Skinfaxi - 01.09.1914, Síða 5

SKINFAXI
117
Þá mun landið Ijósa
sem laukagarður.
Þá mun þroski
jijóðlíf vekja.
Vígjast þá vonir
til verka, — er iifir:
Alfreds andi
i Egils landi.
A. Th.
Um ættjarðarást
ii.
Þið, sem hafið lesið Islendingasögur,
kannist víst við það, að kapp og metn-
aður var eitt at' helstu einkennum for-
feðra vorra á söguöldinni. Að vísu beind-
ist það stundum í óheppilega átt, en engu
að siður er það vist, að þessi Iundarein-
kenni áttu eigi minstan þáttinn í því að
gera þjóðlíf þeirra svo þróttmikið og
glæsilegt, að vér dáumst að þeim enn i
dag, þrátt fyrir alla þess og þeirra galla.
Það er líka víst, að þegar þessir kostir
tóku að þverra, þá hefst niðurlægingar-
saga landsins. Og þegar þeir fara að
gera vart við sig á ný í fleiru en keppni
um völd og metorð, þá var viðreisnin í nánd.
Það var kapp og metnaður, sem knúði
Skúla landfógeta mest og best fram í bar-
áttunni gegn verslunareinokuninni. Hæfi-
legur metnaðnr og kapp erhverjum manni
nauðsynlegt, en ekki stendur á sama, hvað
um er keppt og metist. Við skulum ekki
keppa um völd og metorð, því að nógir
verða til þess, enda er keppnin um það
ekki öllum holl og vekur oftast nær óvild
og hatur milli keppinautanna. Hitt er
þarfara sjálfum okkur og öðrum, að við
keppum hver við annan um, hver mest
geti unnið til gagns og þarfa. Þesskonar
kapp vekur ekki óvild og hatur meðkeppi-
nautunum, heldur getur orðið hatrinu
sterkara, ef svo ber undir.
Kapp og metnaður er aðal og eigin
heilbrigðs æskulýðs. Það er eitthvað bog-
ið við upplag eða uppeldi þess æskumanns,
sem aldrei hefir fundið til kapps og rnetn-
aðar við vinnu, nám eða leik. Því mið-
ur eru til þeir fullorðnir menn, sem gera
sér far um að draga metnað og knpp úr
unglingunum. Eg hef beyrt fullorðna
menn, sem verið hafa í verki með kapp-
fullum unglingum færa að þeim fyrir kapp-
ið og ráðið þeim til að fara sér hægra,
„taka það með ró“. Enginn skyldi fara
að ráðum slíkra manna, því að það eru
lokaráð, sprottin af þvt, að þeir vita, að
þá ber meira á ódugnaði og slæpingshætti
sjálfra þeirra, er þeir ganga ötullega að
verki, sem með þeirn vinna. Venjið yður
heldur á að beita hæfilegu kappi og metn-
aði við hvað eina, sem þið fáist við. Ef
þið keppið hver við annan í karlmannleg-
um íþróttum, þá getið þið orðið sveitinni
ykkar til sóma á íþróttamótum, og ef það
kapp væri í ungum mönnum í hverri sveitr
að metist væri um, hver sveitin ætti rnesta
og besta íþróttamenn, þá yrði það titt, að
íslenskir jþróttamenn gætu keppt við út-
lenda í hvers konar íþróttum, staðið þeim
þar jafnfætis eða borið af þeim, og unnið
sér og landi sínu þannig sóma og gagn.
Dæmi þeirra fáu Islendinga, sem hafa lagt
verulegt kapp á að temja sér íþróttir gef-
ur fulla vissu um þelta. Ef þið keppið
hver við annan i dugnaði og starfsemi,.
nýtni og sparsemi, þá auðgið þið sjálfa
ykkur að fé og sveitina ykkar og landið
um leið. Og svona mætti lengi telja, þvi
að það er vist, að hver sá sem eflir þroska.
sinn og efnahag og leggur stund á að taka
sem mestum framförum í hvívetna, hann
vinnur sjálfum sér hið mesta gagn og
eflir hag sveitar sinnar og lands um leið,
en hinir sem ekkert af þessu temja sér í
æskunni, verða flestir fyr eða síðar sjálf-
um sér og öðrum til niðurdreps. — Ef
ungmennafélögin sem nú eru nálega í
hverri sveit vildu keppa^um það, hvert