Skinfaxi - 01.04.1913, Blaðsíða 6

30
SKINFAXI
Nýu skólarnir ensku.
VIII.
Hverju sœta þvilík endemi? Hversvegna
«itja lærðir menn í Reykjavík fjöldamörg
ár við að kenna létt, útlent mál, og geta
þó ekki á öllum þessum langa tíma gefið
nándarnærri þá leikni, sem ta má með því
að vera fáeinar vikur innan um fólk sem tal-
ar þetta mál? Það kemur af því, að þeir
kunna ekki að kenna, hafa ekki veitt eftir-
tekt, hvernig náttúran sjálf fer að.
Hvernig læra menn móðurmálið? Er
ungbörnunum fyrst kend málfræðin, þá
að rita það og seinast að tala? Ef svo
væri, mundu tungumálakennarar gömlu
skólanna hafa fyrir sér fordæmi náttúr-
unnar. En því er nú ekki svo varið.
Fyrst Iæra börnin mælta málið, þá að
skilja ritmálið, seinast málfræðina og að
skrifa sjálf. Þessa aðferð hafa nýu skól-
arnir tekið upp við nám útlendra mála.
Tökum Áhbotsholm. Þar eru nemend-
urnir í 6 ár, frá 12—18 ára flestir. Þar
•eru aðallega kend tvö útlend mál: þýska
og franska. Fyrstu tvö árin, sem hver
nemandi er í skólanum, heyrir hann ekk-
ert um þau, en í stað þess er lögð hin
mesta alúð við móðurmálið og lesið það
besta, sem ritað er á því. En í byrjun
þriðja ársins kemur einn kennarinn inn í
bekkinn, talar þýsku og læst ekki skilja
annað. Hann bendir á hina ýmsu hluti í
stofunni, veggi, gólf, loft, borð, bekki, bæk-
ur o. s. frv. nefndir þá á þýsku, nemend-
urnir hafa orðin eftir og læra þau. Kenn-
arinn færir einhvern hlut til, setur t. d.
stólinn upp á horðið, bendir á það og seg-
ir: Stóliinn er á borðinu; það er endur-
tekið. Þá færir hann stólinn fram fyrir,
aftur fyrir, undir, eða setur hann til hliðar
við borðið, og lýsir því í hvert sinn. Þann-
ig læra nemendurnir nöfn nokkurra al-
gengra hluta, helstu stefnur og áttir.
Eða kennarinn fer í dálitla gönguferð
með allan hópinn, nefnir og talar um
alt, sem fyrir augun ber á sama, útlenda
málinu; erfitt gengur með skilninginn fyrst,
en á ótrúlega stuttum tíma skilja nemend-
urnir mælta málið, geta talað það, og i tvö
ár er nær alt kent á þýsku, lesnar þýsk-
ar bókmentir og ritgjörðir gerðar á þýsku.
Seinustu tvö árin er franska lærð á sama
hátt og kent á frönsku, talað á trönsku
yfir borðum, við vinnu, i leikjum á ferð-
um og hvar sem piltar eru. Á þennan
hátt má læra málin til fullnustu, hafa vald
yfir þeim á sama hátt og móðurmálinu,
talað, lesið og ritað þau, og það því frem-
ur sem nokkrir kennararnir eru ávalt út-
lendir, þýskir eða franskir; hafa nernend-
urnir því vanist frá byrjun hinum rétta
hljóðblæ málsins, sem nær ætið fer for-
görðum, þegar lært er af samlendum manni.
A þennan hátt er alt unnið en engu
tapað. Sá tími, sem í gömlu skólunum
fer i endalausar þýðingar og yfirheyrslur
á móðurmálinu, er hér sparaður. Utlenda
málið er lært, og lært vel við að nota
pað, við að tala á því og rita á því
um það sem gert er daglega; nám hinna
ýmsu fræðigreina hefir einkis í mist, þvert
á móti grætt tíma, er sparast við allar þýð-
ingarnar. Munurinn er enginn annar en
sá, að nemendurnir hafa, svo að segja, lifað
fáein ár í öðrum löndum, drukkið i sig út-
lend mál og numið á þeim ýmsar fræðigr.
Hér er ólíku saman að jafna: langvinnri,
erfiðri, leiðinlegri, ófrjórri og gagnslítilli
málakenslu gömlu skólanna, eða hinni
stuttu og léttförnu leið í nýu skólunum;
þó veitir síðari aðferðin svo mikinn árang-
ur, sem unt er að fá: þann að hafa allar
greinar málsins á valdi sínu, eins og inn-
fæddur væri.
Bréfakvðld.
Ungmennafélag Reykjavíkur hefir ákveð-
ið bréfakvöld hjá sér á Jónsmessu, 25.
júní n. k. og væntir margra og góðra
bréfa þá frá mönnum utan og innan fé-
lagsskaparins, ungum og gömlum.