjó-
menn og handverksnxenn. Þessi gæfulitli
hópur halda fræðimennirnir að séu gagns-
laus sníkjudýr, sem af náð týna nxolana
fallna af borðum drotnanna, menn sem
fæðast, lifa og enda auma daga sína í
miskunsömum skugga og skjóli efnamann-
anna.
Og fyrst svo sé, þá beri þeim, sem sitja
svo lágt á þrepum mannfélagsstigans, að
láta vera að skifta sér af, hvert þjóðar-
fleyið sigli. Þeir hafa ekki lagt afl né
•efni til, þeir eru x-éttlausir.
En er nú þetta satt? Reynum að iita
á veruleikann, látum ekki hlinda okkur
glæsileg nöfn og nafnbætur framsögu-mann-
anna, svo að við játum rökum þeirra rann-
sóknarlaust. Þeir segja, að fátæklingarnir
eigi að vera réttlausir, af því þeir séu
gagnslausir; ef svo er, þá mættu þeir hverfa
að ósekju; mannfélagið mundi standa ó-
haggað sníkjudýralaust. Setjum þá svo,
að eitthvert stórkostlegt þjóðarböl sópaði
burtu af landi lífsins öllum þeim Islend-
ingum, sem bera svo lítið úr býtum fyrir
vinnu sína, að nær ekkert er afgangs verði
daglegi'a nauðþurfta. Setjum svo, að sjó-
maðurinn hnigi örendur með færið við
borðstokkinn, kolaberinn með pokann milli
bryggju og búðar, þvottakonan við Laug-
arnar, þjónustukonan við eldinn eða gólf-
þvottinn, vinnumennirnir við orfið og
mjaltakonurnar í kviunum. Engill dauð-
ans hefði á andartaki losað landið við
gagnslausa byrði fátæklinganna. Máttar-
stoðir þjóðfélagsins stæðu eftir í einmana-
legri tign, eins og háar eikui', sem njóta
sín best, þegar kjarrið, sem vexíkringum
þær, er höggvið frá þeim.
Eftir væru i landinu allir hærri gjald-
endur þess: stjórnarráðið, allir sýslumenn
og dómarar, alt þingið, allir prófessorarnir,
allir lögmennirnir, allir kaupmenn og út-
vegsmenn, allir umboðssalar og agentar,
allir „brókar“ og fjárglæframenn, allir
prangarar og prakkarar, í stuttu máli allir
nytjamenn í landinu, allir frumherjar þjóð-
arinnar. Lítilsháttar breytingar mundu þó
leiða af þessu mannhruni. Fiskiskipin fún-
uðu franxan við borg eigendanna. Grasið
sölnaði óslegið á engjum og túnurn í sveit-
inni, fénaðurinn hryndi niður hirðingarlaus
í vetrarhörkunum. I höfuðborginni væru